Uitspraken

Op grond van artikel 8:42, lid 1, Awb dient het bestuursorgaan in beginsel alle op de zaak betrekking hebbende stukken die aan dat orgaan ter beschikking staan of hebben gestaan aan de rechter over te leggen. Tot de op grond van die bepaling over te leggen stukken behoren alle stukken die het bestuursorgaan ter raadpleging ter beschikking staan of hebben gestaan en die van belang kunnen zijn voor de beslechting van de (nog) bestaande geschilpunten. Artikel 8:42, lid 1, Awb strekt ertoe dat de gegevens die van belang zijn voor de beoordeling van het bestreden besluit van het bestuursorgaan aan de rechter – en de wederpartij –beschikbaar worden gesteld. De in die bepaling neergelegde verplichting heeft ten doel te waarborgen dat een geschil over een door het bestuursorgaan genomen besluit wordt beslecht op basis van alle relevante feitelijke gegevens die aan het bestuursorgaan ter beschikking staan, zodat de belanghebbende zich daarover kan uitlaten en de rechter daarmee bij zijn beoordeling rekening kan houden. De rechter ziet toe op de naleving van art. 8:42, lid 1, Awb. Indien uit het dossier blijkt dat de door het bestuursorgaan ingezonden stukken niet volledig zijn, dient de rechter het bestuursorgaan op te dragen dat verzuim te herstellen. De rechter is niet gehouden om ambtshalve onderzoek te doen naar het mogelijke bestaan van stukken die het bestuursorgaan ten onrechte niet heeft overgelegd. Indien de belanghebbende voldoende gemotiveerd heeft gesteld dat een bepaald stuk van enig belang kan zijn (geweest) voor de besluitvorming in zijn zaak en daarom door het bestuursorgaan moet worden overgelegd, dient aan dat verzoek te worden tegemoetgekomen, mits het bestaan van dat stuk aannemelijk is1.

Belanghebbende betoogt dat de inspecteur niet alle op de zaak betrekking hebbende stukken heeft overgelegd. Volgens belanghebbende ontbreken in het dossier, zoals belanghebbende ter zitting heeft toegelicht, met name de bevindingen van de controle en stukken over de onderlinge afstemming tussen de controleambtenaar en de inspecteur. Verder heeft de inspecteur bankafschriften van de heer [getuige] en de heer [medeverdachte] en die van belanghebbende zelf niet overgelegd. Belanghebbende verzoekt de rechtbank hier op grond van artikel 8:31 Awb gevolgen aan te verbinden en verzoekt ter voorkoming van verdere vertraging in de behandeling van de zaak, de zaak niet aan te houden om de inspecteur de gelegenheid te geven het dossier aan te vullen.

De inspecteur heeft bij zijn verweerschrift geen op de zaak betrekking hebbende stukken ingebracht omdat belanghebbende bij het beroepschrift reeds alle op de zaak betrekking hebbende stukken zou hebben ingebracht. Ter zitting heeft hij betoogd dat het controlerapport nog niet is opgesteld, dat onderlinge afstemming mondeling is geschied en dat hij geen stukken heeft achtergehouden.

Dit betekent dat het beroep om deze reden al gegrond is. De rechtbank zal behalve de in 4.4 aangegeven gevolgen, aan dit oordeel op grond van artikel 8:31 Awb gevolgen verbinden voor de proceskostenvergoeding.

Ieder is gehouden desgevraagd aan de inspecteur de gegevens en inlichtingen te verstrekken die voor de belastingheffing te zijnen aanzien van belang kunnen zijn2. De gegevens en inlichtingen moeten duidelijk, stellig en zonder voorbehoud worden verstrekt, mondeling, schriftelijk of op andere wijze, zulks ter keuze van de inspecteur, en binnen een door de inspecteur te stellen termijn3. Hierbij geldt dat opzettelijk verstrekken van onjuiste inlichtingen op één lijn moet worden gesteld met een weigering de gevraagde inlichtingen te verstrekken4. Wanneer met betrekking tot een op te leggen aanslag, navorderingsaanslag of naheffingsaanslag of een te nemen beschikking niet of niet volledig wordt voldaan aan de verplichtingen ingevolge artikel 41, 47, 47a, 49, 52, AWR kan de inspecteur dit vaststellen bij voor bezwaar vatbare beschikking (informatiebeschikking)5. De inspecteur wijst in de informatiebeschikking op de zogenoemde omkering en verzwaring van de bewijslast van artikel 25, derde lid, van de AWR.

Belanghebbende bestrijdt dat hij niet zou hebben voldaan aan zijn informatieplicht. Hij betoogt dat niet duidelijk is welke vragen niet zouden zijn beantwoord, dat hem in de besprekingen van 23 februari en 9 maart 2017 geen informatieverzoeken zijn gedaan, dat hij de vragen in de brief van 1 februari 2017 die betrekking hebben op zijn belastingheffing heeft beantwoord, en dat de inspecteur niet duidelijk heeft gemaakt welke vragen in de brief van 1 augustus 2017 niet zouden zijn beantwoord. De omstandigheid dat de inspecteur antwoorden onaannemelijk acht is niet voldoende om tot een schending van de informatieplicht van artikel 47 AWR te concluderen, aldus belanghebbende. Verder heeft de inspecteur volgens belanghebbende de algemene beginselen van behoorlijk bestuur geschonden, waardoor de informatiebeschikking niet in stand kan blijven.

De inspecteur betoogt dat belanghebbende een luxe leefstijl zou hebben, gelet op zijn huis, auto, vakanties, sportverenigingen en uitgaven aan een quad, jacuzzi en een camper. Deze leefstijl komt, volgens de inspecteur, niet overeen met het uitgavenpatroon dat uit de bancaire uitgaven blijkt. De inspecteur constateert geen uitgaven voor boodschappen, kapper, horeca, kleding, schoenen, tankbeurten, sportspullen en dergelijken. De inspecteur heeft daarom in de besprekingen van 23 februari en 9 maart 2017 en bij brief van 1 augustus 2017 om een verklaring gevraagd. Het antwoord dat belanghebbende heeft gegeven acht de inspecteur niet geloofwaardig en daarom heeft belanghebbende, aldus de inspecteur niet aan zijn informatieplicht voldaan.

De inspecteur heeft de informatiebeschikking gebaseerd op de vragenbrief van 1 februari 2017, de besprekingen van 23 februari en 9 maart 2017 en de vragenbrief van 1 augustus 2017.

Ten aanzien van de vragen over de privébestedingen van belanghebbende heeft de inspecteur gesteld dat hij niet voldoende bancaire uitgaven en contante middelen heeft geconstateerd en dat hij de verklaringen van belanghebbende om meerdere redenen niet geloofwaardig acht. Belanghebbende heeft ter verklaring van de grote contante uitgaven waar de inspecteur op wijst, verklaard dat in de periode van 2011 tot 2015 de heer [getuige] bij hen verbleef, dat hij € 600 per maand aan huur betaalde en dat hij een bedrag van € 41.000 aan belanghebbende in bewaring had gegeven en dat daaruit een aantal uitgaven zijn gedaan. Ter zitting heeft de inspecteur niet langer bestreden dat dit bedrag daadwerkelijk aan belanghebbende ter bewaring is gegeven. Hij heeft daarbij gesteld dat dit niet betekent dat belanghebbende over dit bedrag mocht beschikken en dat dit niet strookt met het feit dat de heer [getuige] in 2012 € 2.000 van belanghebbende heeft geleend. De rechtbank constateert dat tussen partijen niet langer in geschil is dat de heer [getuige] een bedrag van € 41.000 aan belanghebbende in bewaring heeft gegeven. De rechtbank acht het aannemelijk dat belanghebbende in de periode van 2011 tot 2015 van dit bedrag met goedkeuring van de heer [getuige] een aantal grote contante uitgaven heeft gedaan en dat hij die achteraf met de heer [getuige] heeft verrekend. De rechtbank voegt daaraan toe dat de heer [getuige] geloofwaardig heeft verklaard dat hij slecht met geld kan omgaan, dat hij belanghebbende vertrouwde en dat hij het goed vond dat belanghebbende die uitgaven deed. Naar het oordeel van de rechtbank kan de lening van € 2.000 worden verklaard uit de omstandigheid dat de heer [getuige] op dat moment rood stond en belanghebbende dit bedrag aan hem heeft overgemaakt en dat dit later vanuit de in bewaring gegeven som is verrekend.

Tijdens de bespreking van 23 februari 2017 heeft de inspecteur zich op het standpunt gesteld dat een vergelijkbaar gezin volgens de Nibud normen ongeveer € 9.000 per jaar aan boodschappen en dergelijke huishoudelijke uitgaven zou besteden. De bestedingen van belanghebbende zijn, volgens de inspecteur, onwaarschijnlijk laag en er wordt bijvoorbeeld tijdens vakanties niet gepind. De schenkingen van de schoonvader van belanghebbende acht de inspecteur niet aannemelijk onder meer omdat die niet nader zijn gespecificeerd, omdat het inkomen van de heer [medeverdachte] lager is dan dat van belanghebbende en zijn echtgenote, omdat zij twee broers heeft en als de heer [medeverdachte] hen alle drie gelijkelijk zou ondersteunen hij dat niet zou kunnen betalen. Belanghebbende heeft daartegenover aangevoerd dat zijn echtgenote per jaar ongeveer € 4.000 van haar vader krijgt, waaruit ook bestedingen worden gedaan. Verder heeft belanghebbende gesteld dat hij, in tegenstelling tot wat de inspecteur stelt geen luxe leven leidt en dat hij en zijn echtgenote wel girale uitgaven aan kleding hebben gedaan. De echtgenote van belanghebbende heeft ter zitting verklaard dat zij twee broers heeft maar dat haar vader geen contact heeft met haar ene broer en dat de andere broer de onderneming van haar vader heeft overgenomen, dat haar broers in het verleden meer kregen dan zij en dat haar vader dit op deze manier wil rechttrekken.

Naar het oordeel van de rechtbank zijn de antwoorden van belanghebbende op dit punt daarmee niet zo onaannemelijk dat sprake zou zijn van onjuist gegeven antwoorden waardoor belanghebbende niet aan zijn informatieplicht van artikel 47 en verder AWR zou hebben voldaan.

In de informatiebeschikking heeft de inspecteur gesteld dat uit onderzoek zou zijn gebleken dat klanten van [medebelanghebbende] buiten de factuur om contante bedragen hebben betaald voor de aanschaf van een keuken en dat [medebelanghebbende] deze bedragen niet als omzet heeft verantwoord. Naar het oordeel van de rechtbank ondersteunt de informatie die de inspecteur uit de derdenonderzoeken heeft verkregen, deze stelling niet. De inspecteur wijst daarvoor met name op de verklaringen van de heer [melder] en van de heer en mevrouw [melder] . Tegenover de beschuldiging van de heer [melder] heeft belanghebbende facturen overgelegd die zien op de werkzaamheden die [medebelanghebbende] heeft uitgevoerd voor de heer [melder] . Uit de stukken, waaronder een email tussen mevrouw [melder] en de verhuurder van de bakkerij, volgt dat in de bovenwoning die de heer en mevrouw [melder] huren een nieuwe keuken en een nieuwe vloer door [medebelanghebbende] zou worden geplaatst. De werkzaamheden zouden in totaal € 5.800 voor de keuken en € 4.500 voor de vloer bedragen. Verder zou de verhuurder € 1.500 aan kosten voor eigen rekening nemen en de heer en mevrouw [melder] hebben van hun verhuurder een bedrag van € 3.000 in contanten geleend dat zij via de huur hebben terugbetaald. Belanghebbende heeft bij zijn bezwaarschrift facturen overgelegd van zowel de vloer als de keuken die overeenkomen met de bedragen die in de verklaring van de heer en mevrouw [melder] worden genoemd. Hieruit volgt naar het oordeel van de rechtbank niet dat belanghebbende of [medebelanghebbende] in deze twee gevallen omzet buiten de administratie van de onderneming hebben gehouden. De rechtbank neemt ook in aanmerking dat uit de andere onderzoeken bij een grote leverancier van belanghebbende en bij een andere klant van belanghebbende niets volgt dat de verdachtmakingen bevestigt.

Tot slot ziet de rechtbank in de stukken die zijn overgelegd ten aanzien van de camper die belanghebbende heeft aangekocht evenmin een aanwijzing dat belanghebbende de hem gestelde vragen onjuist zou hebben beantwoord. De inspecteur heeft de verkoper van de camper meerdere keren bevraagd over de verkoop die naar de mening van de inspecteur voor een onwaarschijnlijk laag bedrag zou zijn gesloten. De verkoper heeft niet anders verklaard dan belanghebbende en de rechtbank ziet niet in welk belang de verkoper zou hebben bij een onjuiste verklaring. Hiertegenover stelt de inspecteur niet meer dan dat hij deze verklaring niet gelooft.

Dit alles overziend, heeft belanghebbende naar het oordeel van de rechtbank aan zijn inlichtingenplicht voldaan. De informatiebeschikking kan niet in stand blijven. De rechtbank komt niet toe aan een beoordeling van de schending van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en zal die daarom niet bespreken.

Belanghebbende heeft verzocht om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn.

Belastinggeschillen dienen binnen een redelijke termijn te worden berecht. Dit brengt mee dat voor de berechting van een zaak in eerste aanleg als uitgangspunt heeft te gelden dat deze niet binnen een redelijke termijn is geschied als de rechtbank niet binnen twee jaar nadat die termijn is aangevangen uitspraak heeft gedaan. De in dit verband in aanmerking te nemen termijn begint als regel te lopen op het moment waarop de inspecteur het bezwaarschrift ontvangt. De in aanmerking te nemen termijn eindigt op het moment waarop de rechter uitspraak doet in de procedure met betrekking tot het geschil dat de belastingplichtige en de inspecteur verdeeld houdt (de hoofdzaak). Als de redelijke termijn is overschreden, moet voor de schadevergoeding als uitgangspunt een tarief worden gehanteerd van € 500 per half jaar waarmee die termijn is overschreden, waarbij het totaal van de overschrijding naar boven wordt afgerond.6

De inspecteur heeft het bezwaarschrift ontvangen op 8 november 2017. De redelijke termijn vangt dus op 8 november 2017 aan. De in aanmerking te nemen termijn eindigt heden, op het moment waarop de rechtbank uitspraak doet.

De behandelduur van deze zaak in bezwaar en beroep bedraagt afgerond naar boven 4 jaar. De redelijke termijn is dus overschreden met anderhalf jaar. Uitgaande van een tarief van € 500 per half jaar berekent de rechtbank de schadevergoeding op € 2.000.

Belanghebbende heeft verzocht om een integrale proceskostenvergoeding van € 51.872,50 voor deze procedure en die met nummers 18/4243 en 18/4245 en 18/4247 omdat de inspecteur tegen beter weten in de beschikkingen heeft gehandhaafd en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur heeft geschonden. De wijze waarop de inspecteur zich heeft gedragen tijdens de controle en de derdenonderzoeken was vooringenomen en intimiderend, aldus belanghebbende.

De rechtbank stelt voorop dat een inspecteur ruime bevoegdheden heeft om inlichtingen te vergaren om te kunnen controleren of belastingplichtigen op juiste wijze aan hun verplichtingen voldoen. Het is de rechtbank niet gebleken dat de inspecteur in dit geval zijn bevoegdheden heeft gebruikt voor een ander doel dan waarvoor zij zijn gegeven. Hij mag immers een onderzoek voeren met de middelen die hem daarvoor ter beschikking staan. Daarbij geldt naar het oordeel van de rechtbank dat een inspecteur bij aanvang van een onderzoek geen vooropgesteld oordeel hoort te hebben en dat hij open dient te staan voor verklaringen die niet passen in het beeld dat hij heeft van de belastingplichtige. De rechtbank is van oordeel dat de inspecteur in deze zaak de grenzen van zijn onafhankelijkheid heeft opgezocht doordat hij geen, althans niet zichtbaar, acht heeft geslagen op antwoorden die belanghebbende gaf op zijn vragen. Zo heeft hij bijvoorbeeld geen acht geslagen op de facturen die belanghebbende met betrekking tot [melder] en [melder] heeft overgelegd en is hij blijven volhouden dat in die gevallen sprake was van zwarte omzet. Ondanks de omstandigheid dat de door de tipgever, de heer [melder] , geuite beschuldigingen niet in de derdenonderzoeken zijn bevestigd, heeft de inspecteur zijn oordeel niet zichtbaar heroverwogen. Verder heeft de inspecteur zoals de rechtbank in 4.4 heeft geoordeeld niet voldaan aan zijn verplichtingen op grond van artikel 8:42 Awb. Dit alles geeft de rechtbank aanleiding om op grond van artikel 2, lid 3 van het Besluit proceskosten bestuursrecht een hogere proceskostenvergoeding dan gebruikelijk toe te kennen. Dit leidt evenwel niet tot een volledige vergoeding van belanghebbendes proceskosten. De rechtbank komt tot een hogere vergoeding dan gebruikelijk door uit te gaan van een zwaardere wegingsfactor voor de zwaarte van de zaak van 2 in plaats van 1.

Gelet op het vorenstaande dient het beroep gegrond te worden verklaard.