Uitspraken

Allereerst moet worden beoordeeld of de burgerlijke rechter bevoegd is. Dat wil zeggen; beoordeeld moet worden of [eiser 1] c.s. zich aan het juiste juridische adres bevindt. [eiser 1] c.s. baseert zijn vordering op onrechtmatig handelen door de gemeente. Een vordering op grond van onrechtmatige daad valt onder de geschillen waarvan de burgerlijke rechter (op grond van artikel 112 Grondwet) bevoegd is kennis te nemen. Zodoende is de burgerlijke rechter bevoegd om over de vordering van [eiser 1] c.s. te oordelen.

Nu de bevoegdheid van de burgerlijke rechter vast staat, moet worden beoordeeld of [eiser 1] c.s. in zijn vordering kan worden ontvangen. Met andere woorden moet worden beoordeeld of de gang naar de burgerlijke rechter, zoals [eiser 1] c.s. in deze procedure gemaakt heeft, ook daadwerkelijk voor hem open staat. In de rechtspraak is de taakverdeling tussen de bestuursrechter en de burgerlijke rechter afgebakend. Een eiser moet door de burgerlijke rechter niet-ontvankelijk worden verklaard in zijn vordering als een met voldoende waarborgen omgeven bestuursrechtelijke rechtsgang openstaat of open heeft gestaan. De taakverdeling tussen de burgerlijke rechter en de bestuursrechter komt er dus op neer dat de burgerlijke rechter als het ware als vangnet kan dienen wanneer een gang naar de rechter via het bestuursrecht ontbreekt.

De bestuursrechter heeft bij uitspraak van 3 maart 2021 geoordeeld dat het besluit van de gemeente om een tegemoetkoming uit te keren geen besluit is in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. [eiser 1] c.s. is om die reden in de beslissing op zijn bezwaar niet-ontvankelijk verklaard en zijn beroep daartegen is door de bestuursrechter kennelijk ongegrond verklaard. Er stond aldus geen bestuursrechtelijke rechtsgang open voor [eiser 1] c.s., zodat hij in zijn vorderingen bij de burgerlijke rechter kan worden ontvangen.

[eiser 1] c.s. baseert zijn vordering op onrechtmatige daad. Volgens [eiser 1] c.s. heeft de gemeente onrechtmatig jegens hem gehandeld door gelijke gevallen niet gelijk te behandelen.

De kantonrechter stelt voorop dat de overheid onrechtmatig kan handelen wanneer zij handelt in strijd met de maatschappelijke zorgvuldigheid als bedoeld in artikel 6:162 lid 2 BW (het artikel waarin een onrechtmatige daad beschreven staat). De overheid dient zich te gedragen conform de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. De vraag of de overheid (in dit geval de gemeente) in strijd handelt met de maatschappelijke zorgvuldigheid zal in deze procedure dan ook worden beantwoord aan de hand van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Een van deze beginselen is het gelijkheidsbeginsel. Als gelijke gevallen door de overheid niet gelijk worden behandeld, kan dit handelen onrechtmatig zijn. Van belang is dan in de eerst plaats of sprake is (geweest) van gelijke gevallen.

Uit de nota en de raadsmededeling van de gemeente blijkt dat de tegemoetkoming op basis van twee criteria aan omwonenden is toegekend, namelijk indien sprake is van (a) directe buren van Mimik, of (b) buren van Mimik die gedurende de bouwtijd uitzicht hebben gehad op bouwcontainers. De kantonrechter stelt voorop dat het (hebben) ervaren van overlast geen criterium was voor de gemeente en dus geen rol speelt bij de beantwoording van de vraag of er sprake is van gelijke gevallen. De stelling van [eiser 1] c.s. dat hij overlast heeft ondervonden, meer nog dan de huishoudens die de tegemoetkoming wel hebben ontvangen, zal daarom, ongeacht of dat het geval was en ongeacht of de gemeente dat heeft onderkend, verder onbesproken blijven. Tussen partijen staat daarnaast vast dat [eiser 1] c.s. niet onder het criterium valt met betrekking tot de bouwcontainers.

Dus is het de vraag of [eiser 1] c.s. onder het andere criterium valt, namelijk of hij kwalificeert als ‘directe buur’ van Mimik. [eiser 1] c.s. voert aan dat dit het geval is omdat hij objectief gezien kwalificeert als directe buur: hij woont tegenover (de achterzijde van) Mimik. De gemeente voert aan dat voor wat betreft dit criterium de tegemoetkoming alleen is toegekend aan de buren met een aan het bouwperceel grenzend perceel. Als de gemeente een ruimere definitie had gehanteerd dan waren er vele huishoudens eveneens in aanmerking gekomen voor de tegemoetkoming, aldus de gemeente.

De gemeente heeft het criterium ‘directe buur’ niet gedefinieerd in de nota of in de raadsmededeling. Aan de hand van het algemeen taalgebruik zou onder ‘directe buur’ in beginsel ook [eiser 1] c.s. kunnen worden verstaan, omdat er tussen zijn woning en Mimik geen andere panden gelegen zijn, enkel de (lege) [straatnaam] . Uit de nota en de raadsmededeling blijkt evenwel dat de gemeente dat niet heeft bedoeld toen zij besloot om een tegemoetkoming toe te kennen. In de nota wordt namelijk zowel gesproken van ‘directe buren’ als van ‘naaste buren’. Naaste buren, duidt op de door de gemeente nader toegelichte gedachte dat sprake moet zijn van aangrenzende percelen. Daarnaast blijkt uit de selectie van de huishoudens die in de nota is gemaakt en aan wie de tegemoetkoming is toegekend de bedoeling van de gemeente. De gecompenseerde huishoudens grenzen namelijk kadastraal gezien aan het perceel van Mimik, of hebben een tegemoetkoming ontvangen omdat zij uitzicht hebben gehad op containers. Daarbij merkt de kantonrechter op dat niet voldoende is gebleken dat het negende huishouden, dat op een later moment de tegemoetkoming heeft gekregen, niet voldeed aan het criterium dat zij uitzicht heeft gehad op bouwcontainers, onder meer omdat niet bekend is waar de containers exact gestaan hebben en hoe de zichtlijnen liepen. Dat [eiser 1] c.s. geen aangrenzend perceel heeft met het perceel van Mimik staat niet ter discussie. Evenmin is in discussie dat andere omwonenden aan de [straatnaam] , die evenals [eiser 1] c.s. achter Mimik wonen, geen tegemoetkoming hebben ontvangen. Uit het voorgaande leidt de kantonrechter af dat de gemeente met het criterium ‘directe buren’ heeft gedoeld op buren wiens perceel kadastraal aan het perceel van Mimik grenst. Nu [eiser 1] c.s. zich daarmee onderscheidt ten opzichte van de gecompenseerde huishoudens is er naar het oordeel van de kantonrechter geen sprake van gelijke gevallen. Omdat er geen sprake is van gelijke gevallen heeft de gemeente niet in strijd gehandeld met de maatschappelijke zorgvuldigheid door aan [eiser 1] c.s. geen tegemoetkoming toe te kennen. De vordering van [eiser 1] c.s. moet daarom worden afgewezen.

De kantonrechter merkt nog op dat zij geen oordeel kan geven over de vraag of het redelijk is dat [eiser 1] c.s., bijvoorbeeld vanwege de ervaren overlast, geen tegemoetkoming heeft ontvangen. Dit komt omdat het om een onverplichte tegemoetkoming van de gemeente gaat, waardoor de redelijkheid van het al dan niet verstrekken daarvan niet ter beoordeling aan de kantonrechter voor ligt.

De kantonrechter zal de vorderingen van [eiser 1] c.s. afwijzen, aangezien van onrechtmatig handelen van de gemeente jegens [eiser 1] c.s. geen sprake is. [eiser 1] c.s. zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten, aan de zijde van de gemeente vastgesteld op € 498,00 (zijnde: twee punten (voor de conclusie van antwoord en de mondelinge behandeling) maal het tarief van € 249,00). De nakosten zullen worden begroot op € 124,00, beide vermeerderd met rente in het geval van niet tijdige betaling.