Uitspraken

De kantonrechter stelt voorop, dat het besluit van [verweerster] , waarvoor zij op 14 oktober 2019 overeenkomstig artikel 27, lid 1, sub e, WOR de instemming van de OR heeft verzocht, strikt genomen niet meer omvat dan het besluit tot “vrijwillige toetreding tot het pensioenfonds PME met ingang van 1 januari 2020”. Voor het overige bevat de brief d.d. 14 oktober 2019 van [verweerster] een overzicht van de beweegredenen voor het besluit, alsmede van de gevolgen die het besluit naar te verwachten valt voor de in de onderneming werkzame personen zal hebben, zoals dat in art. 27 lid 2 WOR is voorgeschreven.

De OR beroept zich in deze procedure op artikelen 27 en 36 WOR. In artikel 27 WOR is bepaald dat de ondernemer instemming van de ondernemingsraad behoeft voor elk door hem voorgenomen besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van onder meer regelingen op grond van een pensioenovereenkomst. Als een ondernemer een besluit neemt zonder de vereiste instemming, dan kan de ondernemingsraad op grond van lid 5 van artikel 27 WOR de nietigheid van een dergelijk besluit inroepen, en kan hij de kantonrechter op grond van art. 36 lid 5 WOR verzoeken de ondernemer bevel te geven zich te onthouden van handelingen die uitvoering of toepassing geven aan het nietige besluit.

Het besluit van [verweerster] tot het toetreden tot het pensioenfonds PME is dus een besluit dat op grond van de WOR de instemming van de OR behoeft. [verweerster] heeft dat besluit in haar brief van 14 oktober 2019 aan de OR voorgelegd. Hoewel de OR aanvankelijk niet heeft ingestemd en een beroep heeft gedaan op nietigheid, heeft de OR met zijn brief van 4 december 2019 het beroep op de nietigheid gedeeltelijk ingetrokken. In die brief schreef hij immers: "Het ene onderdeel van het besluit betreffende de keuze van de pensioenuitvoerder en het aangaan van de uitvoeringsovereenkomst, laat de OR rusten.". Ook ter zitting heeft de OR verklaard dat hij akkoord gaat met het contracteren door [verweerster] met PME. Aan het besluit van [verweerster] tot het toetreden tot het pensioenfonds PME, is daardoor de nietigheid komen te ontvallen.

De OR heeft in diezelfde brief van 4 december 2019 aan [verweerster] echter tevens aangegeven dat hij ten aanzien van vijf onderwerpen niet kan instemmen en dat hij bereid is over die onderwerpen nog met [verweerster] te onderhandelen. Partijen zijn vervolgens niet tot een compromis gekomen. In de onderhavige procedure verzoekt de OR de kantonrechter om [verweerster] te verplichten zich te onthouden van handelingen die strekken tot uitvoering of toepassing van het nietige besluit, meer specifiek ten aanzien van de vijf in de brief van 4 december 2019 genoemde punten. Nu de OR op die specifieke punten geen instemming heeft verleend stelt hij zich in deze procedure op het standpunt dat [verweerster] ten aanzien van die punten geen uitvoeringhandelingen mag verrichten. De kantonrechter zal deze onderwerpen hierna behandelen.

Het eerstgenoemde onderwerp is de garantie van de hoogte van het pensioen. De OR heeft aangevoerd dat de hoogte van het pensioen van de werknemers met het toetreden tot het pensioenfonds PME vanaf 1 januari 2020 niet langer gegarandeerd is. Een pensioenfonds zou de pensioenen kunnen gaan korten. Toen de pensioenen waren ondergebracht bij verzekeraar Delta Lloyd/NN bestond de mogelijkheid tot korten niet, het pensioen was toen gegarandeerd. De OR verzoekt de kantonrechter om [verweerster] te gebieden de pensioenen te garanderen op de wijze zoals dat voor 1 januari 2020 gold en stelt als compromis voor dat [verweerster] gedurende een periode van vijf jaar de hoogte van de pensioenen garandeert.

[verweerster] voert aan dat de mogelijkheid tot korten inherent is aan het toetreden tot een pensioenfonds. Daar komt bij dat PME wettelijk gezien geen afwijkende contractuele afspraken met [verweerster] hieromtrent kunnen maken. Het is dan ook niet mogelijk voor [verweerster] om een eventuele door PME in de toekomst uit te voeren korting te voorkomen. Ook kan [verweerster] als werkgever geen pensioen garanderen, omdat een dergelijke garantie zou kwalificeren als een pensioen(overeenkomst) bovenop de pensioenregeling bij PME. Een dergelijke pensioenovereenkomst moet op grond van artikel 23 Pensioenwet worden ondergebracht bij een pensioenuitvoerder.

Volgens de OR was de premieverdeling tot en met 31 december 2019 feitelijk 70,46% voor de werkgever en 29,54% voor de werknemer en heeft de werkgever toegezegd dat de bestaande regeling niet zou wijzigen wat betreft de werkgevers- en werknemersbijdrage. Met ingang van 1 januari 2020 wil [verweerster] echter een premieverdeling hanteren van 52% voor de werkgever en 48% voor de werknemer. Een dergelijke wijziging kan niet zonder instemming, aldus de OR en daarom verzoekt hij de kantonrechter om de werkgever te verbieden deze verdeling toe te passen.

[verweerster] betwist dat een premieverdeling van 70,46% werkgever en 29,54% werknemer is overeengekomen met de werknemers. [verweerster] beroept zich op haar personeelshandboek – dat onderdeel is van de arbeidsovereenkomsten van de werknemers – waarin is opgenomen dat met betrekking tot de premieverdeling tussen werkgever en werknemer het bedrijfstakpensioenfonds PME wordt gevolgd. [verweerster] heeft een overzicht gegeven (in onderdeel 83 van haar verweerschrift) waarin zij weergeeft dat de werknemersbijdrage, uitgedrukt als percentage van de pensioengrondslag, in de jaren 2017, 2018, 2019 en 2020 de verdeling van PME heeft gevolgd. Het jaar 2019 was voor [verweerster] echter een uitzonderlijk jaar omdat zij in dat jaar een pensioenpremiestijging van € 200.000 vanwege de eenjarige verlenging van het contract met Nationale Nederlanden voor haar rekening heeft genomen. Dat betekent echter niet dat de verdeelsleutel zoals vastgelegd in het personeelshandboek is gewijzigd. Het is een tijdelijke afwijking geweest van een bestaande regeling. [verweerster] heeft ook enkel aan haar werknemers meegedeeld dat zij de kostenstijging voor het jaar 2019 voor haar rekening zou nemen. Het is nooit de bedoeling geweest om deze afwijking voort te zetten na 2019.

De OR stelt dat de hogere pensioenpremie die over het jaar 2019 is gerekend doordat het contract met Nationale Nederlanden met één jaar is verlengd, in tegenstelling tot de belofte van [verweerster] om die kosten voor haar rekening te nemen, toch voor rekening van de werknemers is gekomen. Dat komt doordat de kosten van circa € 200.000 door [verweerster] ten laste zijn gebracht van de winstgrondslag 2019 die als basis wordt genomen voor de winstuitkering voor het personeel. Dat heeft tot gevolg dat de winstuitkering over 2019 voor de werknemers lager uitvalt. De OR verzoekt nu de stijging van de pensioenpremie over het jaar 2019 buiten beschouwing te laten bij de berekening van de winstuitkering over dat jaar.

[verweerster] heeft vooropgesteld dat het voorgaande los staat van het besluit tot toetreding tot PME. Daarnaast heeft [verweerster] aangegeven dat haar toezegging dat zij de hogere premiekosten voor haar rekening zou nemen, niet zo ver ging dat die kosten niet ten laste zouden komen van haar winstgrondslag. In de winstdelingsregeling die bij [verweerster] geldt is opgenomen dat de winstuitkering wordt gebaseerd op de nettowinst en daarbij is het dus gangbaar dat alle kosten die [verweerster] maakt ten laste komen van de winstgrondslag.

De kantonrechter is met [verweerster] van oordeel dat het verzoek van de OR de stijging van de pensioenpremie buiten beschouwing te laten bij het berekenen van de winstuitkering over 2019, los staat van het besluit van [verweerster] om toe te treden tot PME. Het in mindering brengen van de kosten op de winstgrondslag is immers geen gevolg van de besluitvorming rondom de toetreding tot PME die in de onderhavige procedure onderwerp is. Het is daarmee ook geen handeling die strekt tot uitvoering of toepassing van die beslissing en daarom moet het verzoek van de OR onder III worden afgewezen.

[verweerster] voert het volgende verweer. De vrijwillige aansluiting bij PME gaat in op het moment dat de uitvoeringsovereenkomst van kracht is, te weten per 1 januari 2020. Vanaf dat moment dient [verweerster] te voldoen en – gedurende de duur van de uitvoeringsovereenkomst – te blijven voldoen aan de voorwaarden voor vrijwillige aansluiting, waaronder het volgen van de loonontwikkeling. [verweerster] onderbouwt haar stelling dat zij niet eerder dan 1 januari 2020 gehouden is de loonontwikkeling Metalektro te volgen, met een e-mailbericht van de Raad van Overleg Metalektro (hierna: ROM) van 19 augustus 2019 waarin dat wordt bevestigd.

De kantonrechter constateert dat er geen wettelijke dan wel contractuele grondslag is op grond waarvan [verweerster] gehouden zou zijn om de loonontwikkeling van de bedrijfstak Metalektro te volgen vóórdat zij daadwerkelijk bij PME is aangesloten. Het gebruik van het woord "blijven" in artikel 7 lid 4 van de uitvoeringsovereenkomst brengt dat niet mee. Het ligt naar het oordeel van de kantonrechter het meest voor de hand om het woordgebruik “blijven volgen” te laten gelden gedurende de looptijd van de uitvoeringsovereenkomst, en het dwingt er geenszins toe dat de cao Metalektro ook al voorafgaande aan die looptijd moest worden gevolgd. En dit wordt ook bevestigd door het bericht van de ROM. In het licht daarvan heeft de OR onvoldoende aangevoerd waarom hij er toch op mocht vertrouwen dat de loonontwikkeling al met ingang van 1 januari 2019 zou worden gevolgd. Het onder IV verzochte wordt afgewezen.

Onder de regeling met Delta Lloyd was sprake van een indexatiedepot waaruit indexatie van de pensioenaanspraken werd gefinancierd. De indexatie van het pensioen had volgens de OR per 1 januari 2019 moeten zijn uitgevoerd en die indexatie had moeten plaatsvinden op basis van de CBS-cijfers van oktober 2018, aldus de OR. Dat is niet gebeurd. De OR wil nu – kort gezegd – dat de indexatie van 1 januari 2019 alsnog plaatsvindt uit het daartoe beschikbare indexatiedepot, op basis van de CBS-cijfers van oktober 2018. Daarnaast wil de OR niet dat [verweerster] het saldo in het toeslagdepot besteed aan een eenmalige indexatie onder alle actieve deelnemers.

De kantonrechter is van oordeel dat het verzoek van de OR op dit punt niet kan worden toegewezen, omdat het besluit van [verweerster] met betrekking tot dit indexatiedepot, zoals opgenomen in het instemmingsverzoek d.d. 14 oktober 2019, (namelijk: Het indexatiedepot welke verbonden is aan de huidige pensioenregeling zal voor afloop van de huidige regeling worden ingezet voor een eenmalige indexatie bij alle actieve leden.) geen besluit behelst als bedoeld in artikel 27 lid 1 sub a WOR. Uit hetgeen partijen hierover hebben aangevoerd blijkt immers, dat de discussie gaat over de uitvoering van de pensioenregeling zoals die bij Delta Lloyd/NN bestond en de daarin opgenomen indexatieregeling. Zo voert de OR, in zijn pleitnota, ter toelichting op zijn verzoek op dit punt toe, dat [verweerster] toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van de vorige pensioenovereenkomst met Delta Lloyd althans Nationale Nederlanden. En de discussie tussen partijen spitst zich vervolgens toe op de vraag hoe het saldo in het indexatiedepot overeenkomstig de toepasselijke reglementen dient te worden verdeeld. Uit niets blijkt dat [verweerster] heeft beoogd de regeling op de grond van de pensioenovereenkomst met NN vast te stellen, te wijzigen of in te trekken. Het gaat om de juiste nakoming van de bestaande regeling. Daarvoor is geen instemming van de OR vereist, zodat het verzoek van de OR op dit punt moet worden afgewezen.

Alles overziende, komt de kantonrechter tot de conclusie dat het in deze kwestie enkel en alleen behoort te gaan over het voorgenomen besluit van [verweerster] tot vrijwillige toetreding tot het pensioenfonds PME met ingang van 1 januari 2020. Zoals hiervoor onder 4.3. overwogen, heeft de OR het beroep op nietigheid van dit besluit laten varen. Het is een recht van werknemers om te trachten de nadelige effecten van dit besluit door middel van belendende arbeidsvoorwaarden gecompenseerd te krijgen. De OR heeft met het oog daarop een vijftal voorwaarden gesteld en is daarover met [verweerster] in onderhandeling getreden. Tot nu toe is dat grotendeels tevergeefs geweest. Maar het is naar het oordeel van de kantonrechter onjuist om te stellen dat die vijf voorwaarden daardoor onderdeel zijn geworden van het besluit van [verweerster] , waarvoor de OR op grond van art. 27 WOR een instemmingsrecht heeft. En afgezien daarvan kunnen de vijf voorwaarden ieder op zich een beroep op nietigheid ook niet dragen.

Gelet op al het voorgaande is er geen sprake geweest van een nietig besluit en kan [verweerster] niet worden verboden daar uitvoering aan te geven.

[verweerster] heeft een tegenverzoek ingediend, onder de voorwaarde dat de kantonrechter van oordeel is dat er sprake is van een nietig besluit en er geen uitvoering aan dat besluit gegeven mocht worden. Gelet op al het voorgaande is de voorwaarde voor het tegenverzoek niet ingetreden. De kantonrechter komt daarom niet toe aan een behandeling van het tegenverzoek.

De proceskosten zullen tussen partijen gecompenseerd worden aangezien artikel 22a WOR bepaalt dat de OR in rechtsgedingen tussen de ondernemer en de ondernemingsraad niet tot betaling van de proceskosten veroordeeld kan worden.