Uitspraken

Zilveren Kruis is op basis van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) aangewezen als zorgkantoor en voert subsidieregelingen uit, waaronder het Persoonsgebonden Budget (hierna: pgb). Het zorgkantoor regelt de toekenning van de budgetten en berekent aan de hand van het indicatiebesluit van het Centrum Indicatiestelling Zorg de hoogte van de budgetten. Het zogenaamde ‘netto-budget’ – het bruto-budget min de eigen bijdrage – wordt door het zorgkantoor bij wijze van voorschot aan de budgethouder voldaan.

Uit de toekenningsbeschikking, waarin staat welk budget is toegekend en voor welke periode, volgt dat de budgethouder binnen zes weken na iedere voorschotperiode verantwoording dient af te leggen aan het zorgkantoor over de uitgaven aan hulp, zorg en begeleiding. De budgethouder ontvangt daarvoor een verantwoordingsformulier. Budget dat niet aan de in de beschikking opgenomen zorg is besteed, moet na afloop worden terugbetaald. Dat geldt ook als de budgethouder nalaat om verantwoording af te leggen. Voor het terug te vorderen bedrag wordt door het zorgkantoor een voor beroep vatbare beslissing afgegeven, de Definitieve Afrekening pgb.

Aan [eiseres/gedaagde] is een pgb toegekend. Bij brief, ontvangen op 5 oktober 2011, heeft [eiseres/gedaagde] verantwoording afgelegd voor de voorschotperiode van januari tot en met juni 2011, waarbij ook de zorgovereenkomst tussen [eiseres/gedaagde] en Stichting Jehu van 1 juni 2008 is meegestuurd. Uit de zorgovereenkomst volgt onder meer dat Stichting Jehu de pgb aanvraag voor [eiseres/gedaagde] zou doen en, indien nodig, de beroeps- en bezwaarschriftprocedures namens haar zou voeren. [eiseres/gedaagde] heeft Stichting Jehu in de zorgovereenkomst onherroepelijk gemachtigd tot uitsluitend en algeheel beheer, aanwending en verantwoording van het ontvangen pgb. Bij brief, ontvangen op 4 april 2012, heeft [eiseres/gedaagde] verantwoording afgelegd voor de voorschotperiode van 1 juli tot en met 31 december 2011. Ook bij die verantwoording is een zorgovereenkomst overgelegd, gedateerd 1 december 2010. Deze zorgovereenkomst bevat ten aanzien van het pgb dezelfde bepalingen als de eerstgenoemde zorgovereenkomst.

De verantwoording die [eiseres/gedaagde] over de voorschotperiode 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011 heeft afgelegd, is onvoldoende. In de Definitieve Afrekening pgb d.d. 17 juli 2013 is aangekondigd dat als gevolg hiervan € 23.400,08 van [eiseres/gedaagde] zal worden teruggevorderd. Tegen deze beslissing is [eiseres/gedaagde] niet in beroep gegaan, zodat deze onherroepelijk is geworden. Stichting Jehu heeft een (klein) deel van dit terug te vorderen bedrag terugbetaald aan het zorgkantoor.

In een brief met als onderwerp “aanpak pgb-fraude: terugvorderen, zwarte lijst en rapportage ISZW” d.d. 7 december 2015, heeft staatssecretaris Van Rijn (VWS) aan de voorzitter van de Tweede kamer geschreven dat malafide organisaties die misbruik maken van kwetsbare budgethouders, moeten worden aangepakt, zodat die budgethouders niet langer de dupe worden van dit soort organisaties. Van Rijn merkt daarbij op dat er budgethouders zijn ‘die te goeder trouw hebben gehandeld en een zorgorganisatie feitelijk de zorg hebben laten regelen en het pgb laten beheren. Zij worden dan helaas ook met een terugvordering geconfronteerd, terwijl de oorzaak van de terugvordering bij een derde kan liggen’. In de brief staat dat alle zorgkantoren gezamenlijk inspanningen gaan verrichten om deze problematiek aan te pakken. De inspanningen daartoe houden concreet in dat:

• -

  ‘Vanaf heden, de zorgkantoren iedere vermoedelijke pgb-fraudezaak afzonderlijk beoordelen om tot een zorgvuldige overweging te komen of de budgethouder te goeder trouw heeft gehandeld.

• -

  Indien de budgethouder te goeder trouw heeft gehandeld, communiceert het zorgkantoor hier expliciet en zo snel mogelijk over naar de budgethouder.

• -

  (..)

• -

  Indien sprake is van een vermoeden van fraude bij een zorgorganisatie, doet het zorgkantoor al het mogelijke om dit te onderzoeken en, indien van toepassing, te bewijzen.

• -

  In geval van een budgethouder die te goeder trouw is, is het vervolg dat de vordering van het zorgkantoor op de budgethouder wordt stopgezet. Dit neemt niet weg dat de budgethouder een vordering kan hebben op de vermoedelijk frauderende zorgverlener. Het zorgkantoor neemt deze vordering op de zorgaanbieder over.

• -

  Het zorgkantoor vraagt de budgethouder mee te werken aan het cederen van de vordering aan het zorgkantoor. Dit kan een voorwaarde zijn om de budgethouder daadwerkelijk te vrijwaren van de vordering. Beoordeling of die voorwaarde wordt gesteld, vindt op individuele basis plaats.

• -

  De zorgkantoren pakken de vermoedelijk frauderende zorgorganisatie op civielrechtelijke wijze aan. (..)’

De advocaat van [eiseres/gedaagde] heeft op 3 oktober 2017 per mail aan Zilveren Kruis medegedeeld dat hij van mening is dat [eiseres/gedaagde] in aanmerking dient te komen voor de toepassing van het hierboven, onder 3.5., beschreven beleid, omdat [eiseres/gedaagde] als budgethouder te goeder trouw is geweest en de dupe is geworden van het handelen van Stichting Jehu. De gemachtigde van Zilveren Kruis heeft bij mail van 6 oktober 2017 medegedeeld dat er geen fraudeonderzoek, zoals in de brief van Van Rijn is beschreven, heeft plaatsgevonden en dat daartoe ook geen aanleiding bestaat.

Zilveren Kruis vordert, na vermindering van eis, dat de kantonrechter [eiseres/gedaagde] veroordeelt tot betaling van € 20.235,68, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 1 augustus 2017 tot de dag dat geheel wordt betaald. Dit bedrag is opgebouwd uit € 17.992,78 aan hoofdsom, € 1.155,47 aan buitengerechtelijke incassokosten vermeerderd met btw, en € 1.637,43 aan rente tot 1 augustus 2017. Op deze bedragen heeft Zilveren Kruis betalingen van € 300,00 en € 250,00 in mindering gebracht. Daarnaast vordert Zilveren Kruis betaling van de proceskosten.

Zilveren Kruis legt aan de vordering ten grondslag – kort weergegeven – dat de Definitieve Afrekening pgb d.d. 17 juli 2013, waarin is bepaald dat [eiseres/gedaagde] onvoldoende verantwoording heeft afgelegd over de periode 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011, inmiddels formele rechtskracht heeft gekregen. Daarmee staat vast dat Zilveren Kruis onverschuldigd heeft betaald aan [eiseres/gedaagde], zodat [eiseres/gedaagde] deze bedragen moet terugbetalen. Omdat zij dit niet (volledig) heeft gedaan, is [eiseres/gedaagde] ook de rente en de buitengerechtelijke incassokosten verschuldigd.

[eiseres/gedaagde] betwist niet dat de Definitieve Afrekening pgb d.d. 17 juli 2013 formele rechtskracht heeft gekregen en dat daaruit volgt dat (een deel van) het ontvangen pgb moet worden terug betaald. Zij voert echter aan dat sprake is van vermoedelijke pgb-fraude, als bedoeld in de brief van staatssecretaris Van Rijn, zoals geciteerd in r.o. 3.5. van dit vonnis. Zilveren Kruis had deze vermoedelijke fraude moeten onderzoeken. [eiseres/gedaagde] is te goeder trouw en het is onder deze omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar het onverschuldigd betaalde van haar terug te vorderen.

[eiseres/gedaagde] vordert dat de kantonrechter Stichting Jehu veroordeelt, zo mogelijk gelijktijdig met het vonnis in de hoofdzaak, tot betaling aan [eiseres/gedaagde] van hetgeen waartoe [eiseres/gedaagde] als gedaagde in de hoofdzaak jegens Zilveren Kruis wordt veroordeeld, met inbegrip van de kostenveroordeling, alsmede tot betaling van de proceskosten van de vrijwaringsprocedure.