Uitspraken

Bij het primaire besluit heeft verweerder de sluiting van de woning gegrond op artikel 13b, eerste lid, van de Opiumwet. Bij het bestreden besluit heeft verweerder de grondslag van zijn beslissing gewijzigd, in die zin dat hij de sluiting van de woning heeft gegrond op artikel 174a, eerste lid, van de Gemeentewet.

De rechtbank ziet zich gelet hierop allereerst ambtshalve voor de vraag gesteld of het bestreden besluit is aan te merken als een voor beroep vatbaar besluit op bezwaar of als een primair besluit, waartegen eerst bezwaar moest worden gemaakt, alvorens beroep kon worden ingesteld.

De rechtbank is van oordeel dat het bestreden besluit is aan te merken als een besluit op bezwaar. De rechtbank acht in dit verband van doorslaggevende betekenis dat verweerder bij het bestreden besluit het in het primaire besluit vervatte bevel tot sluiting van de woning heeft gehandhaafd en het aan het bestreden besluit ten grondslag gelegde feitencomplex niet wezenlijk afwijkt van het feitencomplex dat verweerder aan het primaire besluit ten grondslag heeft gelegd. De rechtbank zal het beroep dan ook inhoudelijk beoordelen.

Bij brieven van 26 augustus 2015 en 1 september 2015, door de rechtbank diezelfde dagen en daarmee minder dan tien dagen voor de zitting ontvangen, heeft verweerder een schriftelijke toelichting en een geanonimiseerde bestuurlijke rapportage van
24 augustus 2015 ingediend. Eiser heeft zich ter zitting op het standpunt gesteld dat de rechtbank deze stukken buiten beschouwing dient te laten, omdat deze in strijd met het bepaalde in artikel 8:58, eerste lid, van de Awb te laat zijn ingediend.

De rechtbank zal de schriftelijke toelichting van 26 augustus 2015 bij de beoordeling betrekken. Naar het oordeel van de rechtbank heeft eiser, hoewel hij de toelichting gelet op de hiervoor genoemde termijn te laat heeft ontvangen, voldoende tijd gehad om adequaat op het stuk te reageren, mede gelet op de beperkte omvang ervan. Daarbij heeft de rechtbank betrokken dat de gemachtigde van eiser ter zitting desgevraagd heeft meegedeeld dat hij de schriftelijke toelichting heeft kunnen bestuderen en met eiser heeft kunnen bespreken voorafgaand aan de zitting. Niet gezegd kan dan ook worden dat verweerder met betrekking tot de schriftelijke toelichting in strijd heeft gehandeld met de goede procesorde.

De geanonimiseerde bestuurlijke rapportage van 24 augustus 2015, ontvangen op 1 september 2015, zal de rechtbank niet bij de beoordeling betrekken, omdat de goede procesorde zich daartegen verzet. De rechtbank neemt bij haar beslissing in aanmerking dat de bestuurlijke rapportage van een redelijke omvang is, zeer kort voor de zitting is ingediend, terwijl niet gebleken is dat dat niet eerder kon en de gemachtigde van eiser ter zitting desgevraagd heeft meegedeeld dit stuk niet meer met eiser te hebben kunnen bespreken voorafgaand aan de zitting. Bovendien bevat de rapportage ook gegevens die dateren van na het bestreden besluit, welke gegevens, gelet op het onder 4.3 overwogene, niet bij de beoordeling zijn en kunnen worden betrokken door respectievelijk verweerder en de rechtbank.

Verweerder heeft in het bestreden besluit aan de aan eiser opgelegde last onder bestuursdwang tot sluiting van zijn woning ten grondslag gelegd dat in de periode van augustus 2010 tot en met 6 oktober 2014 tientallen meldingen zijn binnengekomen ten aanzien van eisers woning. Het betreft ernstige overlast, onder meer bestaande uit drugsgerelateerde overlast, geluidsoverlast, stankoverlast en agressief optreden van eiser en [naam] .

Op grond van artikel 174a, eerste lid, van de Gemeentewet kan de burgemeester besluiten een woning, een niet voor het publiek toegankelijk lokaal of een bij die woning of dat lokaal behorend erf te sluiten, indien door gedragingen in de woning of het lokaal of op het erf de openbare orde rond de woning, het lokaal of het erf wordt verstoord.

Volgens vaste rechtspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling), zie bijvoorbeeld de uitspraak van 16 februari 2011, ECLI:NL:RVS:2011:BP4697, was in het oorspronkelijke wetsvoorstel inzake de invoeging van artikel 174a in de Gemeentewet (Kamerstukken II 1995/96, 24 699, nr. 2) de in dat artikel neergelegde sluitingsbevoegdheid, naar ook bevestigd werd in de memorie van toelichting (Kamerstukken II 1995/96, 24 699, nr. 3), uitsluitend voorzien om te kunnen optreden tegen verstoring van de openbare orde als gevolg van drugshandel in een woning. Mede naar aanleiding van de opmerkingen van leden van de Tweede Kamer der Staten Generaal is de reikwijdte van het wetsvoorstel bij nota van wijziging (Kamerstukken II 1996/97, 24 699, nr. 6) verruimd tot niet drugsgerelateerde verstoringen van de openbare orde. In de nota naar aanleiding van het verslag over het wetsvoorstel (Kamerstukken II 1996/97, 24 699, nr. 5) is daarover echter tevens opgemerkt dat sluiting van een woning slechts gerechtvaardigd kan zijn bij overlast die wat betreft de risico's voor de omgeving te vergelijken is met drugsoverlast. Het moet gaan om overlast die maatschappelijk onaanvaardbare vormen heeft aangenomen en die niet met andere, minder ingrijpende middelen kan worden bestreden, aldus de nota. Bij de totstandkoming van artikel 174a van de Gemeentewet is voorts benadrukt dat de wetgever met "verstoring van de openbare orde" een ernstige bedreiging van de veiligheid en gezondheid van mensen in de directe omgeving van de woning voor ogen heeft gestaan.

Eiser betoogt dat de aan het bestreden besluit ten grondslag gelegde gedragingen van na 15 juli 2014 niet zijn aan te merken als een verstoring van de openbare orde als bedoeld in artikel 174a, eerste lid, van de Gemeentewet, omdat die gedragingen niet als overtredingen van wettelijke voorschriften zijn aan te merken en ook overigens geen overlast voor de omwonenden tot gevolg hebben gehad. Bovendien is een last onder bestuursdwang een herstelsanctie. Dit betekent volgens eiser dat een dergelijke last niet kan worden opgelegd voor iets dat in het verleden is gebeurd. Verweerder mag, aldus eiser, uitsluitend de in het bestreden besluit beschreven gedragingen van na het primaire besluit, te weten na 15 juli 2014, bij zijn beoordeling of sprake is van een verstoring van de openbare orde betrekken.

Verweerder heeft aan het bestreden besluit de door eiser genoemde gedragingen ten grondslag gelegd, alsmede gedragingen die zien op de periode van augustus 2010 tot 15 juli 2014. Verweerder stelt zich, naar hij ter zitting nader heeft toegelicht, op het standpunt dat laatstgenoemde gedragingen zowel op zichzelf beschouwd, als in samenhang bezien met de gedragingen van na 15 juli 2014, zijn te kwalificeren als een verstoring van de openbare orde, op grond waarvan hij bevoegd was tot sluiting van de woning over te gaan.

De rechtbank stelt voorop dat bij een heroverweging in bezwaar, als bedoeld in artikel 7:11 van de Awb, uitgangspunt is dat rekening wordt gehouden met alle ten tijde van het bestreden besluit bekende relevante feiten en omstandigheden. Voor het oordeel dat verweerder bij het nemen van het bestreden besluit slechts de gedragingen van na het primaire besluit, derhalve enkel die van na 15 juli 2014, had mogen betrekken bestaat, anders dan eiser heeft betoogd, dan ook geen grond. Verweerder heeft aldus terecht tevens de gedragingen die zien op de periode van augustus 2010 tot 15 juli 2014 bij zijn beoordeling of sprake is van een verstoring van de openbare orde betrokken. Het antwoord op de door eiser opgeworpen vraag of de gedragingen van na 15 juli 2014 op zichzelf beschouwd zijn te kwalificeren als een verstoring van de openbare orde, als bedoeld in artikel 174a, eerste lid, Gemeentewet, kan gelet hierop in het midden blijven. Ook eisers stelling dat het inmiddels beter gaat, laat de rechtbank onbesproken. Daartoe is redengevend dat die stelling betrekking heeft op eisers situatie na het bestreden besluit en verweerder, gelet op de hiervoor gegeven uitleg inzake artikel 7:11 van de Awb, daarmee geen rekening kon en dus behoefde te houden. De rechtbank kan deze stelling, gelet op de door haar te verrichten ex tunc-beoordeling, evenmin bij de beoordeling kan betrekken. De beroepsgrond slaagt niet.

De rechtbank stelt vast dat eiser in zijn beroepschrift niet heeft aangevoerd dat de aan het bestreden besluit ten grondslag gelegde gedragingen, al dan niet van vóór 15 juli 2014, zich niet hebben voorgedaan. Ter zitting heeft eiser aangegeven dat hij alle gedragingen die de gemachtigde van verweerder ter zitting in de pleitnota heeft aangehaald betwist. In de pleitnota zijn gedragingen aangehaald die zien op de periode van 2010 tot en met 25 augustus 2015. Voor zover met de betwisting ter zitting al sprake is van een niet in strijd met de goede procesorde te achten beroepsgrond, vormt deze algemene betwisting, bij gebrek aan enige onderbouwing, onvoldoende grond voor het oordeel dat verweerder niet in overeenstemming met het onder 3.3 overwogene voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de gedragingen van vóór en na 15 juli 2014 zich hebben voorgedaan, zodat de rechtbank het ervoor dient te houden dat de aan het bestreden besluit ten grondslag gelegde gedragingen zich hebben voorgedaan.

De rechtbank gaat er, gelet op het voorgaande, van uit dat verweerder bevoegd was toepassing te geven aan artikel 174a, eerste lid, van de Gemeentewet.

Eiser betoogt verder dat verweerder van gebruikmaking van zijn bevoegdheid als neergelegd in artikel 174a, eerste lid, van de Gemeentewet had behoren af te zien, omdat sluiting van de woning onevenredig is. Eiser acht het bestreden besluit in strijd met artikel 8, eerste lid, van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM), omdat met het besluit inbreuk is gemaakt op zijn in die bepaling neergelegde woonrecht. Een ingrijpende beperking van eisers woonrecht is uitsluitend toegestaan indien de beperking beantwoordt aan een zwaarwegende maatschappelijke behoefte en daarnaast voldoet aan de vereisten van proportionaliteit en subsidiariteit. Aan die eisen is volgens eiser niet voldaan. Het doel kan in dit geval worden bereikt met een minder ingrijpend middel. Bovendien schiet sluiting voor de duur van drie maanden zijn doel voorbij. De sluiting van een woning voor een bepaalde duur is bedoeld om de loop uit het pand te halen. Dit geldt voor drugspanden. Eisers woning is echter geen drugspand, hetgeen verweerder heeft erkend door artikel 13b van de Opiumwet niet langer aan zijn besluit ten grondslag te leggen. Voorts is het zo dat, indien al sprake is van overlast, eiser aan het veroorzaken daarvan niet schuldig is. De overlast is grotendeels veroorzaakt door [naam] . Verweerder heeft ten onrechte niet beoordeeld of eiser als schuldig medebewoner kan worden aangemerkt.

Met betrekking tot het schuldaandeel van eiser heeft verweerder ter zitting (onweersproken) gesteld dat [naam] weliswaar bij veel gedragingen betrokken is geweest, maar dat dit onverlet laat dat een groot aantal gedragingen ook aan eiser valt toe te rekenen. De rechtbank stelt vast dat het voorgaande blijkt uit de in het bestreden besluit opgesomde gedragingen, waarvan de rechtbank, zoals uit het onder 4.4 overwogene volgt, dient uit te gaan. Voor zover eiser in dit verband heeft bedoeld te betogen dat verweerder ten onrechte niet heeft beoordeeld of hij als schuldig medebewoner als bedoeld in het door verweerder in het kader van de toepassing van artikel 13b van de Opiumwet gehanteerde Damoclesbeleid kan worden aangemerkt, faalt dat betoog. Dit beleid is, nu verweerder de grondslag van zijn beslissing heeft gewijzigd, in dit geval immers niet (meer) van toepassing.

De rechtbank is van oordeel dat verweerder zich onder de voornoemde omstandigheden op goede gronden op het standpunt heeft gesteld dat toepassing van de sluitingsbevoegdheid in dit geval niet onevenredig is. Eisers beroepsgrond dat sluiting van zijn woning in strijd met artikel 8 EVRM moet worden geacht faalt dan ook.

Eiser betoogt dat verweerder hem – in strijd met het bepaalde in artikel 174a, vierde lid, van de Gemeentewet – bij de bekendmaking van het bestreden besluit geen termijn heeft gegeven om maatregelen te treffen. Voor zover verweerder hem bij het bestreden besluit wel een termijn heeft gesteld, heeft verweerder hem ten onrechte niet in de gelegenheid gesteld om herstelmaatregelen te treffen om verstoring van de openbare orde te beëindigen. Verweerder heeft hem ten onrechte enkel in de gelegenheid gesteld om zelf tot sluiting van de woning over te gaan.

Op grond van artikel 174a, vierde lid, van de Gemeentewet worden de belanghebbenden bij de bekendmaking van het besluit in de gelegenheid gesteld binnen een te stellen termijn maatregelen te treffen waardoor de verstoring van de openbare orde wordt beëindigd. De eerste volzin is niet van toepassing, indien voorafgaande bekendmaking in spoedeisende gevallen niet mogelijk is.

De rechtbank stelt vast dat verweerder eiser bij het bestreden besluit een termijn van zes weken heeft geboden, welke termijn hij naderhand bij het besluit van 12 januari 2015 met twee weken heeft verlengd, om maatregelen te treffen, te weten om zelf tot sluiting van de woning over te gaan. Voor zover eiser heeft betoogd dat verweerder hem bij het bestreden besluit ten onrechte in het geheel geen termijn heeft gesteld, mist dat betoog aldus feitelijke grondslag.

De rechtbank overweegt verder dat in de Memorie van Toelichting (MvT) behorende bij de Wijziging van de Gemeentewet, houdende opneming daarin van de bevoegdheid van de burgemeester om woningen, niet voor het publiek toegankelijke lokalen of bij die woningen of lokalen behorende erven te sluiten bij verstoring van de openbare orde als gevolg van gebruik van en handel in drugs (Kamerstukken II, 1995/1996, 24 699, nr. 3, p. 11) met betrekking tot artikel 174a, vierde lid, van de Gemeentewet, voor zover van belang, het volgende is vermeld: “In het besluit moet een termijn worden gesteld waarbinnen belanghebbenden zelf maatregelen kunnen treffen om de tenuitvoerlegging van het besluit te voorkomen.”.

7. Het voorgaande leidt tot de conclusie dat het beroep gericht tegen het bestreden besluit ongegrond is.

8. Bij besluit van 12 januari 2015 heeft verweerder de begunstigingstermijn met twee weken verlengd. Dit besluit strekt tot wijziging van het (bestreden) besluit van 3 december 2014. Gelet op artikel 6:19, eerste lid, van de Awb wordt het beroep van eiser geacht mede te zijn gericht tegen dit besluit. Eiser heeft tegen dit besluit geen afzonderlijke gronden aangevoerd, zodat het beroep ook voor zover het is gericht tegen dit besluit ongegrond is.

9. Bij voornoemde beslissingen is voor een proceskostenveroordeling geen aanleiding.