Uitspraken

Een deelgeschil is een geschil tussen partijen waarbij een persoon een ander aansprakelijk houdt voor de schade die hij of zij lijdt door dood of letsel, omtrent of in verband met een deel van hetgeen tussen hen rechtens geldt en waarvan de beëindiging kan bijdragen aan de totstandkoming van een vaststellingsovereenkomst over de vordering.

De deelgeschilprocedure is dus bedoeld voor de situatie waarin partijen in het buitengerechtelijke onderhandelingstraject stuiten op geschilpunten die de algehele buitengerechtelijke afwikkeling belemmeren. Partijen vragen in een deelgeschilprocedure de rechter om op die geschilpunten te beslissen, zodat zij vervolgens verder kunnen met de buitengerechtelijke onderhandelingen met als doel het sluiten van een vaststellingsovereenkomst. Gelet daarop dient de rechtbank te beoordelen of de verzochte beslissing voldoende kan bijdragen aan de totstandkoming van de vaststellingsovereenkomst.

AOV-verzekering: schadeverzekering of sommenverzekering?

Ter beantwoording ligt in de eerste plaats voor de vraag of ASR in deze procedure mag terugkomen op haar eerder ingenomen standpunt dat sprake is van een sommenverzekering in plaats van - zoals ASR nu primair stelt - een schadeverzekering. [verzoeker] heeft tegen deze standpuntwijziging ter zitting bezwaar gemaakt. De rechtbank deelt dit bezwaar van [verzoeker] niet. ASR heeft met haar uitlatingen in de correspondentie met de advocaat van [verzoeker] niet bij [verzoeker] een zodanig vertrouwen gewekt of kunnen wekken dat zij daarop in rechte niet meer terug zou mogen komen. Evenmin heeft ASR door terug te komen op haar uitlatingen de belangen van [verzoeker] op onaanvaardbare wijze geschaad.

[F] spreekt in zijn e-mail van 26 juli 2013 van een voorlopig oordeel dat de AOV-verzekering van[verzoeker] een sommenverzekering is. [G] bouwt daarop voort, maar neemt het woord ‘sommenverzekering’ uitsluitend in de mond bij verwijzing naar een arrest van de Hoge Raad en een vonnis van de rechtbank ’s Gravenhage. De strekking van beide berichten is onmiskenbaar dat ASR de uitkering die [verzoeker] ontvangt uit de AOV-verzekering in mindering zal brengen op de door haar te vergoeden inkomensschade van [verzoeker]. Het thans primair door ASR ingenomen standpunt dat de AOV-verzekering van [verzoeker] een schadeverzekering is, heeft dezelfde strekking.

Ten eerste volgt uit artikel 12 (lid 2 en 3) van de voorwaarden, in samenhang met de omschrijving van het toetsingsinkomen, dat de dekking van de jaarrente (€ 22.000,--) maximaal 80% bedraagt van het gemiddelde inkomen over de 3 kalenderjaren voorafgaande aan het jaar van intreden van de arbeidsongeschiktheid. Los van de vraag in hoeverre het werkelijke inkomen opgegeven moest worden bij het aangaan van de verzekering, is de hoogte van het werkelijke inkomen maatgevend voor de hoogte van de uitkering uit hoofde van de verzekering. Een dekking/jaarrente die hoger is dan het gemiddelde inkomen als bedoeld in artikel 12 leidt niet tot uitkering op basis van die dekking, maar tot een (lagere) uitkering op basis van het lagere gemiddelde inkomen. In de door [verzoeker] overgelegde ‘Uitleg polisblad’ wordt de verzekerde er ook op gewezen elk jaar na te gaan of het verzekerde bedrag nog voldoet aan de verzekeringsbehoefte. Bij een te laag verzekerd bedrag wordt gewezen op de mogelijkheid van verhoging daarvan. [verzoeker] heeft ter zitting ook verklaard dat Generali hem in het verleden heeft gewezen op onderverzekering.

Resumerend: op grond van artikel 12 lid 2 en 3 is er sprake van een koppeling tussen het werkelijke inkomen voorafgaande aan de arbeidsongeschiktheid dat als gevolg van arbeidsongeschiktheid wordt gederfd en de hoogte van de uitkering.

Ten tweede betreft artikel 12 lid 4 van de voorwaarden een zogenaamde correctiebepaling. Op basis van deze bepaling verschaft Generali zichzelf het recht de uitkering krachtens de verzekering te verminderen indien [verzoeker] na het intreden van de arbeidsongeschiktheid in totaal aan inkomen (waaronder de uitkering krachtens de AOV-verzekering en andere verzekeringen en voorzieningen ter zake van inkomstenderving wegens arbeidsongeschiktheid) meer zou ontvangen dan het toetsingsinkomen. Met andere woorden, de verzekeraar kan ingrijpen als de verzekerde na het intreden van de arbeidsongeschiktheid qua inkomen in een betere situatie zou komen te verkeren dan vóór het intreden van de arbeidsongeschiktheid. Blijkens HR 3 oktober 2008, NJ 2009, 80 kan de aanwezigheid van een correctiebepaling ook een indicatie zijn voor een schadeverzekering.

Resumerend: op grond van dit artikellid is er tevens sprake van een koppeling tussen het inkomen na het intreden van de arbeidsongeschiktheid en de hoogte van de uitkering.

Verder moet artikel 18 lid 1 sub d van de voorwaarden, op basis waarvan de verzekerde in geval van arbeidsongeschiktheid inkomensgegevens aan Generali dient te verstrekken, als uitvloeisel worden gezien van de correctiebepaling. Aan deze bepaling komt geen zelfstandige betekenis toe. Dit geldt dientengevolge ook voor de wijze waarop daaraan in het eerste jaar van de arbeidsongeschiktheid al dan niet uitvoering is gegeven en de wijze waarop in dit eerste jaar de dekking van de jaarrente is vastgesteld.

Ten derde blijkt uit artikel 18 lid 1 sub i van de voorwaarden dat de verzekerde zijn schade als gevolg van de arbeidsongeschiktheid op de daarvoor aansprakelijke derde moet verhalen of door Generali moet laten verhalen. Dit verdraagt zich in beginsel niet met het karakter van een sommenverzekering.

Voordeelstoerekening

Nu op grond van het voorgaande aannemelijk is dat de uitkering ingevolge de AOV-verzekering van [verzoeker] als schadeverzekering ertoe strekt dezelfde schade te vergoeden als die waarvoor ASR aansprakelijk is, namelijk de inkomensderving door [verzoeker] als gevolg van zijn arbeidsongeschiktheid als gevolg van de hem overkomen ongevallen op 1 oktober 2012 en 1 november 2012, is verrekening in de zin van artikel 6:100 BW blijkens

HR 1 oktober 2010, NJ 2013, 81 in beginsel op zijn plaats. Voor afwijking van dit uitgangspunt ziet de rechtbank geen aanleiding. De in laatstgenoemd arrest voorts genoemde gezichtspunten (c-f) bij de afweging of sprake moet zijn van voordeelstoerekening betreffen een sommenverzekering. Aan de beoordeling daarvan (en derhalve van de standpunten van [verzoeker] en van ASR dienaangaande) komt de rechtbank niet toe.

Wel is de rechtbank van oordeel (in aansluiting op gezichtspunt onder c van genoemd arrest van de Hoge Raad van 1 oktober 2010) dat de redelijkheid meebrengt dat de premies die [verzoeker] sinds 2012, het jaar van de ongevallen/aanvang van de arbeidsongeschiktheid, inzake de AOV-verzekering aan Generali heeft betaald en tijdens deze periode van arbeidsongeschiktheid moet betalen op het door [verzoeker] genoten voordeel ingevolge de uitkering uit de AOV-verzekering in mindering moeten worden gebracht. Niet gesteld of gebleken is dat [verzoeker] sinds 2012 uit anderen hoofde dan de arbeidsongeschiktheid als gevolg van de ongevallen een beroep op deze verzekering doet. Het bestaan van deze verzekering beperkt het door ASR te betalen schadebedrag, terwijl [verzoeker] daarvoor de kosten betaalt (waarbij nog wordt verwezen naar hetgeen in artikel 21 van de voorwaarden is bepaald).

Kosten deelgeschil

De rechtbank dient op grond van artikel 1019aa lid 1 Rv de kosten van de procedure te begroten en daarbij de redelijke kosten als bedoeld in artikel 6:96 lid 2 BW in aanmerking te nemen, ook indien een verzoek niet wordt toegewezen. Bij de begroting van de kosten dient de rechtbank de dubbele redelijkheidstoets te hanteren; zowel het inroepen van de rechtsbijstand als de daarvoor gemaakte kosten moeten redelijk zijn. Dit betekent dat indien een deelgeschilprocedure volstrekt onnodig of onterecht is ingesteld, de kosten daarvan niet voor vergoeding in aanmerking komen.

[verzoeker] maakt aanspraak op een bedrag van € 5.240,80 inclusief BTW (bestaande uit 15 uren x € 275,-- per uur te vermeerderd met 5 % kantoorkosten en 21% BTW). ASR voert aan dat het aantal bestede uren onredelijk is (althans bij het uurtarief van € 275,--), terwijl zij met betrekking tot het uurtarief aanvoert dat het bovenmatig is (althans in relatie tot de aan dit deelgeschil bestede 15 uren ).

De onderhavige zaak betreft naar het oordeel van de rechtbank een niet per definitie eenvoudig deelgeschil, maar is ook niet dermate complex en omvangrijk dat dit een tijdbesteding van 15 uren tegen een (hoog) tarief van € 275,-- rechtvaardigt. De met de opstelling van het verzoekschrift en de verdere behandeling van de zaak gemoeide redelijke kosten als bedoeld in artikel 6:96 lid 2 BW zullen door de rechtbank dan ook worden begroot op 15 uren x het eerder tussen partijen ook overeengekomen tarief van € 190,-- (naar de rechtbank aanneemt exclusief BTW en kantoorkosten). De stelling van [verzoeker] dat hij niet meer gebonden is aan dit lagere tarief, omdat ASR zich ook niet aan de afspraken zou hebben gehouden volgt de rechtbank niet. [verzoeker] heeft gesteld dat ASR de buitengerechtelijke kosten van juli, augustus en september 2013 niet heeft willen bevoorschotten, maar - los van de vraag of dit al afdoet aan het eerder overeengekomen tarief - blijkt uit de brief van [G] van 7 oktober 2013 ook dat ASR een andere mening is toegedaan wat betreft de reeds gedeclareerde kosten. Een gedetailleerd overzicht van de door de advocaat van[verzoeker] verrichte werkzaamheden ontbreekt verder.

De kosten aan de zijde van [verzoeker] worden dan ook begroot op 15 x € 190,-- = € 2.850,--, zijnde € 3.620,93 inclusief 5% kantoorkosten en 21 % BTW, te vermeerderen met het door [verzoeker] betaalde griffierecht van € 274,--. Een bedrag van € 3.894,93 zal als hoofdelijke kostenveroordeling worden uitgesproken in het dictum van deze beschikking.