Uitspraken

Voor wat betreft de periode tot 1 januari 2020 was op de rechtsverhouding tussen [eiser] (als ambtenaar) en de belastingdienst het bestuursrecht van toepassing. Met ingang van 1 januari 2020 is [eiser] een werknemer in de zin van titel 10 van boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (overweging 2.8.). Het bestuursrechtelijke en het civielrechtelijke toetsingskader voor een geval als het onderhavige komen, zie de navolgende rechtsoverweging, met elkaar overeen.

[eiser] wist op basis van het gesprek van 12 december 2018 dat hij bij voldoende functioneren ingedeeld zou gaan worden in F6 (overweging 2.2.). Dat is hem bij dat gesprek medegedeeld. [eiser] stelt dat hem bij aanvang van zijn dienstverband is toegezegd dat hij na afronding van het duaal traject een extra compensatie zou krijgen omdat hij reeds over relevante werkervaring en een mastertitel beschikte. Die stelling is door de belastingdienst betwist en in reactie daarop door [eiser] niet verder onderbouwd. Als er al sprake was van een dergelijke toezegging, dan had het voor de hand gelegen dat dit onderwerp van gesprek zou zijn geweest op 12 december 2018. Uit het gespreksverslag blijkt niet dat [eiser] toen hem F6 werd voorgehouden hij een beroep heeft gedaan op een eerdere daarvan afwijkende toezegging. Ook in het gesprek van 2 juli 2019 heeft hij die toezegging - dit blijkt niet uit het verslag (overweging 2.4.) noch anderszins - niet ter sprake gebracht. De kantonrechter is van oordeel dat van de door [eiser] gestelde toezegging dan ook geen sprake is.

In het gesprek van 2 juli 2019 heeft de leidinggevende van [eiser] vastgesteld dat [eiser] met ingang van 1 mei 2019 op voldoende niveau functioneerde en dat hij daarom vanaf die datum ingedeeld zou gaan worden in F6 (overweging 2.4.).

De belastingdienst heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat voor de functie van [eiser] indeling in schaal F aangewezen was. [eiser] heeft in reactie daarop niet aangetoond dat hij uit enig (intern) document van de belastingdienst heeft mogen afleiden dat hij destijds voor de betreffende functie-indeling mocht uitgaan van de juistheid van de indeling in salarisschaal 10. [eiser] doet in dat verband tevergeefs een beroep op de door hem overgelegde productie 25: een vacature van de belastingdienst die ziet op de functie registeraccountant in spé. De functie waarop de vacature ziet is namelijk een andere functie dan die waarin [eiser] werkzaam is. Ook de tijdens de mondelinge behandeling ingenomen stelling ‘dat volgens een beleidsafspraak een leidinggevende in alle gevallen een zorgvuldige afweging moet maken waarbij functioneren en praktijkervaring een belangrijke rol spelen om te bepalen of het functioneren van de medewerker in totaliteit de inschaling wettigt’, maakt niet dat [eiser] er wel vanuit mocht gaan dat indeling in salarisschaal 10 correct was: het enkel bestaan van zo’n beleidsafspraak is onvoldoende om dit aan te nemen, zeker nu voorafgaand aan de definitieve inschaling in augustus 2019 er een tweetal gesprekken hebben plaatsgevonden waar expliciet gesproken is over schaal F6 (zie ook rechtsoverweging 4.6.)

Het besluit van augustus 2019 (overweging 2.6.) behoort te zijn een schriftelijke vastlegging en/of uitvoering van hetgeen met [eiser] in de twee gesprekken van 12 december 2018 (overweging 2.2.) en 2 juli 2019 (overweging 2.4.) is besproken: indeling in F6. Desalniettemin vermeldt het besluit indeling in schaal 10, trede 6. Dit feit had op zichzelf genomen voor [eiser] al aanleiding moeten zijn om te twijfelen over de juistheid hiervan. [eiser] betoog dat de individuele schalen 9, 10 en 11 ook vallen onder de schaal met de groepsfunctie F en dat hij daarom geen reden had om te twijfelen, wordt verworpen. Met hem was immers schaal F, trede 6 besproken en niet schaal 10 trede 6. Uit niets blijkt dat [eiser] had mogen veronderstellen dat dit qua hoogte van het salaris geen verschil uitmaakte. De stelling dat schaal F trede 0 gelijk is aan schaal 10 trede 0, mag dan wel juist zijn, maar [eiser] mocht er niet zonder meer vanuit gaan dat de daaropvolgende treden ook gelijk zouden oplopen. Een onderscheid tussen schaal F en schaal 10 zou dan immers zinledig zijn. [eiser] stelt bij dagvaarding dat het verschil tussen schaal F en schaal 10 voor hem niet inzichtelijk was. Hij stelt in dat verband echter tevergeefs dat in de salaristabellen van de CAO Rijk alleen cijferschalen worden weergegeven. Partijen zijn het er namelijk over eens dat de groepsschalen (waaronder de groepsschaal F) alleen door de belastingdienst gehanteerd worden en dus tabellen met die groepsschalen uiteraard geen onderdeel uitmaken van de cao Rijk. Dat [eiser] de tabel met deze groepsschalen destijds niet kon inzien op het Intranet van de belastingdienst, acht de kantonrechter, in het licht van hetgeen de belastingdienst hieromtrent naar voren heeft gebracht, niet aannemelijk. En zelfs als hij die tabellen destijds niet kon inzien, dan had hij zich daarover in ieder geval dienen te informeren. Daarbij: op de salarisspecificaties staat een telefoonnummer vermeld waar medewerkers met vragen zich kunnen melden. [eiser] mocht er dan ook niet klakkeloos vanuit gaan dat indeling in schaal F trede 6 gelijk staat aan schaal 10 trede 6.

De salarisspecificaties tot augustus 2019 maakten steeds melding van indeling in schaal F trede 0, zodat op basis van hetgeen met [eiser] in de twee gesprekken is besproken de salarisspecificaties met ingang van augustus 2019 schaal F trede 6 zouden moeten vermelden. Dat laatste was echter niet het geval, want de salarisspecificaties met ingang van die maand vermeldden schaal 10 trede 6 (overweging 2.7.). [eiser] betoog dat hem dit niet was opgevallen, komt op voorhand niet zeer geloofwaardig over. Juist op een moment dat het salaris, zoals was aangekondigd, wijzigt is het nauwelijks voorstelbaar dat [eiser] (die werkzaam is in een functie waarbij hij financiële gegevens controleert) de salarisspecificatie waarop die wijziging voor het eerst is doorgevoerd niet nader heeft bestudeerd. Echter zelfs als de stelling van [eiser] wel juist zou zijn, dan nog laat dit onverlet dat [eiser] dit wel had kunnen zien en dat van hem verlangd mocht worden dat hij de salarisspecificaties zelf controleerde op fouten, temeer in het licht van hetgeen hierna in rechtsoverweging 4.8. wordt overwogen.

Nu [eiser] wist respectievelijk in redelijkheid had kunnen weten dat het besluit van de belastingdienst van augustus 2019 (overweging 2.6.) onjuist is, kan niet worden gezegd dat aan hem een gerechtvaardigd beroep op het vertrouwensbeginsel toekomt. (zie ook: ECLI:NL:CRVB:2020:208). Dat voornoemd besluit in kracht van gewijsde is gegaan, maakt dit niet anders. Meegaan in [eiser] betoog zou immers niet alleen betekenen dat zwijgen wetende (of in redelijkheid kunnen weten) dat het besluit foutief is, loont terwijl juist van een goed werknemer verwacht mag worden dat hij aan de bel trekt, maar ook dat een werkgever niet terug zou mogen komen op een besluit dat evident onjuist is.

Bij de beoordeling van de stelling dat het salaris naar schaal 10, trede 6 een arbeidsvoorwaarde is (geworden) die de belastingdienst niet eenzijdig mag wijzigen komt het aan op de zin die partijen aan elkaars gedragingen (en in verband daarmee staande verklaringen) hebben toegekend en in de gegeven omstandigheden daaraan redelijkerwijs mochten toekennen (ECLI:NL:HR:2018:976).

[eiser] wist (dan wel had in redelijkheid kunnen weten) dat de indeling in schaal 10 trede 6 van begin af aan een evidente fout was (rechtsoverwegingen 4.3. tot en met 4.9.). [eiser] was namelijk een andere salarisschaal met een lager salaris voorgehouden en daar heeft hij nooit tegen geprotesteerd. Verder blijkt nergens uit dat de belastingdienst eerder dan in november 2020 zich bewust was van het feit dat [eiser] een te hoog salaris ontving. De belastingdienst stelt in dit verband dat de fout toevallig werd ontdekt en [eiser] heeft die stelling niet betwist. Hieruit volgt dat evenmin gezegd kan worden dat [eiser] op basis van gedragingen van de belastingdienst er vanuit mocht gaan dat de indeling in schaal 10 trede 6 door tijdsverloop een arbeidsvoorwaarde is geworden. Het enkele feit dat dit te hoge salaris over de periode van mei 2019 tot en met december 2020 aan [eiser] is betaald, kan hem dus in dit verband niet baten. De indeling in schaal 10 trede 6 is dan ook geen tussen partijen geldende arbeidsvoorwaarde geworden.

Op grond van voorgaande overwegingen mocht de belastingdienst het teveel betaalde salaris over de periode mei 2019 tot en met december 2020 terugvorderen. Daarmee ligt de onder A geformuleerd vordering voor afwijzing gereed.

De kantonrechter ziet geen aanleiding het terug te betalen bedrag, als gevorderd onder C, te matigen. Waarom matiging aangewezen is, wordt door [eiser] niet nader onderbouwd. Wellicht valt een onderbouwing te lezen in [eiser] stelling dat salaris is bedoeld om in het levensonderhoud te voorzien en dat het daar ook aan is besteed. Echter, die stelling is zo weinig concreet, laat staan onderbouwd, dat alleen al daarom hieraan voorbij wordt gegaan.

Het onder B en D gevorderde wordt alleen al afgewezen omdat gesteld noch gebleken is dat [eiser] reeds enig bedrag heeft betaald. Zelfs als er betalingen hebben plaatsgevonden dan zijn die, gezien hetgeen onder rov. 4.11. en 4.12. is overwogen, niet onverschuldigd gedaan.

De vorderingen E tot en met J worden afgewezen, omdat die zijn gebaseerd op de onjuiste veronderstelling dat de belastingdienst het salaris niet heeft mogen wijzigen naar schaal F, trede 6 met ingang van 1 mei 2019 en trede 7 met ingang van 1 januari 2021 (rov. 4.11. en 4.12.)

Als de in het ongelijk gestelde partij zal [eiser] worden veroordeeld tot betaling van de proceskosten. Aan de zijde van de belastingdienst worden deze tot op heden begroot op € 498,00 (2 punten x € 249,00) salaris gemachtigde.