Uitspraken

Mass Jet Lease heeft aangevoerd dat zij het vliegtuig heeft verkocht en dat het vliegtuig wordt opgeleverd op 23 januari 2017. Zij zal de Technical Records aan de koper moeten overhandigen, zodat de koper de luchtwaardigheid kan aantonen aan de bevoegde luchtvaartautoriteiten. Er is vooralsnog geen aanleiding om hieraan te twijfelen. Het spoedeisend belang is daarmee gegeven.

Mass Jet Lease heeft in de eerste plaats aangevoerd dat Samco geen retentierecht heeft, omdat niet is aangetoond dat zij daadwerkelijk opeisbare en onbetwiste vorderingen heeft op Denim Air.

De voorzieningenrechter volgt dit betoog niet. Van de facturen die zijn vermeld op het overzicht van Samco zijn afschriften beschikbaar. Er is vooralsnog geen aanwijzing dat de gefactureerde werkzaamheden niet zijn of niet moesten worden verricht of dat deze tegen onjuiste tarieven in rekening zijn gebracht. Er is ook niet gebleken dat Denim Air bezwaar heeft gemaakt tegen de facturen. Verder is niet in enig opzicht aannemelijk dat Denim Air (in aanzienlijke mate) méér heeft betaald dan op het overzicht is vermeld, mede in aanmerking genomen dat de financiële positie van Denim Air kennelijk slecht was. Er moet daarom in dit kort geding ervan worden uitgegaan dat Samco opeisbare vorderingen op Denim Air heeft.

Vervolgens rijst de vraag op welke vorderingen een retentierecht van Samco betrekking heeft. Volgens Mass Jet Lease kan een retentierecht van Samco alleen betrekking hebben op de openstaande kosten voor het beheer van de Technical Records. De vorderingen die betrekking hebben op het onderhoud van het vliegtuig, staan volgens Mass Jet Lease niet in een voldoende verband met de zaak waarop het retentierecht wordt uitgeoefend. Samco is van mening dat een zodanig verband wel bestaat.

Ingevolge art. 3:291 lid 2 BW kan Samco haar retentierecht ook inroepen tegen Mass Jet Lease, die als eigenaar van de Technical Records een ouder recht heeft op die zaak, indien haar vordering voortspruit uit een overeenkomst die Denim Air bevoegd was met betrekking tot de zaak aan te gaan, of zij geen reden had om aan de bevoegdheid van Denim Air te twijfelen. Vast staat dat Denim Air bevoegd was om de onderhavige overeenkomsten met Samco te sluiten. Vraag is echter of de vordering die ziet op de kosten van het onderhoud van het vliegtuig, voortspruit uit een overeenkomst met betrekking tot de Technical Records.

De strekking van art. 3:291 lid 2 BW is dat het retentierecht jegens een derde met een ouder recht alleen kan worden uitgeoefend als er een (voldoende) verband bestaat tussen de vordering van de schuldeiser en de zaak die het betreft (HR 5 maart 2004, ECLI:NL:HR:2004:AO1213). In het onderhavige geval zijn het onderhoud van het vliegtuig en de registratie daarvan onderhoud in de Technical Records nauw met elkaar verbonden. Het onderhoud moet worden geregistreerd en zonder die registratie kan de luchtwaardigheid van het vliegtuig niet worden aangetoond. Denim Air heeft Samco zowel het onderhoud van het vliegtuig als de registratie in de Technical Records opgedragen. Gelet op de samenhang die bestaat tussen het onderhoud en de registratie daarvan en het feit dat Denim Air beide aan Samco heeft opgedragen, is er naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter voldoende verband tussen de vordering van Samco tot betaling van zowel de kosten van het onderhoud als die van de registratie en de Technical Records. Dat Denim Air en Samco ervoor hebben gekozen hun afspraken over het onderhoud en de registratie in twee afzonderlijke overeenkomsten neer te leggen, maakt dat niet anders. Evenmin wordt dat anders doordat denkbaar is dat Denim Air het onderhoud en de registratie door verschillende bedrijven had laten uitvoeren. Die situatie doet zich hier immers niet voor. Het voorgaande brengt mee dat vooralsnog ervan moet worden uitgegaan dat Samco ook voor de kosten van het onderhoud het retentierecht op de Technical Records kan uitoefenen.

Mass Jet Lease heeft verder aangevoerd dat de uitoefening van het retentierecht door Samco naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, in elk geval voor zover het de kosten van het onderhoud van het vliegtuig betreft.

De voorzieningenrechter stelt voorop dat terughoudendheid past bij een oordeel dat het beroep van Samco op het retentierecht naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Dat geldt nog meer nu een dergelijk oordeel in kort geding ertoe zou leiden dat zij de Technical Records moet afgeven en daarmee haar retentierecht definitief verliest. In het licht van hetgeen Samco naar voren heeft gebracht, kan in kort geding niet worden geconcludeerd dat haar beroep op het retentierecht naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, vanwege het enkele feit dat Samco haar werkzaamheden heeft voortgezet in de wetenschap van de betalingsproblemen van Denim Air, zonder zekerheid te verlangen.

Mass Jet Lease meent verder dat Samco het retentierecht misbruikt als drukmiddel jegens haar, omdat zij er een groot belang bij heeft om weer te kunnen beschikken over de Technical Records, terwijl Samco de Technical Records niet te gelde zal kunnen maken. Volgens Mass Jet Lease kan Samco zich niet op de Technical Records verhalen, omdat die voor een derde geen waarde vertegenwoordigen en omdat Samco geen executoriale titel meer kan verkrijgen vanwege het faillissement van Denim Air.

De wettelijke regeling houdt in dat wie een retentierecht uitoefent, zich kan verhalen op de zaak waarop het retentierecht betrekking heeft, als de vorderingen niet worden betaald. Daartoe is een executoriale titel vereist. Samco kan een executoriale titel verkrijgen door verificatie van haar vorderingen in het faillissement van Denim Air. Mass Jet Lease mag wellicht aan informatie van de curator in het faillissement de verwachting hebben ontleend dat geen verificatie zal plaatsvinden, maar dat is nog geen gegeven. Bovendien is niet uit te sluiten dat Samco na opheffing van het faillissement een executoriale titel kan verkrijgen door indiening van een eis in rechte. De stelling dat de Technical Records geen economische waarde vertegenwoordigen is vooralsnog onvoldoende komen vast te staan. Aannemelijk is dat de Technical Records wel een economische waarde hebben voor belanghebbenden bij de eigendom en exploitatie van het vliegtuig.

Mass Jet Lease heeft ten slotte aangeboden om zekerheid te stellen voor de betaling van de vorderingen van Samco tegen afgifte van de Technical Records. Samco heeft zich daartegen verzet.

Mass Jet Lease kan de afgifte van de Technical Records bewerkstelligen door het betalen van het bedrag dat Denim Air verschuldigd is aan Samco voor het onderhoud van het vliegtuig en de registratie daarvan. Er is geen rechtsregel die Samco verplicht om haar retentierecht prijs te geven tegen zekerheidsstelling in plaats van betaling van haar vorderingen. Evenmin zijn er zodanig dringende belangen aan de zijde van Mass Jet Lease om zekerheid te kunnen stellen in plaats van het betalen van de facturen, dat het belang van Samco om betaling te verkrijgen in plaats van zekerheidsstelling daartegen niet opweegt. Indien Mass Jet Lease immers een uitspraak van de bodemrechter wenst te verkrijgen over de reikwijdte van het retentierecht, zal zij het betaalde als onverschuldigd in rechte kunnen terugvorderen. Er is vooralsnog geen aanleiding om te vrezen dat Samco bij toewijzing van een dergelijke vordering niet in staat zal zijn tot terugbetaling. Samco behoeft het aanbod tot zekerheidsstelling daarom niet te aanvaarden.

De conclusie is dat de vorderingen moeten worden afgewezen.

Hetgeen partijen verder nog naar voren hebben gebracht, kan buiten bespreking blijven, omdat het niet kan leiden tot een andere beslissing.

- griffierecht € 618,00

- salaris advocaat 816,00

totaal € 1.434,00.