Uitspraken

Deze zaak gaat over Maatschap [eiseres] die voor de melkveehouderij een nieuwe stal heeft laten bouwen. MCO B.V. heeft aan de Maatschap de stalinrichting met melkrobots, een automatisch voersysteem en een mestrobot geleverd. Tevens heeft MCO B.V. met de Maatschap afspraken gemaakt voor de service en het onderhoud.

In geschil is of MCO B.V. haar verplichtingen, die zij op grond van de overeenkomsten met de Maatschap had, goed is nagekomen.

De zeefjes

Vaststaat dat vanaf maart 2014 de door de Maatschap gehouden koeien in toenemende mate last hebben gekregen van uierontsteking (mastitis). Vaststaat voorts dat dit toen en ook in de maanden daarna aan MCO B.V. is gemeld, maar dat MCO B.V. hierop geen actie heeft ondernomen. Vanaf eind april 2014 nam het aantal gevallen van uierontsteking toe. Op 23 april 2014 heeft MCO B.V. de eerste reguliere onderhoudsbeurt uitgevoerd en geen afwijkingen aan het melkrobotsysteem geconstateerd. Eind mei/begin juni 2014 had echter 1/3 deel van de koeien last van zeer ernstige uierontsteking. Deze dieren leden ernstig als gevolg van de ontstekingen. Enkele koeien stierven of moesten worden geëuthanaseerd. Andere dieren raakten blijvend verminkt.

Begin juni 2014 werd door de Maatschap geconstateerd dat volgens de data van de melkrobot een koe volledig leeggemolken zou zijn, maar dat dat in werkelijkheid niet het geval was. Naar aanleiding van deze constatering heeft MCO B.V. de melkrobot onderzocht en toen bleek dat de melkstroomsensoren vervuild waren, waardoor de uiers niet geheel werden leeggemolken. De uierontstekingen bleken hiermee in verband te staan. Op 12 en 19 juni 2014 zijn zeefjes voor de melksensoren gemonteerd, waardoor het probleem verholpen bleek.

MCO B.V. erkent dat de problemen voorkomen hadden kunnen worden door plaatsing van zeefjes om verontreiniging van de melksensoren te voorkomen, maar stelt dat die zeefjes niet standaard geleverd worden. Zij zijn een extra optie, bijvoorbeeld als in de stal gebruik wordt gemaakt van stro wat bij de Maatschap niet het geval is, aldus MCO B.V.

Vaststaat dat voorafgaande aan de koop en levering van de melkrobot aan de Maatschap niet de mogelijkheid is voorgelegd om zeefjes te plaatsen.

Overwogen wordt dat het MCO B.V. verweten kan worden dat zij niet al voorafgaand aan de plaatsing van de robot aan de Maatschap heeft voorgesteld zeefjes te plaatsen en voorts dat zij pas in juni 2014 tot plaatsing daarvan is overgegaan. In dit verband is van belang dat MCO B.V. heeft aangevoerd dat juist in een nieuwe stal met nieuwe melksystemen zoals bij de Maatschap mastitis op de loer ligt, dat de Maatschap ervoor heeft gekozen gebruik te maken van gedroogde mest in plaats van bijvoorbeeld stro en dat zij de Maatschap erop heeft gewezen dat bij gebruik van gedroogde mest een verhoogd risico bestaat op E. Coli, een belangrijke mastitisverwekker.

In een dergelijke situatie had het op de weg van MCO B.V. gelegen de Maatschap te wijzen op de mogelijkheid om zeefjes voor de melksensoren te plaatsen om vervuiling daarvan te voorkomen. Dit temeer, omdat MCO B.V. in haar offerte benadrukt dat met het gebruik van de melkrobot een goede uiergezondheid is verzekerd en hiervoor is van groot belang dat de melksensoren goed werken en dus niet vervuild raken.

Ten aanzien van het verweer van MCO B.V. dat plaatsing van zeefjes een extra optie is als in een stal gebruik wordt gemaakt van stro, wordt overwogen dat niet gesteld en ook niet gebleken is dat bij gebruik van stro in een stal de sensoren eerder vervuild raken dan bij gebruik van gedroogde mest. De verklaring van MCO B.V. dat alle andere systemen waar de zeefjes niet op zitten zonder problemen functioneren en dat de ervaringen bij de Maatschap geen aanleiding zijn geweest bij andere melkrobots alsnog zeefjes te plaatsen, is door de Maatschap gemotiveerd weersproken. Zij heeft aangevoerd dat zij weliswaar geen inzicht heeft in het klantenbestand van MCO B.V., maar dat bij andere melkveehouders die met GEA-systemen werken later de zeefjes zijn geplaatst en dat GEA haar nieuwe systeem heeft aangepast, zodat er geen vuil meer bij de sensoren kan komen. MCO B.V. heeft een en ander niet (voldoende) betwist.

Geoordeeld wordt daarom dat in ieder geval bij de wijze van bedrijfsvoering door de Maatschap de zeefjes essentieel zijn voor het goed functioneren van de melkrobot. In dit verband is nog van belang dat de plaatsing van de zeefjes (in de woorden van MCO B.V.) “amper geld” kost, terwijl daardoor ernstig dierenleed en ernstige financiële schade voorkomen kan worden.

De Maatschap heeft weersproken dat het tot haar dagelijkse en wekelijkse werkzaamheden behoorde de melksensoren te controleren op de geleidbaarheid, zoals MCO B.V. heeft aangevoerd. Deze betwisting wordt onderschreven in het rapport van J.A. [naam 2]7. [naam 2] schrijft in dit rapport dat in het overzicht van GEA van de dagelijkse en wekelijkse controlewerkzaamheden door de boer niet de controle van de geleidbaarheid van de sensoren staat vermeld. MCO B.V. heeft aangevoerd dat [naam 2] in een procedure voor de rechtbank Noord Nederland (r.o. 2.13 van het vonnis van 4 mei 2016) heeft verklaard dat het controleren van de melkstroom tot de dagelijkse controle door de boer hoort, maar dat blijkt niet uit dat vonnis. In het in dat vonnis opgenomen citaat uit een rapport van [naam 2] wordt melding gemaakt van vervuiling van de melkstroom-indicatoren als gevolg van teveel zaagselresten aan de spenen van de koeien en van het niet open zijn van de luchtgaatjes van de melkbekers, welke twee punten volgens [naam 2] bij de dagelijkse controle van de veehouder horen. Bij het dagelijks onderhoud staat inderdaad dat de gaatjes in de melkbochtjes onder de melkbeker opengemaakt moeten worden. De verwijzing naar de reiniging van filters ziet op een filter in de buis waar de melk doorloopt. Hieruit kan daarom niet worden afgeleid dat de geleidbaarheid van de sensoren door de boer gecontroleerd moet worden.

De rechtbank leest in het overzicht van GEA8 waar MCO B.V. naar verwijst, niet dat het de taak van de veehouder is dagelijks of wekelijks de geleidbaarheid van de sensoren te controleren. Ook is niet gebleken dat bij de installatie van de melkrobot de Maatschap erop is gewezen dat dit tot haar werkzaamheden behoort. MCO B.V. heeft onvoldoende gesteld om tot bewijs van deze stelling te worden toegelaten.

Romitslangetje en -kap

MCO B.V. heeft aangevoerd dat het slangetje is vervangen conform de onderhoudsintervallen en direct is vervangen toen een storingsmelding binnenkwam. Daarnaast heeft zij betoogd dat het de verantwoordelijkheid van de veehouder is om het gebruik van het reinigingsmiddel wekelijks te controleren en dat dat ook in het voorschrift van GEA staat. Als de Maatschap dit wekelijks had gedaan, kan nooit meer dan een week geen Romit gebruikt zijn, aldus MCO B.V.

De Maatschap heeft een en ander weersproken. MCO B.V. had tijdens de periodieke onderhoudsbeurt op 4 augustus 2014 het slangetje moeten controleren en vervangen, maar zij heeft dat niet gedaan, aldus de Maatschap.

Na deze betwisting heeft MCO B.V. haar stelling dat het slangetje tijdig vervangen is, niet nader onderbouwd. Hier wreekt zich dat MCO B.V. geen deugdelijk logboek heeft bijgehouden van haar werkzaamheden aan de melkrobot. In het door MCO B.V. overgelegde logboek9 staat bij 4 augustus 2014 wel dat in totaal 7,50 uur aan onderhoud en service is besteed, maar niet wat toen is gedaan.

Volgens het overzicht van GEA van de door de veehouder te verrichten werkzaamheden moest wekelijks de speenreiniging en het reinigingsmiddel gecontroleerd worden. De Maatschap heeft erkend dat zij in principe alle reinigingsmiddelen moet controleren. Zij heeft ter zitting aangevoerd dat het verbruik van Romit niet constant is, wat MCO B.V. heeft onderschreven. In het geval van slijtage van het slangetje wordt het verbruik van het reinigingsmiddel langzaam minder. De duur van de reiniging kan worden ingesteld en doordat die duur werd opgeschroefd, werd volgens de Maatschap aanvankelijk niet gemerkt dat minder reinigingsmiddel werd aangevoerd. Begin september 2014 werd gemerkt dat de reinigingsvloeistof terugliep, doordat er lucht in het slangetje zat. Na onderzoek werd op 4 september 2014 door MCO B.V. geconstateerd dat het slangetje lek was en werd het slangetje vervangen, aldus de Maatschap. Zij stelt dat niet zij, maar MCO B.V. het slangetje moest controleren.

MCO B.V. heeft dat laatste niet weersproken. Voor het overige geldt dat de Maatschap een voldoende verklaring heeft gegeven voor het feit dat zij niet al na een week heeft gemerkt dat het slangetje versleten was, maar pas na ongeveer twee weken.

Dit leidt tot het oordeel dat MCO B.V. is tekortgeschoten in het vereiste onderhoud, door niet tijdig het slangetje te vervangen en dat de Maatschap niet verweten kan worden dat pas na ongeveer twee weken bemerkt werd dat het slangetje versleten was.

In reactie op de klacht van de Maatschap dat het kapje van het pompje van het reinigingsmiddel Romit niet goed was teruggeplaatst met als gevolg een toename van het aantal uierontstekingen eind september 2014, heeft MCO B.V. aangevoerd dat het onmogelijk is dat een maand later geen reinigingsmiddel door de pomp werd opgezogen door het foutief terugplaatsen van een kapje. Ook heeft zij aangevoerd dat de veehouder dit wekelijks moet controleren, zodat dit euvel eerder had moeten worden ontdekt.

De Maatschap heeft aangevoerd dat bij het vervangen van het romitslangetje een van de drie schroefgaatjes van het kapje is afgebroken. Daardoor kon het kapje maar met twee in plaats van met drie schroefjes worden vastgezet. Doordat het kapje niet goed was gemonteerd en niet ver genoeg was ingedrukt in de daarvoor bedoelde uitsparing, ontstond volgens de Maatschap ruimte tussen het wieltje dat de vloeistof door het slangetje omhoog drukt en de zijkant van het vat, zodat de vloeistof terugliep.

MCO B.V. is na deze nadere onderbouwing niet meer teruggekomen op haar verweer dat het onmogelijk is dat een maand na de vervanging van het slangetje door het foutief terugplaatsen van een kapje geen reinigingsmiddel door de pomp werd opgezogen. Aan dit verweer wordt daarom voorbijgegaan.

Ten aanzien van haar stelling dat de Maatschap dit gebrek eerder had moeten opmerken, wordt overwogen dat gesteld noch gebleken is dat de Maatschap wekelijks het aantal schroeven van het kapje moest controleren en dat uit de stellingen van de Maatschap blijkt dat er minder dan een week heeft gezeten tussen de toename van het aantal uierontstekingen en de constatering dat er geen (voldoende) reinigingsmiddel werd opgepompt.

De kleppenblokken

De Maatschap verwijt MCO B.V. primair dat zij uit hoofde van haar garantieverplichting is tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de koopovereenkomst. Subsidiair stelt zij dat MCO B.V. is tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de serviceovereenkomst. De Maatschap heeft al eerder geopperd dat de problemen werden veroorzaakt door de ondeugdelijke thermostaat, maar MCO B.V. liet na deugdelijk onderzoek te doen. Zij heeft te lang gewacht met het vervangen van de kleppenblokken en de thermostaat. Zij heeft nagelaten in juni 2016 de andere kleppenblokken te controleren, terwijl de controle van die blokken bij de periodieke onderhoudswerkzaamheden behoort, aldus de Maatschap.

MCO B.V. heeft aangevoerd dat het scheuren van de kleppenblokken zeer uitzonderlijk is en dat een onderzoek door de leverancier heeft uitgewezen dat de blokken niet gebrekkig waren, maar dat de schade mogelijk is veroorzaakt doordat de Maatschap de blokken reinigde met stalreiniger.

Vaststaat dat in maart 2016 een kleppenblok is vervangen en dat in augustus 2016 de kleppenblokken van de robotboxen 1, 2 en 3 zijn vervangen. In december 2016 is het kleppenblok van box 3 opnieuw vervangen. Bij een onderzoek door GEA en MCO B.V. naar de oorzaak van het scheuren van de kleppenblokken is geconstateerd dat de thermostaat die zorgde voor de verwarming van het water voor de reiniging van onder meer de robot, niet goed werkte, waardoor temperaturen van boven 100° C zijn bereikt. Deze thermostaat is begin 2017 vervangen.

Overwogen wordt dat het schadebeeld beter verklaard kan worden door beschadigingen van binnenuit omdat de hoge temperaturen corrosie van POM, het materiaal van de kleppenblokken, tot gevolg kunnen hebben. Hierdoor kunnen dan eerst aan het binnenwerk van de kleppenblokken en vervolgens aan de buitenzijde beschadigingen ontstaan.

Nadat de Maatschap heeft weersproken dat zij stalreiniger heeft gebruikt voor de reiniging van de kleppenblokken, heeft MCO B.V. onvoldoende aangevoerd ter onderbouwing van de door haar gestelde - uitwendige - oorzaak van de schade aan de blokken.

Nu MCO B.V. moet instaan voor de deugdelijkheid van de door haar aan de Maatschap geleverde zaken, waaronder ook de thermostaat, komt het feit dat de kleppenblokken al na relatief korte tijd na ingebruikname van de melkrobot scheurden, voor haar rekening en risico.

De niet afgeslepen draadeinden

Partijen twisten over de tijdstip van de route-omlegging, de Maatschap stelt dat dit in januari 2014 is gedaan en dat in de periode van januari tot en met september 2014 meerdere koeien kreupel liepen. MCO B.V. stelt dat de route pas in juni 2014 werd verlegd. Onweersproken is dat eind september 2014 de oorzaak van de klauwproblemen aan het licht is gekomen.

MCO B.V. heeft erkend dat haar medewerkers hier een fout hebben gemaakt, maar stelt dat er sprake is van eigen schuld van de Maatschap. Volgens haar had de Maatschap al veel eerder de uitstekende draadeinden kunnen en moeten ontdekken.

MCO B.V. heeft geen stukken in het geding gebracht waaruit zou kunnen blijken dat de route pas in juni 2014 is verlegd en zij heeft ook anderszins deze stelling niet onderbouwd. De Maatschap daarentegen heeft een verklaring van [maat 1]11 in het geding gebracht. De Maatschap heeft aangevoerd dat [maat 1] haar vaste klauwbekapper is en dat hij de koeien met klauwproblemen heeft behandeld. MCO B.V. heeft dit niet betwist. [maat 1] schrijft dat hij in de eerste periode na ingebruikname van de nieuwe stal vaker dan gebruikelijk op het bedrijf van de Maatschap aanwezig is geweest voor de behandeling van kreupele koeien en dat na verloop van tijd zichtbaar werd dat er meerdere koeien waren met verwondingen aan de klauwen/tussenklauw en beschadigingen/kneuzingen in de klauw.

De rechtbank concludeert hieruit dat aannemelijk is dat de werkzaamheden aan de route in januari 2014 zijn verricht en dat sindsdien de draaduiteinden uitstaken.

Ter onderbouwing van haar beroep op eigen schuld aan de kant van de Maatschap heeft MCO B.V. verwezen naar het rapport van [naam 1] van 5 juli 2018. [naam 1] schrijft daarin dat als de Maatschap werkzaamheden laat uitvoeren, zij ziet wat er gebeurt en onmiddellijk moet kunnen zien dat de scherpe delen op de balk niet goed kunnen zijn voor de klauwen van de koeien. De balk zit niet meteen onder de koeienmest, waardoor de Maatschap zeker een week had kunnen zien dat de draadeinden aanwezig waren, aldus [naam 1] .

Overwogen wordt dat het op de weg van de Maatschap had gelegen om, nadat de werkzaamheden aan de route waren voltooid, die werkzaamheden na te lopen om te controleren of zij goed waren uitgevoerd. Zou de Maatschap dit hebben gedaan, zou zij al in een zeer vroeg stadium hebben bemerkt dat de draaduiteinden niet waren afgezaagd en had zij direct maatregelen kunnen treffen.

Dat de Maatschap nadien niet sneller heeft bemerkt waardoor de klauwproblemen werden veroorzaakt, kan haar gelet op het volgende niet verweten worden.

Uit de verklaring van [maat 1] blijkt dat pas enige tijd na het verleggen van de route de verwondingen aan de klauwen zichtbaar werden. Door de Maatschap is ter zitting onweersproken verklaard dat de bouten onder het hek zaten, naar de rechtbank begrijpt (mede aan de hand van de door de Maatschap overgelegde foto’s12) het hek waarmee de route naar of van de melkrobot voor de koe wordt geopend of gesloten. De Maatschap heeft voorts verklaard dat de mestrobot niet goed functioneerde. De wielen van de robot slipten, waardoor de robot vertraging opliep en de mest zich ophoopte. De mestrobot had daardoor moeite de mest weg te schuiven en smeerde de randen van de stal vol, vergelijkbaar met een sneeuwschuiver die teveel sneeuw moet wegschuiven en dan sneeuw aan de zijkant “morst”. Doordat een deel van de mest op de randen geschoven werd, waren de draaduiteinden niet (meer) te zien, aldus de Maatschap.

Hiermee heeft de Maatschap een voldoende verklaring gegeven voor het feit dat het enkele maanden heeft geduurd voordat de oorzaak voor de kreupelheid en de ontstekingen aan de klauwen werd ontdekt. Anders dan MCO B.V. heeft betoogd, zorgde de mestrobot er niet voor dat de stal mestvrij was, maar legde de robot een randje mest over de balk onder het hek en werd juist onder het hek geen mest weggeschoven. MCO B.V. heeft aangevoerd dat de veehouder wekelijks de looppaden van het koeverkeer moet reinigen en verwijt de Maatschap dat zelfs nadat de koeien kreupel werden de vloer van de stal niet goed is gecontroleerd. Dit verwijt treft geen doel, gelet op de door de Maatschap in het geding gebrachte verklaring van [maat 1] . Hij schrijft dat meerdere malen de vloer van de stal is nagelopen, dat rubbermatten in de bochten van de selectiestraat zijn gelegd en dat uiteindelijk de scherpe uitstekende delen op de balken in de selectiestraat de verwondingen bleken te veroorzaken.

Wat betreft de mate van eigen schuld van de Maatschap moet eerst de wederzijdse causaliteit worden beoordeeld. Zowel voor het nalaten van MCO B.V. als voor het nalaten van de Maatschap geldt dat ieder de schade volledig had kunnen voorkomen, zodat de verdeling 50%/50% is. In het kader van de billijkheidscorrectie geldt dat het primair de verplichting van MCO B.V. was om de werkzaamheden zorgvuldig uit te voeren. Haar treft daarom een groter verwijt dan de Maatschap. Dit is aanleiding de mate van eigen schuld van de Maatschap voor wat betreft de schade die zij heeft ondervonden door het niet afgeslepen zijn van de draaduiteinden op 25 % vast te stellen.

De gezondheidstoestand van de veestapel eind 2013

MCO B.V. heeft ook nog aangevoerd dat de conditie van de koeien te wensen overliet toen zij de nieuwe stal betrokken. Ter onderbouwing daarvan heeft zij verwezen naar het rapport van [naam 1] van 17 november 201613. [naam 1] schrijft daarin:

“(…) In mei 2015 gaf de wederpartij [maat 2] zelf aan dat er over 2014 19 dieren zijn afgevoerd die een relatie zouden hebben met de problemen rondom het functioneren van de melkrobots en de klauwproblemen naar aanleiding van de bouten. Ik heb daar een door [eiseres] opgestelde lijst van ontvangen, waarop ik de achterliggende gegevens bij [eiseres] heb opgevraagd. Daarnaast claimt [eiseres] in hetzelfde overzicht nog een 10 tal koeien die in 2015 nog geruimd moeten worden om de eerder genoemde reden. Uit de opgave van de wederpartij [eiseres] blijkt dat hij zelf maximaal 29 dieren claimt die als gevolg van het niet functioneren van de melkrobot of het achterblijven van de draadeinden.

Uit mijn onderzoek blijkt dat er diverse dieren geclaimd worden die voor het in bedrijf stellen van de robot een hoog celgetal hadden of om andere redenen zijn geruimd. In totaal heb ik vastgesteld dat er > 10 koeien zijn geruimd of nog geruimd moeten worden die voor die tijd al een hoog celgetal, een erg lage LW of een slechtere vruchtbaarheid hadden. (…)”

Ook verwijst MCO B.V. naar het rapport van [naam 1] van 5 juli 201814. Hierin schrijft [naam 1] :

“(…) Bij het ingebruikname van de melkrobots waren er diverse koeien in de veestapel die al meerdere keren een verhoogd tot een sterk verhoogd celgetal lieten zien. Dat geeft aan dat de uiergezondheid van de veestapel voor het opstarten van de robots niet optimaal was. Als de uiergezondheid van de volledige veestapel niet optimaal is geeft dat in alle gevallen een teleurstellend resultaat. (…) Sterker nog, de koeien lopen willekeurig door de melkrobot. Dus, koeien met een goede en koeien met een slecht celgetal lopen willekeurig door de robots. De kans dat er op deze wijze verkeerde cellen van de ene naar de andere koe worden versleept is levensgroot. Ondanks dat de robot voor 100% functioneert is dat niet te voorkomen. (…)”

De Maatschap heeft een en ander weersproken. Zij heeft ter onderbouwing van haar betwisting een rapport van de externe inseminator15 in het geding gebracht. Daaruit blijkt dat de vruchtbaarheidsindex op 30 september 2013 als gemiddeld werd beoordeeld en dat de gemiddelde conditiescore in september 2013 2.68 bedroeg. De vaste dierenarts van de Maatschap, [naam dierenarts] , verklaart hierover16:

“(…) Conditie van de koeien is nooit een probleem geweest bij Mts [eiseres] . In elke stal vind

je wel een paar koeien (…) waar iets mee is maar dat is normaal. Pas toen er

veel problemen kwamen met de robot en de klauwen door de beschadigingen op de

balk had je een verhoogd percentage koeien met een conditie score lager dan 2 en

raakt ook de vruchtbaarheid sterk in verval. De overzichten van fokkerijorganisatie

CRV bevestigen dit duidelijk. De familie [eiseres] scoort altijd goed als het gaat om de

conditie van de koeien en ook het aantal koeien met een conditiescore van 2 of lager

(1 is erg mager en 5 is erg dik) is zeer laag. Ook de eerste vier maanden blijft ondanks

de gewenning van de dieren in de nieuwe stal [eiseres] hierop bovengemiddeld scoren.

De opmerking dat de conditie van de koeien te wensen overliet is volstrekt uit de

lucht gegrepen. De cijfers onderbouwen dit. (…)”

Na deze gemotiveerde betwisting heeft MCO B.V. niet nader onderbouwd dat de (uier)gezondheid van de volledige veestapel niet optimaal was bij de ingebruikname van de melkrobot. Stukken die de rapporten van [naam 1] ondersteunen, zijn niet in het geding gebracht.

Ten aanzien van de door [naam 1] genoemde “versleping” van verkeerde cellen wordt nog overwogen dat door de melkrobot de spenen van de koeien na het melken worden gereinigd met een desinfecterend middel, juist om deze versleping te voorkomen.

Het beroep op eigen schuld voor wat betreft de gezondheidstoestand van de veestapel van de Maatschap wordt daarom verworpen.

De algemene voorwaarden

De Maatschap heeft aangevoerd dat de door MCO B.V. gehanteerde algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden niet van toepassing zijn op het servicecontract, omdat ze niet voorafgaand aan het sluiten van de serviceovereenkomst aan haar ter hand zijn gesteld. Het servicecontract is pas bij het leveren en monteren van de melkrobot in december 2013 aan haar voorgelegd. Van haar werd toen verlangd dat zij dit contract en de bij dit servicecontract behorende algemene voorwaarden ondertekende, omdat zij anders onder meer geen toegang zou hebben tot de GEA servicedesk, aldus de Maatschap.

Overwogen wordt dat zowel in de door MCO B.V. uitgebrachte offerte voor de levering van de melkrobot als in de orderbevestiging van 25 april 2013 staat vermeld dat op alle overeenkomsten van toepassing zijn de algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden gedeponeerd 16 november 2005 Kamer van Koophandel centraal Gelderland. Die algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden staan op de achterzijde van de offerte afgedrukt en zijn dus voorafgaande aan het sluiten van de overeenkomsten voor de levering van onder meer de melkrobot en het servicecontract aan de Maatschap ter hand gesteld. Bij de ondertekening van het servicecontract in december 2013 was de Maatschap dus bekend met die voorwaarden en wist zij dat ze ook van toepassing zijn op het servicecontract. De stelling van de Maatschap, dat de algemene verkoop- en leveringsvoorwaarden niet van toepassing zijn op de serviceovereenkomst zijn omdat zij haar niet tijdig ter hand zijn gesteld, strandt hierop.

MCO B.V. heeft een beroep gedaan op de in deze AV opgenomen beperking van haar aansprakelijkheid tot alleen de directe schade. De Maatschap heeft onder meer betoogd dat in de offerte van MCO B.V. staat dat de melkrobot beschikt over een “gespecialiseerd uitmelkcontrolesysteem dat een goede speenconditie en uiergezondheid verzekert”. Hiermee heeft MCO B.V. een garantie gegeven waarmee volgens de Maatschap het contractueel uitsluiten van aansprakelijkheid niet te verenigen is. In haar stellingen over de (niet-)toepasselijkheid van de door MCO B.V. gehanteerde aansprakelijkheidsbeperkingen gaat de Maatschap ervan uit dat MCO B.V. zich erop beroept dat vergoeding van zowel directe als indirecte schade is uitgesloten. MCO B.V. heeft echter aangevoerd dat de beperking van artikel 11 van de AV hier niet op gaat en dat zij zich kan beroepen op de beperking van artikel 12 van de AV. Ingevolge die bepaling is de aansprakelijkheid van MCO B.V. beperkt tot de directe schade. Nu er geen sprake is van de situatie dat alle aansprakelijkheid door MCO B.V. wordt uitgesloten, behoeven het beroep van de Maatschap op de maatstaven van redelijkheid en billijkheid, mede gebaseerd op de stelling dat er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van MCO B.V., geen bespreking.

Het derde lid van artikel 12 van de AV bepaalt dat aansprakelijkheid voor schade, uit welke hoofde ook, beperkt is tot het bedrag waarvoor een verzekering tegen deze aansprakelijkheid is gesloten. Vaststaat dat MCO B.V. verzekerd is voor aansprakelijkheid voor de door de Maatschap geleden schade. MCO B.V. heeft, hoewel daartoe door de Maatschap uitdrukkelijk uitgenodigd, haar verzekeringspolis niet in het geding gebracht, zodat niet kan worden vastgesteld tot welk bedrag zij een verzekering voor deze aansprakelijkheid heeft gesloten. De rechtbank gaat daarom ervan uit dat de dekking van door MCO B.V. afgesloten verzekering voldoende is om de door de Maatschap geleden (directe) schade te vergoeden.

Over de hoogte van de directe schade heeft MCO B.V. aangevoerd dat deze door de door de Maatschap in de arm genomen expert is begroot op € 35.387,85. Nu dit rapport dateert van 1 augustus 2016, gaat de rechtbank ervan uit dat in die schadebegroting nog niet de schade is opgenomen die de Maatschap geleden heeft door het scheuren van de kleppenblokken.

De Maatschap vordert weliswaar voor het bepalen van de hoogte van de door MCO B.V. te vergoeden schade verwijzing naar de schadestaatprocedure, maar naar het oordeel van de rechtbank kan in de onderhavige procedure de schade worden begroot.

De Maatschap zal daarom in de gelegenheid worden gesteld bij akte haar (directe) schade door de hiervoor besproken gebeurtenissen nader te onderbouwen en te specificeren. MCO B.V. krijgt de gelegenheid hierop bij antwoordakte te reageren.