Uitspraken

Aan haar vorderingen heeft Ruwbouw ten grondslag gelegd dat [gedaagde] op grond van artikel 6:162 BW gehouden is tot vergoeding van door haar geleden schade ten bedrage van € 61.113,57.

In de eerste plaats stelt Ruwbouw dat [gedaagde] hoofdelijk aansprakelijk is omdat hij als bestuurder van HOS MAN B.V. een overeenkomst met Ruwbouw heeft gesloten, terwijl hij op dat moment wist of in ieder geval behoorde te weten dat HOS MAN B.V. niet of in ieder geval niet binnen een redelijke termijn aan haar verplichtingen uit die overeenkomst kon voldoen. Volgens Ruwbouw is dit af te leiden uit het enkele feit dat het [gedaagde] niet gelukt is om op basis van het ‘Ondernemingsplan HOS MAN bouw BV Maart 2014’ (productie 2 bij dagvaarding, hierna: het ondernemingsplan) financiering te verkrijgen voor de te ontplooien activiteiten. Bovendien wijst zij op het korte tijdsverloop tussen het aangaan van de overeenkomst tussen Ruwbouw en HOS MAN B.V. en het kennelijke besluit tot ontbinding op 30 juni 2014. Door HOS MAN B.V. is geen verhaal geboden voor de door haar geleden schade.

[gedaagde] betwist niet dat er een overeenkomst tot stand is gekomen. Ook de inhoud van de overeenkomst, zoals weergegeven in r.o. 2.5, wordt niet bestreden. Hij ontkent echter dat de overeenkomst tussen Ruwbouw en HOS MAN B.V. tot stand is gekomen. Volgens hem hebben [bestuurder] en HOS MAN Baugesellschaft mbH met elkaar gecontracteerd. Om die reden heeft Ruwbouw niets van HOS MAN B.V. te vorderen. Reeds daarop stuit de tegen hem als gewezen bestuurder van HOS MAN B.V. ingestelde vordering af.

Ook wanneer vast zou komen te staan dat Ruwbouw en HOS MAN B.V. contractspartijen zijn bij de overeenkomst, betoogt [gedaagde] als gewezen bestuurder niet aansprakelijk te zijn. Hij voert aan dat HOSMAN B.V. de kosten van het Poolse personeel en [bestuurder] kon voldoen uit de van Lupp Bau te ontvangen opbrengsten uit het project ‘Pestalozzi-Quartier’ te Hamburg. Dat op basis van het ondernemingsplan geen financiering is verkregen, is niet van betekenis voor zijn eventuele aansprakelijkheid als bestuurder. Overigens betoogt hij dat het besluit tot ontbinding van HOS MAN B.V. pas genomen is nadat Lupp Bau de overeenkomst met HOS MAN Baugesellschaft mbH had beëindigd.

De rechtbank overweegt als volgt. Vast staat dat tijdens een bespreking begin mei 2014 een overeenkomst tot stand is gekomen waarvan de inhoud als zodanig tussen partijen niet in geschil is. Ook staat vast dat bij die bespreking aanwezig waren [bestuurder] en [gedaagde] . Partijen verschillen echter van mening over de hoedanigheid waarin zij tijdens de bespreking zijn opgetreden.

Aansprakelijkheid van [gedaagde] als bestuurder van HOS MAN B.V. komt in beeld als de overeenkomst tussen Ruwbouw en HOS MAN B.V. tot stand is gekomen. Het antwoord op de vraag of Ruwbouw en HOS MAN B.V. als contractspartij bij de overeenkomst kunnen worden aangemerkt, hangt af van wat [bestuurder] en [gedaagde] tijdens de bespreking begin mei 2014 jegens elkaar hebben verklaard en over en weer uit elkaars verklaringen hebben afgeleid en mochten afleiden. Het is aan Ruwbouw, die zich op de rechtsgevolgen van de overeenkomst beroept, hieromtrent het nodige te stellen en zo nodig te bewijzen.

Ruwbouw stelt dat tijdens de bewuste bespreking [bestuurder] namens Ruwbouw en [gedaagde] namens HOS MAN B.V. is opgetreden, althans dat zij dit uit het verloop van de bespreking heeft afgeleid. Ter onderbouwing wijst zij onder meer op de samenwerkingsovereenkomst die daags na die bespreking door haar is opgesteld, waarin Ruwbouw en HOS MAN B.V. als contractspartij zijn vermeld (zie 2.5). Ook stelt zij dat de uit hoofde van de overeenkomst verrichte werkzaamheden door Ruwbouw bij HOS MAN B.V. zijn gedeclareerd. Deze heeft de declaraties zonder protest behouden en tot een bedrag van € 1.680,67 aan Ruwbouw voldaan. De declaraties betreffen het project ‘Pestalozzi-Quartier’, een Duits bouwproject met het oog waarop de overeenkomst mede is aangegaan. Een aantal declaraties vermeldt bovendien het Nederlandse btw-nummer van HOS MAN B.V., welk nummer op 15 juni 2014 door HOS MAN B.V. is verstrekt.

[gedaagde] heeft een en ander onvoldoende betwist. Zijn betoog dat hij in zijn hoedanigheid van bestuurder van HOS MAN Baugesellschaft mbH heeft gecontracteerd met [bestuurder] in privé, heeft [gedaagde] onvoldoende onderbouwd. Dat contracteren met een Nederlandse vennootschap niet voor de hand ligt vanwege extra administratieve lasten in de vorm van vereiste A1-formulieren, maakt dit niet anders. De overeenkomst voorziet er immers niet in dat het door Ruwbouw geworven Poolse personeel als ook [bestuurder] bij de wederpartij in dienst zouden treden, om vervolgens in Duitsland te gaan werken.

Dit betekent dat als vaststaand moet worden aangenomen dat Ruwbouw en HOS MAN B.V. contractspartij zijn bij de overeenkomst waaruit over en weer verbintenissen voortvloeien.

Wanneer een vennootschap tekortschiet in de nakoming van een verbintenis, is uitgangspunt dat alleen de vennootschap aansprakelijk is voor daaruit voortvloeiende schade. Onder bijzondere omstandigheden is evenwel, naast aansprakelijkheid van die vennootschap, ook ruimte voor aansprakelijkheid van een bestuurder van de vennootschap. Voor het aannemen van zodanige aansprakelijkheid is vereist dat die bestuurder ter zake van de benadeling persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt.

Indien de bestuurder namens de vennootschap een verbintenis is aangegaan en de vordering van de schuldeiser onbetaald blijft en onverhaalbaar blijkt, kan persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder worden aangenomen indien deze bij het aangaan van die verbintenis wist of redelijkerwijze behoorde te begrijpen dat de vennootschap niet aan haar verplichtingen zou kunnen voldoen en geen verhaal zou bieden, behoudens door de bestuurder aan te voeren omstandigheden op grond waarvan de conclusie gerechtvaardigd is dat hem persoonlijk ter zake van de benadeling geen ernstig verwijt kan worden gemaakt (zie onder meer HR 6 oktober 1989, ECLI:NL:HR:1989:AB9521, NJ 1990, 286 (Beklamel) en HR 5 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2627, NJ 2015, 22).

Het enkele feit dat op basis van het ondernemingsplan geen financiering is verkregen, brengt niet mee dat [gedaagde] als bestuurder van HOS MAN B.V. bij het aangaan van de verbintenis wist of redelijkerwijze behoorde te begrijpen dat HOS MAN B.V. niet aan haar betalingsverplichting jegens Ruwbouw zou kunnen voldoen en geen verhaal zou bieden. Immers, [gedaagde] heeft betoogd dat de te verwachten opbrengsten uit het project ‘Pestalozzi-Quartier’ ruim voldoende waren om aan die verplichting te kunnen voldoen. Tussen partijen is niet in geschil dat dat project ten tijde van het sluiten van de overeenkomst reeds was gegund, zodat omtrent deze opbrengsten ook voldoende zekerheid bestond.

Bovendien heeft HOS MAN B.V. ook zonder externe financiering meerdere declaraties (nagenoeg) geheel kunnen voldoen. Dat kort nadien declaraties onbetaald zijn gebleven, is volgens [gedaagde] het gevolg van onvrede bij Lupp Bau over de inzet van het Poolse personeel waarvoor Ruwbouw heeft bemiddeld alsmede de aansturing door [bestuurder] (zie 2.10). Naar aanleiding van een staking van het Poolse personeel heeft Lupp Bau de betalingen aan HOS MAN Baugesellschaft mbH, waaruit ook HOS MAN B.V. zou worden betaald, opgeschort. Hierdoor kon HOS MAN B.V. op haar beurt niet meer aan haar betalingsverplichting jegens Ruwbouw voldoen. Die omstandigheid was volgens [gedaagde] ten tijde van het sluiten van de overeenkomst redelijkerwijs niet te voorzien.

Gelet op het voorgaande heeft Ruwbouw tegenover de gemotiveerde betwisting onvoldoende gesteld dat [gedaagde] bij het aangaan van de verbintenis namens HOS MAN B.V. wist of behoorde te begrijpen dat Ruwbouw als gevolg van zijn handelen schade zou lijden. De omstandigheid dat HOS MAN B.V. relatief kort na het sluiten van de overeenkomst met Ruwbouw is ontbonden, maakt dit niet anders.

Volgens Ruwbouw heeft [gedaagde] als bestuurder voorts onrechtmatig jegens haar gehandeld door ervoor te kiezen HOS MAN B.V. op grond van artikel 2:19 lid 4 BW te ontbinden (turbo-liquidatie), terwijl hij op dat moment wist dat er in ieder geval één schuldeiser was. Bovendien is volgens haar zeer onwaarschijnlijk, volstrekt ongeloofwaardig en aantoonbaar onjuist dat er op 30 juni 2014, het moment waarop volgens het uittreksel uit het handelsregister het besluit tot ontbinding is genomen (zie 2.12), geen baten meer waren. Het project ‘Pestalozzi-Quartier’ waaruit HOS MAN B.V. haar opbrengsten genereerde, was toen nog in gang zodat er baten te verwachten vielen. Als gevolg van de turbo-liquidatie heeft er ten onrechte geen vereffening plaatsgevonden, waardoor Ruwbouw haar opeisbare vordering niet meer op HOS MAN B.V. heeft kunnen verhalen.

Volgens [gedaagde] berust de vermelding in het handelsregister dat HOS MAN B.V. op 30 juni 2014 is ontbonden, op een onjuistheid. Hij betoogt dat het ontbindingsbesluit pas begin augustus 2014 is genomen en op 14 augustus 2014 in het handelsregister is ingeschreven, nadat Lupp Bau de relatie met HOS MAN Baugesellschaft mbH had beëindigd. Blijkens het overgelegde uittreksel uit het handelsregister is de ontbinding en de uitschrijving ook pas op 14 augustus 2014 geregistreerd. Op dat moment waren er geen baten meer te verwachten, ook niet van of via Lupp Bau, zodat terecht besloten is om HOS MAN B.V. te ontbinden en vereffening achterwege te laten.

De rechtbank overweegt als volgt. Ingevolge artikel 2:19 BW kan een besloten vennootschap worden ontbonden door een daartoe strekkend besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders (lid 1). Zij blijft na ontbinding voortbestaan voor zover dit tot vereffening van haar vermogen nodig is (lid 5). Vereffening van het vermogen dient plaats te vinden wanneer er op het moment van ontbinding baten aanwezig zijn. In geval van vereffening houdt de besloten vennootschap op te bestaan op het tijdstip waarop de vereffening eindigt (lid 6). Indien de besloten vennootschap op het tijdstip van haar ontbinding echter geen baten meer heeft, wordt aan vereffening niet toegekomen en houdt zij reeds op dat moment op te bestaan. In dat geval doet het bestuur daarvan opgaaf aan de registers waar de rechtspersoon is ingeschreven (lid 4).

Het ondanks de aanwezigheid van baten en een schuldeiser achterwege laten van vereffening na een ontbinding, moet tegenover die schuldeiser als onrechtmatig worden beschouwd. Betaling wordt immers in strijd met de dwingende vereffeningsverplichting van artikel 2:19 lid 5 BW, onmogelijk gemaakt. Een vordering tot vergoeding van dientengevolge geleden schade kan tegen het bestuur van de besloten vennootschap worden ingesteld, aangezien het bestuur verantwoordelijk is voor de beoordeling of vereffening noodzakelijk is. De weg van artikel 2:23c BW op grond waarvan een besloten vennootschap kan ‘herleven’ voor zover dit voor de vereffening nodig is, hoeft in een dergelijk geval niet te worden gevolgd (vgl. HR 14 juni 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ4096, NJ 2013, 338).

Het is aan de schuldeiser om te stellen en zo nodig te bewijzen dat hij in geval van vereffening na ontbinding wel (enige) betaling zou hebben ontvangen. Daarvoor is beslissend de vermogenspositie van de schuldenaar ten tijde van het nemen van het ontbindingsbesluit.

Over de datum waarop het ontbindingsbesluit is genomen verschillen partijen van mening. Op grond van de vermelding in het uittreksel uit het handelsregister (zie 2.12), acht de rechtbank echter het vermoeden gerechtvaardigd dat het ontbindingsbesluit op 30 juni 2014 is genomen, zoals door Ruwbouw wordt gesteld. Hierbij wordt in aanmerking genomen dat stukken waaruit de onjuistheid van die vermelding zou (kunnen) volgen, zoals het ontbindingsbesluit zelf en/of de opgaaf van [gedaagde] aan het handelsregister als bedoeld in artikel 2:19 lid 4 BW, niet in het geding zijn gebracht.

Evenzeer wordt het vermoeden gerechtvaardigd geacht dat HOS MAN B.V. op 30 juni 2014 nog baten te verwachten had uit het project ‘Pestalozzi-Quartier’, waaruit zij haar opbrengsten (indirect) genereerde. Vast staat immers dat Lupp Bau het vertrouwen in HOS MAN Baugesellschaft mbH pas op 4 juli 2014 heeft opgezegd en na die datum geen betalingen meer heeft verricht, voordat zij de relatie met HOS MAN Baugesellschaft mbH definitief heeft beëindigd. Niet in geschil is dat een staking op diezelfde dag voor een en ander een rechtstreekse aanleiding was.

Zowel voor wat betreft de datum waarop het ontbindingsbesluit is genomen als voor wat betreft de te verwachten baten op dat moment, zal [gedaagde] worden toegelaten tot het leveren van tegenbewijs.

Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.