Uitspraken

De eerste vraag die in deze procedure beantwoord dient te worden, is of de Staat c.s. onrechtmatig heeft gehandeld jegens Farmers Defence Force. Over die vraag oordeelt de kantonrechter als volgt.

Op grond van artikel 6:162 lid 1 BW is een partij – i.c. de Staat c.s. – jegens een andere partij – i.c. Farmers Defence Force – schadeplichtig indien die partij (1) schade lijdt (2) als gevolg van een door die ander (3) gepleegde onrechtmatige daad, welke daad de partij (4) kan worden toegerekend. Het tweede lid van voormeld wetsartikel bepaalt daarbij dat als onrechtmatige daad kan worden aangemerkt een inbreuk op een recht en een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht of met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt.

Tussen partijen is niet in geschil dat na de uitzending van 13 oktober 2020 van Opsporing Verzocht telefonisch contact is geweest tussen een woordvoerster van Farmers Defence Force en de persvoorlichter van het arrondissementsparket Midden-Nederland en dat de persvoorlichter onder meer heeft gezegd: “Het is fout gegaan bij Opsporing Verzocht. Dat had niet mogen gebeuren.” Daarnaast is niet in geschil dat de persvoorlichter tegen Farmers Defence Force heeft gezegd dat een hele duidelijke beslissing is genomen om in de uitzending – naar de kantonrechter begrijpt vanwege mogelijk politieke of maatschappelijke gevoeligheden – geen links te leggen met protesten van Farmers Defence Force, [Z] of andere bijeenkomsten of protesten en dat dit door een miscommunicatie toch is gebeurd. Hierdoor is een verwijzing naar onder andere Farmers Defence Force gemaakt en is tijdens het telefoongesprek nadrukkelijk opgemerkt dat dit niet had mogen gebeuren. De Staat c.s. heeft ter zitting in verband met het voorgaande ook erkend dat strikt genomen niet juist is gehandeld.

De kantonrechter leidt hieruit af dat het Openbaar Ministerie voorafgaand aan de uitzending van Opsporing Verzocht een afweging heeft gemaakt en dat aan de hand daarvan is besloten in die uitzending niet te verwijzen naar Farmers Defence Force of enig andere protestgroep. Door in de betreffende uitzending vervolgens alsnog te verwijzen naar onder andere Farmers Defence Force heeft de Staat c.s. naar het oordeel van de kantonrechter gehandeld in strijd met de door haar gehanteerde zorgvuldigheidsnorm. Nu die zorgvuldigheidsnorm is overschreden, heeft de Staat c.s. gehandeld in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Dat de Staat c.s. na de uitzending direct contact heeft opgenomen met Farmers Defence Force om te bezien hoe de situatie zo snel mogelijk kon worden opgelost en er daarna een rectificatie heeft plaatsgevonden op de website van [gedaagde] en in de uitzending van Opsporing Verzocht van 20 oktober 2020 – zoals door de Staat c.s. is aangevoerd – doet daaraan niet af. De uitlatingen waren op dat moment immers al gedaan, waardoor Farmers Defence Force op enig moment in haar eer en goede naam aangetast is geweest. Ook het verweer dat de uitlatingen niet met veel stelligheid zijn geuit en met veel voorzichtigheid, context en voorbehouden zijn gedaan, kan de Staat c.s. niet baten nu dit onverlet laat dat de verwijzing (in strijd met de door de Staat c.s. gehanteerde zorgvuldigheidsnorm) wél is gemaakt.

Het voorgaande leidt tot de conclusie dat de Staat c.s. jegens Farmers Defence Force onrechtmatig heeft gehandeld. De gevorderde verklaring voor recht zal daarom worden toegewezen op de hierna in het dictum vermelde wijze.

De vraag die vervolgens moet worden beantwoord, is of Farmers Defence Force recht heeft op schadevergoeding. Farmers Defence Force stelt dat zowel [eiseres] als de stichting immateriële schade hebben geleden. Artikel 6:106 sub b BW bepaalt in dit verband dat de benadeelde recht heeft op een naar billijkheid vast te stellen schadevergoeding als hij in zijn eer of goede naam is geschaad of op andere wijze in zijn persoon is aangetast.

Naar het oordeel van de kantonrechter is gelet op hetgeen hiervoor onder 4.4 is overwogen voldoende komen vast te staan dat Farmers Defence Force in haar eer en goede naam is geschaad, doordat de Staat c.s. in strijd met de door haar gehanteerde zorgvuldigheidsnorm in de uitzending van Opsporing Verzocht heeft verwezen naar Farmers Defence Force. Aan Farmers Defence Force komt daarom een immateriële schadevergoeding toe. Voor het bepalen van de hoogte van de schadevergoeding acht de kantonrechter het volgende van belang.

Farmers Defence Force stelt dat zowel [eiseres] als de stichting € 25.000,- aan immateriële schade hebben geleden. Naar het oordeel van de kantonrechter heeft Farmers Defence Force onvoldoende onderbouwd dat door zowel [eiseres] als de stichting schade is geleden. De kantonrechter acht daarbij relevant dat voor de buitenwereld – en dus ook voor de kijkers van Opsporing Verzocht – niet (voldoende) kenbaar is dat een onderscheid bestaat tussen [eiseres] en de Stichting Farmers Defence Force en wat de verhouding is tussen beiden. De kantonrechter zal de Staat c.s. daarom veroordelen om een schadevergoeding aan Farmers Defence Force, dus aan [eiseres] en de stichting gezamenlijk, te betalen.

Ter onderbouwing van de door haar gestelde schade stelt Farmers Defence Force dat (potentiële) leden, sponsoren en (andere) partners hun samenwerking met Farmers Defence Force willen heroverwegen ten gevolge van de uitzending. De gestelde schade wordt door de Staat c.s. betwist. Ter zitting heeft Farmers Defence Force verklaard dat na de uitzending veel mensen contact met haar hebben opgenomen om te vragen wat er aan de hand was en ook dat minder werd gedoneerd. Farmers Defence Force heeft evenwel niet onderbouwd dat zij daadwerkelijk leden of sponsoren is verloren. Verder heeft Farmers Defence Force ter zitting aangevoerd dat de Rabobank – naar aanleiding van dit incident – lang heeft moeten twijfelen of zij aan Farmers Defence Force een bankrekening wilde verstrekken en dat daar veel werk aan de zijde van Farmers Defence Force in is gaan zitten. Ook deze stelling is niet door Farmers Defence Force onderbouwd. Hoewel Farmers Defence Force ter zitting bewijs heeft aangeboden van haar stelling op dit punt gaat de kantonrechter daaraan voorbij, omdat het mogelijke extra werk dat daarin heeft gezeten ziet op eventuele materiele schade, maar dat wordt in deze procedure niet gevorderd.

De verwijzing naar Farmers Defence Force in de uitzending van Opsporing Verzocht heeft plaatsgevonden op nationale televisie. Begrijpelijkerwijs heeft Farmers Defence Force door die uitzending enig nadeel ondervonden. Het is de kantonrechter echter niet gebleken dat de brandstichtingen die in de uitzending van Opsporing Verzocht van 13 oktober 2020 zijn behandeld geheel in het teken van een door Farmers Defence Force georganiseerde demonstratie is geplaatst, zoals door Farmers Defence Force is gesteld. In de uitzending worden immers ook andere actiegroepen genoemd. Daarnaast is de kantonrechter met de Staat c.s. van oordeel dat de uitlatingen met voorzichtigheid en voorbehouden zijn gedaan (“Het is iemand, die mogelijk banden heeft met Farmers Defence Force (…)Dan zou degene, die hier terug rent, mogelijk banden kunnen hebben met(…)”), hetgeen naar het oordeel van de kantonrechter een matigende invloed heeft op de hoogte van de schadevergoeding. Daarnaast acht de kantonrechter relevant dat daags na de uitzending een rectificatie heeft plaatsgevonden op de website van [gedaagde] en in de uitzending van Opsporing Verzocht van 20 oktober 2020, hetgeen naar het oordeel van de kantonrechter een hoop onrust uit de lucht moet hebben gehaald. Dat sprake zou zijn van een enigszins gereserveerde rectificatie, zoals door Farmers Defence Force is aangevoerd, is naar het oordeel van de kantonrechter niet gebleken. Bovendien is door de Staat c.s. in dat kader – onder verwijzing naar een Whatsapp-bericht – onweersproken gesteld dat de tekst van de rectificatie aan Farmers Defence Force is voorgelegd, waarna zij schriftelijk heeft ingestemd met de tekst van de rectificatie alvorens deze is geplaatst. De kantonrechter acht verder van belang dat de rectificatie heeft plaatsgevonden in een uitzending van Opsporing Verzocht en daarmee dus hetzelfde publiek is bereikt als met de eerdere uitlatingen. Het is de kantonrechter tot slot ook niet gebleken dat de uitlatingen verder nog van invloed zijn geweest op de reputatie van Farmers Defence Force of dat zij daar op een later moment nog mee in verband is gebracht in de media.

De kantonrechter zal de schadevergoeding, gelet op alle voorgaande relevante feiten en omstandigheden van deze zaak, naar redelijkheid en billijkheid bepalen op een bedrag van € 3.000,-. Dit is een aanzienlijk lager bedrag dan de gevorderde € 25.000,- per rechtspersoon. De uitspaken waar Farmers Defence Force naar heeft verwezen ter onderbouwing van de hoogte van de vordering acht de kantonrechter niet, althans onvoldoende vergelijkbaar. In die zaken ging het om beschuldigingen van natuurlijke personen, zonder enig voorbehoud in de gebruikte bewoordingen of enige vorm van rectificatie nadien. In de onderhavige zaak is direct gerectificeerd en de uitlatingen waren voorzichtig en met voorbehouden gedaan hetgeen een matigend effect heeft. De Staat c.s. zal tot betaling van voornoemd bedrag aan Farmers Defence Force worden veroordeeld.

Farmers Defence Force vordert vergoeding van buitengerechtelijke incassokosten. De Staat c.s. heeft daartegen geen verweer gevoerd. Naar het oordeel van de kantonrechter blijkt uit de stukken bij de dagvaarding voldoende dat Farmers Defence Force buitengerechtelijke incassokosten heeft gemaakt. Gelet op het bedrag dat aan hoofdsom wordt toegewezen, zal de kantonrechter de Staat c.s. veroordelen om conform de Staffel Buitengerechtelijke Incassokosten een bedrag van € 425,00 (exclusief btw) aan buitengerechtelijke incassokosten aan Farmers Defence Force te betalen.

De gevorderde wettelijke rente zal als niet weersproken en op de wet gegrond worden toegewezen.

De Staat c.s. zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van deze procedure. De door Farmers Defence Force gevorderde nakosten zullen eveneens worden toegewezen.