Onrechtmatige daad? Investering in ontwikkeling nieuwe app. Geen goede afspraken. Bestuurder van de partij die de investeringen heeft ontvangen is niet aansprakelijk.
zaaknummer / rolnummer: C/13/683871 / HA ZA 20-506
Vonnis van 7 juli 2021
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
[eiseres] B.V.,
gevestigd te [vestigingsplaats] ,
eiseres,
advocaat mr. R.P.R. Nolten te ’s-Gravenhage,
tegen
[gedaagde]
,
wonende te [woonplaats] ,
gedaagde,
advocaat mr. M. Smit te Alkmaar.
Partijen zullen hierna [eiseres] en [gedaagde] genoemd worden.
1 De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
-
de dagvaarding van 6 mei 2020, met producties,
-
de conclusie van antwoord, met producties,
-
het tussenvonnis van 27 januari 2021, waarin een mondelinge behandeling is bepaald,
-
het proces-verbaal van mondelinge behandeling van 25 mei 2021, met de daarin genoemde stukken, waaronder de conclusie in incident, houdende vordering tot provisionele voorziening ex artikel 223 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv),
-
de brief van mr. Smit van 16 juni 2021 naar aanleiding van het proces-verbaal.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.
2 De feiten in de hoofdzaak en in het incident
2.1.
De heer [naam] is aandeelhouder en bestuurder van [eiseres] .
2.2.
[gedaagde] is aandeelhouder en bestuurder van [naam bedrijf 1] BV. [naam bedrijf 1] is aandeelhouder en bestuurder van [naam bedrijf 2] BV, [naam bedrijf 3] BV en [naam bedrijf 4] BV.
2.3.
[naam] en [gedaagde] zijn in 2019 met elkaar in contact gekomen. [gedaagde] had een idee om een veiling-app ‘Scobiddo’ te ontwikkelen, [eiseres] was bereid daarin te investeren.
2.4.
[naam bedrijf 4] heeft in mei 2019 een overeenkomst tot aanneming van werk gesloten met [eiseres] . [eiseres] en [gedaagde] kwamen overeen dat een te verwachten overschot van het bouwdepot zou worden gebruikt voor het ontwikkelen van de app. Dat kwam uiteindelijk uit op een bedrag van € 54.000,00. [eiseres] heeft dit bedrag op 1 oktober 2019 aan [naam bedrijf 4] ter beschikking gesteld.
2.5.
In de periode mei tot en met december 2019 hebben [naam] en [gedaagde] meerdere keren met elkaar gesproken en gemaild over de wijze waarop [eiseres] het geld zou investeren. Hier zijn verschillende voorstellen uit voortgekomen, die geen van alle volledig zijn uitgewerkt en uitgevoerd. De voorstellen kwamen er in grote lijnen op neer dat [eiseres] aandelen zou verkrijgen in een nieuw op te richten vennootschap (Scobiddo BV) of nieuw uit te geven aandelen in een van de bestaande vennootschappen van [gedaagde] , waarvan de naam zou worden gewijzigd in Scobiddo. Ook [gedaagde] zou aandeelhouder worden in de nieuwe vennootschap, dan wel (indirect) aandeelhouder blijven in de bestaande vennootschappen.
2.6.
Op enig moment hebben [eiseres] en [naam bedrijf 3] gezamenlijk opdracht gegeven aan [opdrachtnemer 1] BV en aan [opdrachtnemer 2] BV om onderdelen van de Scobiddo-app te ontwikkelen. [naam bedrijf 3] heeft zelfstandig, dus zonder [eiseres] , [opdrachtnemer 3] BV opdracht gegeven om een ander onderdeel van de Scobiddo-app te ontwikkelen.
2.7.
Op 17 oktober 2019 heeft [eiseres] € 121.000,00 overgemaakt aan [naam bedrijf 1] . Op 16 december 2019 heeft [eiseres] € 37.500,00 overgemaakt aan [naam bedrijf 1] .
2.8.
Begin 2020 is de samenwerking van partijen gestaakt.
2.9.
Op 8 april 2020 heeft [eiseres] , na verlof van de voorzieningenrechter, conservatoir beslag laten leggen op een onroerende zaak van [gedaagde] .
2.10.
[gedaagde] heeft in kort geding opheffing van het beslag gevorderd. De voorzieningenrechter heeft deze vordering op 4 september 2020 afgewezen.
3 Het geschil in de hoofdzaak
3.1.
[eiseres] vordert samengevat:
-
een verklaring voor recht dat [gedaagde] onrechtmatig heeft gehandeld;
-
een verklaring voor recht dat [gedaagde] aansprakelijk is voor de schade die [eiseres] daardoor heeft geleden;
-
veroordeling van [gedaagde] tot betaling van € 212.500,00 aan schadevergoeding, met rente en kosten.
[eiseres] vordert dat de veroordeling uitvoerbaar bij voorraad zal zijn.
3.2.
[eiseres] legt aan haar vordering primair ten grondslag dat [gedaagde] persoonlijk onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld. De persoonlijke aansprakelijkheid bestaat er volgens [eiseres] uit dat [gedaagde] zich heeft voorgedaan als een betrouwbare en ervaren IT-ondernemer en [eiseres] heeft bewogen geld te investeren in een ambitieus IT-project, zonder daar verder goede afspraken te maken, waarbij [gedaagde] steeds draaide, andere vennootschappen naar voren schoof, en [eiseres] overhaalde nog meer te investeren, terwijl hij het geld deels voor persoonlijke uitgaven heeft gebruikt. Daarbij heeft [gedaagde] ook nog bewerkstelligd dat [eiseres] geen aanspraak kan maken op de ontwikkelde software, doordat [gedaagde] een deelopdracht aan een ontwikkelaar niet mede namens [eiseres] heeft gegeven. Aldus heeft [gedaagde] volgens [eiseres] persoonlijk een op hem rustende zorgvuldigheidsnorm geschonden.
Subsidiair heeft [gedaagde] volgens [eiseres] in zijn hoedanigheid van bestuurder van [naam bedrijf 1] , [naam bedrijf 3] , [naam bedrijf 2] en [naam bedrijf 4] onrechtmatig gehandeld. [gedaagde] heeft deze vennootschappen naar voren geschoven. Deze vennootschappen hadden de belangen van [eiseres] als geldschieter moeten behartigen en terughoudend om moeten gaan met de door [eiseres] verstrekte gelden. [gedaagde] kan van de benadeling persoonlijk een ernstig verwijt worden gemaakt, omdat hij als enige aan de knoppen zat.
3.3.
[gedaagde] voert verweer. Hij betwist dat hij persoonlijk aansprakelijk is. [eiseres] zou het geld niet in hem, maar in een vennootschap investeren. [gedaagde] betwist ook dat hij in zijn hoedanigheid van bestuurder van zijn vennootschappen onrechtmatig heeft gehandeld. [gedaagde] betwist dat hij [eiseres] onjuistheden heeft voorgespiegeld. De Scobiddo-app is daadwerkelijk ontwikkeld. De externe kosten waren ongeveer € 160.000,00, daarnaast zijn van het geïnvesteerde bedrag lopende bedrijfskosten en managementfees betaald. Hij betwist ook dat de opdracht aan [opdrachtnemer 3] is gegeven om [eiseres] buitenspel te zetten. De bedoeling was dat [eiseres] aandelen zou verkrijgen. Als die transactie alsnog wordt uitgevoerd, wordt [eiseres] daarmee alsnog rechthebbende op de software. [gedaagde] concludeert tot afwijzing van de vordering, met veroordeling van [eiseres] in de proceskosten en de nakosten, beide te vermeerderen met de wettelijke rente.
3.4.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4 De vordering in het incident
4.1.
[gedaagde] vordert in het incident dat de rechtbank op grond van artikel 223 Rv voor de duur van het geding het beslag op de onroerende zaak zal opheffen. [gedaagde] legt hieraan ten grondslag dat hij de overwaarde van de onroerende zaak te gelde moet maken om aan zijn verplichtingen te kunnen voldoen. Bovendien weigert [eiseres] mee te werken aan de levering van de auteursrechten van de door [opdrachtnemer 1] en [opdrachtnemer 2] ontwikkelde onderdelen van de Scobiddo-app, waardoor [gedaagde] de app niet kan vercommercialiseren.
4.2.
[eiseres] verzoekt om afwijzing van de vordering.
5 De beoordeling in de hoofdzaak
5.1.
De kern van deze zaak is dat [eiseres] een groot bedrag heeft geïnvesteerd in het ontwikkelen van de Scobiddo-app, zonder daarover goede afspraken te maken. Het bedrag is overgemaakt aan twee verschillende vennootschappen van [gedaagde] , zonder dat duidelijk was in welke vennootschap [eiseres] aandelen zou verkrijgen. Er is geen nieuwe vennootschap opgericht en er is ook geen aandelenuitgifte door een bestaande vennootschap geweest. Dergelijke transacties zijn zelfs niet in gang gezet bij de notaris. Anders dan [eiseres] is de rechtbank van oordeel dat de verantwoordelijkheid voor het maken van goede afspraken en het uitvoeren daarvan niet alleen bij [gedaagde] lag, maar bij beide partijen. [naam] en [gedaagde] zijn beiden ondernemers met aandelen in een of meerdere vennootschappen. Van hen beiden mocht dan ook worden verwacht dat zij, ondanks het ontbreken van juridische kennis van zaken, zich bewust waren van de noodzaak om goede afspraken te maken over het te investeren geld en de tegenprestatie daarvoor (aandelen in een vennootschap) en deze uit te voeren (door de levering van de aandelen bij de notaris). Dat zij dit niet hebben gedaan, kan [eiseres] nu niet alleen [gedaagde] in de schoenen schuiven. Daarbij is van belang dat [eiseres] onvoldoende feitelijk heeft gesteld dat [gedaagde] haar heeft misleid of bewust een onjuiste voorstelling van zaken heeft gegeven. Dat de door [gedaagde] gestelde externe kosten uiteindelijk hoger zijn uitgevallen dan oorspronkelijk begroot, is daarvoor bijvoorbeeld onvoldoende. Dat is nou eenmaal onderdeel van het risico van een investering in een “nieuw en ambitieus IT-project” (in de woorden van [eiseres] ).
5.2.
Omdat het [eiseres] is die [gedaagde] verwijt dat hij het geïnvesteerde geld verkeerd heeft besteed, en omdat [eiseres] daaraan het rechtsgevolg verbindt dat [gedaagde] daarmee onrechtmatig heeft gehandeld, is het aan [eiseres] om deze stelling voldoende te onderbouwen. Het is dus niet aan [gedaagde] om in deze procedure rekening en verantwoording af te leggen van alle uitgaven. Bovendien is er geen aanleiding om, zoals [eiseres] betoogt, slechts uitgaven tot februari 2020 mee te nemen. Er is immers niet gebleken dat de ontwikkeling van de app na het beëindigen van de samenwerking ook is stopgezet. De rechtbank is van oordeel dat [eiseres] , in reactie op de toelichting van [gedaagde] , onvoldoende heeft onderbouwd dat [gedaagde] het geld op onrechtmatige wijze heeft besteed. Ook uit de stellingen van [eiseres] volgt dat de Scobiddo-app daadwerkelijk is ontwikkeld. Dat het geld geoormerkt was om alléén aan externe kosten te worden besteed, is onvoldoende gebleken. Ook de omstandigheid dat [gedaagde] in een eerdere fase enkele privé-uitgaven heeft gedaan, is op zichzelf onvoldoende, omdat [gedaagde] later, na verkoop van zijn motor, ook privégeld in het project heeft ingebracht. Bovendien kunnen deze privégelden mogelijk ook een voorschot op de managementfees zijn geweest. Dat daarover nog geen definitieve afspraken waren gemaakt, is weer het gevolg van het feit dat partijen niet (vooraf) duidelijke afspraken hebben gemaakt en daar uitvoering aan hebben gegeven. Dat maakt het handelen van [gedaagde] echter nog niet onrechtmatig.
5.3.
Ook de omstandigheid dat [gedaagde] , middels een van zijn vennootschappen en zonder [eiseres] , opdracht zou hebben gegeven aan [opdrachtnemer 3] om een deel van de app te ontwikkelen, is niet aan te merken als een onrechtmatige daad van [gedaagde] . Uit de stellingen van beide partijen blijkt voldoende dat het de bedoeling van partijen was dat de intellectuele eigendom van de app zou worden ondergebracht in de vennootschap waarvan [eiseres] medeaandeelhouder zou worden. Het is niet gebleken dat deze oorspronkelijke bedoeling van partijen niet meer kan worden uitgevoerd.
5.4.
De conclusie van het voorgaande is dat [eiseres] onvoldoende heeft onderbouwd dat [gedaagde] persoonlijk onrechtmatig heeft gehandeld.
5.5.
Ook is er geen aanleiding om [gedaagde] in zijn hoedanigheid van bestuurder aansprakelijk te houden. De verwijten die [eiseres] [gedaagde] in dat verband maakt, zijn een afgeleide van de verwijten die [eiseres] [gedaagde] maakt met betrekking tot de persoonlijke aansprakelijkheid. Ook bij de beoordeling van de subsidiaire vordering geldt dat partijen geen duidelijke afspraken hebben gemaakt, waardoor niet kan worden beoordeeld namens welke vennootschap [gedaagde] op welk moment heeft gehandeld.
5.6.
Op grond van het voorgaande worden de vorderingen afgewezen.
5.7.
[eiseres] wordt, als de in het ongelijk gestelde partij, in de proceskosten in de hoofdzaak veroordeeld. De kosten aan de zijde van [gedaagde] worden begroot op:
De nakosten en de gevorderde rente over de kosten worden begroot en toegewezen zoals in de beslissing vermeld.
6 De beoordeling in het incident
6.1.
Een provisionele voorziening wordt naar zijn aard getroffen totdat is beslist op de hoofdzaak. Een getroffen provisionele voorziening kan daarna blijven gelden totdat het vonnis in kracht van gewijsde is gegaan. Nu is echter nog geen sprake van een reeds getroffen voorziening op het moment dat de rechtbank eindvonnis wijst in de hoofdzaak. De rechtbank ziet ook geen aanleiding om een voorziening te treffen voor de periode totdat het vonnis in kracht van gewijsde gaat. De provisionele vordering wordt dus afgewezen.
6.2.
[gedaagde] wordt, als de in het ongelijk gestelde partij, in de proceskosten in het incident veroordeeld. Omdat [eiseres] in het incident nog niet voor antwoord had geconcludeerd, maar alleen tijdens de mondelinge behandeling heeft verzocht om afwijzing van de vordering, is niet gebleken dat [eiseres] in het incident kosten heeft gemaakt. De kosten worden dan ook begroot op nihil.
7 De beslissing
De rechtbank
in de hoofdzaak
7.1.
wijst de vorderingen af,
7.2.
veroordeelt [eiseres] in de proceskosten, aan de zijde van [gedaagde] tot op heden begroot op € 6.443,00, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag met ingang van veertien dagen na dit vonnis tot de dag van volledige betaling,
7.3.
veroordeelt [eiseres] in de na dit vonnis ontstane kosten, begroot op € 163,00 aan salaris advocaat, te vermeerderen, onder de voorwaarde dat [eiseres] niet binnen veertien dagen na aanschrijving aan het vonnis heeft voldaan en er vervolgens betekening van de uitspraak heeft plaatsgevonden, met een bedrag van € 85,00 aan salaris advocaat en de explootkosten van betekening van de uitspraak, en te vermeerderen met de wettelijke rente over de nakosten met ingang van veertien dagen na dit vonnis tot aan de voldoening,
7.4.
verklaart dit vonnis wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad,
in het incident
7.5.
wijst de vordering af;
7.6.
veroordeelt [eiseres] in de kosten van het incident, tot op heden begroot op nihil.
Dit vonnis is gewezen door mr. H.J. Schaberg, in aanwezigheid van mr. L.J.P.C. Silven, en in het openbaar uitgesproken op 7 juli 2021.
De griffier is verhinderd dit vonnis mede te ondertekenen
De gegevens worden opgehaald
Hulp bij zoeken
Er is een uitgebreide handleiding beschikbaar voor het zoeken naar uitspraken, met onder andere uitleg over: