Uitspraken

De aanneemovereenkomst tussen DLV en Ballast Nedam is gesloten op 14 september 2018. In die overeenkomst is onder meer vastgelegd dat het werk zal worden opgeleverd op 8 juni 2021 (artikel 10, tweede lid), dat de aanneemsom € 71.150.000,00 bedraagt, te betalen in overeengekomen termijnen (artikel 5) en dat de aanneemsom zal worden gekort met € 50,00 per kalenderdag voor elke niet opgeleverde woning en € 5.000,00 per kalenderdag voor het hotel, met een maximum van € 1 miljoen (artikel 12).

Op de aanneemovereenkomst zijn de Uniforme Administratieve Voorwaarden voor de uitvoering van werken en van technische installatiewerken 2012 (hierna: UAV 2012) van toepassing.

In een brief van 26 april 2019 aan DLV heeft Ballast Nedam haar zorg over de voortgang en omvang van het project geuit. In die brief staat onder meer:

‘Sinds de start van het project vormt de tijdige aanlevering van gegevens door u, als opdrachtgever, een probleem. De door uw directievoerder opgestelde engineeringsplanning heeft wat ons betreft nog geen wijziging gebracht in die situatie. Sterker nog, wij zien nu al een achterstand ontstaan t.o.v. die engineeringsplanning (…)

Voorts hebben wij deze engineeringsplanning vertaald naar een gegevensbehoefteschema (een andere benaming van het in het ATS genoemde “Voorbereidingsschema”, bijlage 4 van de aannemingsovereenkomst). Dit gegevensbehoefteschema (…) is per e-mail d.d. 17 april 2019 door onze projectdirecteur (…) met uw directievoerder gedeeld. In dit schema hebben wij de exacte momenten aangegeven waarop wij de specifieke gegevens nodig hebben. Wij wijzen u nogmaals uitdrukkelijk op het feit dat de door u te verschaffen gegevens dan wel definitief voor uitvoering gereed moeten zijn. Afstemming met adviseurs, BoWoTo, etc. dient dan al te hebben plaatsgevonden. Voorts wijzen wij u op de afhankelijkheid tussen de gevel en de ruwbouw. Wijzigingen in de gevel leiden doorgaans tot wijzigingen in de ruwbouw, terwijl de gegevens van laatstgenoemd pakket eerder aan ons verschaft moet worden dan de gegevens van de gevel.

U en uw directievoerder hebben gezien dat onze projectdirecteur (…) reeds geruime tijd netjes voorafgaand aan elke bouwvergadering de opgelopen achterstand – als gevolg van de te late gegevensverstrekking, ontbrekende besluitvorming, de ontwerpproblematiek, etc. – met partijen deelt. Weliswaar zijn wij op dit moment nog aan het bouwen, maar zoals inmiddels meermaals met u besproken stopt dat in de loop van juni van dit jaar. In de voorbereiding van de nog te realiseren onderdelen van het project staan wij uiteraard al wel enige tijd stil, in afwachting van de exacte instructies van uw directievoerder.

Wij zullen gaan sturen op hervatting van onze bouwwerkzaamheden in week 2-2020, na realisatie van de nuts en het diepriool door derden. Dit ‘sturen’ zal gebaseerd zijn op het door ons verstrekte gegevensbehoefteschema. Aangezien wij nu reeds achterstanden constateren in de aanlevering van gegevens, voorzien wij – naast de stillegging van onze werkzaamheden als gevolg van de realisatie van de nuts en het diepriool (…) – een verdere vertraging van het project. Wij blijven u periodiek berichten omtrent de opgelopen achterstanden en kunnen pas de exacte consequenties inzichtelijk maken zodra wij de benodigde gegevens van u hebben ontvangen (…) Zodra u voor een bepaald onderdeel (ruwbouw, gevel, etc.) alle juiste gegevens heeft aangeleverd, kunnen wij die consequenties (intern en extern) exact in kaart brengen en op transparante wijze met u doornemen, hetgeen uiteindelijk moet resulteren in een overeenstemming omtrent tijd en geld.

In een brief van 19 augustus 2019 van Ballast Nedam aan DLV staat onder meer de volgende passage:

‘Er worden ons diverse verwijten gemaakt die wij niet kunnen plaatsen en bovenal niet terecht vinden. (…)

Zonder volledig te zijn reageren wij hierbij op de volgende drie zaken. Ten eerste zouden de nuts en het diepriool gerealiseerd zijn vóór onze start realisatie, hetgeen niet is gebeurd. Ten tweede wordt de 8e verdieping onder de noemer ‘coördinatie’ door u als een probleem van BN bestempeld. Dat is volledig onjuist. In onze ATS 1.5 zit de 8e verdieping verwerkt conform onze uitvoeringswijze. U heeft de installaties in opdracht gegeven aan Homij en laatstgenoemde gaat de 8e verdieping op haar manier uitvoeren en daar heeft u mee ingestemd. Dat dit niet past in de planning die wij met u zijn overeengekomen komt voor uw rekening en risico en kan nimmer onder onze coördinatieverplichting worden geschoven. Ten derde blijkt tijdens de gesprekken met u dat u ten onrechte in de veronderstelling leeft dat uw adviseurs alle documenten correct en tijdig aan ons ter beschikking stelt. (…) Zo hebben wij u per e-mail d.d. 9 augustus 2019 voorzien van de lijst met actiepunten en de status per 7 augustus 2019. Vastgesteld dient te worden dat uw adviseurs moeite blijven houden met het juist en tijdig aanleveren van documenten. Wij kunnen de exacte reden ervan niet achterhalen, maar wij zullen blijven hameren op de juistheid van stukken. Wij kunnen enkel de productie en realisatie starten o.b.v. door u als opdrachtgever voor uitvoering goedgekeurde UO-documenten. Doen wij dat niet, dan zullen de consequenties aanzienlijk zijn. Daarbij moet u denken aan een gevel die niet om het gebouw past, trappen die te groot of te klein zijn, etc. U als opdrachtgever bent verantwoordelijk voor het ontwerp en het correct aan ons aanleveren van het UO. (…)

Om uit een dreigende impasse te blijven stellen wij voor om – voor zover nog nodig – onze planning (ATS 1.8) nauwgezet met u door te nemen. Wij krijgen het idee dat u in de veronderstelling bent dat de nuts en het diepriool slechts een tijdelijke stillegging van 4 maanden met zich brengt, hetgeen automatisch tot vertraging in de oplevering van diezelfde 4 maanden zou moeten leiden. Als dat uw uitgangspunt is, dan begrijpen wij dat u niet akkoord kunt gaan met ATS 1.8 en een verschuiving van de opleverdatum met ca. 1 jaar. Echter, naast het feit dat de tijdelijke stillegging (inclusief hermobilisatie) langer duurt dan 4 maanden, spelen er nog andere kwesties die ervoor zorgen dat ons onverkort bouwtijdverlenging toekomt van ca. 1 jaar. (…)’

Bij brief van 21 februari 2020 heeft Ballast Nedam DLV geïnformeerd dat de vertraging voor het ontwerp van de gevels, het meest kritieke onderdeel, op dat moment 38 weken was ten opzichte van de ATS 1.5 VN en het daaraan gekoppelde gegevensbehoefteschema en voorbereidingsschema van Leebo. Ballast Nedam heeft DLV gewaarschuwd dat die vertraging blijft oplopen zolang de juiste gegevens niet aan haar zijn verstrekt. In deze brief staat onder meer:

‘Naast het bovenstaande hebben wij geconstateerd dat tekeningen voor werkzaamheden die al zijn uitgevoerd of in uitvoering zijn, door of namens DLV aangepast worden. Deze wijzigingen worden niet altijd duidelijk gecommuniceerd. Ook zijn tekeningen niet integraal, in die zin dat de benodigde afstemming tussen de verschillende disciplines door de adviseurs van DLV – kennelijk – niet in acht is genomen. Uiteraard communiceren wij elke inconsistentie die wij constateren, maar kunnen gezien het onbeheerste verloop van het proces vanuit DLV niet meer instaan voor de volledigheid. (…)’

In een brief van 20 november 2020 heeft Ballast Nedam aan DLV gemeld dat de volgende bottleneck, na de gevels, het ontbreken van de afbouwdetails is. In de brief staat:

‘Deze gegevens hadden compleet in week 16 van 2019 aangeleverd moeten zijn, maar deze zijn nog steeds niet beschikbaar. Dit zorgt voor een extra vertraging van circa 7 weken bovenop de reeds aangegeven 16 maanden.’

Bij deze brief zit een overzicht van nog door DLV aan te leveren informatie.

Op 21 april 2021 heeft Ballast Nedam, nadat een op 11 maart 2021 vervallen termijn niet was betaald, conservatoir derdenbeslag ten laste van DLV gelegd voor een vordering van € 8.741.973,00 (de achterstallige termijn, de vergoeding voor verricht (meer)werk en de vergoeding als gevolg van de schorsing van het werk voor de aanleg van nuts en diepriool). Die beslagen zijn echter komen te vervallen doordat zij de hoofdzaak niet heeft ingesteld binnen de daarvoor door de verlofrechter gestelde termijn.

De achterstallige termijn is na de beslaglegging alsnog voldaan.

Aan haar vordering legt DLV ten grondslag, samengevat weergegeven, dat zij met een toewijzend vonnis grip op het werk wil krijgen. Ballast Nedam geeft haar die niet. Bij het ontbreken van een actuele planning die de instemming van beide partijen heeft, is het vrijwel onmogelijk voor de bouwdirectie om de voortgang van de bouw te controleren en waar nodig bij te sturen. Volgens DLV geeft Ballast Nedam zich onvoldoende rekenschap van haar belangen bij tijdige oplevering. Bij te late oplevering aan de investeerders verbeurt DLV een niet gemaximeerde boete van ongeveer € 250.000,00 per maand. Dat is een veel hoger bedrag dan de korting op de aanneemsom die voor Ballast Nedam op het spel staat. Daarnaast riskeert DLV handhavend optreden door en financiële aanspraken van de gemeente Utrecht wegens overschrijding van de bouwtermijnen uit de gronduitgifte-overeenkomst. DLV vreest voor nog veel meer vertraging als het gevelwerk niet wordt afgemaakt door Leebo, die van meet af aan bij het project betrokken is geweest. Leebo is bereid met DLV in overleg te treden over voortzetting van haar werkzaamheden, maar dat staat haar niet vrij op grond van haar contract met Ballast Nedam.

DLV is tot de primair gevorderde opleverdatum van 13 juli 2022 gekomen door de actuele stand van het werk op te nemen en uit te gaan van uitvoering van het resterende deel van het werk overeenkomstig de contractplanning. De subsidiaire datum, 27 maart 2023, is door Ballast Nedam voorgesteld als nieuwe opleverdatum in een brief van 8 juli 2021.