Uitspraken

Inleiding

[bedrijf 1] (hierna: [bedrijf 1] ) is bij vonnis van de Rechtbank Den Haag van 25 juli 2017 failliet verklaard. De curator heeft aangifte gedaan van faillissementsfraude, omdat de schuldeisers van [bedrijf 1] zouden zijn benadeeld door het handelen van verdachte. De rechtbank buigt zich over de vraag of in deze zaak inderdaad sprake is geweest van faillissementsfraude.

Wetswijziging en de beschuldiging

Per 1 juli 2016 zijn de bepalingen over strafbaarstelling van faillissementsfraude gewijzigd. De aan verdachte verweten gedragingen vallen zowel onder de oude als de huidige wettekst.

Het standpunt van het Openbaar Ministerie

De officier van justitie vindt dat de feiten bewezen kunnen worden. Uit onderzoek van de curator is gebleken dat de debiteuren van [bedrijf 1] op enig moment zijn gaan betalen op de bankrekening van [bedrijf 2] (hierna: [bedrijf 2] ). Verdachte heeft verklaard dat hij de debiteuren van [bedrijf 1] heeft laten betalen op de bankrekening van [bedrijf 2] , omdat de Belastingdienst beslag had gelegd op de bankrekening van [bedrijf 1] . Hierdoor heeft hij niet alleen de Belastingdienst, maar ook andere schuldeisers van [bedrijf 1] benadeeld (feit 1). Bij feit 1 kan als onttrokken aan de boedel, in plaats van het ten laste gelegde bedrag van ongeveer € 1,2 miljoen, een bedrag van € 513.404,68 bewezen worden..

Daarnaast heeft verdachte, ondanks verzoeken daartoe, niet de volledige administratie van de vennootschap overgedragen aan de curator en niet de door de curator gevraagde informatie gegeven (feit 2 en 3). Dat de administratie er wel is geweest blijkt uit het feit dat er tijdens de doorzoekingen in de digitale administratie van [bedrijf 1] offertes, facturen, aanmaningen en loonstroken zijn aangetroffen die aan de curator hadden moeten worden overgelegd. Ook zijn er op de huisadressen van verdachte en van zijn overleden vader stukken aangetroffen die hadden moeten worden overgelegd.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft bepleit dat verdachte moet worden vrijgesproken. Over feit 1 is het volgende aangevoerd. Tot 28 juni 2016, de dag dat het faillissementsrekest is verstuurd, was het handelen van verdachte niet gericht op een aanstaand faillissement, omdat hij ervan uit ging dat de onderneming kon worden voortgezet. Er is geen sprake geweest van onrechtmatige onttrekkingen. Verdachte heeft alleen een andere rekening gebruikt, met als doel om de onderneming voort te zetten. Hij heeft de ontvangen gelden juist gebruikt om de schuldeisers te kunnen betalen. Zijn handelen was er dan ook niet op gericht om gelden uit de boedel te onttrekken en daarmee de aanmerkelijke kans op verkorting van de rechten van schuldeisers te aanvaarden. Voor zover er al een bedrag zou zijn onttrokken is dit op basis van de bankafschriften niet meer dan € 110.000.

Ten aanzien van feit 2 en 3 geldt dat het niet voldoen aan de administratieve verplichtingen niet zonder meer met zich brengt dat dit een aanmerkelijke kans oplevert op verkorting van de rechten van schuldeisers. De administratie was weliswaar niet volledig, maar voldoende op orde om de rechten van de schuldeisers te waarborgen. Als die aanmerkelijke kans wel aanwezig wordt geacht, dan kan niet worden bewezen dat verdachte zich ook bewust is geweest van die aanmerkelijke kans. Verdachte heeft de curator naar de boekhouder verwezen voor de administratie en hij heeft wat hij zelf had aan de curator gegeven. Verdachte wist dat zijn vader ook administratie had, maar kon deze na zijn overlijden niet meer achterhalen. Verdachte kon dus niet meer verstrekken dan hij al had gedaan.

Feiten & omstandigheden

De rechtbank stelt op grond van de wettige bewijsmiddelen de volgende feiten en omstandigheden vast.1

[bedrijf 1] is een commanditaire vennootschap, waar Oweland Ltd de vennoot van is. Verdachte heeft via Oweland Ltd. de volledige volmacht over [bedrijf 1] .2

Op 24 maart 2016 en 16 juni 2016 heeft de Belastingdienst beslag gelegd op de bankrekening van [bedrijf 1] in verband met openstaande belastingaanslagen.3 Op 28 juni 2017 heeft de Belastingdienst het faillissement van [bedrijf 1] aangevraagd. Ten tijde van die aanvraag bleef de niet betaalde belastingschuld van [bedrijf 1] bestaan.4[bedrijf 1] is bij vonnis van de Rechtbank Den Haag van 25 juli 2017 in staat van faillissement verklaard.5

Onderzoek van de curator heeft uitgewezen dat debiteuren van [bedrijf 1] op enig moment zijn gaan betalen op de bankrekening van [bedrijf 2] in plaats van op de bankrekening van [bedrijf 1] .6 Verdachte heeft op de zitting bevestigd dat hij op enig moment het bankrekeningnummer van [bedrijf 2] op de facturen van [bedrijf 1] heeft gezet en zijn debiteuren heeft verzocht op dat nummer te betalen. Dit om de beslaglegging van de Belastingdienst op de bankrekening van [bedrijf 1] te omzeilen.7 Uit de analyse van de bankrekening van [bedrijf 2] blijkt dat € 1.242.751,91 op de bankrekening van [bedrijf 2] werd ontvangen, terwijl dat eigenlijk omzet van [bedrijf 1] betrof.8

De curator heeft op 25 juli 2017 een brief gestuurd naar verdachte waarin staat dat de boekhouding over de afgelopen drie kalenderjaren en het lopende kalenderjaar (2017) moet worden aangeleverd.9 Verdachte heeft op de zitting verklaard dat hij deze brief heeft ontvangen.10

Op 27 maart 2018 heeft de curator een bespreking gehad met verdachte, waarin verdachte twee weken de tijd heeft gekregen om de volledige administratie te overleggen. Op 12 april 2018 heeft verdachte gereageerd dat hij de volledige administratie niet kan inleveren, omdat verdachte niet weet waar het is. Op 13 april 2018 heeft de curator verdachte aangeraden om op zoek te gaan naar de administratie. Op 23 april 2018 heeft verdachte aangegeven dat de administratie niet meer is te vinden.11 De curator heeft niet de volledige administratie van verdachte ontvangen.12

Bewijsoverwegingen

De rechtbank vindt bewezen dat verdachte in het zicht van het faillissement geld aan de boedel heeft onttrokken, waardoor in elk geval de Belastingdienst als schuldeiser is benadeeld (feit 1). Ook vindt de rechtbank bewezen dat verdachte na 1 juli 2016 niet heeft voldaan aan zijn plicht om een goede boekhouding te voeren (feit 2) en de volledige administratie en alle benodigde informatie aan de curator te geven (feit 3).

Feit 1

Door debiteuren van [bedrijf 1] op de bankrekening van [bedrijf 2] te laten betalen, zijn al die betalingen uit de machtssfeer van de (bij het faillissement aangestelde) curator gebracht en daarmee uit de boedel van [bedrijf 1] onttrokken. Het gaat daarbij om het hele bedrag van ongeveer € 1,2 miljoen. Hiermee heeft hij in elk geval de Belastingdienst als schuldeiser benadeeld. Uit de verklaring van verdachte op de zitting blijkt dat zijn opzet daar ook op gericht was. Het moet verdachte, mede gezien de beslagen van de Belastingdienst, duidelijk zijn geweest dat een faillissement in de lucht hing. Dat hij, tegen beter weten in, de onderneming draaiende wilde houden, doet daar niet aan af.

Feit 2 en 3:

De rechtbank vindt niet bewezen dat verdachte voor 1 juli 2016 niet heeft voldaan aan de verplichting tot het voeren van de administratie en het bewaren en tevoorschijn brengen van de tot die administratie behorende gegevensdragers. Het dossier biedt daarvoor onvoldoende aanknopingspunten. Vóór die datum wordt hij dus vrijgesproken van feit 2.

De rechtbank vindt bewezen dat verdachte vanaf 1 juli 2016 niet heeft voldaan aan de verplichting tot het voeren van een administratie en dat hij tijdens het faillissement niet de volledige administratie aan de curator heeft overgelegd. Het is zijn plicht als ondernemer om zorg te dragen voor de volledige administratie en die ook aan de curator te geven. Geen goede administratie bijhouden en die niet aan de curator geven brengt een grote kans met zich mee dat schuldeisers in de afwikkeling van het faillissement daardoor benadeeld worden. De curator moet immers aan de hand van de boeken inzichtelijk krijgen wat de financiële positie van de onderneming is en welke schuldeisers nog betaald moeten worden. De kans dat de schuldeisers benadeeld zouden worden heeft verdachte ook aanvaard door, terwijl hij wist dat hij een deugdelijke boekhouding moest voeren, daar niet voor te zorgen.

De rechtbank vindt ook bewezen dat verdachte heeft geweigerd de vereiste inlichten te geven aan de curator, omdat hij – ondanks meerdere verzoeken daartoe – niet de volledige administratie aan de curator heeft gegeven.