Uitspraken

Het Hof heeft het door de betrokkene wederrechtelijk verkregen voordeel geschat op € 111.546,79 en de verplichting tot betaling aan de Staat door de betrokkene ter ontneming van dat voordeel vastgesteld op een geldbedrag van eveneens € 111.546,79. Het verkorte arrest houdt dienaangaande - voor zover voor de beoordeling van het middel van belang - het volgende in:

"De raadsvrouw van de veroordeelde heeft - aan de hand van een door haar overgelegde en aan het dossier toegevoegde pleitnotitie - de navolgende verweren gevoerd die telkens aansluitend door het hof worden besproken.

(...)

2. Specifieke posten van de vermogensvergelijking.

(...)

b. Verschillende uitgaven

De raadsvrouw heeft deze posten betwist door te stellen dat uit de bewijsmiddelen onvoldoende blijkt hoe deze bedragen tot stand zijn gekomen en op welke feiten en omstandigheden deze bedragen zijn gebaseerd. Meer specifiek heeft de raadsvrouwe aangevoerd dat de uitgaven voor stortingen zijn gedaan voor anderen met geld van anderen en dat de uitgaven voor sieraden liggen vóór de data waarop de ten aanzien van de veroordeelde bewezen verklaarde feiten zijn gepleegd. De raadsvrouw heeft verzocht al deze posten buiten beschouwing te laten bij de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel en om die reden de vordering van € 117.743,83 te verminderen met € 34.744,-.

Het hof overweegt hieromtrent als volgt.

Gelet op de inhoud van het proces-verbaal van bevindingen van 18 april 2003, opgemaakt door [verbalisant 2] (1.3 van het dossier), in onderling verband en samenhang bezien met de daarbij behorende bijlagen, is het hof van oordeel dat de raadsvrouw haar betwisting, ook ten aanzien van de specifieke betwisting van de post "uitgaven voor stortingen" onvoldoende concreet en gemotiveerd heeft onderbouwd. Nu de raadsvrouw de in genoemd proces-verbaal opgenomen gevolgtrekkingen onvoldoende gemotiveerd heeft betwist, zal het hof van die berekeningen en aannames uitgaan bij de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel. (...)

c. Inkomsten uit de ABW (€ 13.816,-)

Gelet op de inhoud van het proces-verbaal van bevindingen van 18 april 2003, opgemaakt door [verbalisant 2] (1.3 van het dossier), in onderling verband en samenhang beschouwd met de daarbij behorende bijlagen, en bij gebreke van een voldoende concrete en gemotiveerde betwisting van de zijde van de veroordeelde, zal het hof bij de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel uitgaan van de aannames en berekeningen ten aanzien van deze post zoals deze blijken uit voornoemd proces-verbaal.

(...)

Berekening

Het hof is van oordeel dat de veroordeelde wederrechtelijk voordeel, geschat op een bedrag van € 111.546,79, heeft verkregen door middel van of uit de baten van de bewezenverklaarde feiten, soortgelijke feiten, feiten waarvoor een geldboete van de vijfde categorie kan worden opgelegd en/of andere strafbare feiten en waaromtrent voldoende aanwijzingen bestaan dat zij door hem zijn begaan.

Het hof ontleent deze schatting aan de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat (...)"

De bewijsmiddelen houden - voor zover voor de beoordeling van het middel van belang - het volgende in:

"1. Een geschrift, zijnde een financieel rapport contra [betrokkene] (parketnummer 15/001189-02) van 12 mei 2003, opgemaakt door de bevoegde opsporingsambtenaren [verbalisant 1] en [verbalisant 2], beiden werkzaam als financieel deskundige bij het Bureau Financiële Ondersteuning van de Justitiële Dienst, district Koninklijke Marechaussee Schiphol respectievelijk bij het Bureau Financiële Recherche van de politieregio Kennemerland, tevens beiden buitengewoon opsporingsambtenaar, bladzijde l tot en met 8 (1.1 van het dossier).

Dit rapport houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als verklaring van de verbalisanten [verbalisant 1] en [verbalisant 2]:

Onderzoeksperiode:

Van 1 januari 1999 tot en met 4 november 2002.

Het verschil in uitgaven en legale inkomsten van [betrokkene] bedraagt op grond van hetgeen nader is onderzocht en gerelateerd in processen-verbaal € 121.928,-.

2. Een proces-verbaal van bevindingen m.b.t. de inkomsten en uitgaven van [betrokkene] in het onderzoek 'Schemering' van 18 april 2003, in de wettelijke vorm opgemaakt door de bevoegde opsporingsambtenaar [verbalisant 2], financieel specialist, tevens buitengewoon opsporingsambtenaar, werkzaam bij het Bureau Financiële Recherche van de politieregio Kennemerland, bladzijden 1 tot en met 3 (1.3 van het dossier).

Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als verklaring van de verbalisant [verbalisant 2]:

Inkomsten

[betrokkene] heeft tijdens het sociale verhoor op 11 september 2002 verklaard dat hij een bijstandsuitkering voor alleenstaanden ontving van € 628,-. Navraag bij de belastingdienst en de Sociale Dienst te Amsterdam leerde dat [betrokkene] vanaf zijn vrijlating in het najaar van 2000 een uitkering ingevolge de ABW heeft ontvangen van de gemeente Amsterdam. Deze uitkering is stopgezet in verband met het niet verschijnen op de door de gemeente gehouden Banenmarkt 2002.

Bij de belastingdienst zijn verder geen andere legale inkomsten bekend. Ook is bij hen niets bekend over het bezit van vermogensbestanddelen.

Uitgaven

Dagelijkse uitgaven

Bij de doorzoeking van de woning van [betrokkene] zijn geen bankafschriften van [betrokkene] in beslag genomen. Het is derhalve niet bekend op welke wijze de uitkeringsgelden van [betrokkene] werden besteed. Uit het overzicht zoals ter beschikking gesteld door de FIOD bleek dat er op deze bankrekeningen geen rente werd betaald.

De dagelijkse boodschappen of uitgaven van [betrokkene] zijn niet zichtbaar. Voor de vaststelling van deze uitgaven zal vanwege het ontbreken van gegevens worden aangeknoopt bij de referentiebudgetten zoals deze worden gebruikt door het NIBUD.

Gezien de hoge kosten die [betrokkene] had voor zijn kleding, schoenen en de wijze waarop hij gebruik maakte van mobiele telefoons, zal bij deze budgetten aanknoping worden gezocht bij een hoger inkomen dan het inkomen op het bijstandsniveau. Gelet op het opsporingsonderzoek 'Schemering' is het aannemelijk dat [betrokkene] minimaal het bedrag van zijn bijstandsuitkering heeft besteed aan zijn kleding, de boodschappen en persoonlijke verzorging.

Nu [betrokkene] tot september 2002 heeft vastgezeten in detentie zullen alleen de uitgaven voor de laatste maanden van 2000, 2001 en de helft van 2002 aan hem worden doorberekend. In totaal is dit dan een bedrag van € 14.024,-.

Bijzondere uitgaven

Tijdens de doorzoeking van de woning van [betrokkene] zijn verschillende kwitanties/facturen aangetroffen die kunnen worden bestempeld als bijzondere uitgaven. Hieronder zijn deze in een overzicht geplaatst.

Money Transfers/geldwisselaars

Uit de informatie zoals beschikbaar gesteld door het Grens Wissel Kantoor blijkt dat [betrokkene] 5.700.000 Italiaanse lires heeft gewisseld op 11 maart 2003 [de Hoge Raad leest: 2001]. In euro's betreft dit een bedrag van € 2.944,-. Ook heeft [betrokkene] tweemaal een geldbedrag via een money transfer overgemaakt naar Brazilië en Spanje, in totaal € 904,-.

(...)

Samenvattend

Op grond van het bovenstaande zou [betrokkene] in de onderzoeksperiode de navolgende bedragen hebben uitgegeven:

3. Geschriften, zijnde twee GWK Money Transfer Transactieoverzichten, welke als bijlage I aan deze aanvulling zijn gehecht (doorgenummerde pagina's 204 en 205 van het dossier).

4. Een geschrift, zijnde een GWK wisseltransactieoverzicht, welke als bijlage II aan deze aanvulling is gehecht (doorgenummerde pagina's 207 e.v. van het dossier)."

Het Hof heeft de schatting van het bedrag van de legale inkomsten ter hoogte van € 13.816,- gebaseerd op het bedrag aan de "inkomsten uit de ABW" die door de betrokkene zijn genoten. Daartoe heeft het Hof verwezen naar het als bewijsmiddel 2 gebezigde proces-verbaal van [verbalisant 2] inzake de inkomsten en uitgaven van de betrokkene. Het Hof heeft vastgesteld dat de op die inkomsten betrekking hebbende gevolgtrekking in dit proces-verbaal namens de betrokkene onvoldoende concreet gemotiveerd is betwist.

Gelet op hetgeen hiervoor onder 2.3 is vooropgesteld en in aanmerking genomen dat voormeld proces-verbaal niet als gevolgtrekking inhoudt dat aan de betrokkene een bedrag van in totaal € 13.816,- is uitgekeerd terwijl het evenmin inhoudt hoe vaak aan betrokkene een bedrag van € 628,- is uitgekeerd, is het oordeel van het Hof dat de betrokkene € 13.816,- heeft genoten aan inkomsten uit de ABW niet toereikend gemotiveerd. Daaraan doet niet af dat het Hof in zijn hiervoor onder 2.2.1 weergegeven overweging heeft verwezen naar de bij dat proces-verbaal behorende bijlagen, omdat een specificatie van de van belang zijnde bijlagen ontbreekt.

Ook overigens biedt 's Hofs bewijsvoering geen steun aan 's Hofs vaststelling dat de betrokkene € 13.816,- heeft genoten aan inkomsten uit de ABW, nu daarin niet met voldoende nauwkeurigheid de bewijsmiddelen zijn aangeduid waaraan de voor de vaststelling van meergenoemd bedrag van
€ 13.816,- relevante gegevens zijn ontleend.

Het Hof heeft de schatting van het bedrag van de dagelijkse uitgaven, de bijzondere uitgaven en de uitgaven voor money transfers - door het Hof tezamen aangeduid als 'verschillende uitgaven' - gebaseerd op het als bewijsmiddel 2 gebezigde proces-verbaal van [verbalisant 2] inzake de inkomsten en uitgaven van de betrokkene. Het Hof heeft voorts vastgesteld dat de op die uitgaven betrekking hebbende gevolgtrekking in dit proces-verbaal namens de betrokkene onvoldoende concreet gemotiveerd is betwist. In het midden kan blijven of, zoals door de steller van het middel wordt betoogd, het oordeel van het Hof dat de post "uitgaven voor stortingen" (waarmee kennelijk wordt gedoeld op de money transfers) onvoldoende concreet is betwist, onbegrijpelijk is, omdat ook indien dat oordeel van het Hof tot uitgangspunt wordt genomen, de schatting van het bedrag van de verschillende uitgaven ontoereikend is gemotiveerd. Daarvoor is het navolgende van belang.

Het Hof heeft de schatting van het bedrag van de dagelijkse uitgaven, de bijzondere uitgaven en de money transfers ontoereikend gemotiveerd, in aanmerking genomen dat in het als bewijsmiddel 2 gebezigde proces-verbaal van [verbalisant 2] in onvoldoende mate de gegevens zijn vermeld op grond waarvan de gevolgtrekking is gemaakt omtrent het bedrag van die uitgaven. In relatie tot het bedrag van de dagelijkse uitgaven ter hoogte van € 14.024,- ontbreken in het bijzonder de gehanteerde referentiebudgetten van het NIBUD, terwijl evenmin met voldoende nauwkeurigheid de bewijsmiddelen zijn aangeduid waaraan de gegevens zijn ontleend die relevant zijn voor de omvang van de bestedingen voor kleding, schoenen en het gebruik van mobiele telefoons. Daaraan doet niet af dat het Hof in zijn hiervoor onder 2.2.2 weergegeven overweging heeft verwezen naar de bij dat proces-verbaal behorende bijlagen, omdat een specificatie van de van belang zijnde bijlagen ontbreekt. Wat betreft het bedrag van de bijzondere uitgaven worden in het genoemde proces-verbaal van [verbalisant 2] twee verschillende bedragen genoemd ‒ in de rubriek 'Bijzondere uitgaven' een bedrag van € 6.862,- en in de rubriek 'Samenvattend' een bedrag van € 7.012,- ‒ zonder dat het Hof heeft gemotiveerd waarom het bij de schatting van het voordeel is uitgegaan van het laatstgenoemde bedrag. Met betrekking tot de money transfers wordt in het genoemde proces-verbaal van [verbalisant 2] melding gemaakt van 'de informatie zoals beschikbaar gesteld door het Grens Wissel Kantoor' omtrent money transfers naar Brazilië en Spanje. Bewijsmiddel 3 betreft twee exemplaren van een 'GWK Money Transfer Transactieoverzicht'. In het genoemde proces-verbaal van [verbalisant 2] staat evenwel niet vermeld op welke wijze de opsteller daarvan op basis van die transactieoverzichten tot het bedrag van € 904,- is gekomen, terwijl dat bedrag evenmin rechtstreeks uit de transactieoverzichten kan volgen.