Uitspraken

In dit geding heeft [verzoeker] op 10 oktober 2016 bij de rechtbank beroep ingesteld tegen beslissingen van de rechter-commissaris van 5 oktober 2016. Voor zover in cassatie van belang betrof het beslissingen als bedoeld in art. 267 Fw en de beslissing tot afwijzing van een op
art. 268a Fw gebaseerd verzoek (zie de conclusie van de Advocaat-Generaal onder 1.14).

De rechtbank heeft het beroep niet-ontvankelijk verklaard en daartoe in haar beschikking, voor zover in cassatie van belang, als volgt overwogen.

Op 13 oktober 2016 is namens [verzoeker] op de voet van art. 269a Fw een voorwaardelijk verzoek ingediend tot verbetering van het hiervoor in 3.1 onder (ii) genoemde proces-verbaal.

Het cassatieberoep is gericht tegen de hiervoor in 3.2.2 vermelde beschikking, en tegen de afwijzing door de rechtbank, in dezelfde beschikking, van het verzoek van [verzoeker] tot verbetering van het hiervoor in 3.1 onder (ii) bedoelde proces-verbaal.

De curatoren van Accessio voeren onder andere het verweer dat [verzoeker] niet-ontvankelijk in het cassatieberoep is. Hetgeen zij daartoe aanvoeren, komt hierna bij de bespreking van de cassatieklachten van [verzoeker] aan de orde.

Bij de beoordeling van deze klachten wordt het volgende vooropgesteld.

Art. 282 Fw bepaalt dat tegen rechterlijke beslissingen, gegeven ingevolge de bepalingen van de tweede titel van de Faillissementswet (“Van surseance van betaling”), geen hogere voorziening openstaat, behalve in de gevallen waarin het tegendeel is bepaald, en behoudens de mogelijkheid van cassatie in het belang der wet.

Het rechtsmiddelenverbod van art. 282 Fw heeft slechts betrekking op beslissingen waartoe de rechter door enige bepaling van de tweede titel van de Faillissementswet uitdrukkelijk wordt geroepen (HR 20 juni 1983, ECLI:NL:HR:1983:AG4606, NJ 1984/270). Art. 267 Fw en
art. 268a Fw maken deel uit van de tweede titel van de Faillisementswet en zijn bepalingen waardoor de rechter-commissaris uitdrukkelijk tot beslissingen wordt geroepen.

Klacht 1 betoogt voorts dat de rechter-commissaris geen onpartijdige en onafhankelijke rechter is. Daartoe wordt onder meer het volgende aangevoerd. [verzoeker] had twee bewindvoerders, Kemps en Poorthuis. De rechter-commissaris heeft vooroverleg gehad met in ieder geval de bewindvoerder Poorthuis, die tevens curator was in het faillissement van Accessio Beheer B.V (hierna: Accessio). Accessio pretendeerde een substantiële vordering op [verzoeker] , die door [verzoeker] werd betwist met een beroep op een hogere tegenvordering. Door Kemps werd die tegenvordering bevestigd. De rechter-commissaris heeft echter ten gunste van Poorthuis als curator van Accessio beslist dat de tegenvordering van [verzoeker] niet voor verrekening vatbaar was. De rechter-commissaris heeft op 12 augustus 2016 bij de rechtbank een voordracht tot ontslag van Kemps als bewindvoerder van [verzoeker] ingediend, waarop de rechtbank op 7 september 2016 afwijzend heeft beslist. [verzoeker] is met die voordracht en afwijzing pas later bekend geraakt. De voordracht tot ontslag van Kemps plaatst de beslissingen van de rechter-commissaris ten nadele van [verzoeker] in een ander daglicht. Van een onpartijdige en onafhankelijke rechter kan niet meer worden gesproken.

Klacht 3, die is aangevoerd voor het geval klacht 1 niet gegrond wordt bevonden, is gericht tegen het oordeel van de rechtbank dat geen sprake is van een schending van fundamentele rechten van [verzoeker] dan wel van het ten onrechte buiten toepassing laten van hetgeen art. 269 Fw voorschrijft. Betoogd wordt dat geen rechtsgeldige stemming heeft plaatsgevonden en de rechter-commissaris daarom niet heeft kunnen beslissen dat het akkoord is verworpen. De stemming voldoet volgens de klacht niet aan de eisen van art. 269 Fw op de grond dat uit het proces-verbaal niet blijkt hoe de crediteuren hebben gestemd.

Met de hiervoor in 3.6.1-3.6.2 weergegeven klachten wordt kennelijk een beroep gedaan op een grond voor doorbreking van het in art. 282 Fw neergelegde verbod op het instellen van een gewoon rechtsmiddel. Hieromtrent wordt als volgt overwogen.

Een wettelijk rechtsmiddelenverbod kan volgens vaste rechtspraak worden doorbroken op een van de in de rechtspraak ontwikkelde doorbrekingsgronden, te weten dat de rechter buiten het toepassingsgebied van de desbetreffende regeling is getreden, deze regeling ten onrechte buiten toepassing heeft gelaten, dan wel bij de behandeling van de zaak een zodanig fundamenteel rechtsbeginsel heeft veronachtzaamd dat van een eerlijke en onpartijdige behandeling van de zaak niet kan worden gesproken. Er is geen aanleiding om ten aanzien van het rechtsmiddelenverbod van art. 282 Fw anders te oordelen.

Gelet op hetgeen hiervoor in 3.7.2 is geoordeeld, is het op 28 november 2016 tegen de beschikking van 17 november 2016 ingestelde cassatieberoep niet tijdig ingesteld. Bij ontvankelijkverklaring op de grond dat in het licht van het hiervoor in 3.7.2 overwogene onduidelijkheid heeft kunnen bestaan over de termijn voor het instellen van een rechtsmiddel dat door het verbod van art. 282 Fw wordt bestreken, heeft [verzoeker] evenwel geen belang, aangezien de hiervoor in 3.6.1 en 3.6.2 weergegeven klachten op het volgende afstuiten.

Uit het hiervoor in 3.6.1 weergegeven betoog van [verzoeker] , kan niet worden afgeleid dat bij de behandeling van de zaak een zodanig fundamenteel rechtsbeginsel is veronachtzaamd dat van een eerlijke en onpartijdige behandeling van de zaak niet kan worden gesproken. Het voeren van overleg met een bewindvoerder in surseance, het nemen van een beslissing ten nadele van degene aan wie surseance is verleend en het doen van een voordracht tot ontslag van een bewindvoerder zijn feiten of omstandigheden die noch op zichzelf, noch in onderlinge samenhang erop duiden dat de rechter-commissaris niet onpartijdig en onafhankelijk te werk is gegaan. Bijkomende omstandigheden die tot een ander oordeel kunnen leiden, zijn niet aangevoerd.

De hiervoor in 3.6.2 weergegeven klacht miskent dat onjuiste toepassing van een regel geen doorbrekingsgrond is als hiervoor in 3.7.1 bedoeld.