Uitspraken

Voor de toepassing van de zelfstandigenaftrek dient de ondernemer aan het urencriterium te voldoen (artikel 3.76, eerste en derde lid, van de Wet IB 2001). Onder het urencriterium wordt in dit verband verstaan, het gedurende het kalenderjaar besteden van ten minste 1225 uren aan werkzaamheden voor een onderneming waaruit de belastingplichtige als ondernemer winst geniet (artikel 3.6, eerste lid, van de Wet IB 2001).

Op belanghebbende rust de last om aannemelijk te maken dat hij in 2012, 2013 en 2014 aan het urencriterium heeft voldaan.

Belanghebbende betoogt dat hij in alle onderhavige jaren 1225 uren aan werkzaamheden voor zijn onderneming heeft besteed. Hij heeft geen urenadministratie of agenda bijgehouden, maar administreerde per opdracht. Hij onderbouwt zijn betoog met een achteraf opgesteld overzicht van bestede uren, waarbij is uitgegaan van een schatting van uren per type werkzaamheid. Daarnaast heeft belanghebbende ter onderbouwing van zijn betoog bij het boekenonderzoek, de hoorzitting en bij de zittingen van de Rechtbank en dit Hof verklaringen afgelegd over zijn werkzaamheden en de tijd die hij daaraan heeft besteed.

Tussen partijen is niet in geschil dat overige werkzaamheden als bezoeken van (potentiële) klanten, inkopen, opruimen werkplaats, administratie, acquisitie, onderhoud materiaal worden verricht en dat de aan deze werkzaamheden bestede uren meetellen voor het urencriterium. Wel is het aan deze werkzaamheden toe te rekenen aantal uren in geschil. Het Hof stelt verder vast dat kan worden uitgegaan van een aantal objectieve gegevens, namelijk het aantal klanten per kalenderjaar en de daaruit behaalde omzet. Deze gegevens hebben betrekking op stofferingsopdrachten en betreffen de directe uren die belanghebbende heeft besteed aan zijn onderneming. De Inspecteur heeft aan de hand van de verklaring van belanghebbende tijdens het boekenonderzoek dat hij voor 20 uur werken € 800 vraagt, een uurtarief berekend van € 40 inclusief omzetbelasting en materialen, hetgeen blijkens de branchegegevens een hoger uurtarief is dan gebruikelijk. Vervolgens heeft de Inspecteur op basis van de omzetgegevens en het aantal klanten per jaar berekend hoeveel uren belanghebbende aan zijn onderneming heeft besteed (zie onder 2.3, 342 uren in 2012, 286 uren in 2013 en 304 uren in 2014). Het totaal aantal gewerkte uren per opdracht dat belanghebbende verdedigt, namelijk 60 uur per opdracht, leidt gelet op de behaalde omzet per klant tot zo een laag uurtarief (€ 17,50 per uur in 2012, € 14,65 in 2013 en € 11,90 in 2014) dat niet aannemelijk is dat al de door belanghebbende gestelde uren aan de onderneming zijn besteed.

Belanghebbende heeft hiertegenover, naar het oordeel van het Hof geloofwaardig, verklaard dat hij ongeveer zes uur per dag bezig is in zijn werkplaats en dat de werkzaamheden die hij daar verricht, gerelateerd zijn aan zijn onderneming. Ter zitting bij het Hof heeft belanghebbende namelijk verklaard dat hij dagelijks in zijn werkplaats bij zijn woning aan het werk is. Hij begint ’s morgens tussen 9:00 uur en 9:30 uur en eindigt ’s middags tussen 16:00 uur en 16:30 uur. Deze tijden liggen in lijn met het aantal uren dat uit eerdere verklaringen van belanghebbende naar voren komt. Gelet hierop heeft hij ook afdoende verklaring gegeven dat hetgeen in het proces-verbaal van de mondelinge behandeling bij de Rechtbank staat, vier uur per dag, niet kan kloppen. In de weekenden werkt belanghebbende regelmatig in de werkplaats en hij gaat nooit op vakantie. Het Hof heeft bij haar oordeel verder meegewogen dat belanghebbende geloofwaardige en consistente verklaringen heeft gegeven voor de op zichzelf gerechtvaardigde conclusie van de Inspecteur dat met het gesteld aantal uren het feitelijk gehanteerde uurtarief per opdracht afwijkend laag is ten opzichte van branchegegevens en van de berekeningen die de Inspecteur tijdens het boekenonderzoek heeft gemaakt. Belanghebbende heeft daarover namelijk verklaard dat hij een bijzonder bewerkelijk ambacht uitoefent, hetgeen het Hof aannemelijk acht, net als zijn verklaring dat de opdrachten hem veel meer tijd kosten dan vroeger doordat hij inmiddels op leeftijd is. Hij heeft verder geloofwaardig verklaard dat hij de tijd heeft om de opdrachten goed en zorgvuldig uit te voeren en nog steeds veel plezier beleeft aan zijn werk. Dat zijn inkomsten ten opzichte van de bestede tijd vanuit commercieel oogpunt afwijken van een gemiddelde of hedendaagse meubelstoffeerder realiseert belanghebbende zich, maar dit verschil neemt hij, mede in het licht van het plezier dat hij beleeft aan zijn werk voor lief.

Met de hiervoor weergegeven verklaringen en de ter zitting bij het Hof gegeven toelichting door belanghebbende, acht het Hof belanghebbende erin geslaagd aannemelijk te maken dat hij minimaal 40 weken per jaar vijf dagen per week en zes uur per dag, dus 1200 directe uren per kalenderjaar, aan zijn onderneming heeft besteed. Naast de dagelijkse tijdsbesteding in de werkplaats rekent het Hof ook de klantbezoeken, de inkopen en het opruimen van de werkplaats tot deze directe uren. Tussen partijen is verder niet in geschil dat belanghebbende minimaal 25 uur op kalenderjaarbasis aan indirecte uren als acquisitie, onderhoud materiaal en administratie heeft besteed. Dit betekent dat belanghebbende naar het oordeel van het Hof aannemelijk heeft gemaakt dat hij meer dan 1225 uren per kalenderjaar aan werkzaamheden voor zijn onderneming heeft besteed en derhalve aan het urencriterium voldoet. De Inspecteur heeft de gerealiseerde en niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek dus ten onrechte gecorrigeerd.

Voor het jaar 2012 bedraagt de winst uit onderneming na overige correcties uit het boekenonderzoek en vóór toepassing van de zelfstandigenaftrek € 6.696. De zelfstandigenaftrek bedraagt € 7.280, waarvan € 6.696 gerealiseerde zelfstandigenaftrek en € 584 niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek. Omdat de belastbare winst uit onderneming hierdoor nihil bedraagt, vervalt de MKB-vrijstelling.

Voor het jaar 2013 bedraagt de winst uit onderneming na overige correcties uit het boekenonderzoek en vóór toepassing van de zelfstandigenaftrek € 1.468 De zelfstandigenaftrek bedraagt € 3.640, waarvan € 1.468 gerealiseerde zelfstandigenaftrek en € 2.172 niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek. Omdat de belastbare winst uit onderneming hierdoor nihil bedraagt, vervalt de MKB-vrijstelling.

Voor het jaar 2014 bedraagt de winst uit onderneming na overige correcties uit het boekenonderzoek en vóór toepassing van de zelfstandigenaftrek € 1.075. De zelfstandigenaftrek bedraagt € 3.640, waarvan € 1.075 gerealiseerde zelfstandigenaftrek en € 2.565 niet-gerealiseerde zelfstandigenaftrek. Omdat de belastbare winst uit onderneming hierdoor nihil bedraagt, vervalt de MKB-vrijstelling.

Het belastbaar inkomen uit werk en woning moet voor de jaren 2012, 2013 en 2014 als volgt worden vastgesteld:

Het bijdrage-inkomen voor de Zvw bedraagt voor de jaren 2013 en 2014 nihil omdat de belastbare winst uit onderneming nihil bedraagt. De navorderingsaanslagen Zvw moeten dan ook worden vernietigd.

Het hoger beroep wordt geacht mede betrekking te hebben op de belastingrente. Belanghebbende heeft hiertegen geen zelfstandige grieven aangevoerd. Het hoger beroep is op dit punt dan ook gegrond voor zover het de vorenbedoelde vermindering dan wel vernietiging van de navorderingsaanslagen betreft.