Uitspraken

a. (…)

b. beroepsopleidingen waarvoor voor de inwerkingtreding van dit artikel op basis van artikel 1.4.1, eerste lid, van de Wet educatie en beroepsonderwijs, diploma-erkenning is gegeven, voor zover het deelnemers betreft die voor de desbetreffende opleiding staan ingeschreven in het studiejaar waarin de in de aanhef bedoelde dag valt en (…)”

De Inspecteur stelt zich primair op het standpunt dat deze overgangsregeling niet van toepassing is op de door de werknemers van belanghebbende gevolgde opleidingen, omdat uit de wetsgeschiedenis volgt dat de overgangsregeling slechts van toepassing is op opleidingen welke in het voorafgaande studiejaar 2011/2012 al feitelijk waren aangevangen. Daarnaast stelt de Inspecteur dat de overgangsregeling niet van toepassing is, omdat op 31 juli 2012 geen rechtsgeldige inschrijving van de werknemers van belanghebbende bij de onderwijsinstelling heeft plaatsgevonden. Volgens de Inspecteur lag aan de inschrijving op dat tijdstip geen overeenkomst als bedoeld in artikel 8.1.3, lid 1, van de WEB ten grondslag. De Inspecteur heeft hiertoe onder andere aangevoerd dat de overgelegde onderwijsovereenkomsten slechts ten dele door de werknemers en belanghebbende vóór 1 augustus 2012 zijn ondertekend en dat deze door de onderwijsinstelling in het geheel niet zijn ondertekend. Hij acht het daarnaast ook niet aannemelijk dat vóór 1 augustus 2012 al mondeling overeenstemming was bereikt tussen de werknemers en de onderwijsinstelling.

Het Hof zal allereerst de vraag beantwoorden of het de inspecteur en de belastingrechter vrij staat in het kader van de toepassing van de WVA een inschrijving bij een onderwijsinstelling te toetsen aan de bepalingen van de WEB en de Wijzigingswet. In dit verband verwijst het Hof in de eerste plaats naar het arrest van de Hoge Raad van 22 september 2017, nr. 16/03857, ECLI:NL:HR:2017:2436, waarin de Hoge Raad oordeelde dat het niet op de weg ligt van de inspecteur en de belastingrechter te toetsen of een in het Crebo opgenomen opleiding voldoet aan de eisen van de WEB.

Naar het oordeel van het Hof ligt dat voor het toetsing van de inschrijvingseis in het kader van de overgangsregeling niet anders. Uit de brief van de onderwijsinstelling van 30 juli 2012 en de daarbij gevoegde bijlage blijkt dat het bevoegd gezag van die instelling de werknemers van belanghebbende heeft ingeschreven als student voor de betreffende opleidingen met ingang van 31 juli 2012. Dat betekent dat het bevoegd gezag van de onderwijsinstelling van oordeel is dat aan de in artikel 8.1.3. van de WEB gestelde eis, dat aan de inschrijving een overeenkomst tussen het bevoegd gezag en de deelnemer ten grondslag ligt, is voldaan. Dat daarbij mogelijk nog niet aan alle formaliteiten, zoals een schriftelijke vastlegging van de overeenkomst, is voldaan, is kennelijk voor het bevoegd gezag geen belemmering. De inschrijvingsbepalingen in de WEB dienen naar het oordeel van het Hof slechts de belangen van de student en de betrokken onderwijsinstelling in het kader van het te geven onderwijs, en het overgangsrecht in de Wijzigingswet dient met name het belang van de student bij de diploma-erkenning van de opleiding waarvoor hij zich heeft ingeschreven. De student dient er bij bevestiging van de inschrijving door de onderwijsinstelling vanuit te kunnen gaan dat aan het door hem nog te volgen onderwijs een erkend MBO-diploma is verbonden. Het toezicht op de naleving van de bij of krachtens een onderwijswet (zoals de WEB en de Wijzigingswet voor wat het overgangsrecht betreft) gegeven voorschriften is blijkens artikel 3 van de Wet op het onderwijstoezicht opgedragen aan de Onderwijsinspectie. Gelet hierop, ligt het op de weg van de Onderwijsinspectie en niet op de weg van de belastinginspecteur en de belastingrechter te toetsen of de inschrijving van de werknemers van belanghebbende per 31 juli 2012 als een rechtsgeldige inschrijving als bedoeld in het overgangsrecht van de Wijzigingswet heeft te gelden. Dat geldt zowel ten aanzien van de vraag of de overgangsregeling slechts geldt voor opleidingen die op 1 augustus 2012 al feitelijk zijn aangevangen als ten aanzien van de vraag of vóór die datum een rechtsgeldige onderwijsovereenkomst is gesloten. Tussen partijen is niet in geschil dat de Onderwijsinspectie zich niet op het standpunt heeft gesteld dat een rechtsgeldige inschrijving ontbreekt en/of dat geen erkend MBO-diploma aan de werknemers van belanghebbende is uitgereikt. Vaststaat dat de onderwijsinstelling terecht erkende MBO-diploma’s heeft uitgereikt. Gelet hierop moet ervan worden uitgegaan dat de overgangsregeling van de Wijzigingswet op de door de werknemers van belanghebbende gevolgde opleidingen van toepassing is en kwalificeren de door hen gevolgde opleidingen in zoverre aan de in artikel 14 van de WVA gestelde eisen. De vraag of daadwerkelijk tijdig onderwijsovereenkomsten zijn gesloten, hetgeen de Inspecteur betwist, behoeft daarom geen beantwoording meer. Ook de vraag of de Inspecteur handelt in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur of met de goede procesorde door de rechtsgeldigheid van de inschrijving pas in de beroepsfase aan de orde te stellen, behoeft dan geen beantwoording meer.

De Inspecteur heeft zich subsidiair op het standpunt gesteld dat de werknemers van belanghebbende de betreffende opleiding, bestaande uit een theorie- en een praktijkdeel, niet daadwerkelijk hebben gevolgd. Het Hof begrijpt het standpunt van de Inspecteur aldus dat de theorielessen slechts een zodanig gering aantal dagdelen in beslag hebben genomen dat niet aannemelijk is dat voor het volgen van die theorielessen tezamen met de zelfstudie en het voorbereiden en afleggen van het theoretische examen de daarvoor begrote tijd van 100 uren beschikbaar is geweest. Hetzelfde geldt volgens de Inspecteur des te meer voor de 500 uren die volgens het onderwijsprogramma beschikbaar dienden te zijn voor het leren in de praktijk. De Inspecteur stelt zich op het standpunt dat van leren op de werkplek nauwelijks sprake is geweest en dat de reguliere werkzaamheden van de werknemers mede daarom niet als opleiding kunnen worden aangemerkt. Hij merkt daarover mede op, dat een deel van de werknemers bij de aanvang van het onderwijsprogramma al de kennis had om aan de eindtermen te kunnen voldoen. Hij heeft er in dit verband verder op gewezen dat de praktijkvorming pas op een laat tijdstip is gestart. Daarnaast dient volgens de Inspecteur onder beroepspraktijkvorming te worden verstaan het onderricht in de praktijk van het beroep, gericht op het aanleren van de benodigde basisvaardigheden en de ontwikkeling van de kerncompetenties van het beroep. Van een dergelijk, op de individuele ontwikkeling van de student gericht, traject is geen sprake geweest. De Inspecteur wijst erop dat leer/werkopdrachten slechts in groepsverband werden uitgevoerd en dat verslaglegging van individuele begeleiding of toetsing van individuele ontwikkeling of voortgang ontbreekt.

Het Hof overweegt dat uit het hiervoor genoemde arrest van 22 september 2017 volgt dat het de inspecteur en de belastingrechter niet is toegestaan te toetsen of de (geregistreerde) opleiding voldoet aan de eisen van de WEB. Voor zover de Inspecteur beoogt te stellen dat de feitelijke studiebelasting voor de gemiddelde werknemer/student voorzienbaar aanzienlijk lager zou zijn dan de studiebelasting van 600 uren volgens het onderwijsprogramma, begeeft hij zich (materieel) op het vlak van de toetsing van de opleiding aan de eisen van de WEB. Of [C] een opleiding heeft aangeboden waaraan terecht een studiebelasting van 600 uren en een MBO-diploma zijn verbonden, is niet ter beoordeling van de belastingrechter maar van de Onderwijsinspectie.

Het staat de Inspecteur wel vrij te toetsen of de werknemers van belanghebbende de betreffende beroepspraktijkopleiding daadwerkelijk hebben gevolgd. De bewijslast daarvan rust in beginsel op belanghebbende. Omdat aan de 62 werknemers een diploma is uitgereikt, moet er op grond van het arrest van 22 september 2017 van worden uitgegaan dat die werknemers daadwerkelijk de opleiding hebben gevolgd, tenzij de Inspecteur het tegendeel bewijst.

Het Hof acht de Inspecteur niet geslaagd in het leveren van genoemd tegenbewijs. Naast de omstandigheid dat aan de betreffende 62 werknemers diploma’s zijn uitgereikt, blijkt uit de gedingstukken en hetgeen door belanghebbende naar voren is gebracht dat:

- de 62 werknemers zijn ingeschreven bij [C] ,

- zij door [C] aangeboden theorielessen hebben gevolgd (behoudens de leidinggevenden; dezen hebben het theoretische deel volledig door zelfstudie ingevuld),

- zij (in groepsverband) praktijkopdrachten hebben uitgevoerd, waarvan verslagen zijn opgemaakt,

- dat belanghebbende twee praktijkbegeleiders heeft aangesteld, ondersteund door een enkele dagen per week op het bedrijfsadres beschikbare medewerker van [B] en

- dat schriftelijk en mondeling (her)examens zijn afgelegd.

Dat, zoals de Inspecteur heeft aangevoerd, geen sprake is geweest van een begeleidingstraject gericht op de individuele ontwikkeling van de werknemer en het moeilijk is onderscheid te maken tussen de uitvoering van de reguliere werkzaamheden en de beroepspraktijkvorming door de werknemers, acht het Hof onvoldoende om tot de conclusie te komen dat de werknemers de praktijkvorming niet daadwerkelijk hebben gevolgd. Gelet hierop is de Inspecteur er niet in geslaagd het vereiste tegenbewijs te leveren en heeft belanghebbende terecht aanspraak gemaakt op afdrachtvermindering voor deze 62 werknemers over de periode van 1 oktober 2012 tot en met 31 juli 2013. De naheffingsaanslagen moeten daarom worden verminderd tot de – voor die situatie - niet in geschil zijnde bedragen van € 32.504 (2011) en € 6.353 (2012).

Het hoger beroep wordt geacht mede betrekking te hebben op de belastingrente. Belanghebbende heeft hiertegen geen zelfstandige grieven aangevoerd. Het hoger beroep is gegrond voor zover het de vorenbedoelde vermindering van de naheffingsaanslagen betreft.