Uitspraken

Naar aanleiding van de grief van de moeder in haar beroepschrift dat de vader door de rechtbank ten onrechte is aangemerkt als belanghebbende heeft het hof aanleiding gezien om de vader (in de hoofdzaak) vooralsnog eerst aan te merken en op te roepen als informant, zijnde een (procesrechtelijke) positie die aanmerkelijk zwakker is dan de positie van een belanghebbende.

De vader heeft zich ter zitting voor wat betreft zijn procesrechtelijke positie gerefereerd aan het oordeel van het hof.

Zo heeft, zoals de moeder terecht naar voren heeft gebracht, de Hoge Raad in voornoemde uitspraak in een soortgelijke zaak als onderhavige zaak geoordeeld dat de niet met het gezag beklede ouder in het kader van een ondertoezichtstelling niet kan worden beschouwd als belanghebbende in de zin van (het toenmalige) artikel 798 lid 1 Rv.

Ook in die zaak ging het om een verzoek tot ondertoezichtstelling van een kind, was de relatie tussen de vader en de moeder verbroken, had de vader de minderjarige erkend en was de moeder belast met het eenhoofdig gezag. De Hoge Raad heeft in die zaak ook opgemerkt dat de niet met het gezag beklede ouder ook bij een ondertoezichtstelling de mogelijkheid behoudt om zijn uit art. 8 van het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) voortvloeiende recht op bescherming van zijn 'family life' met de minderjarige te effectueren door bijvoorbeeld, zoals ook in deze zaak is gebeurd, de rechter te verzoeken een omgangsregeling te treffen.

Na de uitspraak van de Hoge Raad in 2014 is art. 798 lid 1 Rv gewijzigd.

Dit lid luidt sinds 1 januari 2015 als volgt: "Voor de toepassing van deze afdeling wordt onder belanghebbende verstaan degene op wiens rechten of verplichtingen de zaak rechtstreeks betrekking heeft. Degene die niet de ouder is en de minderjarige op wie de zaak betrekking heeft gedurende ten minste een jaar als behorende tot zijn gezin verzorgt en opvoedt, wordt aangemerkt als belanghebbende".

Naar de Hoge Raad heeft overwogen in 2014 en mede in ogenschouw nemend de wetswijzing nadien is, zoals ook de moeder betoogt, de niet met het gezag beklede vader in onderhavige zaak geen belanghebbende. Echter het hof acht op grond van internationale wetgeving reden aanwezig om anders te oordelen en vindt daarin ook bevestiging in (voornoem)de conclusie van de Procureur-Generaal bij de Hoge Raad der Nederlanden

mr. R.H. de Bock van 2 februari 2018 en zoals gepubliceerd op 16 februari jongstleden (ECLI:NL:PHR:2018:113, zie onder meer overweging 2.50). Daaruit blijkt dat op grond

van internationale wetgeving ouders in voldoende mate in het besluitvormingsproces met betrekking tot kinderbeschermingsmaatregelen moeten worden betrokken indien sprake is van 'family life' als bedoeld in art. 8 EVRM en indien deze relatie (het gezinsleven) door de procedure wordt geraakt. Het hof is van oordeel dat daar sprake van is.

De vader is de biologische en juridische vader van [de minderjarige] en in de gegeven omstandigheden is sprake van een (zeer) nauwe persoonlijke betrekking. Vast is komen te staan dat de vader en de moeder een relatie met elkaar hebben gehad. Hoewel voor het hof de duur van de relatie onduidelijk is, staat wel vast dat die door de vader en de moeder als zodanig bestendig is ervaren dat zij met elkaar zijn gaan samenwonen vanaf voor de zwangerschap en in elk geval tot na de geboorte van [de minderjarige] (verklaring moeder: pagina 8 in het rapport van de raad) dan wel tot uiterlijk een paar maanden nadien (verklaring vader: pagina 6 in het rapport van de raad). Ook staat vast dat na het beëindigen van de samenwoning de vader [de minderjarige] aanvankelijk wekelijks, en nadien maandelijks tot medio april/mei 2015 in de woning van de moeder heeft bezocht (verklaring vader: pagina 6 in het rapport van de raad, als ook verklaring moeder: pagina 8 in het rapport van de raad). Tot slot staat vast dat de vader tot op heden (vergeefs) om contact met [de minderjarige] vraagt en zijn verzoek om omgang via de rechter tot op heden niet tot (feitelijke) omgang heeft geleid. De (zeer) nauwe persoonlijke betrekking tussen de vader en [de minderjarige] merkt het hof aan als 'family life' zoals bedoeld in artikel 8 EVRM. De omstandigheid dat de vader [de minderjarige] inmiddels al geruime tijd niet heeft gezien, maakt deze beoordeling niet anders. Een eenmaal aanwezig 'family life' kan slechts in zeer bijzondere zwaarwegende omstandigheden als verbroken worden beschouwd.

De enkele omstandigheid dat tussen de vader en [de minderjarige] al geruime tijd geen contact aanwezig is dan wel sprake is van een ernstig verstoorde verhouding met de moeder, is daarvoor onvoldoende.

Het hof is voorts van oordeel dat de kinderbeschermingsmaatregel zoals door de raad verzocht en door de rechtbank opgelegd, het 'family life' van de vader raakt. Niet in geschil is dat over de gezondheid van [de minderjarige] al jaren ernstige zorgen zijn. De moeder stelt in dit kader in het door haar recent opgestelde familiegroepsplan dat bij [de minderjarige] sprake is van levensbedreigende wegrakingen. Zij stelt dat er (nog) geen medische diagnose is gesteld maar [de minderjarige] kampt met centrale apneus (zuurstoftekort), dysregulatie van het autonoom systeem, een variabele hartslag tussen de 60 -188 slagen per minuut, dalingen in zuurstofconcentratie, spierpijnklachten, onbegrepen obstipatieklachten en van tijd tot tijd spierkrachtvermindering. Ter zitting heeft de moeder toegelicht dat [de minderjarige] 24 uur per dag toezicht nodig heeft, hulp nodig heeft bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen, pijn heeft, zijn temperatuur niet goed kan reguleren, 's nacht aan een saturatiemeter en hartbewaking ligt en 10 tot 12 keer per nacht wakker is. Ook blijkt uit haar verklaringen dat er vele medici betrokken zijn of waren bij [de minderjarige] . Zo zijn er de afgelopen (nog geen vier) jaren naast de huisarts, artsen/medici/multidisciplinaire teams bij [de minderjarige] betrokken (geweest) vanuit:

- het [a-ziekenhuis] ( [a-ziekenhuis] );

- het [b-ziekenhuis] ( [b-ziekenhuis] );

- het [c-ziekenhuis] ( [c-ziekenhuis] ) te [D] ;

- Stichting [E] ( [E] ), een kennis- en expertisecentrum voor mensen met epilepsie, niet-epileptische aanvallen en verwante aandoeningen;

- [F] , een expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen en

- het ziekenhuis van [G] zorggroep.

Daarnaast is/zijn er doorverwijzingen geweest naar het [d-ziekenhuis] in [H] en/of [e-ziekenhuis] in [I] .

De medische problematiek van [de minderjarige] is in de visie van de moeder mede de reden dat contactopbouw met de vader slechts onder bijzondere voorwaarden kan worden opgestart. [de minderjarige] is beperkt belastbaar en de vader zal medisch geïnstrueerd moeten worden om bijvoorbeeld zuurstof te kunnen toedienen indien noodzakelijk, aldus de moeder. De ernstige zorgen over de medische situatie van [de minderjarige] en dan in het bijzonder de wijze waarop de moeder daarmee omgaat alsmede het grote belang voor de ontwikkeling van [de minderjarige] dat contactherstel met de vader plaatsvindt, liggen ten grondslag aan het verzoek tot ondertoezichtstelling dat door de raad is ingediend en dat door de rechtbank bij de bestreden beslissing is toegewezen. Nu aan het hof het oordeel over dit verzoek, zijnde een kinderbeschermingsmaatregel, is gevraagd, dient bij die beoordeling ook de mening en het belang van de vader die 'family life' heeft met [de minderjarige] te worden betrokken. Dat de vader in de omgangszaak als belanghebbende is betrokken, leidt niet tot een ander oordeel.

Immers voor de beoordeling van die zaak geldt een geheel andere wettelijke toets. Het hof acht het van belang dat de vader kennis neemt van de stukken die de raad aan zijn verzoek tot ondertoezichtstelling ten grondslag legt en de visie van de GI en de moeder daarop.

Het hof merkt derhalve de vader aan als belanghebbende in deze procedure.

Nu de vader als belanghebbende in deze procedure wordt betrokken, dient aan hem een afschrift van de processtukken te worden toegestuurd en dient aan hem de gelegenheid te worden geboden om (via een advocaat) een verweerschrift in te dienen.

Zoals ter zitting besproken, wordt daarvoor aan de vader een termijn van twee weken gegund. Het hof realiseert zich dat deze termijn korter is dan gebruikelijk maar het hof is van oordeel dat de zwaarwegende belangen van [de minderjarige] als ook de belangen van de moeder bij een spoedig oordeel van dit hof in deze zaak een kortere termijn rechtvaardigen.

Indien door de vader een verweerschrift wordt ingediend, zullen de overige belanghebbenden in de gelegenheid worden gesteld hierop binnen twee weken te reageren.

Hieruit volgt dat het hof zijn beslissing aanhoudt en de zaak daarna in beginsel op de stukken afdoet. In het geval dat het hof binnen voornoemde termijn van twee weken niet van de vader verneemt, gaat het hof ervan uit dat de vader in zijn processuele hoedanigheid als informant ter zitting zijn mening ook in zijn processuele hoedanigheid als belanghebbende in voldoende mate heeft weergegeven.

De positie van de raad

Het hof overweegt dat juist is dat de raad een instelling is van de overheid en dat hij zijn taken uitoefent namens de minister, dit is ook zo opgenomen in de tweede zin van artikel 1:238 lid 2 Burgerlijk Wetboek (BW). Dat het bij het handelen van de raad om overheidsingrijpen gaat wordt dan ook benadrukt in de wet en een reden om dat nogmaals te benadrukken bij de vermelding van de raad in de aanhef van de beschikking ziet het hof niet.

Voor zover de moeder van mening is dat de minister de bevoegdheid aan de raad had moeten mandateren overweegt het hof dat in artikel 1:238 lid 2 BW is opgenomen dat de wet de taken en bevoegdheden van de raad bepaalt. Met deze bepaling wordt tot uitdrukking gebracht dat de taken van de raad zijn beperkt tot die de wet haar toekent (vergelijk bijvoorbeeld HR 29-6-2001, ECLI:NL:PHR:2001:AB2373), maar dit betekent ook dat de taken die de wet hem geeft niet door de minister gemandateerd behoeven te worden.

Een beslissing vragen van de kinderrechter in zaken als de onderhavige behoort, gelet op artikel 1:254 lid 4 BW, tot de (wettelijke) taken van de raad. Het hof volgt de moeder dan ook niet in het standpunt dat de bevoegdheid van de raad om in rechte op te treden is gebaseerd op een mandaatregeling.

Betreffende de vestigingsplaats overweegt het hof dat uit het Organisatiebesluit Raad voor de Kinderbescherming 2015 blijkt dat de raad is gevestigd te Den Haag en dat haar werkzaamheden worden verricht in tien regio’s waarbinnen een of meer locaties de wettelijke taken van de raad uitvoeren. Tot die regio’s behoort de regio Noord-Nederland, waarvan de locatie Groningen het onderzoek heeft uitgevoerd en het verzoek heeft ingediend, reden waarom het hof deze regio en locatie in de aanhef heeft vermeld.

Tot in zoverre slaagt de grief van de moeder.