Uitspraken

[appellant] komt met negen grieven op tegen het vonnis van 9 september 2015 (grieven I tot en met VIII, twee grieven zijn genummerd als grief III). Hij vordert dat het hof het bestreden vonnis zal vernietigen en de vorderingen van [geïntimeerde] alsnog zal afwijzen, met veroordeling van [geïntimeerde] in de kosten van beide instanties.

[geïntimeerde] heeft de grieven bestreden en geconcludeerd dat het hof het bestreden vonnis zal bekrachtigen en [appellant] zal veroordelen in de kosten van het hoger beroep.

Het hof overweegt hierover als volgt. Niet in geschil is dat de vordering van [geïntimeerde] op [appellant] uit hoofde van de overeengekomen borgtocht een rechtsvordering tot nakoming van een verbintenis uit overeenkomst tot een geven of doen betreft. Op grond van artikel 3:307 BW verjaart deze rechtsvordering door verloop van vijf jaren na de aanvang van de dag, volgende op die waarop de vordering opeisbaar is geworden.

Uit artikel 7:855 BW volgt dat de vordering van [geïntimeerde] op [appellant] als borg opeisbaar is geworden op het moment dat [X] in de nakoming van zijn verplichtingen uit hoofde van de geldleningovereenkomst ten opzichte van [geïntimeerde] is tekortgeschoten. Voor de vraag wanneer dat het geval was, is allereerst van belang wat de aard en inhoud is van de verplichtingen die op grond van de overeenkomst op [X] rustten. Die vraag moet door uitleg van de overeenkomst aan de hand van de Haviltex-maatstaf worden beantwoord. Daarbij is niet enkel de (zuiver) taalkundige uitleg van de bewoordingen van de overeenkomst van belang; steeds komt het aan op de zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.

Naar het oordeel van het hof laten de relevante bepalingen in de schriftelijke overeenkomst die partijen hebben gesloten op zichzelf niets aan duidelijkheid te wensen over. Artikel 2.2 bepaalt dat [X] per de laatste dag van elke maand, voor het eerst op 28 februari 2005, ten minste € 1.666,66 te vermeerderen met de verschuldigde rente over de (resterende) hoofdsom dient te betalen. Artikel 2.3 vervolgt dat [X] de hoofdsom vermeerderd met rente uiterlijk op 31 januari 2011 volledig aan [geïntimeerde] zal hebben terugbetaald. Uit deze bepalingen volgt eenduidig dat [X] per maand ten minste het genoemde aflossingsbedrag plus rente moest betalen, telkens per de laatste dag van de maand, te beginnen op 28 februari 2005, en uiterlijk op de einddatum (31 januari 2011) de hoofdsom en rente volledig diende te hebben (terug)betaald. Uit de bepalingen dat [X] “ten minste” het genoemde bedrag per maand diende te betalen en “uiterlijk” op de einddatum hoofdsom en rente volledig moest hebben betaald, volgt dat het [X] was toegestaan om hogere aflossingen te doen en de lening vervroegd af te lossen. Dat het [X] vrij zou staan om per maand minder te betalen dan het in artikel 2.2 genoemde bedrag plus rente, zolang hij maar op de einddatum de hoofdsom en rente volledig zou hebben betaald, valt niet uit deze bepalingen af te leiden. Artikel 5 van de overeenkomst bepaalt vervolgens dat (het restant van) de hoofdsom en de verschuldigde rente terstond, zonder waarschuwing of ingebrekestelling, opeisbaar zijn bij het niet c.q. niet tijdig nakomen van een of meer verplichtingen uit de geldleningsovereenkomst. Tot deze verplichtingen behoort evident de verplichting tot betaling zoals hiervoor omschreven. Uit genoemde bepaling volgt dan ook dat bij niet tijdige en/of volledige betaling van het in artikel 2.2 vermelde (minimale) termijnbedrag de hoofdsom en rente terstond opeisbaar worden, zonder dat daarvoor een ingebrekestelling is vereist. Omstandigheden die voor een andere uitleg van de overeenkomst pleiten, heeft [geïntimeerde] niet gesteld en zijn het hof ook niet gebleken. Het hof merkt daarbij nog het volgende op. Tijdens de comparitie in hoger beroep heeft [geïntimeerde] over de achtergrond van de overeenkomst verklaard dat [X] graag het restaurant van [appellant] wilde overnemen, dat [X] een vriend of kennis van zijn partner is, dat hij [X] wilde helpen zodat hij het restaurant inderdaad kon overnemen en dat hij bereid was om hem daarvoor een lening van € 120.000 te verstrekken. Zoals [geïntimeerde] heeft verklaard, ging het voor hem niet om een zakelijke kwestie, maar om een vriendendienst. De tekst van het contract was niet van hem afkomstig, maar van [X] . [geïntimeerde] heeft begrepen dat [X] deze van internet had gehaald. Hij ging ervan uit dat het zo goed was geregeld, aldus zijn verklaring. Het hof wil op grond hiervan aannemen dat [geïntimeerde] niet als professionele partij heeft gehandeld, dat de rechtskennis van [geïntimeerde] (en wellicht ook van [X] en [appellant] ) ten aanzien van de te sluiten overeenkomst beperkt was en dat partijen zich niet hebben bezig gehouden met de details van het contract. Dat wil echter niet zeggen dat aan de bepalingen in het contract geen betekenis (althans een andere dan de tekstuele betekenis) zou toekomen, integendeel: uit de verklaring van [geïntimeerde] dat hij ervan uitging dat de zaak hiermee goed was geregeld, volgt juist dat hij het contract in deze vorm wilde volgen. In elk geval volgt uit deze omstandigheden niet dat [X] , en overigens ook [appellant] , redelijkerwijs mocht en moest begrijpen dat op [X] - in weerwil van de tekst van het contract - slechts de afdwingbare verplichting rustte om uiterlijk op de einddatum de hoofdsom en rente volledig te voldoen. Gelet daarop moet worden aangenomen dat de hoofdsom en rente opeisbaar zijn geworden op het moment dat [X] niet (volledig en tijdig) aan zijn maandelijkse betalingsverplichting voldeed.

Vast staat dat [X] de eerste betalingstermijn, per 28 februari 2005, al niet tijdig en volledig heeft voldaan. Dit betekent dat de hoofdsom en de daarover verschuldigde rente op dat moment in hun geheel opeisbaar werden. Dat [geïntimeerde] hierop op dat moment geen aanspraak heeft gemaakt en in het vervolg steeds coulant tegenover [X] is geweest, maakt niet dat dit rechtsgevolg niet is ingetreden. Het voorgaande brengt mee dat [X] op dat moment al in de nakoming van zijn verbintenis tot betaling van de hoofdsom en rente is tekortgeschoten en dat de vordering van [geïntimeerde] op [appellant] als borg daarmee opeisbaar werd. De conclusie kan dan ook geen andere zijn dan dat de verjaring van de vordering ten opzichte van [appellant] op 1 maart 2005 (de dag volgend op die waarop de vordering opeisbaar werd) is gaan lopen.

Wellicht is de verjaring van de vordering van [geïntimeerde] jegens [X] gestuit door de betalingen die [X] tot 2013 is blijven doen, omdat daarin een erkenning van de vordering ligt besloten. Dit betekent echter niet dat daarmee ook de verjaring van de vordering jegens [appellant] is gestuit. Artikel 3:318 BW bepaalt immers dat erkenning van het recht tot welks bescherming een rechtsvordering dient, de verjaring stuit van de rechtsvordering tegen hem die het recht erkent. [geïntimeerde] heeft niet gesteld dat van een erkenning door [appellant] sprake is geweest. Verder is gesteld noch gebleken dat [geïntimeerde] vóór 30 januari 2014, toen hij (na het faillissement van [X] ) [appellant] op grond van de borgstelling aanschreef, enige stuitingshandeling ten opzichte van hem heeft verricht. De conclusie is dan ook dat de rechtsvordering van [geïntimeerde] tegen [appellant] is verjaard. Het in deze zaak door [geïntimeerde] gevorderde is reeds daarom niet toewijsbaar. De grieven I en II slagen derhalve. Bij deze stand van zaken behoeven de overige grieven, bij gebrek aan belang, geen bespreking meer.

Partijen hebben geen feiten gesteld die, indien bewezen, tot een andere uitkomst zouden leiden. Aan de bewijsaanbiedingen gaat het hof daarom voorbij.