Uitspraken

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van 30 maart 2021 en 18 mei 2021 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering, naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door de betrokkene en de raadsman naar voren is gebracht.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft gesteld dat het openbaar ministerie niet-ontvankelijk in het hoger beroep moet worden verklaard, nu de appelschriftuur te laat is ingestuurd.

Het standpunt van het openbaar ministerie

De advocaat-generaal heeft gesteld dat bij het indienen van de appelschriftuur weliswaar sprake is geweest van een termijnoverschrijding, maar dat dit in deze zaak niet hoeft te leiden tot de niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie in het hoger beroep. De reden voor de late indiening van de appelschriftuur is dat de medewerker die de appelschriftuur zou insturen op vakantie was. Er is sprake geweest van een administratieve vergissing waardoor de appelschriftuur twee dagen later is ingestuurd. Het gaat in de onderhavige zaak over een aanzienlijk bedrag verdient uit illegale handel in sigaretten, waarover geen accijns is betaald. Deze sigaretten zijn de maatschappij in gegaan en de betrokkene heeft hier geld aan verdiend. Alles afwegende moet het maatschappelijk belang bij behandeling van het appel in deze zaak zwaarder wegen dan de beperkte overschrijding van de termijn voor indiening van de appelschriftuur, aldus de advocaat-generaal.

Het oordeel van het hof

De officier van justitie heeft op 30 januari 2017 hoger beroep ingesteld tegen het bovengemeld vonnis van de rechtbank Noord-Holland. De appelschriftuur houdende grieven is eerst op 15 februari 2017, derhalve 2 dagen te laat, ingediend.

Niet alleen het niet indienen, maar ook het niet tijdig en niet op de voorgeschreven wijze indienen van een appelschriftuur kan tot niet-ontvankelijkheid in het hoger beroep leiden. De wetgever heeft het aan de rechter overgelaten te beoordelen of de omstandigheid dat niet of niet tijdig of niet op de voorgeschreven wijze een appelschriftuur is ingediend, in concreto tot niet-ontvankelijkheid dient te leiden.

De omstandigheid dat de schriftuur niet tijdig is ingediend hoeft in deze zaak niet te leiden tot de niet-ontvankelijkverklaring van het openbaar ministerie. De betrokkene was op de hoogte van het appel en er is slechts sprake van een geringe termijnoverschrijding. Daarnaast is niet gebleken dat de betrokkene door de overschrijding enig nadeel heeft ondervonden en hij is door de gang van zaken niet in enig belang geschaad. Dat de appelschriftuur betrekkelijk summier is, en dat de advocaat-generaal in hoger beroep een andere grondslag voor de ontneming aanhoudt, zoals de raadsman heeft aangevoerd, leiden niet tot een ander oordeel. Het hof zal daarom het belang van een inhoudelijke beoordeling van deze zaak in hoger beroep laten prevaleren boven het belang van een scherpe sanctionering van het door het openbaar ministerie begane verzuim.

Het openbaar ministerie is ontvankelijk in het hoger beroep.

Het hof verenigt zich met het vonnis waarvan beroep en de gronden waarop het berust en zal dit derhalve bevestigen, met dien verstande dat het hof het ter terechtzitting in hoger beroep gevoerde verweer bespreekt.

De raadsman heeft zich beroepen op het bepaalde in artikel 74 van de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen (AWR). Nu het gaat om een ontneming op basis van overtreding van een feit dat geregeld is in de Wet op de accijns, een belastingwet, is artikel 36e Wetboek van Strafrecht (Sr) niet van toepassing en is het aan de fiscus om de niet aangegeven belasting alsnog te innen.

De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat de ontnemingsberekening niet ziet op het fiscale voordeel dat de betrokkene heeft verkregen door de overtreding van de Wet op de accijns, maar op de winst uit zwarte handel in sigaretten, derhalve voordeel uit witwassen.

In artikel 74 van de AWR is bepaald dat ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel op de voet van artikel 36e Sr niet mogelijk is ter zake van bij de belastingwet strafbaar gestelde feiten. Gevorderd wordt niet de door de betrokkene ontdoken accijns, maar de winst die hij op de sigarettenhandel heeft behaald. Hij heeft deze winst alleen kunnen maken omdat hij ten onrechte geen accijns heeft betaald over de sigaretten. Daarmee hangt die winst zo zeer samen met het niet betalen van accijns, die de fiscus kan naheffen, dat ontneming op grond van artikel 36e Sr buiten toepassing moet blijven. Daar komt nog bij dat het voordeel uit de winst bovendien bij de naheffing van de accijns in feite tenietgaat omdat daarin juist het wederrechtelijk verkregen voordeel is gelegen. Het hof verwerpt het verweer.