Uitspraken

Het hof Den Haag heeft in zijn arrest overwogen dat Rabobank ten tijde van haar fax van 5 juni 2009, op grond van de door Amstelpark bij fax van 3 juni 2009 aan haar verstrekte informatie, van de onjuistheid van de verklaring van Giebros op de hoogte was, dat Rabobank in hoger beroep gemotiveerd heeft aangevoerd dat naar haar mening het afroepen van de bankgarantie kennelijk bedrieglijk of kennelijk willekeurig was en geconcludeerd dat Rabobank gerechtigd was om betaling aan ABN AMRO uit hoofde van de bankgarantie te weigeren.

De Hoge Raad heeft dit arrest gecasseerd en daartoe overwogen, voor zover hier van belang:

“4.2.2 Een abstracte bankgarantie bevat een betalingsverplichting die zelfstandig is ten opzichte van de onderliggende rechtsverhouding. Dit brengt mee dat verweren ontleend aan die rechtsverhouding in beginsel niet in de weg kunnen staan aan de vordering tot betaling uit hoofde van de bankgarantie, indien aan de in de

bankgarantie gestelde voorwaarden voor betaling is voldaan. Dit is op grond van de derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid anders indien sprake is

van bedrog of willekeur aan de zijde van de begunstigde of degene in wiens opdracht de garantie is gesteld (…). Dat bedrog of die willekeur kan ook betrekking hebben op de onderliggende rechtsverhouding. Daarbij is niet vereist dat degene die de garantie

afroept, op het moment van af roepen wetenschap heeft van het gestelde bedrog of van de beweerde willekeur.

De zekerheidsfunctie van de bankgarantie in het handelsverkeer eist echter wel dat de bank haar beroep op bedrog of willekeur onverwijld tegenwerpt aan degene die

de bankgarantie af roept. Zij dient daarbij de afroeper voldoende inzicht te geven in de gronden voor haar weigering om te betalen, en de opgegeven gronden moeten

het beroep op bedrog of willekeur kunnen dragen.

(…)

Onder 2.6 klaagt het onderdeel dat het hof heeft miskend dat, zo al Rabobank voldoende tijdig haar weigering heeft ingeroepen, zij heeft nagelaten duidelijk

aan ABN AMRO te melden waarom sprake was van “kennelijke” fraude. Volgens de klacht dient in cassatie tot uitgangspunt dat Rabobank zich in haar brief van 5 juni

2009 louter beriep op (niet nader toegelichte) stellingen van haar opdrachtgever, waarbij aan ABN AMRO niet werd medegedeeld wat Rabobank volgens het hof in rov. 2.16-2.18 uit die brief “heeft kunnen afleiden”, en waarbij Rabobank in eerste aanleg slechts van een “vermoeden” sprak.

Bij de beoordeling van deze klacht wordt vooropgesteld dat een bank bij de weigering om tot betaling over te gaan, niet met zoveel woorden de juridische grondslag van die weigering behoeft te vermelden. Voldoende is dat zij onverwijld en voldoende duidelijk redenen voor weigering aanvoert die een beroep op fraude of willekeur kunnen dragen.

De klacht slaagt. De door de Rabobank aan ABN AMRO vermelde reden om niet tot betaling over te gaan, te weten dat volgens haar opdrachtgever de hoogte van de gestelde factuur apert onjuist zou zijn, is in het licht van de hiervoor in 4.2.2 vermelde eisen, onvoldoende gespecificeerd om betaling onder een abstracte bankgarantie te mogen weigeren. Daaruit volgt immers nog niet dat sprake is van bedrog of willekeur. Rabobank heeft eerst in hoger beroep een onderbouwd beroep op bedrog of willekeur gedaan.”

Het hof overweegt als volgt. Het staat tussen partijen vast dat ABN AMRO betaling verlangde op grond van een abstracte bankgarantie. Verder heeft de rechtbank in het vonnis van 27 oktober 2010 onder zaak- en rolnummer 82570/HA ZA 09-2605 in rov. 5.6 geoordeeld dat ABN AMRO met haar brief van 29 mei 2009 voldaan heeft aan de in de bankgarantie gestelde voorwaarden voor betaling. Hiertegen is niet gegriefd, zodat dit ook uitgangspunt is in deze procedure, anders dan Rabobank c.s. stellen in haar memorie na verwijzing. Indien deze stelling als grief dient te worden aangemerkt, dan kan deze als zijnde tardief niet in aanmerking worden genomen.

Overeenkomstig het arrest van de Hoge Raad had Rabobank, na het verzoek van ABN AMRO om tot betaling onder de bankgarantie over te gaan, zich onverwijld en voldoende duidelijk moeten beroepen op feiten en omstandigheden die neerkomen op fraude of willekeur van de zijde van Giebros, aangezien Rabobank weigerde uit te betalen. Het staat vast dat Rabobank dit niet heeft gedaan. Zij heeft eerst in hoger beroep hierop een onderbouwd beroep gedaan. Het beroep van Rabobank op de brief van 5 juni 2009 van de raadsman van Amstelpark aan ABN AMRO strekt ten betoge dat Rabobank niet kan worden verweten geen voldoende gespecificeerde en dragende redenen voor weigering om te betalen op te hebben geven, omdat ABN AMRO zelf al wist dat sprake was van fraude of willekeur. Dit betoog faalt. Dit verweer van Rabobank miskent dat de brief van 5 juni 2009 van de raadsman van Amstelpark alleen beweringen bevat zijdens de opdrachtgever van de bankgarantie, welke beweringen nader onderzoek vergden teneinde voldoende zekerheid te kunnen bieden voor het inzicht dat sprake was van fraude of willekeur. De aard van de abstracte bankgarantie verlangde niet dat de begunstigde ABN AMRO tot dat nader onderzoek zou overgaan. Het lag immers juist op de weg van Rabobank om het nodige nader onderzoek te doen teneinde haar weigering op voldoende gespecificeerde en dragende redenen te gronden.