Uitspraken

Het Openbaar Ministerie heeft, zoals gezegd, in deze zaak de verklaringen van twee kroongetuigen ingezet. Dit heeft de feitelijke en juridische gemoederen bezig gehouden.

In eerste aanleg is het [Peter La S. 1] geweest, die op verscheidene momenten de aandacht sterk op zichzelf – als verdachte en als getuige – gericht heeft geweten. Op deze plaats wordt volstaan met het benoemen van twee aspecten daarvan: zijn conflict met het Openbaar Ministerie, belast met getuigenbescherming, en zijn openbaring dat hij bij de politie ook over [Willem H.] heeft verklaard, doch dat die onderdelen van zijn verklaringen niet zijn opgenomen in de van zijn verhoren opgemaakte en door de officier van justitie overgelegde processen-verbaal.

Tijdens de behandeling van het hoger beroep is een tweede kroongetuige “opgestaan”, namelijk [Fred R.] .

Aan de inzet van deze twee kroongetuigen heeft de verdediging van vrijwel alle verdachten een breed scala van verweren verbonden, strekkend tot niet-ontvankelijkverklaring van het Openbaar Ministerie, bewijsuitsluiting of strafmatiging.

Het hof merkt op voorhand op dat de verdediging in enkele zaken de eigen appreciatie van de figuur van de kroongetuige in strafzaken niet onder stoelen of banken heeft gestoken. Het hoeft geen nader betoog dat die appreciatie voor het hof slechts betekenis heeft wanneer daaraan in strafvorderlijke zin handen en voeten is gegeven.

Namens [Pinny S.] zijn vorenbedoelde verweren niet gevoerd. Niettemin zal het hof, nu ook met betrekking tot het feit dat haar ten laste is gelegd door de kroongetuige [Peter La S. 1] verklaringen zijn afgelegd, ambtshalve enige beschouwingen aan dit onderwerp wijden.

Aan de bespreking van aan de kroongetuigen te relateren verweren gaat een korte beschouwing over de rol van de zittingsrechter in relatie tot de afspraak als bedoeld in artikel 226g Sv vooraf.

De Wet toezeggingen aan getuigen in strafzaken voorziet in de bevoegdheid van de officier van justitie om een afspraak te maken met een criminele getuige. Aan deze getuige mag een vermindering van de strafeis worden toegezegd die maximaal de helft bedraagt van de straf die in een situatie zonder de medewerking van de getuige zou worden geëist. In ruil daarvoor gaat de getuige jegens de officier van justitie de verplichting aan om volledig en naar waarheid te verklaren over de in de afspraak te vermelden personen en strafbare feiten.

Het is aan de rechter-commissaris om de voorgenomen afspraak op vordering van de officier van justitie op rechtmatigheid te beoordelen. Daarbij zijn de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit een belangrijk richtsnoer. Door een toewijzende beslissing van de rechter-commissaris komt de afspraak tot stand. Hiermee is de kern van de wettelijke regeling weergegeven.

De wet regelt geen specifieke rol voor de zittingsrechter. Weliswaar wordt in de parlementaire stukken veelvuldig vermeld dat het de zittingsrechter is die de overeenkomst uiteindelijk toetst, maar dit is niet in enige bepaling vastgelegd. Men zal eveneens vergeefs zoeken naar een schematische of systematische voorstelling van de bevoegdheidsverdeling, een materieel kader of een kader voor sanctionering. Dat wil niet zeggen dat de wetgever aan de positie van de zittingsrechter geen aandacht heeft besteed. Integendeel. In tal van beschouwingen, veelal naar aanleiding van vragen uit de Tweede Kamer wordt hierop door de minister ingegaan.

De toetsing die de rechter-commissaris uitvoert is tijdens de parlementaire behandeling gekenmerkt als een min of meer marginale. Deze spitst zich geheel toe op de rechtmatigheid van de afspraak. “De rechter-commissaris toetst op een afstandelijker wijze of het door de officier van justitie gepresenteerde voornemen op basis van de aan hem verstrekte informatie verantwoord en rechtmatig kan worden geacht.” En hij treedt niet in de beoordeling of “het maken van een afspraak het enige en juiste middel is, dan wel een andere opsporingsstrategie is aangewezen”. 2 Bovendien is overwogen dat een afspraak vooral tot stand zal komen in een vroege fase van de opsporing waarin nog niet veel onderzoeksbevindingen beschikbaar zijn noch ter beschikking kunnen worden gesteld. Het oordeel van de rechter-commissaris is gebaseerd op de dan bekende feiten en omstandigheden. Daardoor is het voorlopig van aard.

Niettemin is dit oordeel van de rechter-commissaris van groot belang. Op diverse plaatsen in de parlementaire stukken blijkt dat door de minister is gezegd dat, met de invoering van een rechterlijke toetsing voorafgaand aan de totstandkoming van de afspraak, uitvoering is gegeven aan een unaniem door de Tweede Kamer uitgesproken wens bij de aanvaarding van de motie-Kalsbeek.3 Het zou aldus één van de vele vormen zijn waarin controle en transparantie in het proces van opsporing en vervolging tot uitdrukking moesten komen.

Waaruit bestaat dan de toetsende rol van de zittingsrechter die niet van een wettelijke basis is voorzien maar die, zoals soms in de wetsgeschiedenis is gesuggereerd, wel “vol” van karakter is? Wat dit laatste punt betreft zijn de accenten tijdens de parlementaire behandeling nog wel eens verschillend gelegd. Op sommige momenten is aan het finale karakter van het oordeel van de zittingsrechter verbonden dat hierin alle later aan het licht gekomen feiten en omstandigheden kunnen worden betrokken. Daarmee wordt dit van groter en doorslaggevend gewicht. Deze visie is onder meer te vinden in paragraaf 8 van de Memorie van toelichting. Elders is dit, mogelijk als resultaat van de gedachtewisseling, stringenter geformuleerd, zoals in de Nota naar aanleiding van het verslag. Daarin zegt de minister: “Weliswaar blijft de zittingsrechter eveneens bevoegd de totstandgekomen afspraak alsnog af te keuren, maar een dergelijke situatie zal zich redelijkerwijs pas voordoen indien er nieuwe feiten aan het licht zijn gekomen die de gemaakte afspraak in het fundament aantasten en die de rechter-commissaris ten tijde van zijn toetsing niet bekend waren (zoals bedrog van de zijde van de criminele getuige of bewuste misleiding door openbaar ministerie of politie).

Evenmin is geheel uitgesloten dat de zittingsrechter bij gelijk gebleven omstandigheden wel tot een ander oordeel over de door de rechter-commissaris rechtmatig geoordeelde afspraak komt.” 4

Uit de wetsgeschiedenis kan worden afgeleid dat de wetgever de beoordeling van de betrouwbaarheid van de verklaringen van de kroongetuige als de kerntaak voor de zittingsrechter beschouwt. In het beslismodel dat de zittingsrechter hanteert kunnen daaraan vragen voorafgaan die betrekking hebben op de bruikbaarheid van de verklaringen in juridisch opzicht. In dat verband kan ook de vraag aan de orde zijn of het gaat om bewijs dat rechtmatig is verkregen. Meer fundamenteel kan in debat zijn of de afspraak met de kroongetuige de eerlijkheid van het proces van de verdachte, ten laste van wie verklaringen zijn afgelegd, zodanig aantast dat de ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie in de vervolging in het geding komt. Het gaat hierbij telkens om kwesties waarvoor artikel 359a Sv een regeling biedt.

De afspraak komt immers tot stand in het kader van het voorbereidend onderzoek als bedoeld in artikel 359a Sv in de strafzaak van de verdachte ten laste van wie is verklaard. De afspraak is ook onderdeel van het voorbereidend onderzoek in de zaak van de kroongetuige maar dat kan hier vanwege ontbreken van relevantie onbesproken blijven.

Gelet op de in de rechtspraak aanvaarde rol van de zittingsrechter bij de toetsing van de rechtmatigheid van opsporingsmethoden vindt de bedoelde beoordeling primair plaats op geleide van gevoerde verweren. Met een toereikende onderbouwing moet worden aangetoond dat rechtsregels zijn geschonden bij de totstandkoming of door de inhoud van de afspraak, waardoor de verdachte in een door de strafrechter relevant te achten belang is getroffen. In zo’n geval kan de rechter overwegen om toepassing te geven aan het sanctie-instrumentarium van artikel 359a Sv.

Ook kan de eerlijkheid van het strafproces in het geding zijn. Ten eerste doordat het in artikel 6 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) gewaarborgde recht op een eerlijk proces een rol speelt bij de beoordeling van verweren gevoerd op de voet van artikel 359a Sv. Maar mogelijk ook als zelfstandige toetssteen, namelijk in het geval dat wordt geklaagd over gevolgen die de inhoud van de afspraak beweerdelijk heeft gehad op de volledigheid of kwaliteit van het onderzoek ter terechtzitting.

Een rol van de zittingsrechter, zoals hiervoor omschreven, past in de rol zoals die lijkt te zijn verondersteld in de hiervoor aangehaalde passage uit de Nota naar aanleiding van het verslag.

Waar het gaat om de beoordeling van de betrouwbaarheid als zodanig geldt voorts de instructie aan de zittingsrechter die is neergelegd in de verzwaarde motiveringseis van artikel 360, tweede lid, Sv. In het geval namens de verdachte wordt aangevoerd dat (juridische) gebreken in de totstandkoming of inhoud van de afspraak de betrouwbaarheid van de door de kroongetuige afgelegde verklaringen aantasten, worden deze betrokken in de in die bepaling bedoelde uitgebreide motivering. Indien en voor zover daarbij aan uitdrukkelijk onderbouwde standpunten als bedoeld in artikel 359, tweede lid, Sv wordt voorbijgegaan dienen daarvoor in die motivering in het bijzonder de redenen te worden opgegeven.

Al op deze plaats in het arrest staat het hof in algemene zin stil bij het eventueel bewijsgebruik van de verklaringen van kroongetuigen.

De betrouwbaarheid van hun verklaringen is een randvoorwaarde voor dat bewijsgebruik.

Kroongetuigen zijn ook reguliere getuigen. Gelet op (het zicht op) het voordeel dat ieder van hen op grond van de afspraak toevalt zal de rechter die de verklaringen voor het bewijs gebruikt, dat gebruik op de voet van artikel 360, tweede lid, Sv op straffe van nietigheid in het bijzonder hebben te motiveren. En daarmee is het verschil met reguliere getuigen aangegeven.

Het hof zal – zijnde de rechter die staat voor de vraag of het bewijs mede kan worden aangenomen op grond van verklaringen van die kroongetuige(n) – die verklaringen op hun betrouwbaarheid onderzoeken, ambtshalve en in de sleutel van de gevoerde verweren.

Opmerking verdient het volgende. De kroongetuige [Peter La S. 1] heeft op grond van de door hem met de officier van justitie gemaakte schriftelijke afspraken zowel rechten als verplichtingen. Zo is hij verplicht om zonder voorbehoud, volledig en naar waarheid te verklaren over in de afspraak genoemde strafbare feiten, de eigen betrokkenheid daaronder mede begrepen.

De aandacht van het hof richt zich eerst en vooral op de verklaringen die rechtstreeks van betekenis kunnen zijn voor de aan [Pinny S.] verweten strafbare feiten. Daarnaast kan het voor de vraag naar het bewijsgebruik van belang zijn te onderzoeken of de kroongetuige ook overigens zonder voorbehoud, volledig en naar waarheid heeft verklaard. Daarbij gaat het om zijn eigen betrokkenheid bij die aan de verdachte verweten gedragingen, maar ook bij feiten die niet aan de verdachte zijn tenlastegelegd, doch wél in de afspraak met de kroongetuigen zijn opgenomen. Het is immers denkbaar dat indien ernstige twijfel rijst of de kroongetuige volledig en naar waarheid heeft verklaard over die laatstbedoelde categorie van feiten, die twijfel raakt aan het door het hof te vormen oordeel over de betrouwbaarheid van wat door hem is verklaard over de feiten die wél voorliggen in de strafzaak van de verdachte.

In zoverre heeft ook een verdachte in het algemeen een belang om bij de beoordeling van de betrouwbaarheid van de kroongetuige ook de inhoud van verklaringen te betrekken die door de kroongetuige zijn afgelegd over andere dan aan de verdachte verweten strafbare feiten. En in die sleutel ligt tevens een relativering besloten. Een onderzoek naar de betrouwbaarheid van een door een kroongetuige afgelegde verklaring in het bestek van de strafzaak waarin zijn verklaringen door het Openbaar Ministerie zijn ingebracht kan uit de aard van dat bestek en het doel van dat onderzoek niet ook zijn gericht op het in rechte vaststellen van veronderstelde strafrechtelijke betrokkenheid van die kroongetuige bij strafbare feiten.

In de aan het hof ter berechting voorliggende zaak geldt die beperking ten aanzien van [Peter La S. 1] voor zover het gaat om zijn vermeende betrokkenheid bij de moord op [slachtoffer 13] . Wel is het in het algemeen denkbaar dat er sterke aanwijzingen voor die betrokkenheid kunnen ontstaan. Daardoor kan de officier van justitie overgaan tot het instellen van een (opsporings-)onderzoek waarin hij de kroongetuige (alsnog) als verdachte aanwijst. En ook is het in het algemeen denkbaar dat de Staat de met de kroongetuige gemaakte afspraak tussen partijen ter discussie stelt. Beide gevolgen als zodanig hebben echter geen effect in de strafzaak van de verdachte. Wel kan het zijn dat dit een en ander de betrouwbaarheid van door de kroongetuige afgelegde verklaringen zodanig aantast dat die verklaringen daardoor niet meer voor bewijsgebruik in aanmerking komen.

Korte samenvatting hoofdstuk 1

Medeplegen

Voor de kwalificatie medeplegen is vereist dat sprake is van nauwe en bewuste samenwerking. Die kwalificatie is slechts gerechtvaardigd als de bewezenverklaarde - intellectuele en/of materiële - bijdrage aan het delict van de verdachte van voldoende gewicht is. Bij de vorming van het oordeel dat sprake is van de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking, komt betekenis toe aan de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding, de uitvoering of de afhandeling van het delict en het belang van de rol van de verdachte, diens aanwezigheid op belangrijke momenten en het zich niet terugtrekken op een daartoe geëigend tijdstip. Het gaat er om dat de verdachte een wezenlijke bijdrage moet hebben geleverd aan het delict.

Indien het tenlastegelegde medeplegen in de kern niet bestaat uit een gezamenlijke uitvoering, maar uit gedragingen die met medeplichtigheid in verband plegen te worden gebracht (zoals het verstrekken van inlichtingen, op de uitkijk staan, helpen bij de vlucht), rust op de rechter de taak om in de bewijsvoering – dus in de bewijsmiddelen en zo nodig in een afzonderlijke bewijsoverweging – dat medeplegen nauwkeurig te motiveren.

Voorbedachte raad

Voor een bewezenverklaring van het bestanddeel "voorbedachte raad" moet komen vast te staan dat de verdachte zich gedurende enige tijd heeft kunnen beraden op het te nemen of het genomen besluit en dat hij niet heeft gehandeld in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling, zodat hij de gelegenheid heeft gehad na te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven.

De vaststelling dat de verdachte voldoende tijd had om zich te beraden op het te nemen of het genomen besluit vormt weliswaar een belangrijke objectieve aanwijzing dat met voorbedachte raad is gehandeld, maar behoeft de rechter niet ervan te weerhouden aan contra-indicaties een zwaarder gewicht toe te kennen. Daarbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de omstandigheid dat de besluitvorming en uitvoering in plotselinge hevige drift plaatsvinden, dat slechts sprake is van een korte tijdspanne tussen besluit en uitvoering of dat de gelegenheid tot beraad eerst tijdens de uitvoering van het besluit ontstaat. Zo kunnen bepaalde omstandigheden (of een samenstel daarvan) de rechter uiteindelijk tot het oordeel brengen dat de verdachte in het gegeven geval niet met voorbedachte raad heeft gehandeld.

De achtergrond van het vereiste dat de verdachte de gelegenheid heeft gehad na te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven, is dat ingeval vaststaat dat de verdachte die gelegenheid heeft gehad, het redelijk is aan te nemen dat de verdachte gebruik heeft gemaakt van die gelegenheid en dus daadwerkelijk heeft nagedacht over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap heeft gegeven (vgl. het overleg en nadenken dat in de wetsgeschiedenis is geplaatst tegenover de ogenblikkelijke gemoedsopwelling). Dat de verdachte daadwerkelijk heeft nagedacht en zich rekenschap heeft gegeven leent zich immers moeilijk voor strafrechtelijk bewijs, zeker in het geval dat de verklaringen van de verdachte en/of eventuele getuigen geen inzicht geven in hetgeen voor en ten tijde van het begaan van het feit in de verdachte is omgegaan. Of in een dergelijk geval voorbedachte raad bewezen kan worden, hangt dan sterk af van de hierboven bedoelde gelegenheid en van de overige feitelijke omstandigheden van het geval zoals de aard van het feit, de omstandigheden waaronder het is begaan alsmede de gedragingen van de verdachte voor en tijdens het begaan van het feit. Daarbij verdient opmerking dat de enkele omstandigheid dat niet is komen vast te staan dat is gehandeld in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling, niet toereikend is om daaraan de gevolgtrekking te verbinden dat sprake is van voorbedachte raad.5

Het procesdossier ‘Passage’ bevat een groot aantal verschillende zaaksdossiers. Aan [Pinny S.] wordt – kort gezegd – deelneming (primair als medepleger, subsidiair als uitlokker en meer subsidiair als medeplichtige) verweten aan de moord op [slachtoffer 5] op 19 april 1993 te Amsterdam (ook aangeduid als het zaaksdossier “Opa”). Van strafbare betrokkenheid bij die moord worden tevens [Moppie R.] , [Jesse R.] , [Freek S.] en [N.P. de B.] verdacht. [Moppie R.] en [Jesse R.] , zo volgt uit het Passagedossier, worden tevens – onder meer – verdacht van strafbare betrokkenheid bij twee andere feiten die zich in dezelfde periode als “Opa” hebben afgespeeld, te weten de zaaksdossiers “Tanta” (de moorden op [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] op 1 april 1993) en “Cobra” (de moorden op [slachtoffer 3] en [slachtoffer 4] op 9 mei 1993). De zaaksdossiers Opa, Tanta en Cobra worden gezamenlijk ook wel aangeduid als de ’93-zaken’.

Het hof ziet aanleiding om eerst de in deze drie zaaksdossiers neergelegde onderzoeksresultaten aan een overkoepelende beschouwing te onderwerpen. Dit in de eerste plaats omdat alle genoemde moorden binnen een korte periode zijn gepleegd, in de tweede plaats omdat [Moppie R.] en [Jesse R.] van betrokkenheid bij al deze moorden worden verdacht, in de derde plaats omdat de getuigen [Peter La S. 1] en [getuige 1] omtrent alle drie zaaksdossiers verklaringen hebben afgelegd en tenslotte omdat bepaalde telecomgegevens in alle betreffende zaaksdossiers van belang zijn. Gelet daarop kan een vaststelling in het ene zaaksdossier betekenisvol zijn in een ander.

Met betrekking tot de feiten en omstandigheden waarvan in deze beschouwing zal worden uitgegaan zal door middel van voetnoten worden verwezen naar de wettige bewijsmiddelen waaraan deze worden ontleend.

Vervolgens zal nog een aantal bewijsoverwegingen volgen die specifiek op de bewezenverklaring ten aanzien van [Pinny S.] betrekking hebben en zullen de namens [Pinny S.] gevoerde bewijsverweren worden besproken. Afgesloten zal worden met de conclusie en met de beslissingen omtrent het bewijs.

Op 1 april 1993, omstreeks 00.45 uur, zijn aan de Ouderkerkerplas te Ouderkerk aan de Amstel twee mannen, [slachtoffer 2]6 en [slachtoffer 1]7 door afgevuurde kogels om het leven gebracht.8 Eén slachtoffer werd aangetroffen in een auto, het andere slachtoffer ernaast. Zowel de auto als de lichamen van de slachtoffers waren in brand gestoken. Op de plaats delict zijn hulzen en kogeldelen aangetroffen, waaruit blijkt dat er met een pistool en een revolver is geschoten.9 De betreffende auto was op 31 maart 1993 tussen 21.55 uur en 23.55 uur gestolen vanaf de Karel Lotsylaan te Amsterdam.10 In de nacht van 30 op 31 maart 1993, omstreeks 23.40 uur zijn schoten gehoord bij een viaduct nabij de Ouderkerkerplas en zijn hulzen aangetroffen.11 De onderzochte hulzen bleken afkomstig uit hetzelfde wapen als de hulzen die waren aangetroffen op de plaats delict.12

Op maandag 19 april 1993, omstreeks 21.45 uur, is aan de Joan Muyskenweg te Amsterdam (ter hoogte van het toenmalige Altea hotel) een man, [slachtoffer 5] , zittend in een auto door afgevuurde kogels om het leven gebracht.13

Op 9 mei 1993, omstreeks 00.03 uur, zijn aan de Plantin en Moretuslei te Antwerpen (België) een man en een vrouw, [slachtoffer 3] en [slachtoffer 4] , zittend in een auto met kogels beschoten, ten gevolge waarvan zij zijn overleden.14

In de betreffende periode (april-mei 1993) kenden [Jesse R.] en [Moppie R.] elkaar en gingen zij regelmatig met elkaar om.15

[Freek S.] ging in die periode frequent om met [Jesse R.]16 en hij kende [N.P. de B.] en [Moppie R.]17.

[N.P. de B.] is de neef van [Jesse R.] en ging in de betreffende periode met hem om.18

[N.P. de B.] ging ook om met [Moppie R.] en [Freek S.] .19

[Pinny S.] kende [Jesse R.] , [Moppie R.] , [N.P. de B.] en [Freek S.] .20

[Siegfried S.] , [Jesse R.] en [Moppie R.] kenden elkaar.21

De slachtoffers [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] waren ten tijde van hun moord bekenden van [Moppie R.] . [Moppie R.] heeft hen leren kennen via [Raymond V] , de broer van zijn toenmalige vriendin [E.V.] .22 [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] verbleven in de periode voorafgaand aan de op hen gepleegde moord in een woning van de familie [V.] [adres] . Ook [Moppie R.] woonde daar.23

[Moppie R.] kende het [slachtoffer 5] .24 [slachtoffer 5] had een relatie met [Pinny S.] , die in de betreffende periode als prostituee in de Stoofsteeg in Amsterdam werkte.25

Het [slachtoffer 3] was een bekende van [Cobra-betrokkene-1] .26 [Moppie R.] en [Jesse R.] waren in die periode bekenden van [Cobra-betrokkene-1] en gingen met hem om.27 [Siegfried S.] kende [Cobra-betrokkene-1] ook.28 [Siegfried S.] en [Cobra-betrokkene-2] waren bekenden van elkaar.29

Door verschillende personen zijn in de verschillende zaken in de periode (relatief) kort na de moorden verklaringen afgelegd.

In het zaaksdossier Tanta is door de [Tanta-getuige-1] in 1996 aan politieambtenaren van de Criminele Inlichtingen Eenheid (CIE) verteld dat zij omstreeks april 1993 van [Raymond V] heeft gehoord dat hij [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] zou gaan doodschieten, dat hij dat samen met [Moppie R.] zou gaan doen en dat [Jesse R.] erbij betrokken is. Zij was erbij toen [Raymond V] en [Moppie R.] thuis kwamen en vertelden hoe een en ander gebeurd was.30

In het zaakdossier Opa is door de [Opa-getuige-1] in 1993 verklaard dat [Pinny S.] haar heeft verteld dat zij het plan had om [slachtoffer 5] dood te laten schieten, dat zij daartoe [Moppie R.] een geldbedrag had betaald, dat het op een zondag in Breukelen zou moeten gebeuren maar dat het op maandag bij het Altea hotel was gebeurd.31

In het zaaksdossier Cobra is in 1993 en 1994 door verscheidene getuigen verklaard dat [slachtoffer 3] een groot geldbedrag tegoed had van [Cobra-betrokkene-1] en dat hij op de avond van de moord geld van [Cobra-betrokkene-1] zou ontvangen.32 Ook is door ooggetuigen verklaard dat de moorden zijn gepleegd door een tweetal (donker gekleurde) mannen.33 In 1994 is door de [Cobra-betrokkene-2] verklaard dat hij in de avond van 8 mei 1993 op verzoek van [Jesse R.] met zijn auto richting Antwerpen is gereden, dat [Jesse R.] in een auto met (een) andere inzittende(n) naar Antwerpen is gereden, en dat hij [Jesse R.] rond middernacht aan de Keizerlei in Antwerpen weer heeft opgepikt.34 Door de getuige [R.B.] is in 1996 verklaard dat [Moppie R.] tegen hem gezegd heeft dat hij betrokken was geweest bij de moord op die man en die vrouw in Antwerpen en dat [Siegfried S.] en [Cobra-betrokkene-2] hen hadden doodgeschoten.35

Aldus kan worden vastgesteld dat reeds in de jaren 1993 – 1996 door personen die elkaar niet kennen en in zaken die voor het overige niet aan elkaar gerelateerd zijn, verklaard wordt over betrokkenheid van [Raymond V] , [Jesse R.] en [Moppie R.] in de zaak Tanta, van [Pinny S.] en [Moppie R.] in de zaak Opa en van [Cobra-betrokkene-1] , [Jesse R.] , [Moppie R.] , [Siegfried S.] en [Cobra-betrokkene-2] in de zaak Cobra.

Vele jaren later verklaren de getuigen [Peter La S. 1] en [getuige 1] over hun wetenschap met betrekking tot de drie zaken.

[Peter La S. 1] heeft verklaard dat hij van [Jesse R.] heeft gehoord dat [Jesse R.] en [Moppie R.] betrokken waren geweest bij de liquidatie van twee Joegoslaven en dat de slachtoffers in brand waren gestoken.36

[getuige 1] heeft verklaard dat hij van [Moppie R.] heeft gehoord dat deze samen met [Jesse R.] betrokken was geweest bij het doodschieten van twee mannen, die daarna in brand waren gestoken.37

[Peter La S. 1] heeft verklaard dat hij van [Jesse R.] heeft gehoord dat hij [slachtoffer 5] met een machinepistool had doodgeschoten en dat [Freek S.] daarbij had gereden. Ook heeft hij verklaard dat een neefje van [Jesse R.] bij één van de liquidaties betrokken was en dat [Jesse R.] had gevraagd of hij, [Peter La S. 1] , dit neefje geestelijk bij kon staan; dit omdat deze aan het praten was en niet met zijn betrokkenheid bij de liquidatie om kon gaan. [Peter La S. 1] heeft verklaard dat [Jesse R.] hem dit neefje een keer heeft aangewezen en hij heeft later [N.P. de B.] herkend als dit neefje.38

[getuige 1] heeft verklaard dat hij van [Moppie R.] heeft gehoord dat [Moppie R.] en [Jesse R.] de vriend van een prostituee hadden geliquideerd.39

[Peter La S. 1] heeft verklaard dat [Jesse R.] hem heeft verteld dat hij in de organisatie van de liquidatie van twee mensen in Antwerpen had gezeten, dat de opdracht van [Cobra-betrokkene-1] kwam en dat het schieten door negers was gedaan.40 [getuige 1] heeft verklaard dat hij van [Moppie R.] had gehoord dat [Cobra-betrokkene-1] de opdrachtgever was van de liquidatie van een man en een vrouw in Antwerpen en dat “Oompje, wiens naam Sieg of Siegfried was” de liquidatie had uitgevoerd.

[getuige 1] heeft als getuige ter terechtzitting [Siegfried S.] herkend als de “Oompje” waarover hij sprak.41

Aldus kan worden vastgesteld dat door deze getuigen, onafhankelijk van elkaar en ook onafhankelijk van de getuigen die reeds in de jaren ’90 hadden verklaard, wordt verklaard over de betrokkenheid van [Jesse R.] en [Moppie R.] in de zaak Tanta, [Jesse R.] , [Freek S.] en [Moppie R.] in de zaak Opa, van [Cobra-betrokkene-1] , [Jesse R.] , [Moppie R.] en [Siegfried S.] in de zaak Cobra en van [N.P. de B.] bij één van deze liquidaties.

Met betrekking tot telefoonnummers in de betreffende periode (maart-mei 1993) kan het volgende worden vastgesteld:

De autotelefoon met nummer [[]] (hierna: de *1810) werd gebruikt door [Jesse R.] en [Moppie R.] .42

De autotelefoon met nummer [[]] (hierna: de *2533) werd gebruikt door [Jesse R.] .43

De semafoon met nummer [[]] (hierna: de *5405) werd gebruikt door [Moppie R.] . Het hof leidt dit af uit het aantreffen van een briefje in de woning van [Moppie R.] [adres] waarop stond vermeld “Maup [...] pieper 58055405.”, in samenhang met het gegeven dat deze semafoon in korte tijd 227 keer vanaf de woning van [Moppie R.] wordt aangeroepen en met het feit dat uit het dossier blijkt dat [Moppie R.] regelmatig kort na dergelijke oproepen inbelt naar de aansluiting van [adres] .44

De autotelefoon met nummer [[]] (hierna: de *9952) werd gebruikt door [Freek S.] .45

De autotelefoon met nummer [[]] (hierna: de *2004) werd gebruikt door [Cobra-betrokkene-2] .46

Het telefoonnummer [[]] (hierna: de *9784) betrof de huislijn van [Pinny S.] . Het telefoonnummer [[]] (hierna: de *2618) betrof de huislijn van de ouders van [Pinny S.] .47

Het telefoonnummer [[]] (hierna: de *5007) betrof de huislijn van de familie [V.] [adres] tot 7 april 1993.48

Het telefoonnummer [[]] (hierna: de *1034) betrof de huislijn van de familie [V.] [adres] vanaf 7 april 1993.49

Het telefoonnummer [[]] (hierna: de *4087) betrof de huislijn van de ouderlijke woning van [N.P. de B.] .50

Het telefoonnummer [[]] (hierna: de *3664) betrof de huislijn van [Cobra-betrokkene-1] in [plaats] .51

De semafoon met nummer [[]] (hierna: *0555) werd gebruikt door [Cobra-betrokkene-1] .52 Het hof leidt dit af uit het aantreffen van deze semafoon in de slaapkamer van [Cobra-betrokkene-1] in samenhang met een notitie in de agenda van de partner van [Cobra-betrokkene-1] van dit nummer onder de aanduiding “HOR”, naar het hof begrijpt: [Cobra-betrokkene-1] .

Met betrekking tot de zaak Tanta kan worden vastgesteld dat de *1810 en de *2533 beide voorafgaand aan het schieten op 30 maart 1993 te 23.40 bij de Ouderkerkerplas zendmasten aanstraalden in Amsterdam, dat zij contact met elkaar hadden en dat zij ná het schieten tegelijkertijd dezelfde zendmast in Vinkeveen aanstraalden 53; de Ouderkerkerplas is gelegen tussen Amsterdam en Vinkeveen. Voorts straalden beide telefoons rond de diefstal van de Opel Kadett (op 31 maart tussen 21.55 en 23.55 uur op de Karel Lotsylaan te Amsterdam) zendmasten aan, binnen het bereik waarvan die locatie was gelegen. Tenslotte straalde de *1810 kort voor het tijdstip van de moord op 1 april 1993 te 00.45 uur bij de Ouderkerkerplas (te weten om 00.11 uur) een zendmast aan binnen het bereik waarvan die locatie was gelegen. Voorts zocht de *1810 op dat moment contact met de huistelefoon van de familie [V.] .54

Met betrekking tot de zaak Opa kan worden vastgesteld dat rond het tijdstip van de moord op 19 april 1993 te 21.45 uur aan de Joan Muyskenweg te Amsterdam, de *1810 en de *9952 zendmasten aanstraalden binnen het bereik waarvan ook de betreffende locatie gelegen was. Ook hadden beide telefoonnummers rond die tijd regelmatig onderling contact.55

De *1810 en de *9952 bevonden zich voorts op 18 april 1993 rond 18.00 uur beide binnen het bereik van een zendmast te Breukelen en hadden toen ook contact met elkaar. De *1810 had voorts op 18 april, 19 april en in de ochtend van 20 april 1993 contact met de huislijnen van [Pinny S.] en van de ouders van [Pinny S.] . De *9952 had op 18 april 1993 contact met de huislijn van [N.P. de B.] . De *9952 had kort voor het tijdstip van de moord op 19 april 1993 contact met de semafoon van [Moppie R.] , de *5405.56

Met betrekking tot de zaak Cobra kan worden vastgesteld dat met de *1810 op 15 april 1993 is uitgebeld naar het Belgische telefoonnummer van het slachtoffer [slachtoffer 4] .57 Voorts kan worden vastgesteld dat in de avond van 8 mei 1993 de *1810 contact had met de *2004. Ook kan worden vastgesteld dat de *1810 op 8 mei 1993 om 21.48 uur voor het laatst een zendmast aanstraalde en wel te Mijnsheerenland, ten zuiden van Rotterdam. De *2004 straalde op 8 mei 1993 voor het laatst een zendmast aan om 22.44 uur en wel te Breda. De *2004 straalde op 9 mei 1993 voor het eerst om 00.32 uur een zendmast aan en wel te Breda. Dit contact was met een semafoon, die wordt toegeschreven aan [Cobra-betrokkene-1] . De *1810 straalde op 9 mei 1993 voor het eerst om 00.37 uur een zendmast aan en wel te Breda. Zowel in de avond van 8 mei 1993 als in de vroege ochtend van 9 mei 1993 was er meermalen contact tussen de *1810 en de *2004 met de huislijn *1034 van de familie [V.] en de semafoon *5405.

De *1810 belde in de avond van 8 mei 1993 met verschillende telefoonnummers die in gebruik zijn bij personen die contacten van [Siegfried S.] en/of [Cobra-betrokkene-2] bleken te zijn.58

Ook zonder dat de precieze locaties van de gebruikte autotelefoons (ATF) kan worden vastgesteld, zonder dat de precieze identificatie van de bellers en/of gebelden mogelijk is, en zonder dat de inhoud van de contacten bekend is, rechtvaardigt het bovenstaande in ieder geval de navolgende conclusies:

Op grond van het voorgaande kan vastgesteld worden dat uit de getuigenverklaringen de namen van [Jesse R.] en [Moppie R.] als betrokkenen in alle drie de “93-zaken” naar voren komen. In de zaak Opa komen verder de namen van [Pinny S.] en [Freek S.] naar voren, terwijl de naam van [N.P. de B.] naar voren komt als betrokkene bij een liquidatie in één van de drie zaken. Vastgesteld kan verder worden dat genoemde vijf personen elkaar in de betreffende periode kenden en met elkaar omgingen, dat de bij [Jesse R.] , [Moppie R.] en [Freek S.] in gebruik zijnde autotelefoons in verband kunnen worden gebracht met de zaak Opa en dat rond het tijdstip van de moord op [slachtoffer 5] contacten zijn geweest tussen telefoonnummers die met de vijf genoemde personen in verband kunnen worden gebracht.

Vergelijkbare vaststellingen kunnen worden gedaan in de zaken Tanta en Cobra. Ook daar worden door getuigen namen genoemd van personen die betrokken zouden zijn geweest bij die zaken, kan worden vastgesteld dat die genoemde personen in de betreffende periode met elkaar omgingen, kan worden vastgesteld dat de bij [Jesse R.] en [Moppie R.] in gebruik zijnde autotelefoon in verband kan worden gebracht met die beide zaken en kan in beide zaken worden vastgesteld dat er rond de tijdstippen van de moorden contacten zijn geweest tussen telefoonnummers die met de genoemde personen in verband kunnen worden gebracht. Het hof acht de hiervoor weergegeven vaststellingen bijdragen aan het bewijs ten aanzien van [Pinny S.] . Ten aanzien van de vaststellingen die specifiek de zaak Opa betreffen, spreekt dat voor zich.

Er is daarnaast sprake van een patroon in de telecomgegevens dat de betrouwbaarheid en de bewijskracht van de door getuigen afgelegde verklaringen ten aanzien van de medeverdachten versterkt. Ook draagt dit zojuist vastgestelde patroon in versterkende zin bij aan de bewijswaarde van de telecomgegevens zoals die tot het bewijs van de aan de verdachte ten laste gelegde moord worden gebezigd. Daarbij worden de hiervoor reeds omschreven beperkingen van historische verkeersgegevens in het algemeen door het hof onderkend.

De vaststellingen die in het bijzonder de zaken Tanta en Cobra betreffen zijn aldus van belang voor het bewijs van de betrokkenheid van [Jesse R.] en [Moppie R.] bij alle drie de zaken in april/mei 1993 en daarmee ook voor de zaak Opa. Ook zijn zij van belang bij de beoordeling van de betrouwbaarheid van hetgeen de getuigen [Opa-getuige-1] , [Peter La S. 1] en [getuige 1] omtrent [Jesse R.] en/of [Moppie R.] hebben verklaard. Tenslotte zijn de vaststellingen ten aanzien van het telefoonnummer *1810 in de zaken Tanta en Cobra van belang voor de betekenis die moet worden toegekend aan de vaststellingen ten aanzien van dat zelfde nummer in de zaak Opa.

Korte samenvatting hoofdstuk 2.4

Een gezamenlijke verkenning van de zaaksdossiers Tanta, Opa en Cobra (de zogenaamde ’93 zaken) leert het volgende:

Ten aanzien van [Pinny S.] zijn in het bijzonder de navolgende (elementen uit de) bewijsmiddelen van belang.

De [Opa-getuige-1] heeft verklaard dat zij een collega was van [Pinny S.] in de Stoofsteeg in Amsterdam. [Pinny S.] heeft haar verteld over de problemen met [slachtoffer 5] en haar gevraagd of zij iemand wist die [slachtoffer 5] kon doodschieten. [Opa-getuige-1] heeft toen aan haar vriend [Opa-getuige-3] gevraagd wat het zou kosten om iemand dood te schieten. Zij heeft toen aan [Pinny S.] doorgegeven dat het een ton zou kosten. [Pinny S.] vond dat teveel en vertelde later dat zij ene [Moppie R.] had ingeschakeld om het te doen. Zij vertelde dat zij hem ƒ 10.000,- had betaald, dat [Moppie R.] wel een week of drie [slachtoffer 5] had achtervolgd maar dat het steeds niet lukte omdat er zich geen kansen voordeden. [Pinny S.] vertelde [Opa-getuige-1] dat zij in tijdnood kwam en dat het op een zondag in Breukelen moest gebeuren, dat zij daar met [slachtoffer 5] zou afspreken, dat [Moppie R.] hem daar zou opwachten en dat zij zelf niet zou gaan om een alibi te hebben. [Pinny S.] vertelde na de moord dat het haar speet, dat het toch gebeurd was en dat het die maandag bij het Altea hotel een noodsprong was.

Het hof stelt vast dat de “ [Moppie R.] ” over wie [Opa-getuige-1] spreekt [Moppie R.] is. Immers, [Moppie R.] wordt blijkens de bewijsmiddelen “ [Moppie R.] ” genoemd en [Opa-getuige-1] verklaart dat [Moppie R.] bij [Pinny S.] in huis had gewoond; [Pinny S.] verklaart dat [Moppie R.] bij haar op de woonboot had gewoond.

heeft ook verklaard dat zij op de dag van de moord rond 19.00 uur nog telefonisch contact had met [Pinny S.] en dat [Pinny S.] haar vertelde dat zij pijn in haar buik had en naar het ziekenhuis zou gaan.

Uit de telecomgegevens blijkt dat de autotelefoon met nummer *1810, die in de betreffende periode in gebruik was bij [Jesse R.] en [Moppie R.] op zondag 18 april 1993 contact heeft met de huisaansluiting van [Pinny S.] . De *1810 straalt dan een zendmast in Den Haag aan, de stad waar [Moppie R.] woonde. Later die dag straalt de *1810 een zendmast te Breukelen aan. Op maandag 19 april 1993 is er in de ochtend contact tussen de *1810 en de huistelefoon van [Pinny S.] ; de *1810 straalt dan een zendmast in Den Haag aan. In de middag van 19 april 1993 wordt er om 15.24 uur vanaf de huisaansluiting van de ouders van [Pinny S.] gebeld met de *1810. Uit de verklaring van [Pinny S.] volgt dat zij rond half vier ’s middags, terwijl zij bij haar ouders was, een afspraak met [slachtoffer 5] voor die avond om 21.30 uur heeft gemaakt.

In het licht van de overige bewijsmiddelen acht het hof de conclusie gerechtvaardigd dat de betreffende contacten betrekking hadden op de moord op [slachtoffer 5] en dat bij het contact om 15.24 uur met de *1810 die afspraak door [Pinny S.] aan [Moppie R.] is doorgegeven.

Die overige bewijsmiddelen hebben in het bijzonder betrekking op de aanwezigheid van [Jesse R.] en [N.P. de B.] op de plaats delict op het afgesproken moment en op de verklaring van de [Opa-getuige-1] over de door [Pinny S.] gemaakte afspraak waar [Pinny S.] zelf niet zou verschijnen. Dit laatste veronderstelt de noodzaak tot afstemming tussen [Pinny S.] en de uitvoerders, terwijl [Opa-getuige-1] ook heeft verklaard dat er daadwerkelijk afstemming plaatsvond tussen [Pinny S.] en [Moppie R.] in de aanloop naar de moord. Daarbij is ook van belang dat [Pinny S.] heeft verklaard nooit telefonisch contact met [Jesse R.] te hebben gehad en dat de zus van [Pinny S.] heeft verklaard dat zij of haar ouders die dag niet met [Moppie R.] hebben gebeld.

De verdediging heeft – kort weergegeven – aangevoerd dat het opsporingsonderzoek in de jaren ’90 gebrekkig van kwaliteit is geweest, dat er te weinig oog is geweest voor alternatieve hypotheses en dat door de invloed van de media en ‘collaborative storytelling’ de bruikbaarheid van getuigenverklaringen beperkt is.

Het hof stelt in de eerste plaats vast dat geen alternatieve hypothese aannemelijk is geworden; dat [slachtoffer 5] vóór de afspraak met [Pinny S.] mogelijk nog andere afspraken had en dat er een pistool in het handschoenenkastje van zijn auto lag, maakt dit niet anders. Dat [Cobra-betrokkene-1] de opdrachtgever van de moord zou zijn, is weliswaar in eerste instantie door de getuige [Peter La S. 1] verklaard, maar is in strijd met de verklaringen van de getuigen [Opa-getuige-1] en [getuige 1] . Bovendien blijkt uit het – toch omvangrijke – dossier niet van een relatie tussen [Cobra-betrokkene-1] en [slachtoffer 5] , laat staan van een motief voor een moord.

Dat de getuigenverklaringen beïnvloed zijn door de media en collaborative storytelling, is in zijn algemeenheid niet aannemelijk geworden (ten aanzien van de [getuige 1] zal op dit punt hierna nog een en ander worden overwogen).

De verdediging heeft gesteld dat de verklaring van de [Opa-getuige-1] al in de jaren ’90 is gewogen en dat deze toen te licht is bevonden. Onduidelijk is waarom dit thans anders zou zijn, waarbij bovendien in ogenschouw moet worden genomen dat [Opa-getuige-1] een motief had om [Pinny S.] te belasten.

Het hof overweegt dat de verklaring van de [Opa-getuige-1] niet op zichzelf staat, maar dient te worden bezien in het licht van de overige bewijsmiddelen. In samenhang met die bewijsmiddelen – verwezen wordt ook naar de overkoepelende bewijsoverwegingen – komen aan haar verklaringen wel degelijk grote bewijswaarde en sterke bewijskracht toe. Het hof wijst op de verklaringen van de getuigen [Opa-getuige-3] en [Opa-getuige-4] , die beiden bevestigen dat [Opa-getuige-1] [Opa-getuige-3] heeft benaderd met de vraag hoeveel het zou kosten om iemand te vermoorden. Ook kan voor de verklaring van [Opa-getuige-1] dat het eigenlijk op zondag in Breukelen moest gebeuren en dat [Moppie R.] [slachtoffer 5] daar zou opwachten, steun worden gevonden in de telecomgegevens van zondag 18 april 1993. Waar [Opa-getuige-1] verklaart over de rol van [Moppie R.] kan daarvoor steun worden gevonden in de verklaringen van de [getuige 1] .

Dat de verklaringen van [Opa-getuige-1] in de jaren ’90 nog onvoldoende werden gevonden voor een verdere vervolging, moge zo zijn, maar toen waren de verklaringen van de getuigen [Peter La S. 1] en [getuige 1] nog niet afgelegd. Dat [Opa-getuige-1] moedwillig heeft gelogen om [Pinny S.] geld af te kunnen persen of dat zij zelf de opdrachtgeefster zou zijn geweest, is niet aannemelijk geworden. Het hof wijst er op dat in dat scenario ook niet verklaarbaar is dat [Opa-getuige-1] in haar verklaringen ook over de betrokkenheid van [Moppie R.] – van wie niet gebleken is dat zij hem kent – spreekt, terwijl voor die betrokkenheid nadien ook bevestiging is gevonden.

Met de raadsman stelt het hof vast dat de [Opa-getuige-1] in 2005 is overleden en nadien, nadat [Pinny S.] opnieuw in rechte was betrokken, niet meer gehoord is kunnen worden. Het hof stelt echter ook vast dat de getuige in 1993 door de rechter-commissaris is gehoord en dat bij gelegenheid van dat verhoor door de toenmalige raadsman van [Pinny S.] vragen zijn gesteld aan de getuige die zagen op de kern van haar voor [Pinny S.] belastende verklaringen. Van een relevante beperking van het ondervragingsrecht is dan ook geen sprake geweest.

De verdediging heeft gesteld dat de verklaringen van de getuige [Peter La S. 1] niet belastend kunnen zijn voor [Pinny S.] , nu [Peter La S. 1] niet [Pinny S.] maar een ander, namelijk [Cobra-betrokkene-1] , als opdrachtgever noemt.

Het hof overweegt dat [Peter La S. 1] op dit punt niet consistent is geweest en bij gelegenheid van de inhoudelijke behandeling ter terechtzitting van de rechtbank van zaaksdossier Opa in eerste aanleg op 11 september 2009 (p. 3 van het proces-verbaal) nadrukkelijk de mogelijkheid heeft opengelaten dat hij het opdrachtgeverschap van [Cobra-betrokkene-1] voor deze specifieke liquidatie heeft aangenomen omdat [Jesse R.] hem heeft verteld dat [Jesse R.] en [Moppie R.] in die periode de uitvoerders (“liquidators”) van [Cobra-betrokkene-1] waren. Het voor [Pinny S.] ontlastende karakter van de verklaring van [Peter La S. 1] dient derhalve te worden gerelativeerd.

Wel is het juist dat [Peter La S. 1] niet heeft genoemd als opdrachtgever. Niettemin is hetgeen hij heeft verklaard over de betrokkenheid van [Jesse R.] en [N.P. de B.] in het licht van wat hiervoor onder de algemene bewijsoverwegingen is overwogen, ook redengevend ten aanzien van [Pinny S.] nu daarmee het bewijs voor betrokkenheid van deze specifieke daders, meer in het bijzonder van [Jesse R.] , wordt versterkt.

Het hof acht de in de bewijsmiddelen opgenomen kluisverklaring van [getuige 1] wel bruikbaar voor het bewijs. Aan de raadsman kan worden toegegeven dat de verklaringen ter terechtzitting van 11 en 24 oktober 2011 ten aanzien van het opdrachtgeven door [Pinny S.] verder strekken dan wat [getuige 1] daarover in zijn kluisverklaringen heeft verklaard, dat dit deels op een conclusie berust en dat die verklaringen mogelijk zijn beïnvloed door – door de getuige zelf erkende – gerichtere kennisneming van mediaberichten in de periode voorafgaand aan die verklaringen ter terechtzitting. Dat ook de kluisverklaringen zijn beïnvloed door mediaberichtgeving, acht het hof niet aannemelijk geworden; de enkele omstandigheid dat de getuige in de periode daaraan voorafgaand in algemene zin berichtgeving over het Passage-proces zou hebben gevolgd is voor die conclusie onvoldoende.

Dat de door [getuige 1] genoemde inzet van een politiehelikopter niet zou kloppen, kan niet worden vastgesteld; dat er ten tijde van de moord een politiehelikopter heeft gevlogen kan niet worden bevestigd, maar ook niet uitgesloten61, nog daargelaten de mogelijkheid dat op die avond een andere helikopter boven Amsterdam vloog. Bovendien heeft [getuige 1] op dit punt verklaard wat [Moppie R.] hem heeft verteld; ook als dat niet zou kloppen, kan dit niet tot de conclusie leiden dat [getuige 1] niet betrouwbaar heeft verklaard.

Het hof overweegt dat, zoals eerder is overwogen, aan de historische verkeersgegevens betekenis voor het bewijs toe kan komen, ook wanneer de door de raadsman genoemde beperkingen in ogenschouw worden genomen. Die betekenis wordt mede bepaald door de samenhang met andere bewijsmiddelen. Hiervoor heeft het hof gemotiveerd uiteengezet welke betekenis het toekent aan specifieke contacten op 18 en 19 april 1993. Aan in ieder geval één contact (dat van 19 april 1993 te 15.24 uur tussen de huisaansluiting van de ouders van [Pinny S.] en de *1810) kan wel degelijk een beredeneerde conclusie omtrent deelnemers en inhoud worden verbonden. Met betrekking tot de verkeersgegevens van 18 april 1993 wijst het hof er op dat in het licht van de verklaringen van [Opa-getuige-1] betekenis toekomt aan de vaststelling dat zowel de *1810 als de *9952 zich op 18 april 1993 rond 18.00 uur binnen het bereik van een zendmast te Breukelen bevonden en toen ook contact met elkaar hadden. Nu [Opa-getuige-1] slechts heeft verklaard dat het de bedoeling was [slachtoffer 5] op 18 april 1993 in Breukelen te vermoorden en niet dat de daders toen ook daadwerkelijk aldaar in een hinderlaag hebben liggen wachten, zijn die gegevens niet strijdig met die verklaring.

Het hof overweegt met betrekking tot de voorbedachte raad dat de opdracht om [slachtoffer 5] te vermoorden door [Pinny S.] aan [Moppie R.] is gegeven enkele weken voordat het feit werd gepleegd. Uit het dossier blijkt dat [Moppie R.] ter voorbereiding op de moord [slachtoffer 5] heeft geobserveerd en dat hij zijn bevindingen terugkoppelde aan [Pinny S.] . Uiteindelijk heeft [Pinny S.] met [slachtoffer 5] afgesproken bij het Altea hotel en die afspraak doorgegeven aan [Moppie R.] .

Tegen deze achtergrond, en gegeven het feit dat [Jesse R.] en [N.P. de B.] op 19 april 1993 gewapend op het afgesproken moment op de afgesproken plaats hebben staan wachten op [slachtoffer 5] , en derhalve van diens verwachte aanwezigheid op de hoogte moeten zijn geweest, en voorts gezien de planmatige uitvoering waarbij er door twee schutters met verschillende vuurwapens op [slachtoffer 5] is geschoten, kan het naar het oordeel van het hof niet anders dan dat de schutters tevoren moeten hebben geweten wat er stond te gebeuren en derhalve gelegenheid hebben gehad om na te denken over de betekenis en de gevolgen van hun voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven. Van contra-indicaties die er op wijzen dat is gehandeld in een ogenblikkelijke opwelling is op geen enkele manier gebleken.

Dat de opzet van [Pinny S.] ook op die voorbedachte raad gericht was, volgt logischerwijs uit hetgeen omtrent haar handelen is vastgesteld.

Het hof acht ten aanzien van [Pinny S.] , gelet op het voorgaande, wettig en overtuigend bewezen dat zij door een gift en/of een belofte en door het geven van inlichtingen het medeplegen van de moord op [slachtoffer 5] opzettelijk heeft uitgelokt. Het hof zal [Pinny S.] daarom van het primair tenlastegelegde medeplegen van die moord vrijspreken en tot bewezenverklaring van het subsidiair tenlastegelegde overgaan.

Korte samenvatting hoofdstuk 2.5