Uitspraken

VGZ heeft na de mondelinge behandeling de gelegenheid gekregen om bij akte haar schade nader te onderbouwen. [gedaagde] heeft hierop bij antwoordakte gereageerd. [gedaagde] geeft aan dat een gedeelte van de akte van VGZ buiten beschouwing moeten blijven omdat VGZ een nadere onderbouwing geeft van haar stelling dat [gedaagde] onrechtmatig heeft gehandeld.

De rechtbank wijst dit verzoek af. [gedaagde] heeft bij antwoordakte op de stellingen van VGZ kunnen reageren en heeft dat ook gedaan. Bovendien heeft VGZ haar stellingen gebaseerd op de inhoud van het onderzoeksrapport van Veiligheidszaken, welk rapport bij [gedaagde] bekend is.

Het gaat in deze zaak om de vraag of [gedaagde] als bestuurder van CCC op grond van onrechtmatige daad aansprakelijk is voor de schade die VGZ door de wanprestatie van CCC heeft geleden. De gestelde schade bestaat uit de door CCC ten onrechte gedeclareerde zorg. Voor het beantwoorden van deze vraag geldt de volgende juridische maatstaf.

Wanneer een rechtspersoon (in dit geval CCC) tekortschiet in de nakoming van haar verplichtingen uit een overeenkomst of een onrechtmatige daad pleegt, is het uitgangspunt dat alleen de rechtspersoon aansprakelijk is voor de daaruit voortvloeiende schade. Onder bijzondere omstandigheden kunnen ook bestuurders persoonlijk aansprakelijk zijn op grond van artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW). Er geldt een hoge drempel voor aansprakelijkheid. Daarom is voor deze aansprakelijkheid vereist dat van de bestuurder een persoonlijk ernstig verwijt kan worden gemaakt. Deze hoge drempel voor persoonlijke aansprakelijkheid wordt gerechtvaardigd doordat primair sprake is van handelingen van de rechtspersoon en door het maatschappelijk belang dat voorkomen moet worden dat bestuurders hun handelen in onwenselijke mate door defensieve overwegingen laten bepalen; besturen brengt risico’s mee waarbij niet altijd hoeft te worden uitgegaan van het zwartste scenario.1

De rechtbank zal op basis van de hiervoor genoemde maatstaf toetsen of [gedaagde] als bestuurder van CCC op grond van onrechtmatige daad verplicht is tot betaling van het gevorderde bedrag van € 369.668,30. De volgende vragen zullen worden beantwoord:

1. Heeft VGZ een onverhaalbare vordering heeft op CCC?

2. Kan [gedaagde] persoonlijk een ernstig verwijt worden gemaakt?

3. Voor welke schade is [gedaagde] aansprakelijk?

Voor een geslaagd beroep op bestuurdersaansprakelijkheid moet ten eerste vast komen te staan dat VGZ een vordering heeft op CCC die niet is betaald en waarvoor CCC geen verhaal biedt.

1. Thuis in Zorg en de zzp’ers niet heeft gemeld als onderaannemer;

2. het toegekende zorgtoewijzingspercentage per cliënt heeft overschreden zonder dit bij VGZ te melden;

3. de medische noodzaak van de ingezette zorg niet heeft onderbouwd;

4. de gedeclareerde zorg niet (aantoonbaar) heeft verleend.

Ter onderbouwing hiervan verwijst VGZ naar het onderzoeksrapport van Veiligheidszaken en de bevindingenbrief.

[gedaagde] betwist dat CCC toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van de overeenkomst. [gedaagde] was zorgverlener in hart en nieren. Toen de bestuurder van CCC in 2016 aftrad is [gedaagde] bestuurder geworden. [gedaagde] heeft de werkwijze van de vorige bestuurder van CCC voortgezet. CCC heeft Thuis in Zorg ingeschakeld. Thuis in Zorg heeft voor het verlenen van zorg aan de cliënten zzp’ers ingeschakeld. CCC ontving hiervoor van Thuis in Zorg facturen. CCC hield de uren die door Thuis in Zorg werden gedeclareerd bij in een urenstaat van de cliënt in het digitale systeem GIOP. Het niet naleven van de procedurevoorschriften houdt niet per definitie in dat de zorg ten onrechte zou zijn gedeclareerd. [gedaagde] heeft aangetoond dat de zorg is verleend. De zorg voor deze cliënten was ook noodzakelijk. Op basis van het Wlz-indicatiebesluit van het CIZ is geoordeeld dat zij 24 uur per dag zorg mogen ontvangen.

Volgens VGZ heeft CCC artikel 9 van de overeenkomst geschonden. CCC heeft zorg verleend in onderaanneming (Thuis in Zorg en de zzp’ers) zonder dat VGZ vooraf schriftelijke toestemming hiervoor heeft verleend.

CCC stelt hiertegenover dat het VGZ bekend was dat CCC ook met onderaannemers werkte want dat deed zij ook in voorgaande jaren. Ook uit het digitale systeem GIOP waarmee CCC de urenstaten uploadde kon VGZ zien dat CCC met onderaannemers werkte.

VGZ verwijt CCC ook dat CCC een veel groter deel aan zorg door onderaannemers heeft laten verrichten dan op grond van de richtlijn van VGZ is toegestaan. Een gecontracteerde zorgverlener dient ten minste 2/3 van de verwachte zorg zelf te verlenen. [gedaagde] heeft deze tekortkoming niet betwist. Daarmee staat vast dat CCC ook op dit punt toerekenbaar is tekortgeschoten.

VGZ voert verder aan dat CCC artikel 1 lid 1 en 2 uit deel III van de overeenkomst heeft geschonden. Hierin staat dat VGZ verplicht is tot het leveren van klantgerichte, kwalitatief verantwoorde, doelmatige en doeltreffende zorg en wel conform o.a. het Voorschrift Zorgtoewijzing. CCC heeft bij geen van de cliënten bij wie het zorgtoewijzingspercentage is overschreden gemeld dat zij niet uitkwam met het toegekende budget per cliënt. Op grond van het Voorschrift Zorgtoewijzing 2019 (artikel 3.3.3.1) is overschrijding van het budget voor risico van de zorgaanbieder. Bij zes cliënten heeft de overschrijding plaatsgevonden omdat er nachtzorg of 24-uurszorg is geleverd door CCC.

[gedaagde] erkent dat CCC het zorgtoewijzingspercentage bij de onderzochte cliënten in 2018 en 2019 heeft overschreden. [gedaagde] heeft aangegeven dat CCC dit uit het oog is verloren. Op grond van de overeenkomst komt deze zorg niet voor vergoeding in aanmerking. Dat betekent dat vaststaat dat CCC toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van deze verplichting.

De rechtbank overweegt dat [gedaagde] niet heeft betwist dat de zorgdossiers van [naam 1] en [naam 7] niet (meer) beschikbaar zijn. Ook heeft [gedaagde] niet gemotiveerd betwist dat CCC niet beschikte over de volledige dossiers (waaronder zorgplannen, aftekenlijsten en rapportages) van [naam 6] , [naam 2] en [naam 4] . Daarmee staat vast dat CCC toerekenbaar is tekortgeschoten in de nakoming van (artikel 1 van) de overeenkomst.

VGZ stelt zich in het verlengde hiervan op het standpunt dat wegens de incomplete of afwezige dossiers van de cliënten niet is na te gaan waaruit de zorg bestond en wat de noodzaak was voor de ingezette zorg. [gedaagde] heeft tegenover deze stelling geen concreet verweer gevoerd.

Wel voert [gedaagde] aan dat de verleende zorg medisch noodzakelijk was omdat het om cliënten ging die een Wlz-indicatie hebben verkregen en daarom dus nachtzorg of 24-uurszorg nodig hadden. De rechtbank overweegt dat CCC niet zomaar kan afwijken van de geïndiceerde zorg per cliënt omdat deze zorg volgens haar medisch noodzakelijk en dus verantwoord was. CCC heeft een overeenkomst met VGZ waarin de voorwaarden voor het verlenen van zorg zijn vastgelegd. Ook aan de inzet van 24-uurszorg en nachtzorg onder de Wlz zijn voorwaarden verbonden. Op CCC rustte de plicht om de zorg volgens deze voorwaarden te leveren. Haar stelling dat alle gedeclareerde zorg noodzakelijk was en terecht is gefactureerd omdat de cliënten een Wlz-indicatie van het CIZ hebben verkregen is daarom onvoldoende.

Ook voert VGZ aan dat op basis van de aangeleverde stukken bij meerdere cliënten die 24-uurszorg ontvingen (bijv. dhr. [naam 6] ) is vastgesteld dat zij nog in staat waren om onder meer boodschappen te doen of familiebezoeken af te leggen. Dat past niet in het beeld dat iemand 24 uur zorg nodig heeft en is in strijd met de definitie gepast gebruik, aldus VGZ. Ook op deze stellingen heeft [gedaagde] geen concreet verweer gevoerd.

Tussen partijen staat vast dat uit het dossier blijkt dat er op 20 november 2018 een aanvraag is voor overbruggingszorg door de huisarts. Op een ander document van 26 november 2018 staat dat [naam 1] . en [naam 2] op de urgentiewachtlijst kunnen worden geplaatst. VGZ voert aan dat CCC is strijd met de contractuele afspraken vervolgens heeft nagelaten om [naam 2] op de wachtlijst te plaatsen. [gedaagde] betwist dit niet. [gedaagde] geeft aan dat de familie dat nog niet wilde, maar als zorgaanbieder moet CCC niet alleen met de wens van de cliënt rekeninghouden, maar ook met de vraag of de (gewenste) zorg past binnen de geïndiceerde zorg. Verder zijn ook aan het leveren en declareren van overbruggingszorg regels verbonden. [gedaagde] heeft niet voldoende gemotiveerd gesteld dat CCC zich aan deze regels heeft gehouden.

Tussen partijen is in geschil of alle door CCC gedeclareerde zorg is verleend. VGZ stelt dat bij vier cliënten ( [naam 2] , [naam 3] , [naam 6] , [naam 7] ) zorg is gedeclareerd die deels niet is verleend. Dit is volgens VGZ in strijd met de declaratievoorschriften. [gedaagde] betwist dat en stelt dat de zorg die zij heeft gedeclareerd daadwerkelijk is verleend. Ter onderbouwing hiervan verwijst zij naar de facturen die zij heeft overgelegd. De specifieke verwijten van VGZ worden hieronder behandeld.

De conclusie van het voorgaande is dat CCC tegenover VGZ toerekenbaar tekortgeschoten is in de nakoming van meerdere verplichtingen uit de overeenkomst met VGZ.

[gedaagde] stelt zich tot slot ook op het standpunt dat VGZ geen vordering op CCC heeft omdat VGZ niet aantoont dat zij het door CCC gefactureerde bedragen uit 2018 en 2019 daadwerkelijk aan CCC heeft betaald.

Deze stelling wordt wegens onvoldoende onderbouwing verworpen. De werkwijze van partijen is zo ingericht dat het zorgkantoor de facturen die door de zorgaanbieder worden ingediend, voetstoots betaalt. Controle op de rechtmatigheid van de ingediende declaraties vindt pas achteraf plaats. Gelet hierop legt [gedaagde] niet goed uit waaruit blijkt dat VGZ deze declaraties van CCC niet heeft betaald.

CCC is failliet verklaard. VGZ heeft de vordering ingediend bij de curator. Tussen partijen staat vast dat de boedel onvoldoende zal zijn om de vordering van VGZ te voldoen. Hiermee is naar het oordeel van de rechtbank voldoende vast komen te staan dat CCC geen verhaal biedt.

Voor het aannemen van bestuurdersaansprakelijkheid van [gedaagde] jegens VGZ is ook vereist dat haar persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt.

Volgens VGZ kan [gedaagde] persoonlijk een ernstig verwijt worden gemaakt. [gedaagde] bepaalde het beleid binnen CCC. [gedaagde] was enig bestuurder van CCC in de periode dat CCC haar verplichtingen niet naleefde. [gedaagde] droeg de verantwoordelijkheid om een deugdelijke en betrouwbare administratie te voeren en op correcte wijze te declareren en om de afspraken met VGZ na te komen. Uit het onderzoeksrapport volgt dat [gedaagde] dit heeft nagelaten. VGZ kon aan de hand van de aangeleverde documenten de juistheid van de gedeclareerde zorg niet vaststellen. [gedaagde] kon niet laten zien welke zorg in welke mate was verleend. Ook heeft [gedaagde] een onjuiste voorstelling van zaken gegeven over de inschakeling van een onderaannemer.

De rechtbank komt tot het oordeel dat [gedaagde] als bestuurder onrechtmatig jegens VGZ heeft gehandeld en dat dit haar kan worden toegerekend. Haar kan van de wanprestatie door CCC persoonlijk een ernstig verwijt worden gemaakt. Dit oordeel wordt als volgt toegelicht.

Met de hierboven genoemde gedragingen van [gedaagde] heeft [gedaagde] toegelaten dan wel bewerkstelligd dat CCC haar contractuele verplichtingen uit de overeenkomst met VGZ schond. Naar het oordeel van de rechtbank was het voor [gedaagde] daarom voorzienbaar dat VGZ door deze gedragingen een vordering op CCC wegens ten onrechte gedeclareerde zorg zou verkrijgen. De conclusie is dan ook dat [gedaagde] op grond van onrechtmatige daad aansprakelijk is voor de schade die VGZ door de handelswijze van [gedaagde] heeft geleden.

De rechtbank moet tot slot vaststellen voor welke schade van VGZ [gedaagde] aansprakelijk is. VGZ heeft haar schade onderbouwd aan de hand van het onderzoeksrapport van Veiligheidszaken. VGZ heeft hier per cliënt in haar conclusie na de mondelinge behandeling verder aandacht aan besteed. [gedaagde] betwist de omvang van de door VGZ gestelde schade. Ook betwist [gedaagde] dat sprake is van een causaal verband tussen haar wanprestatie en de door VGZ gestelde schade.

Ter betwisting van het causaal verband en de schade stelt [gedaagde] dat de overproductie van CCC door de Nza vóór 2018 altijd werd gehonoreerd. De door haar te veel gedeclareerde zorg werd dan dus goedgekeurd. [gedaagde] heeft deze stelling op geen enkele manier concreet gemaakt, bijvoorbeeld met schriftelijke stukken waaruit dit blijkt. De rechtbank gaat aan deze stelling dan ook voorbij.

[gedaagde] stelt ook dat de overproductie ook voor 2019 zou zijn goedgekeurd indien de curator of VGZ tegen de correctie van Nza bezwaar had aangetekend. [gedaagde] doet daarom een beroep op eigen schuld van VGZ. Ook met deze algemene stelling kan de rechtbank niets. [gedaagde] legt bijvoorbeeld niet uit hoe de werkwijze bij nacalculatie normaal verliep en waarom deze taak bij het zorgkantoor en niet bij haar als zorgaanbieder lag.

[gedaagde] stelt dat er geen schade is en dat er ook geen causaal verband aanwezig is tussen de wanprestatie van CCC en de schade van VGZ omdat de cliënten de zorg daadwerkelijk nodig hadden en de zorg ook hadden gekregen als CCC de voorwaarden uit de overeenkomst had nageleefd. De zorg was volgens [gedaagde] noodzakelijk gelet op de verkregen Wlz-indicatie en hun medische toestand.

Zoals al eerder is geoordeeld is de rechtbank van oordeel dat [gedaagde] haar stelling dat de gedeclareerde zorg per cliënt in de gegeven omstandigheden wel noodzakelijk was onvoldoende onderbouwd.

Uit de hierboven genoemde overwegingen volgt dat aan [gedaagde] op meerdere manieren een ernstig verwijt kan worden gemaakt. De verschillende tekortkomingen van CCC leiden tot verschillende schadebedragen. Hiermee rijst de vraag op welke wijze de schade moet worden vastgesteld. Op grond van artikel 6:97 BW dient de rechter de schade te begroten op de wijze die het meest met de aard ervan in overeenstemming is. Kan de omvang van de schade niet nauwkeurig worden vastgesteld, dan wordt zij geschat.

Het door VGZ gevorderde bedrag van € 369.668,30 is gebaseerd op de zorg waarbij Thuis in Zorg als onderaannemer is ingezet. CCC heeft in strijd met artikel 9 van de overeenkomst niet aan VGZ gemeld dat Thuis in Zorg alsmede de zzp’ers als onderaannemer van CCC de feitelijke zorg hebben verleend.

Tussen partijen is niet in geschil dat er wel daadwerkelijk zorg in onderaanneming is verleend. Het volledig toewijzen van € 369.668,30 als schade gaat daarom te ver. VGZ heeft in haar akte na de mondelinge behandeling erkend dat het vanwege hun Wlz-indicatie wel aannemelijk is dat de cliënten uit het onderzoek zorg nodig hadden, alleen niet in de mate zoals CCC heeft gedeclareerd. De rechtbank heeft geoordeeld dat vanwege incomplete of afwezige zorgdossiers – waarvoor CCC verantwoordelijk is – VGZ niet goed kan vaststellen welk deel van de gedeclareerde zorg niet is verleend en welke gedeclareerde zorg medisch gezien niet noodzakelijk was. VGZ vordert subsidiair een schadebedrag van € 295.081,86. Dit bedrag is de optelsom van de bedragen waarmee per cliënt het toegekende budget is overschreden. De rechtbank heeft geoordeeld dat [gedaagde] hiervan persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. De rechtbank zal de hoogte van het schadebedrag daarom baseren op het bedrag van € 295.081,86.

Samenvattend leidt het voorgaande ertoe dat de vordering tot betaling van schadevergoeding wordt toegewezen tot een bedrag van € 295.081,86.

VGZ vordert ook betaling van wettelijke rente over de schade vanaf 5 april 2022. Deze vordering wordt toegewezen.

VGZ vordert vergoeding van buitengerechtelijke incassokosten. De hoofdvordering valt niet onder het toepassingsbereik van het Besluit vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten (hierna: het Besluit). De rechtbank zal daarom de gevorderde vergoeding toetsen aan de oriëntatiepunten voor de beoordeling van dergelijke vorderingen uit het Rapport BGK-integraal, maar met toepassing van de wettelijke tarieven die geacht worden redelijk te zijn. De vordering van € 4.384,24 als vergoeding voor buitengerechtelijke incassokosten is hoger dan het in het Besluit bepaalde tarief van € 3.933,00 bij € 295.081,86 in hoofdsom. De rechtbank wijst daarom € 3.933,00 toe.

[gedaagde] is grotendeels in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten (inclusief nakosten) betalen. Het liquidatietarief is berekend op basis van het toegewezen bedrag. De proceskosten van VGZ worden begroot op:

De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten wordt toegewezen zoals vermeld in de beslissing.