Uitspraken

Inleidende opmerkingen

Op 16 januari 2024 heeft de raadsman de rechtbank geïnformeerd dat met de officier van justitie overeenstemming was bereikt over de inhoud van procesafspraken, waaronder begrepen een afdoeningsvoorstel voor zowel deze zaak als de zaak tegen de medeverdachte [medeverdachte] B.V.

Procesafspraken kunnen een bijdrage leveren aan de effectiviteit en voortvarendheid van het strafproces, met name in omvangrijke of complexe zaken. Door de totstandkoming van een door het OM en de verdediging gedragen afdoeningsvoorstel voorafgaand aan het onderzoek ter terechtzitting, kan de desbetreffende zaak daarna doorgaans minder zittingstijd vergen en sneller door de rechter worden afgedaan. Dit draagt bij aan een verkorting van doorlooptijden en de werklast en capaciteitsinzet in omvangrijke of complexe strafzaken beperken. Ook leidt het ertoe dat de (verdere) strafrechtsketen wordt ontlast, bijvoorbeeld omdat wordt afgezien van (het indienen van) onderzoekswensen of het instellen van hoger beroep.

De Hoge Raad heeft in het arrest van 27 september 2022 (ECLI:NL:HR:2022:1252) geoordeeld dat procesafspraken tussen het Openbaar Ministerie en de verdediging toelaatbaar zijn als de wettelijke regeling en de eisen van een eerlijk proces in acht worden genomen. De rechtbank kan daarom alleen acht slaan op een door het Openbaar Ministerie en de verdediging opgesteld afdoeningsvoorstel als gewaarborgd is dat wordt voldaan aan de eisen die artikel 6 van het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (hierna: EVRM) stelt. Deze waarborg is in het bijzonder van belang omdat de verdachte in een afdoeningsvoorstel veelal afziet van de uitoefening van bepaalde aan hem toekomende verdedigingsrechten. Tegen die achtergrond heeft de Hoge Raad in zijn arrest enkele randvoorwaarden en aandachtspunten geformuleerd die daarbij in acht moeten worden genomen.

In deze zaak zijn er geen slachtoffers of benadeelde partijen. Het afdoeningsvoorstel dat in deze zaak door de officier van justitie en de verdediging aan de rechtbank is voorgelegd, houdt concreet het volgende in:

Inhoudelijke behandeling

Tijdens de inhoudelijke behandeling van de strafzaak op de terechtzitting van 29 januari 2024 zijn de procesafspraken indringend met de verdachte besproken. De verdachte heeft te kennen gegeven goed te hebben begrepen wat de gemaakte afspraken inhouden en wat de gevolgen daarvan zijn. Hij heeft laten weten volledig achter die afspraken te staan, deze overeenkomst vrijwillig te zijn aangegaan en op geen enkele wijze onder druk te zijn gezet. Ook is duidelijk geworden dat de verdachte bij het hele proces om tot afspraken te komen, steeds voorzien is geweest van rechtskundige bijstand.

Gelet op het voorgaande is de rechtbank tot de overtuiging gekomen dat de verdachte vrijwillig en op basis van voor hem voldoende duidelijke informatie is gekomen tot de ondubbelzinnige beslissing om mee te werken aan wat in het afdoeningsvoorstel is overeengekomen. De rechtbank stelt daarnaast vast dat de verdachte zich bewust is van de rechtsgevolgen van de in de overeenkomst neergelegde procesafspraken en de daarmee gepaard gaande afstand van verdedigingsrechten. Daarmee is ook voldaan aan de eisen die artikel 6 EVRM stelt.

De rechtbank benadrukt dat zij geen partij is bij de gemaakte procesafspraken en daaraan dus ook niet gebonden is. De rechtbank heeft een eigen verantwoordelijkheid en dat betekent dat bij de behandeling op de zitting de beantwoording van de vragen van de artikelen 348 en 350 Sv leidend is geweest.

Inleiding

In 2021 zijn er twee meldingen gedaan bij de fraudedesk van de FIOD. In die meldingen werd medeverdachte [medeverdachte] B.V. beschuldigd van het plegen van fraude.

Deze fraude zou onder andere worden gepleegd door het onterechte verleggen van de BTW door de medeverdachte aan haar klanten. Het verleggen van de BTW zou gebeuren door middel van het maken van vervalste facturen. De originele factuur, met daarop een bedrag aan verschuldigde omzetbelasting (21%), werd naar de klant gestuurd. Vervolgens werd deze factuur uit het boekhoudsysteem verwijderd dan wel niet in het boekhoudsysteem gevoegd, en werd een vervalste factuur gemaakt voor hetzelfde totaalbedrag, maar met BTW verlegd (0%). Deze vervalste factuur werd vervolgens opgenomen in de boekhouding. Door deze manier van frauderen zou medeverdachte minder BTW hebben afgedragen dan zij had moeten afdragen.

Daarnaast stond in de meldingen dat de medeverdachte ook BTW-fraude pleegde met creditfacturen. Deze fraude gebeurde door de klant een creditfactuur te sturen met daarin een BTW percentage van 6%. Vervolgens werd deze factuur uit het boekhoudsysteem verwijderd dan wel niet in het boekhoudsysteem gevoegd, en werd er een vervalste factuur gemaakt met een BTW percentage van 21%. Deze vervalste factuur werd vervolgens opgenomen in de boekhouding. Door deze manier van frauderen zou de medeverdachte meer BTW terugkrijgen dan waar zij recht op had.

Verdachte is enig bestuurder en enig aandeelhouder van [bedrijf 3] B.V.2 Deze vennootschap is enig bestuurder en enig aandeelhouder van [bedrijf 12] B.V.3 Deze vennootschap was in de ten laste gelegde periode tot 1 mei 2020 enig bestuurder en enig aandeelhouder van de medeverdachte.4 Verdachte heeft verklaard dat hij de directeur was.5 Per 1 mei 2020 zijn de activiteiten verkocht aan [bedrijf 13] B.V. (DOC-179), welke verkoop is teruggedraaid nadat de accountant van [bedrijf 13] B.V. de hiervoor weergegeven handelwijze had ontdekt en gemeld als hiervoor benoemd.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft zich, onder verwijzing naar het afdoeningsvoorstel, op het standpunt gesteld dat het als feit 1 primair en feit 2 primair ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen kan worden verklaard.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft, onder verwijzing naar het afdoeningsvoorstel, geen bewijsverweer gevoerd.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank komt tot bewezenverklaring van de onder 1 primair en 2 primair ten laste gelegde feiten. Gelet op de tot stand gekomen procesafspraken en nu er door of namens verdachte geen vrijspraak is bepleit, zal de rechtbank hier volstaan met een opsomming van de (overige) bewijsmiddelen, te weten:

Per kwartaal zijn één of meerdere facturen nader door de FIOD uitgewerkt om te onderbouwen dat deze valselijk zijn opgemaakt. In totaal zijn er 1.067 dubbele facturen aangetroffen.6 De rechtbank acht ten aanzien van al deze dubbele facturen buiten redelijke twijfel dat een debet- respectievelijk creditfactuur op dezelfde wijze is aangepast als in de tabel voor een dergelijke factuur tot uitdrukking is gebracht.

Het doen van aangiften omzetbelasting en het opmaken van facturen en de verwerking daarvan in de administratie van de onderneming vallen binnen de normale bedrijfsvoering van de medeverdachte, zeker nu de onderliggende werkzaamheden betrekking hebben op werkzaamheden die binnen de normale bedrijfsvoering van de medeverdachte worden uitgevoerd. De verboden gedragingen zijn de medeverdachte dienstig geweest, nu de vennootschap hierdoor minder omzetbelasting heeft afgedragen dan waartoe zij gehouden was onderscheidenlijk meer BTW heeft teruggekregen dan waar zij recht op had. Daarnaast vermocht de medeverdachte erover te beschikken of die gedragingen al dan niet plaatsvonden. Deze gedragingen zijn telkens gepleegd in de sfeer van de rechtspersoon. Beide feiten kunnen daarom aan de medeverdachte worden toegerekend. Gezien de handelingen die uitgevoerd moesten worden om het BTW tarief op de naar de klant verstuurde factuur aan te passen en de aldus aangepaste facturen in de administratie te (laten) verwerken in de wetenschap dat de aangiften omzetbelasting op basis van die facturen zouden worden en ook daadwerkelijk werden gedaan, ligt daarin besloten dat de verdachte deze gedragingen opzettelijk heeft verricht en dat de medeverdachte dat handelen heeft aanvaard. De rechtbank rekent het opzet waarmee verdachte heeft gehandeld aan de medeverdachte toe.

Uit het voorgaande blijkt dat verdachte (middelijk) enig bestuurder en enig aandeelhouder van [medeverdachte] B.V. was en zelf betrokken was bij het opmaken van de facturen, bedrijfsadministratie en het indienen van de belastingaangiften. Daarom moet hij worden geacht feitelijke leiding te hebben gegeven aan de verboden gedragingen van de medeverdachte.

De bewezenverklaring

De rechtbank acht op grond van de opgegeven bewijsmiddelen waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de ten laste gelegde feiten heeft begaan, met dien verstande dat:

[medeverdachte] B.V. in de periode van 27 april 2017 tot en met 25 juli 2020 in Nederland,

telkens opzettelijk veertien bij de belastingwet voorziene aangiften, als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten digitale aangiften voor de omzetbelasting ten name van de fiscale eenheid [bedrijf 3] B.V./ [medeverdachte] B.V. over:

onjuist heeft gedaan,

terwijl dat feit telkens ertoe strekte dat te weinig belasting werd geheven,

aan welke bovenomschreven verboden gedragingen verdachte feitelijke leiding heeft gegeven;

[medeverdachte] B.V. in de periode van 1 januari 2017 tot en met 31 juli 2020 in Nederland,

een groot aantal geschriften die bestemd zijn om tot bewijs van enig feit te dienen, te weten 1.067 facturen, waaronder:

en

valselijk heeft opgemaakt, met het oogmerk om die facturen en administratie als echt en onvervalst te gebruiken, bestaande die valsheid hierin dat:

op één of meerdere van die facturen terzake verkoop en/of levering van goederen en/of diensten de BTW ten onrechte als ‘verlegd’ stond opgenomen, op één of meer creditfacturen de BTW ten onrechte met verlaagd tarief (6%, danwel 9%) stond opgenomen en/of de BTW ten onrechte met algemeen tarief (21%) stond opgenomen en/of een onjuiste omschrijving van de verkoop/diensten stond opgenomen, en/of die valse/vervalste facturen vervolgens zijn opgenomen in die bedrijfsadministratie, telkens met het oogmerk om die geschriften en die bedrijfsadministratie als echt en onvervalst te gebruiken,

aan welke bovenomschreven verboden gedragingen verdachte feitelijke leiding heeft gegeven;

De rechtbank acht niet bewezen wat aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd, zodat zij hem daarvan zal vrijspreken.

De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten zijn verbeterd in de bewezenverklaring. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

De vordering van de officier van justitie

De officier van justitie heeft conform het afdoeningsvoorstel gevorderd aan verdachte op te leggen:

Het standpunt van de verdediging

De raadsman heeft verzocht om de eis van de officier van justitie, die in overeenstemming is met het afdoeningsvoorstel, te volgen.

De gronden voor een straf of maatregel

Bij de strafoplegging houdt de rechtbank rekening met de aard en de ernst van de gepleegde feiten, de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en de persoon van verdachte zoals die uit het dossier en tijdens de behandeling ter terechtzitting naar voren zijn gekomen. De rechtbank acht daarbij in het bijzonder het volgende van belang.

Verdachte heeft de bedrijfsadministratie van [medeverdachte] B.V. op geraffineerde wijze valselijk opgemaakt door daarin 1.067 valse of vervalste facturen op te nemen en met gebruikmaking van die facturen aangifte omzetbelasting heeft gedaan. Daarmee heeft verdachte zich eveneens schuldig gemaakt aan belastingfraude door het over veertien kwartalen doen van onjuiste aangiften voor de omzetbelasting. Door deze gedragingen werd te weinig belasting geheven. De rechtbank rekent dit alles verdachte aan. De goede werking van het belastingsysteem staat of valt immers met de betrouwbaarheid, juistheid en volledigheid van aangiften. Dit systeem is mede gebaseerd op het vertrouwen dat een onderneming een juiste aangifte doet. Daarnaast wordt de gemeenschap door belastingfraude benadeeld, omdat de Staat der Nederland inkomsten ten behoeve van het algemeen nut misloopt. Dit leidt tot verzwaring van de belastingdruk bij andere belastingbetalers en draagt bij aan het ondermijnen van de belastingmoraal.

Als gevolg van haar handelen heeft verdachte de overheid, en daarmee de samenleving, voor een bedrag van € 658.977,-- benadeeld. In de oriëntatiepunten voor straftoemeting van het LOVS geldt als uitgangspunt bij een benadelingsbedrag tussen € 500.000,-- tot € 1.000.000,-- een onvoorwaardelijke gevangenisstraf tussen de 18 en 24 maanden.

De rechtbank heeft acht geslagen op een uittreksel uit de justitiële documentatie betreffende verdachte van 9 januari 2024. Hieruit blijkt dat verdachte niet eerder is veroordeeld voor een soortgelijk strafbaar feit.

De rechtbank stelt voorop dat zij haar eigen belangenafweging heeft gemaakt bij de bepaling van de op te leggen straf. Hoewel de ernst van het bewezen verklaarde op zichzelf een langdurige onvoorwaardelijke gevangenisstraf rechtvaardigt, ziet de rechtbank na het afwegen van alle belangen voldoende aanleiding om conform het afdoeningsvoorstel een forse taakstraf, een voorwaardelijke gevangenisstraf en een geldboete op te leggen.

Daarbij heeft de rechtbank oog voor de persoonlijke omstandigheden van verdachte die blijken uit de rapportages die over hem zijn opgemaakt. Ook heeft zij meewogen dat de naheffingsaanslag (€ 878.637,-- voor de omzetbelasting en € 30.250,-- voor de belastingrente) inmiddels geheel is voldaan. Daardoor is belastingnadeel teniet gedaan. Tot slot heeft de rechtbank acht geslagen op de straf die aan de medeverdachte (parketnummer: 84.079449.22) is opgelegd.

Nu sprake is van meerdaadse samenloop, is de cumulatie van taakstraffen niet begrensd tot 240 uren. De samenloopregeling van artikel 57 Sr kent geen beperkingen over cumulatie van taakstraffen, terwijl ook titel II (“Straffen”) van Boek 1 van het Wetboek van Strafrecht geen regels bevat over maximaal op te leggen taakstraf in geval van meerdaadse samenloop (ECLI:NL:HR:2022:1191). De wettelijke termijn voor het uitvoeren van een taakstraf is in artikel 6.3.1. Sv gesteld op 18 maanden. Uit de reclasseringsrapportage volgt dat verdachte in staat moet worden geacht, en zichzelf ook in staat acht, een taakstraf te verrichten. De raadsman heeft tijdens de zitting naar voren gebracht dat de verdediging overleg heeft gehad met de reclassering. Daaruit volgt dat de reclassering mogelijkheden ziet om verdachte (gezien zijn geestelijke en lichamelijke omstandigheden) de taakstraf te laten verrichten. Ook verdachte heeft tijdens de zitting te kennen gegeven dat hij in staat is 360 uren taakstraf te verrichten, en dat hij zich ervan bewust is dat er vervangende hechtenis zal volgen als hij de taakstraf niet verricht.