Uitspraken

De advocaat van betrokkene heeft betoogd dat de medische verklaring niet aan de eisen voldoet, omdat de onafhankelijke psychiater betrokkene niet persoonlijk heeft onderzocht. De rechtbank volgt de advocaat in dit betoog. Daartoe wordt het volgende overwogen.

Conform artikel 5:17 lid 3 van de Wvggz voegt de officier van justitie bij het indienen van een verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging onder meer een medische verklaring toe. Uit deze medische verklaring moet op grond van artikel 5:8 lid 1 van de Wvggz de actuele gezondheidstoestand van betrokkene blijken. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad moet de onafhankelijke psychiater de betrokkene persoonlijk onderzoeken. Dat wil zeggen dat hij betrokkene in een direct contact spreekt en observeert. Dit is slechts anders indien dat redelijkerwijs niet mogelijk is. In dat geval moet de psychiater in zijn verklaring verantwoorden waarom hij betrokkene niet of slechts in beperkte mate heeft kunnen onderzoeken. De rechtbank zal moeten nagaan of de psychiater datgene heeft gedaan wat redelijkerwijs van hem kon worden verwacht om het vereiste onderzoek te doen plaatsvinden (HR 25 september 2022, ECLI:NL:HR:2020:1509).

Uit de medische verklaring, de toelichting van de Officier van Justitie per e-mailbericht van 13 februari 2025 en de toelichting van de aanwezigen tijdens de zitting is gebleken dat de onafhankelijke psychiater tweemaal een afspraak had gepland met betrokkene en haar moeder op een externe locatie. Eenmaal op 8 januari 2025 en eenmaal op 20 januari 2025. Beide keren is het niet gelukt om betrokkene naar deze afspraak te krijgen. De onafhankelijke psychiater heeft de moeder vervolgens een aantal vragen aan de telefoon gesteld en eenmaal heel kort telefonisch met betrokkene gesproken, waarbij betrokkene slechts heeft aangegeven dat verplichte zorg niet gewenst was en daarna de verbinding heeft verbroken. Niet blijkt dat betrokkene door de onafhankelijke psychiater (ook) actief bezocht is op de voor hem bekende locaties, zoals bij de moeder thuis of haar eigen appartement waar zij staat ingeschreven, noch dat daar een poging toe is ondernomen. Dit geldt te meer nu de psychiater betrokkene bij de tweede afspraak wel telefonisch heeft gesproken en op dat moment dus ook naar het huis van de moeder had kunnen gaan. Daar komt nog bij dat de zorgverantwoordelijke tijdens de zitting heeft aangegeven dat het regelmatig niet, maar soms ook wel lukt om in gesprek te komen met betrokkene. De rechtbank concludeert hieruit dat betrokkene niet volledig uit beeld is en dat er mogelijkheden aanwezig zijn geweest om betrokkene in persoon te kunnen beoordelen, althans dat daar kansrijke pogingen toe hadden kunnen worden ondernomen. Betrokkene was bovendien ook zelf bij de zitting aanwezig.

Dat de onafhankelijke psychiater betrokkene eenmaal zeer kort telefonisch heeft gesproken staat niet in verhouding met het gewicht dat de medische verklaring in een zorgmachtigingsprocedure met zich mee brengt en de gevolgen die een zorgmachtiging kan hebben. Daar komt bij dat er hier sprake is van een eerste zorgmachtiging en dus geen voortzetting van een reeds bestaande machtiging, waarbij betrokkene al eerder is beoordeeld door een onafhankelijk deskundige. De rechtbank is van oordeel dat de onafhankelijke psychiater niet heeft gedaan wat redelijkerwijs van hem kan worden verwacht om het vereiste onderzoek te doen plaatsvinden.

Bovendien ontbreekt, mede gelet op het voorgaande, een duidelijke en toereikende verantwoording waarom de psychiater betrokkene niet heeft kunnen onderzoeken in een persoonlijk onderzoek. In deze zaak is dan ook onvoldoende recht gedaan aan het belang van betrokkene om persoonlijk onderzocht te kunnen worden voor het opstellen van een medische verklaring en er zal een nieuwe beoordeling moeten komen, indien een zorgmachtiging gewenst is. De nu overgelegde medische verklaring voldoet niet aan de wettelijke criteria. Het verzoek wordt om die reden afgewezen.