Uitspraken

Redengevende feiten en omstandigheden

De rechtbank komt tot bewezenverklaring van de onder 1 en 2 ten laste gelegde feiten op grond van de bewijsmiddelen die in de bijlage bij dit vonnis zijn vervat.

Bewijsmotivering

De verklaringen van aangeefster [slachtoffer 2] en getuige [slachtoffer 1]

De rechtbank stelt voorop dat zij de verklaringen van [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] in beginsel betrouwbaar acht en bruikbaar voor het bewijs, nu zij grotendeels en op belangrijke punten met elkaar overeenkomen en op hierna te noemen punten steun vinden in overige bewijsmiddelen.

Wel ziet de rechtbank aanleiding om per onderdeel van de tenlastelegging behoedzaamheid te betrachten bij het gewicht van de bewijswaarde van de verklaringen, gelet op het volgende. De gebeurtenissen waarover zij verklaren spelen zich af in een periode die dertien jaar geleden start en circa tien jaren bestrijkt. Naar algemene ervaringsregels bestaat het risico dat tijdsverloop – ongemerkt – de nauwkeurigheid van herinneringen aantast, deze kan vertekenen, verkleuren of anderszins beïnvloeden. De rechtbank houdt daarbij rekening met het gegeven dat blijkens het dossier [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] , nadat ieder van hen zich uiteindelijk heeft los gemaakt uit de thuissituatie, (begrijpelijkerwijs) over hun ervaringen hebben gesproken met elkaar en met professionele hulpverleners. Voorts geeft de inhoud van het dossier (bijvoorbeeld pag. 163 onder ’22 november 2019’) aanleiding om te veronderstellen dat zij, als gevolg van de door hen ontvangen professionele hulp, mogelijk tot zogenaamde hervonden herinneringen zijn gekomen. Die omstandigheden tezamen maken dat de rechtbank alert wil zijn op de mogelijkheid dat hun herinneringen, onbewust, zijn beïnvloed. De rechtbank zal dan ook de verklaringen van [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] met gepaste behoedzaamheid gebruiken, namelijk alleen voor zover zij door andere bewijsmiddelen – zoals de verklaringen van onder andere [naam zus 1] en de verdachte zelf – worden ondersteund.

Steunbewijs

Anders dan de verdediging is de rechtbank van oordeel dat het dossier in voldoende mate steunbewijs biedt voor de verklaringen van [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] dat zij beiden zij gedurende een lange periode fysiek en psychisch zijn mishandeld door hun vader. De verklaringen van zowel [slachtoffer 2] als [slachtoffer 1] vinden op belangrijke onderdelen steun in de verklaringen van de verdachte zelf. De verdachte heeft concreet bekend dat hij [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] , al vanaf jonge leeftijd, heeft geslagen met een riem, de vlakke hand en een slipper en voorts dat hij in het huis camera’s heeft opgehangen teneinde met name [slachtoffer 1] in de gaten te kunnen houden. Voorts heeft de verdachte bevestigd dat hij [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] een telefoon of opnameapparatuur meegaf als zij van huis weggingen en dat zij de lijn hiervan moesten openhouden zodat hij op ieder moment kon horen wat ze aan het doen waren. Daarnaast ziet de rechtbank steunbewijs in de verklaringen van de getuigen [naam zus 1] en [naam zus 2] , zijnde de twee andere nog thuiswonende dochters van verdachte, alsmede in de verklaring van [naam moeder 2] , de moeder van [slachtoffer 2] , [naam zus 1] en [naam zus 2] . Tenslotte is er ook vanuit diverse overige bronnen informatie naar voren gekomen dat [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] zouden worden mishandeld. Zo blijkt uit verslagen van de middelbare school van zowel [slachtoffer 2] als [slachtoffer 1] dat er blauwe plekken werden waargenomen. De betrokkenen van beide scholen zijn, aldus de zich in het dossier bevindende correspondentie door de jaren heen, bezorgd geweest om het welzijn van [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] .

Reactie op het verweer dat het letsel van [slachtoffer 1] door haarzelf is toegebracht

Geconfronteerd met de foto’s van [slachtoffer 1] met een opgezwollen en blauw oog en een dikke neus met wondje (pagina 235 van het politiedossier) heeft de verdachte ter terechtzitting verklaard dat [slachtoffer 1] zichzelf deze verwondingen had toegebracht, dat zij doorlopend zichzelf verwondde en maandelijks met zelf toegebrachte verwondingen rondliep.

De rechtbank acht deze verklaring van de verdachte, gelet op de aard van het letsel zoals dat uit hiervoor genoemde foto’s blijkt, uitermate onwaarschijnlijk en schuift de verklaring van verdachte dienaangaande als ongeloofwaardig terzijde. Daaraan draagt bij dat de nog thuis wonende andere twee zussen tegenstrijdig hebben verklaard over het punt dat [slachtoffer 1] zou hebben toegegeven dat zij zichzelf letsel toebracht, waarbij de rechtbank er ook rekening mee houdt dat (al dan niet bewust) grote invloed van de ouders kan zijn uitgegaan op de thuiswonende andere twee dochters. Verder draagt aan de onwaarschijnlijkheid en ongeloofwaardigheid van de verklaring van de verdachte bij dat de verdachte zich niet heeft gedragen zoals je van een vader zou verwachten indien juist zou zijn dat [slachtoffer 1] zichzelf stelselmatig dergelijk letsel toebracht. Zo heeft hij naar zijn zeggen geen professionele hulp (bijvoorbeeld via een huisarts) gezocht, naar zijn zeggen omdat [slachtoffer 1] dat niet wilde.

Tussenconclusie

Alle hiervoor genoemde bewijsmiddelen in onderling verband en samenhang bezien, is naar het oordeel van de rechtbank vast komen te staan dat – kort gezegd – de verdachte zijn dochters [slachtoffer 2] en [slachtoffer 1] jarenlang lichamelijk heeft mishandeld door met (onder meer) een riem en de hand op het gezicht en het lichaam te slaan.

Psychische mishandeling

De rechtbank overweegt – in lijn met landelijke jurisprudentie – (zie onder meer ECLI:L:RBMNE:263, ECLI:NL:GHDHA:2017:1539 en ECLI:NL:GHDHA:2021:806) – dat onder de verbodsnorm van artikel 300 Wetboek van Strafrecht niet alleen lichamelijk letsel is begrepen maar ook psychisch letsel. De in artikel 300, vierde lid, van het Wetboek van Strafrecht genoemde gelijkstelling van mishandeling met benadeling van de gezondheid biedt aanknopingspunten voor strafbaarheid van niet alleen het veroorzaken van lichamelijke pijn, letsel of onlust, maar ook voor mishandeling van psychische aard. De rechtbank is in dit verband verder van oordeel dat voor de vraag of een gedraging kan worden aangemerkt als psychische mishandeling, het aankomt op de omstandigheden van het geval, waaronder de aard van de gedraging(en) van verdachte en de omstandigheden waaronder deze is/zijn verricht.

De rechtbank is van oordeel dat op grond van de bewijsmiddelen is komen vast te staan dat de verdachte door de bewezenverklaarde gedragingen opzettelijk psychisch letsel bij zowel [slachtoffer 1] als [slachtoffer 2] heeft veroorzaakt. Die gedragingen moeten worden bezien in samenhang met de fysieke mishandelingen. Voor de gedragingen die de rechtbank onder de aanduiding ‘psychisch’ heeft bewezenverklaard geldt dat dit een langdurige en stelselmatige, extreme vorm van controle-uitoefening op de slachtoffers inhield. Door deze controle werd hun vrijheid ernstig beperkt en hun privacy aangetast. Ook was aan de controle steeds de dreiging van fysieke mishandeling verbonden, namelijk als de verdachte door de camera’s of het afluisteren gedrag bij [slachtoffer 2] of [slachtoffer 1] waarnam dat in zijn ogen strafwaardig was. Beide slachtoffers zijn aldus door toedoen van de verdachte in grote onveiligheid opgegroeid. Aldus is voor beide slachtoffers sprake geweest van geestelijk lijden. Dit wordt met betrekking tot [slachtoffer 2] ondersteund door het in de bewijsmiddelen opgenomen proces-verbaal met de informatie van de Nassaupraktijk over haar geestelijk letsel. Ten aanzien van [slachtoffer 1] blijkt het geestelijk letsel uit de verklaring van GGZ-psychologe Van Gendt, die de diagnose PTSS stelt en haar heeft behandeld met EMDR-sessies (productie 6 bij haar vordering tot schadevergoeding). Hiermee staat naar het oordeel van de rechtbank psychisch letsel als gevolg van de mishandelingen vast.

Gelet op de omvang, duur en de aard van de bewezenverklaarde gedragingen van de verdachte in samenhang bezien en naar hun uiterlijke verschijningsvorm te beoordelen, concludeert de rechtbank dat het niet anders kan dan dat de verdachte ook ten aanzien van de psychische mishandeling de aanmerkelijke kans op de benadeling van de (psychische) gezondheid van de kinderen bewust heeft aanvaard. Daarbij is van belang dat ook na de inzet van de kinderbescherming de verdachte doorging met zijn gedrag, hoewel hij er toen op is gewezen dat sprake was van een dreiging in de ontwikkeling van zijn kinderen.

Conclusie

Concluderend is de rechtbank dan ook van oordeel dat, op grond van de in de bijlage vermelde bewijsmiddelen, in onderlinge samenhang en verband bezien, wettig en overtuigend bewezen is dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan mishandeling door de in de bewezenverklaring vermelde handelingen. De door de verdediging aangevoerde bewijsverweren stuiten alle af op de bewijsmiddelen in samenhang met bovenstaande.

Bewezenverklaring

De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte de onder 1 en 2 ten laste gelegde feiten heeft begaan, met dien verstande dat

Feit 1.

hij in de periode van 7 oktober 2009 tot en met 30 april 2014 te Alkmaar, zijn kind, [slachtoffer 1] (geboortedatum [geboortedatum 2] ) heeft mishandeld door die [slachtoffer 1] :

en

Feit 2.

hij in de periode van 7 oktober 2009 tot en met 31 december 2019 te Alkmaar en/of Zaandam, zijn kind, [slachtoffer 2] (geboortedatum [datum] heeft mishandeld door die [slachtoffer 2] :

en

De in de tenlastelegging voorkomende taal- en/of schrijffouten zijn verbeterd. Blijkens het verhandelde op de terechtzitting is verdachte daardoor niet geschaad in zijn verdediging.

Partiële vrijspraak

Verdachte wordt vrijgesproken van de overige in de tenlastelegging opgenomen feitelijkheden. De aangifte van [slachtoffer 2] en de getuigenverklaring van [slachtoffer 1] vinden op deze onderdelen namelijk onvoldoende steun in de andere bewijsmiddelen