Uitspraken

Ook heeft Bibliotheek Hoorn zich beroepen op andere omstandigheden die zodanig zijn dat van haar als werkgever in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. In dit verband spreekt Bibliotheek Hoorn van een onoverbrugbaar verschil van inzicht binnen de leiding van de bibliotheek en – naar aanleiding daarvan – van de onmogelijkheid deze situatie, in samenwerking tussen bestuur en [verweerster] , ten goede te keren, ondanks de geboden ondersteuning. Daarbij betrekt Bibliotheek Hoorn dat [verweerster] nalaat op haar eigen aandeel te reflecteren en tegelijk bij herhaling zelf aangeeft de controle over de situatie verloren te zijn. De kantonrechter overweegt hieromtrent als volgt.

De h-grond dient blijkens de parlementaire geschiedenis niet als reparatiegrond, in die zin dat deze niet dient te worden gebruikt voor het repareren van het op de (bovengenoemde) overige gronden onvoldoende onderbouwde ontslag. Onder deze h-grond kunnen niet verschillende andere gronden worden ondergebracht, die op zich onvoldoende ‘redelijke grond’ opleveren, maar dat samengeteld wel kunnen (Handelingen I 2013/14, 33818, 32, p. 10). Bibliotheek heeft ten aanzien van de h-grond verwezen naar de feiten en omstandigheden die zij ten grondslag heeft gelegd aan de d-grond. Het door Bibliotheek Hoorn genoemde verschil van inzicht over het bij te voeren beleid, ziet ook op die feiten en omstandigheden. Bibliotheek Hoorn heeft immers gesteld dat [verweerster] heeft nagelaten de analyse en beslissing van het bestuur om een interim-manager aan te stellen te omarmen en uit te voeren en dat in dat opzicht sprake is van een verschil van inzicht over het te voeren beleid. Dit ziet, zoals hiervoor besproken, op het functioneren van [verweerster] en daarmee op de d-grond. Er moet sprake zijn van een voldragen grond om het verzoek tot ontbinding toe te wijzen. Hiervoor is geoordeeld dat geen sprake is van een voldragen d-grond. Dit kan – gelet op de ratio van de wet – niet gerepareerd worden door op grond van dezelfde omstandigheden te spreken van een andere grond. De vergelijking met de uitspraak in de zaak Toneelgroep De Appel (NL:RBAMS:2015:8600) gaat in deze niet op. Het ontbindingsverzoek op de h-grond is derhalve niet toewijsbaar.

Ten slotte heeft Bibliotheek Hoorn aangevoerd dat de redelijke grond voor ontbinding is gelegen in een duurzaam verstoorde arbeidsverhouding tussen partijen, zodanig dat van Bibliotheek Hoorn in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren (g-grond). Bibliotheek Hoorn voert hiertoe aan dat [verweerster] niet meer binnen de organisatie van de bibliotheek kan functioneren, nu zij het vertrouwen van de meerderheid van de medewerkers is verloren. Dit klemt temeer daar met name de medewerkers op spilfuncties zeer veel moeite met haar hebben, aldus Bibliotheek Hoorn. [verweerster] voert aan dat de verstoring van de arbeidsverhouding niet zodanig is dat van Bibliotheek Hoorn niet kan worden gevergd de overeenkomst langer te laten voortduren. De kantonrechter overweegt als volgt.

Niet in geschil is dat voor een goede vervulling van de door [verweerster] beklede functie van directeur wederzijds vertrouwen tussen haar en het bestuur, maar ook tussen haar en de spilfunctionarissen, noodzakelijk is. Uit de door Bibliotheek Hoorn overgelegde verklaringen blijkt duidelijk dat er aan de zijde van het bestuur en de spilfunctionarissen geen (behoorlijk) draagvlak meer bestaat voor een verdere samenwerking met [verweerster] , aangezien het daarvoor vereiste vertrouwen ontbreekt. In dit verband acht de kantonrechter van belang dat (vrijwel) alle medewerkers met spilfuncties – er is een zestal verklaringen overgelegd – te kennen hebben gegeven dat de verhouding met [verweerster] zeer ernstig is verstoord. Op basis van die verklaringen en de opstelling van het bestuur is niet te verwachten dat [verweerster] kan terugkeren in de organisatie vanwege het ontbreken van een (behoorlijk) draagvlak voor een verdere vruchtbare samenwerking. Het vereiste vertrouwen daarvoor ontbreekt. Dit vertrouwen is essentieel, nu [verweerster] als directeur een belangrijke spilfunctie binnen de organisatie bekleedt. [verweerster] heeft ter zitting gezegd dat zij nog wel mogelijkheden ziet om terug te keren, maar onder voorwaarden, omdat volgens haar het bestuur onderdeel is van het probleem, zodat een goede analyse noodzakelijk is. Naar het oordeel van de kantonrechter geeft [verweerster] daarmee zelf ook aan dat er in feite binnen de organisatie geen draagvlak meer is voor haar terugkeer. De kantonrechter acht de verstoorde arbeidsverhouding - op grond van al deze omstandigheden - zodanig dat van Bibliotheek Hoorn in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst met [verweerster] te laten voortduren. De omstandigheid dat [verweerster] bereid is de relatie met haar collega’s te herstellen, maakt dat niet anders.

Nu Bibliotheek Hoorn verder gemotiveerd heeft gesteld dat er, mede gelet op de vertrouwensbreuk zowel met het bestuur als het personeel, geen (passende) herplaatsingsmogelijkheden voor [verweerster] zijn en [verweerster] in reactie hierop niet aannemelijk heeft gemaakt dat dit anders is, neemt de kantonrechter aan dat in de concrete omstandigheden van het geval herplaatsing niet in de rede ligt. De arbeidsovereenkomst tussen partijen zal derhalve worden ontbonden wegens een verstoorde arbeidsrelatie. Het verzoek van Bibliotheek Hoorn zal in zoverre worden toegewezen.

Op de voet van artikel 7:671b lid 8 sub a BW dient vervolgens de ontbindingsdatum te worden vastgesteld, waarbij moet worden uitgegaan van het tijdstip waarop de arbeidsovereenkomst bij (reguliere) opzegging zou zijn geëindigd. Aldus rekening houdend met een opzegtermijn van twee maanden, zal de arbeidsovereenkomst worden ontbonden met ingang van 1 augustus 2018. De kantonrechter ziet geen aanleiding, mede gelet op de beperkte duur van de onderhavige procedure, om deze duur in mindering te brengen op de datum van ontbinding.

Aan de orde is de vraag of aan [verweerster] op grond van artikel 7:673 lid 1 sub a onder 2 BW een transitievergoeding toekomt. Deze vraag wordt bevestigend beantwoord. Bibliotheek Hoorn betwist dat ook niet. Over de hoogte van de transitievergoeding zijn partijen het ook eens, zodat een bedrag van € 5.768,83 bruto aan [verweerster] zal worden toegekend. Het verzoek en tegenverzoek zijn in zoverre toewijsbaar.

[verweerster] heeft voorts verzocht haar ingeval van ontbinding van de arbeidsovereenkomst een billijke vergoeding ad € 450.000,-- toe te kennen, omdat Bibliotheek Hoorn ernstig verwijtbaar jegens haar heeft gehandeld. Bibliotheek heeft hiertegen verweer gevoerd. Volgens haar heeft zij steeds zorgvuldig jegens [verweerster] gehandeld.

Vooropgesteld wordt dat ingevolge artikel 7:671b lid 8 sub c BW de kantonrechter de werknemer van wie, zoals hier, de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt ontbonden, een billijke vergoeding kan toekennen, indien de ontbinding van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever.

Ten aanzien van de hoogte van de toe te kennen billijke vergoeding stelt de kantonrechter het volgende voorop. De billijke vergoeding moet – naar haar aard – in relatie staan tot het ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever. Bij het bepalen van de omvang van de billijke vergoeding komt het verder aan op een beoordeling van alle omstandigheden van het geval (zie: HR 30 juni 2017, ECLI:NL:HR: 2017:1187 (New Hairstyle). Ook met de gevolgen van de ontbinding kan rekening worden gehouden, voor zover die gevolgen zijn toe te rekenen aan het verwijt dat de werkgever kan worden gemaakt. Het gaat er uiteindelijk om dat de werknemer wordt gecompenseerd voor het ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever. De billijke vergoeding heeft echter geen specifiek punitief karakter en bij het begroten daarvan kan dus geen rol spelen welk bedrag voor de werkgever een punitief, dat wil zeggen ‘bestraffend’ effect heeft.

Op de voet van artikel 7:686a lid 6 BW worden partijen van de voorgenomen beslissing in kennis gesteld en is Bibliotheek Hoorn bevoegd haar verzoek binnen de hierna te noemen termijn in te trekken.

Gelet op de uitslag van de procedure komen de proceskosten van het verzoek voor rekening van Bibliotheek Hoorn. Daarbij wordt zij ook veroordeeld tot betaling van € 100,-- aan nasalaris voor zover daadwerkelijk nakosten door [verweerster] worden gemaakt.

In het tegenverzoek vordert [verweerster] voorts rectificatie van de berichten die zijn verschenen in het Noordhollands Dagblad van 21 februari 2018 en op www.bibliotheekblad.nl (zie 2.13. en 2.14.) door middel van een persbericht. Volgens [verweerster] heeft Bibliotheek Hoorn hiermee haar naam door het slijk gehaald en aldus onrechtmatig jegens haar gehandeld. Bibliotheek Hoorn heeft aangevoerd dat de journalist reeds uit onbekende bron vernomen had wat er aan de hand was en dat, toen de voorzitter van het bestuur om commentaar werd gevraagd, ontkennen volstrekt onmogelijk was ter beperking van publicitaire schade. Volgens Bibliotheek Hoorn heeft de voorzitter [verweerster] niet als een monster neergezet, maar heeft hij zich uiterst neutraal uitgelaten. De kantonrechter overweegt hieromtrent als volgt.

Bij de vraag of de uitlatingen van Bibliotheek Hoorn in strijd zijn met de in het maatschappelijk verkeer betamende zorgvuldigheid, staan twee belangen tegenover elkaar. Het belang van [verweerster] dat zij niet door (openbare of openbaar gemaakte) uitlatingen wordt blootgesteld aan lichtvaardige verdachtmakingen en het belang van Bibliotheek Hoorn om, zoals zij stelt, publicitaire schade te beperken. Welke van deze belangen de doorslag behoort te geven, hangt af van de in onderling verband te beschouwen omstandigheden, waaronder de aard van de gepubliceerde verdenkingen en de ernst van de te verwachten gevolgen, de ernst van de misstand welke de publicatie aan de kaak beoogt te stellen, de mate waarin de verdenkingen ten tijde van de publicatie steun vonden in het toen beschikbare feitenmateriaal, de inkleding van de verdenkingen, de kans dat de betreffende informatie ook zonder de verweten terbeschikkingstelling aan de pers in de publiciteit zou zijn gekomen.

Na afweging van alle ter zake dienende omstandigheden is de kantonrechter van oordeel dat het belang van [verweerster] zwaarder weegt dan het belang van Bibliotheek Hoorn. Bibliotheek Hoorn heeft dus onrechtmatig jegens [verweerster] gehandeld. [verweerster] heeft er belang bij dat een en ander wordt rechtgezet. Rectificatie door middel van een persbericht is daartoe echter - naar het oordeel van de kantonrechter - een disproportioneel middel. Aan het belang van [verweerster] ter zake van haar eer en goede naam en reputatie wordt in voldoende mate tegemoet gekomen door de vaststelling in deze beschikking dat de gewraakte uitlatingen niet juist en onrechtmatig zijn en het meewegen van deze omstandigheid en haar kansen op de arbeidsmarkt bij de bepaling van de billijke vergoeding. Desgewenst kan [verweerster] deze beschikking zelf onder de aandacht van het publiek brengen. De vordering tot rectificatie zal derhalve worden afgewezen.

Gelet op de uitslag van de procedure komen de proceskosten van het tegenverzoek voor rekening van Bibliotheek Hoorn. Gelet op de nauwe samenhang met de procedure in het verzoek zullen de kosten op nihil worden gesteld.