Uitspraken

De feiten 2

De rechtbank gaat op grond van de wettige bewijsmiddelen uit van de navolgende feiten, die verder ook niet ter discussie staan.

Door een melding bij de politie in juli 2013 over verdachte situaties aan de [adres] te [woonplaats] heeft de politie waarnemingen op deze locatie verricht.3 Dit heeft geleid tot het in beeld brengen van de eigendoms- en financieringsconstructie van het pand aan de [adres] te [woonplaats] .4

Uit de leveringsakte van het pand blijkt dat op 2 mei 2005 het pand aan de [adres] te [woonplaats] is verkocht door [A] aan [bedrijf 1] B.V. voor een bedrag van € 850.000,-.5 Blijkens een andere leveringsakte van het pand werd op dezelfde dag, die 2 mei 2005, het pand door [bedrijf 1] B.V. verkocht aan [verdachte] oftewel verdachte. De verkoopprijs was € 986.000,- en [bedrijf 1] B.V. en verdachte spraken af dat de koopsom uiterlijk, een jaar later, op 2 mei 2006 door storting op een bankrekening van de notaris moest zijn voldaan. Het niet op tijd betalen van de koopsom was opgenomen als een ontbindende voorwaarde met een boete van 10% van de koopsom.6

In de waardeloosheidsverklaring van 31 augustus 2006 blijkt dat verdachte niet op 1 mei 2006 de betaling van de koopsom heeft voldaan. Partijen hebben samen besloten dat de koopsom van € 986.000,- en de verschuldigde boete van 10% van de koopsom, te weten € 98.600,-, uiterlijk op 1 september 2006 zou plaatsvinden.7 Een bedrag van € 249.750,- werd als deel van de koopsom als tijdelijke lening verstrekt door verdachte aan [bedrijf 1] B.V.. Het verschuldigde bedrag dat verdachte aan [bedrijf 1] B.V. diende te voldoen bedroeg dus € 834.850,-.8

Uit onderzoek is gebleken dat in augustus 2006 een bedrag van € 835.000,- voor de betaling van het pand is overgemaakt aan de notaris door [notaris] NV.9 Verdachte blijkt de ultimate benefical owner, ook wel de uiteindelijke economisch eigenaar, van [notaris] NV te zijn en dit bedrijf is gevestigd in Curaçao.10 Uit het onderzoek komt naar voren dat de € 835.000,- voor de betaling van het pand via verschillende bedrijven bij [notaris] NV is terechtgekomen. Zo werd op 7 juli 2006 een bedrag van € 425.000,- overgemaakt van [bedrijf 2] Bvba naar [bedrijf 3] BV. Op 25 en 31 juli 2006 werd respectievelijk € 380.000,- en € 214.572,50 van [bedrijf 4] NV ook naar [bedrijf 3] BV overgemaakt.11 [bedrijf 3] NV kreeg eind juli 2006 van eerdergenoemde partijen dus een bedrag van € 1.019.572,50. Vervolgens werd op 10 augustus 2006 een bedrag van € 760.000,- van [bedrijf 3] BV weer teruggestort [bedrijf 4] NV.12 Uiteindelijk wordt € 850.00,- van [bedrijf 4] NV overgemaakt naar [notaris] NV waarna [notaris] NV het bedrag van € 835.000,- voor de betaling van het pand overmaakte naar de notaris.13 Verdachte was betrokken bij [bedrijf 2] Bvba gevestigd in België, [bedrijf 3] BV gevestigd in Nederland en [bedrijf 4] NV gevestigd in België als (gedelegeerd) bestuurder of enig aandeelhouder.14

Beoordelingskader witwassen bij de afwezigheid van een concreet feit

Voor een bewezenverklaring van witwassen is vereist dat voldoende komt vast te staan dat het desbetreffende voorwerp – in dit geval de geldsom van € 1.019.572,50 en de woning aan de [adres] te [woonplaats] – afkomstig is uit enig misdrijf.

Het kan bewezen worden geacht dat de geldsom en de woning uit enig misdrijf afkomstig is, indien het op grond van de vastgestelde feiten en omstandigheden niet anders kan zijn dan dat de geldsom en de woning uit enig misdrijf afkomstig zijn. Het is aan het openbaar ministerie om bewijs aan te dragen waaruit zodanige feiten en omstandigheden kunnen worden afgeleid. Als de vastgestelde feiten en omstandigheden het vermoeden van witwassen rechtvaardigen, mag in beginsel van de verdachte worden verlangd dat hij/zij een voldoende concrete, verifieerbare en op voorhand niet hoogst onwaarschijnlijke verklaring geeft voor de herkomst van het geld of de goederen.

De omstandigheid dat zo een verklaring van de verdachte mag worden verlangd, houdt niet in dat het aan de verdachte is om aannemelijk te maken dat het voorwerp niet van misdrijf afkomstig is. Indien de verdachte zo een verklaring heeft gegeven, ligt het op de weg van het openbaar ministerie nader onderzoek te doen naar die verklaring.
Uit de resultaten van een dergelijk onderzoek moet blijken dat met voldoende mate van zekerheid kan worden uitgesloten dat de geldbedragen en de goederen waarop de verdenking betrekking heeft, een legale herkomst hebben en dat derhalve een criminele herkomst als enige aanvaardbare verklaring kan gelden.

Vermoeden van witwassen

Uit het financieel onderzoek blijkt dat verdachte in 2005 een vermogen opgeeft van € 4.000.000, terwijl hij in het voorgaande jaar geen opgave doet van enig vermogen. Het is niet inzichtelijk hoe dit vermogen tot stand is gekomen en hoe dit is opgebouwd. Ook de herkomst van dit vermogen is onbekend. De verhouding van dit vermogen in relatie tot zijn salaris uit dienstverband is niet verklaarbaar.

Uit de aangifte inkomstenbelasting 2004 blijkt dat verdachte geen eigen woning heeft. In 2005 wordt door verdachte de woning aan de [adres] te [woonplaats] aangekocht. In de aangifte inkomstenbelasting wordt voor deze woning een eigen woningschuld opgegeven van € 986.000,-. Uit de akte van levering van bovengenoemde aankoop blijkt dat [bedrijf 1] B.V. de feitelijke verstrekker is van deze (onderhandse) lening met een rentepercentage van 5%. In de aangifte inkomstenbelasting 2006 geeft verdachte een bedrag van € 130.957,- op aan rente en kosten voor eigen woning met betrekking tot de door [bedrijf 1] B.V. verstrekte lening. Tevens geeft verdachte in de aangifte van 2006 een bedrag van € 45.900,- aan als rente en kosten eigen woning over de periode 15 augustus 2006 tot en met 31 december 2006 betrekking hebbende op een lening van [notaris] NV, gevestigd te Curaçao. [notaris] NV heeft in 2006 een lening verstrekt van € 834.850,- (in verband met de aankoop van de betreffende woning) aan verdachte zonder hypothecaire inschrijving te verlangen. [notaris] NV heeft ondanks het verstrekken van een lening van ruim € 830.000,- geen hypotheek gevestigd op de woning gelegen aan de [adres] te [woonplaats] . Tevens wordt een rente gevraagd van 12% en is [notaris] voor 100% aandeelhouder van [bedrijf 5] BV.15

Gelet op de eerdergenoemde bewijsmiddelen en het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat meerdere typologieën16 van witwassen op de onderhavige zaak van toepassing zijn, op basis waarvan een vermoeden van witwassen jegens de verdachte is gerechtvaardigd. Naar het oordeel van de rechtbank is er gebruik gemaakt van complexe verhullende constructies, met onder andere vennootschappen in het buitenland en leningen met niet marktconforme rentepercentages. Dat leidt tot een gerechtvaardigd vermoeden van witwassen. Van verdachte mocht daarom worden verlangd dat hij een voldoende concrete, verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring gaf voor de herkomst van de geldsom en de woning. Daar is hem door de politie ook om gevraagd.

Verklaring van verdachte

Verdachte heeft tijdens zijn verhoor in juni 2018 bij de politie verklaard dat hij de woning gelegen aan de [adres] te [woonplaats] niet meteen kon afnemen en daarom met (de eigenaar van) [bedrijf 1] B.V. had afgesproken dat zij de woning zouden kopen, waarna de woning zou worden doorverkocht aan verdachte. Dit hebben ze vormgegeven met een Groninger akte, waar ook een boeteclausule in stond als de koopsom uiteindelijk niet op tijd door verdachte zou worden betaald. Het geld van het pand zou uit België zijn gekomen. Daar zou met onroerend goed geld zijn verdiend.17 Dat zou zijn gedaan met een aandelentransactie van een onderneming waarin voornamelijk een kostbaar pand zou zijn ondergebracht dat was verhuurd aan [naam] in [woonplaats] .18 Verdachte heeft naar aanleiding van zijn verhoor bescheiden aangeleverd over de eerdergenoemde aandelentransactie.

De door verdachte aangeleverde stukken roepen veel vragen op en maken niet duidelijk hoe eventueel verdiende bedragen uiteindelijk bij [notaris] NV zijn terechtgekomen. De politie heeft daarom aanvullende vragen gesteld. Onder meer heeft de politie gevraagd om betalingsbewijzen waaruit zou blijken dat de aandelentransactie daadwerkelijk heeft plaatsgevonden en dat er geld is betaald voor de aandelen. Daarnaast heeft de politie gevraagd waarom het pand aan de [adres] niet meteen is betaald, of in ieder geval ruim voordat in mei 2006 een boete werd verbeurd, nu uit de stukken van de aandelentransactie blijkt dat de daaruit voortvloeiende opbrengst al in november 2005 zou zijn gerealiseerd. Op geen van de aanvullende vragen heeft verdachte antwoord gegeven.

De rechtbank is van oordeel dat de verklaring van verdachte dat de geldsom en daarmee de aankoop van de woning een legale herkomst hebben, onvoldoende concreet is gemaakt en ook op geen enkele manier verifieerbaar is gebleken. De stukken die verdachte heeft overgelegd ten aanzien van de Belgische aandelentransactie bewijzen niet het bestaan van een aandelentransactie noch dat daarmee werkelijk activa zijn overgedragen en betaald. De stukken sluiten ook niet aan bij het verhaal van verdachte. Zij maken in het bijzonder niet inzichtelijk hoe de opbrengst uiteindelijk bij [notaris] NV zou zijn gekomen. Dat moet wel. Want dat is de vennootschap die uiteindelijk het grootste deel van het aankoopbedrag voor de woning aan de [adres] betaalde; en die voor de betaling van dat bedrag met verdachte een leningsovereenkomst zou hebben gesloten zonder enige vorm van zekerheid en met een rente van 12%, die uiteindelijk in het geheel niet door verdachte is ingelost. Het tijdstip waarop met de aandelentransactie geld zou zijn verdiend (eind 2005) en het dan kennelijk moedwillig verbeuren van een boete in mei 2006 dragen eraan bij dat – zonder nader aan te leveren informatie – het verhaal hoogst onwaarschijnlijk is. Kortom: de rechtbank acht de verklaring van verdachte onvoldoende concreet noch verifieerbaar en ook hoogst onwaarschijnlijk.

Conclusie

Op basis van het voorgaande kan de rechtbank met voldoende mate van zekerheid uitsluiten dat de geldsom van € 1.019.572,50 en daarmee de woning een legale herkomst hebben. Het kan niet anders zijn dan dat deze geldsom en de woning onmiddellijk of middellijk uit enig misdrijf afkomstig zijn, en dat verdachte dit wist. Met de hiervoor beschreven constructies heeft verdachte die criminele herkomst verhuld.

De rechtbank komt daarom tot een bewezenverklaring voor witwassen in de periode van 2 mei 2005 tot en met 23 februari 2016, de dag dat verdachte failliet is verklaard, waarbij verdachte de herkomst van de geldsom en de woning heeft verhuld.