Uitspraken

Aan verdachte is ten laste gelegd dat:

hij op of omstreeks 29 oktober 2023 te Nijmegen, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om [slachtoffer] , opzettelijk en met voorbedachten rade van het leven te beroven, met een vuurwapen een of meerdere malen op de auto van die [slachtoffer] heeft geschoten, terwijl die [slachtoffer] zich op dat moment in de auto bevond, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;

subsidiair althans, indien het vorenstaande niet tot een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

hij op of omstreeks 29 oktober 2023 te Nijmegen, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om aan [slachtoffer] opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met een vuurwapen een (aantal) kogel(s) heeft afgevuurd op of in de richting van de personenauto waarin voornoemde [slachtoffer] zich als bestuurder bevond, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.

Het standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie heeft gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan poging tot moord, omdat verdachte na de ruzie met de broer van [slachtoffer] naar huis reed, een wapen meenam en naar [slachtoffer] reed om vervolgens op haar te schieten, terwijl zij met haar auto wegvluchtte.

Het standpunt van de verdediging

De raadslieden hebben bepleit dat verdachte dient te worden vrijgesproken van het primair en subsidiair tenlastegelegde, omdat verdachte niet de bedoeling had om [slachtoffer] wat aan te doen. Verdachte heeft verklaard dat hij in gesprek wilde met [slachtoffer] om problemen over de omgang met zijn dochter te voorkomen. Toen zij – voordat het gesprek kon beginnen – de auto startte, voelde hij zich machteloos en schoot hij van dichtbij gericht laag op de linker achterband om te voorkomen dat zij weg zou rijden. De raadslieden hebben gesteld dat er geen (voorwaardelijk) opzet bestond om [slachtoffer] van het leven te beroven ofwel zwaar lichamelijk letsel toe te brengen. Van voorbedachte raad was geen sprake.

De raadslieden hebben gesteld dat de verklaring van verdachte wordt bevestigd door de eerste verklaring van aangeefster die zij kort na het incident op straat heeft afgelegd, inhoudende “hij schoot op mijn auto waarop ik wegreed”. Hieruit blijkt dat verdachte op een stilstaande auto schoot. De verbalisant die hieromtrent een proces-verbaal van bevindingen opstelde, heeft bij de rechter-commissaris verklaard dat dit proces-verbaal klopte. De raadslieden hebben gesteld dat ook de rapportage over de schootsbaanreconstructie, waaruit volgt dat de afstand tussen verdachte en de auto ongeveer anderhalve meter was, in de verklaring van verdachte past. Zij hebben verder gesteld dat de verklaringen van aangeefster niet betrouwbaar, inconsistent en onjuist zijn.

Beoordeling door de rechtbank

[slachtoffer] heeft verklaard dat zij op zaterdag 29 oktober 2023 rond 02:54 uur vanaf een discotheek in Gemert naar Nijmegen reed, waar zij eerst haar vriendinnen terugbracht en uiteindelijk naar haar woning aan de [woonwijk] in Nijmegen reed. [slachtoffer] zette haar auto stil voor de portiek van de flat, ter hoogte van haar woning. Nog geen dertig seconden later reed er een auto de parkeerplaats op. De auto kwam met hoge snelheid op [slachtoffer] af en voor [slachtoffer] het wist stond deze achter haar. [slachtoffer] zag dat het de huurauto van verdachte was en dat hij uitstapte. Ze twijfelde geen seconde en reed met hoge snelheid weg. Toen ze op de parkeerplaats de tweede haakse bocht naar rechts maakte, hoorde [slachtoffer] harde knallen die ze herkende als pistoolschoten. Ze reed met hoge snelheid door naar de uitgang van de parkeerplaats en toen ze de parkeerplaats afreed, hoorde ze nog steeds schoten. In haar linkerbuitenspiegel en binnenspiegel zag ze lichtflitsen. Vervolgens reed ze naar het stadion van NEC, waar zij de politie trof. Zij zag later dat er aan de achterzijde van haar auto, een Opel Mokka met kenteken [kenteken] , een inschot zat.2

Bij de rechter-commissaris heeft [slachtoffer] verklaard dat de neus van haar auto richting de garages stond geparkeerd toen verdachte aan kwam rijden. Verdachte parkeerde recht achter [slachtoffer] . Ze zag dat verdachte uitstapte en zag hem in haar linkerbuitenspiegel. [slachtoffer] heeft wederom verklaard dat zij direct wegreed en pas bij de tweede – op de bij het proces-verbaal gevoegde situatieschets door haar met een kruis aangegeven – bocht schoten hoorde. [slachtoffer] heeft verklaard dat zij geen seconde twijfelde en direct wegreed op het moment dat zij verdachte zag. Haar auto – een automaat – stond nog aan en ze hoefde dus niet te schakelen. Verderop op de parkeerplaats zag ze in haar binnen- en buitenspiegels lichtflitsen en ze hoorde toen ook schoten.3

Op de plaats delict is dezelfde dag om 8.30 uur sporenonderzoek gedaan. Er werden twee hulzen en één patroon aangetroffen. Op de bij het proces-verbaal gevoegde situatieschets waar de rijroute van [slachtoffer] op is aangegeven, volgt dat de twee hulzen en de patroon zijn gevonden tussen de tweede bocht en de uitgang van het parkeerterrein.4

Uit onderzoek aan de op de plaats delict aangetroffen hulzen is gebleken dat zich in die hulzen systeemsporen bevinden die veroorzaakt zijn tijdens het verschieten uit een vuurwapen. De algemene vorm, plaats en grootte van deze systeemsporen komen overeen in de twee hulzen.

De vorm en de ligging van de systeemsporen in de hulzen passen bij die van een pistool van het kaliber 9mm Browning Kort van het merk Fabrique Nationale (FN), model 1910 of 1922 of een model dat daarvan is afgeleid.5

Uit het rapport schootsbaanreconstructie volgt dat in de bumper bij het linker achterwiel van de Opel Mokka, met kenteken [kenteken] , een beschadiging zichtbaar was met het uiterlijk van een inschotbeschadiging. Aan de binnenkant van de wielkast van het linker achterwiel waren twee beschadigingen zichtbaar met het uiterlijk van uitschotbeschadigingen. Hierop is de wielkast verder onderzocht, waarbij een bout is ontdekt die in het verlengde van de inschotbeschadiging van de bumper lag. Om deze reden is aangenomen dat de bout door de kogel is geraakt.6 Vervolgens is met behulp van een sondeerstaaf – die door de inschotbeschadiging in de bumper tot aan de bout werd gestoken – de minimale en maximale (verticale) hoek van de kogelbaan berekend. Omdat het mogelijk is dat de kogel enigszins van richting is veranderd bij het raken van het materiaal van de bumper, is er rekening gehouden met een afwijking van maximaal 5°.

Vervolgens is onderzoek gedaan naar de schootafstand. Hierbij is de minimale afstand bepaald van de schutter tot de auto, aan de hand van de bepaalde maximale hoek van 12° en de verklaringen van de verdachte. Onderzocht is bij welke schiethouding de kortste afstand tot de auto te verwachten is. Dit is bij een schiethouding waarbij het wapen laag wordt vastgehouden.

De deskundige heeft uiteindelijk het navolgende geconcludeerd. Uitgaande van de maximale dalende hoek van 12° en een houding waarbij het pistool laag wordt gehouden door een schutter van 1,68 meter lang – de lengte van verdachte, zoals door hem opgegeven – moet de afstand tussen de schutter en de auto minimaal circa anderhalve meter zijn geweest. Als wordt gerekend met een kleinere hoek en/of een houding waarbij het pistool hoger wordt gehouden, is de afstand tussen de schutter en de auto groter geweest.8

Verdachte heeft verklaard dat hij naar de woning van [slachtoffer] reed en daar zag dat haar auto voor de portiek stond. Hij zette zijn auto achter de auto van [slachtoffer] en zag dat iemand in de auto van [slachtoffer] zat. Omdat het de auto van [slachtoffer] betrof ging hij ervan uit dat zij in de auto zat. Verdachte heeft verklaard dat hij vervolgens heeft geschoten.9 Hij heeft verklaard dat hij niet eerder met dit wapen heeft geschoten.10 Over de afstand van waar hij op de auto heeft geschoten variëren zijn verklaringen van een halve meter tot ongeveer anderhalve meter.

Bewijsoverwegingen

De rechtbank is van oordeel dat [slachtoffer] blijkens bovenvermelde verklaringen duidelijk en consistent heeft verklaard dat zij op het moment dat de auto van verdachte achter haar stopte en zag dat verdachte uitstapte, direct snel wegreed en pas schoten hoorde bij de tweede bocht die zij naar rechts maakte.

De raadslieden verwijzen in dit verband naar de in een proces-verbaal van bevindingen genoteerde, blijkens dat proces-verbaal kort samengevatte, eerste verklaring van [slachtoffer] inhoudende “hij schoot op mijn auto waarop ik hard weg ben gereden.” [slachtoffer] heeft bij de rechter-commissaris ontkend dat zij dit zo heeft gezegd. 11 Over deze passage zijn de verbalisanten die dit proces-verbaal hebben opgemaakt gehoord. Verbalisant [verbalisant 1] heeft verklaard dat het op het moment van het eerste gesprek met [slachtoffer] heel hectisch was; er was meteen familie bij en er waren mensen die zich opdringerig bemoeiden met de zaak. Verbalisant [verbalisant 1] heeft haar kort gesproken en later op het bureau is zij door een collega gehoord. Desgevraagd heeft verbalisant [verbalisant 1] verklaard dat er meer is verklaard dan hetgeen in het door de raadslieden bedoelde proces-verbaal staat. Er is een samenvatting gemaakt omdat [slachtoffer] nog mee zou gaan naar het bureau en daar uitgebreid gehoord zou worden. Alleen het hoognodige voor de aanhouding van verdachte heeft verbalisant vermeld in dit proces-verbaal. Desgevraagd verklaarde verbalisant [verbalisant 1] dat het kan zijn dat in de samenvatting niet is vermeld dat [slachtoffer] zei dat ze verdachte zag, toen wegvluchtte en toen geschoten werd.12 Verbalisant [verbalisant 2] heeft verklaard dat ze de melding van een schietpartij op een auto kregen en direct naar de meldster bij het stadion in Nijmegen zijn gereden. Ze troffen meldster daar in verdrietige en hevig geëmotioneerde toestand aan. Op dat moment was met haar bijna geen gesprek te voeren omdat ze zo hevig geëmotioneerd was. Later op het politiebureau heeft verbalisant [verbalisant 2] drie uur met [slachtoffer] in gesprek gezeten om haar verklaring op te nemen.13 De rechtbank concludeert hieruit dat het proces-verbaal onder hectische omstandigheden tot stand is gekomen, en slechts een deel bevat van hetgeen [slachtoffer] zeer geëmotioneerd heeft verklaard.

Verdachte heeft verklaard dat hij heel dichtbij de auto van [slachtoffer] stond, op ongeveer een halve meter afstand van die auto. Uit het schootsbaanonderzoek volgt echter dat, uitgaande van de maximale dalende hoek van 12° en een houding waarbij het pistool laag wordt gehouden door een schutter van 1,68 meter lang – de lengte van verdachte – de afstand tussen de schutter en de auto minimaal circa anderhalve meter moet zijn geweest. De resultaten van dit onderzoek weerspreken dan ook uitdrukkelijk de verklaring van verdachte dat hij op een halve meter afstand van de auto van [slachtoffer] stond. Bovendien heeft verdachte niet duidelijk en consistent verklaard over de schietwijze en de houding die hij tijdens het schieten had.

De rechtbank stelt gelet op het voorgaande dan ook vast dat [slachtoffer] duidelijk en consistent heeft verklaard dat op haar werd geschoten terwijl zij reed, terwijl de verklaring van verdachte wordt weersproken door de resultaten van het schootsbaanonderzoek en hij niet duidelijk en consistent heeft verklaard over de schietwijze en zijn schiethouding. De rechtbank stelt de verklaring van verdachte gelet op het vorenstaande terzijde en gaat uit van de verklaring van [slachtoffer] .

De rechtbank stelt voorop dat voor een bewezenverklaring van het bestanddeel 'voorbedachte raad' moet komen vast te staan, dat de verdachte zich gedurende enige tijd heeft kunnen beraden op het te nemen of het genomen besluit en hij niet heeft gehandeld in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling, zodat hij de gelegenheid heeft gehad na te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven.

Bij de vraag of sprake is van voorbedachte raad gaat het bij uitstek om een weging en waardering van de omstandigheden van het concrete geval, waarbij de rechter het gewicht moet bepalen van de aanwijzingen die voor of tegen het bewezen verklaren van voorbedachte raad pleiten. De vaststelling dat de verdachte voldoende tijd had om zich te beraden op het te nemen of het genomen besluit vormt weliswaar een belangrijke objectieve aanwijzing, maar behoeft de rechter niet ervan te weerhouden aan contra-indicaties een zwaarder gewicht toe te kennen (HR 28 februari 2012, ECLI:NL:HR:2012:BR2342, HR 15 oktober 2013, ECLI:NL:HR:2013:963, HR 23 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2761).

De rechtbank stelt op grond van het verhandelde ter terechtzitting en het procesdossier de navolgende feiten en omstandigheden vast. [slachtoffer] heeft verklaard dat verdachte na beëindiging van de relatie constant dreigde dat – wanneer zij hun dochter bij hem zou weghalen – hij [slachtoffer] en haar familie overhoop zou schieten en dood zou maken. Zij heeft verder verklaard dat verdachte de avond voor het schietincident in een discotheek ruzie had met haar broer en dat zij met elkaar hadden gevochten. Zij heeft verklaard dat de (half)broer van verdachte daarna naar haar riep " [slachtoffer] , de eerstvolgende keer dat ik jou zie pak ik jou!”. Verdachte heeft ter zitting verklaard dat hij na de ruzie in de discotheek naar huis is gegaan om zich te douchen en eenmaal weer buiten toen hij op weg naar de woning van [slachtoffer] ging, erachter kwam dat er in de jas die hij had aangetrokken een wapen zat.

Op basis van de hiervoor vastgestelde feiten en omstandigheden, kan naar het oordeel van de rechtbank niet worden vastgesteld wanneer verdachte het besluit om te schieten heeft genomen. Evenmin kan worden vastgesteld dat verdachte een plan had beraamd om [slachtoffer] van het leven te beroven. In bovenvermelde feiten en omstandigheden vindt de rechtbank onvoldoende aanwijzingen voor enig vooropgezet plan, en acht de rechtbank – mede gelet op de omstandigheid dat de verklaringen van de verdachte en/of getuigen geen inzicht hebben gegeven in hetgeen voor en ten tijde van het schieten in de verdachte is omgegaan – niet wettig bewezen dat verdachte tevoren daadwerkelijk een plan heeft gehad om [slachtoffer] van het leven te beroven.

De vraag waarvoor de rechtbank zich vervolgens gesteld ziet, is, of de verdachte voorafgaand aan het schieten voldoende tijd voor beraad en gelegenheid voor bezinning heeft gehad. Op basis van de bovenvermelde bewijsmiddelen kan de rechtbank niet vaststellen dat er tijd en gelegenheid heeft bestaan om zich te beraden over het genomen of het te nemen besluit en na te denken over de betekenis en de gevolgen van zijn voorgenomen daad en zich daarvan rekenschap te geven. Niet is uit te sluiten dat de besluitvorming en de uitvoering tot stand zijn gekomen in een korte tijdspanne, terwijl het handelen van de verdachte bovendien door gevoelens van heftige emotie werd beheerst. Daarom acht de rechtbank niet bewezen dat de verdachte met voorbedachte raad heeft gehandeld. De rechtbank zal verdachte daarom vrijspreken van poging tot moord.

De rechtbank is van oordeel dat uit het dossier onvoldoende blijkt dat verdachte vol opzet heeft gehad om [slachtoffer] van het leven te beroven. De vervolgvraag is dan of er sprake is geweest van voorwaardelijk opzet op de dood van [slachtoffer] . Er is sprake van voorwaardelijk opzet indien er een aanmerkelijke kans is geweest dat de dood van [slachtoffer] zou intreden en verdachte deze aanmerkelijke kans bewust heeft aanvaard. Bij de beoordeling of van een dergelijke aanmerkelijke kans sprake is, zijn de aard van de gedragingen en de omstandigheden waaronder deze zijn verricht van belang. Bepaalde gedragingen kunnen naar hun uiterlijke verschijningsvorm worden aangemerkt als zo zeer gericht op een bepaald gevolg dat het, behoudens contra-indicaties, niet anders kan zijn dan dat de verdachte de aanmerkelijke kans op het desbetreffende gevolg heeft aanvaard.

Naar het oordeel van de rechtbank is in deze zaak sprake van voorwaardelijk opzet. Verdachte heeft op een wegrijdende auto met daarin [slachtoffer] als bestuurder geschoten. Gelet op de verklaring van [slachtoffer] dat zij meerdere schoten hoorde en lichtflitsen zag en er op de plaats delict meerdere hulzen zijn aangetroffen, kan worden vastgesteld dat verdachte meerdere keren heeft geschoten. De rechtbank stelt voorop dat naar algemene ervaringsregels het met een handvuurwapen met een korte loop schieten op een rijdende auto waarin zich een persoon bevindt, de aanmerkelijke kans oplevert dat die persoon daardoor dodelijk wordt getroffen. De omstandigheid dat [slachtoffer] niet geraakt is, doet hier niet aan af. Het door verdachte midden in de nacht in het donker op de wegrijdende auto met daarin [slachtoffer] schieten, is zozeer gericht op het teweegbrengen van een bepaald gevolg, dat het niet anders kan dan dat verdachte welbewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat [slachtoffer] daarbij dodelijk zou kunnen worden getroffen. Bij een lichte afwijking van de arm(en) of de hand(en) van de verdachte, die vanuit een staande positie schoot, zou de schietrichting naar boven of zijdelings hebben kunnen afwijken waardoor aangever wel dodelijk geraakt had kunnen worden. Het gegeven dat de auto reed en dat de positie van de bestuurder niet zeker is, kon het effect van het afgevuurde schot daarnaast negatief beïnvloeden. Bovendien betrekt de rechtbank hierbij dat het donker buiten was en dat verdachte geen geoefend of professioneel schutter was. Door aldus te handelen, heeft verdachte naar het oordeel van de rechtbank minst genomen bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat [slachtoffer] dodelijk zou worden getroffen.

Gelet op de resultaten van het onderzoek aan de auto staat vast dat er in ieder geval een keer op de auto is geschoten. Er is meermaals geschoten, maar onduidelijk is gebleven of dat ook gericht op de auto is geweest.

De rechtbank acht op grond van de bovenvermelde bewijsmiddelen dan ook wettig en overtuigend bewezen dat verdachte voorwaardelijk opzet heeft gehad om [slachtoffer] van het leven te beroven.

Naar het oordeel van de rechtbank is wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het tenlastegelegde heeft begaan, te weten dat:

hij op of omstreeks 29 oktober 2023 te Nijmegen, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om [slachtoffer] , opzettelijk en met voorbedachten rade van het leven te beroven, met een vuurwapen een of meerdere malen op de auto van die [slachtoffer] heeft geschoten, terwijl die [slachtoffer] zich op dat moment in de auto bevond, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.

Voor zover er in de tenlastelegging kennelijke taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn die fouten verbeterd. Verdachte is daardoor niet in de verdediging geschaad.

Wat meer of anders is ten laste gelegd dan hiervoor bewezen is verklaard, is niet bewezen.

Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.

Het bewezenverklaarde levert op:

poging tot doodslag

Het feit is zijn strafbaar.

Verdachte is strafbaar, nu geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk is geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluit.

De oplegging van de straf en/of maatregel is gegrond op de artikelen 36f, 45, 63 en 287 van het Wetboek van Strafrecht.