Uitspraken

Verzoeker heeft, als medewerker van de [stichting 1] ) undercover gewerkt bij een groot slachthuis om misstanden, bestaande uit ernstige en structurele dierenmishandeling aan de kaak te stellen. Verzoeker heeft daarvan opnames gemaakt en dat beeldmateriaal verstrekt aan de NVWA en het openbaar ministerie, waarna die nader bestuurs- en strafrechtelijk onderzoek hebben verricht. In dat onderzoek is verzoeker, eerst als getuige en later als verdachte, verhoord. De verzochte vergoeding van de kosten heeft betrekking op kosten van rechtsbijstand nadat verzoeker als verdachte is aangemerkt.

De stichting [stichting 1] heeft in eerste instantie de kosten van de rechtsbijstand gedragen. Ter zitting heeft de advocaat dit genuanceerd en gesteld dat de stichting die kosten heeft voorgeschoten en dat verzoeker die zal moeten terugbetalen. Verzoeker zal langs die weg dus wel de kosten van de rechtsbijstand dragen, waardoor het voorschieten geen grond is om het verzoekschrift af te wijzen. Zelfs als van voorschieten geen sprake zou zijn geweest en kosten definitief voor rekening van de werkgever komen, dan is het – al dan niet tijdelijk – dragen van de kosten door een ander dan verzoeker onvoldoende grond om het verzoek af te wijzen, zoals volgt uit het arrest van de Hoge Raad van 4 september 2018 (ECLI:NL:HR:2018:1428).

Aan de gewezen verdachte kan een vergoeding worden toegekend voor werkelijke schade als gevolg van tijdverzuim door de vervolging. Ook kan een vergoeding worden toegekend voor de kosten van een raadsman, behalve als de raadsman was toegevoegd. De toekenning van een schadevergoeding heeft steeds plaats, indien en voor zover daartoe, naar het oordeel van de rechter, alle omstandigheden in aanmerking genomen, gronden van billijkheid aanwezig zijn.

De zaak tegen verzoeker is geëindigd met het beleidssepot ‘door feit of gevolgen getroffen’. Volgens het openbaar ministerie zou verzoeker bij vervolging zeker zijn veroordeeld, in aanmerking genomen dat ook hij zich heeft schuldig gemaakt aan de vormen van dierenmishandeling die hij nu juist wilde filmen en aan de kaak stellen. Het sepot is in die optiek al een voldoende vorm van billijkheid naar verzoeker.

De rechtbank denkt daar anders over.

De enige manier om aandacht te vragen voor deze structurele dierenmishandeling tegenwoordig is het maken van – soms schokkende – beeldopnames teneinde de verantwoordelijke autoriteiten zover te krijgen eindelijk in actie te komen. Dat kan vaak alleen via ‘undercover-operaties’ en in dat verband is het welhaast onontkoombaar zelf in zekere mate deel te nemen aan de bewuste handelingen. Verzoeker heeft dat gedaan, maar is er zelf ook van geschrokken achteraf. Bij vervolging is het bepaald niet denkbeeldig dat verzoeker met succes een beroep zou kunnen doen op de rechtvaardigingsgrond noodtoestand, die overmacht kan opleveren als verdachte bij een conflict van maatschappelijke plichten de gerechtvaardigde keuze maakt de wet te overtreden om een ander, zwaarwegend belang te dienen. In zekere heeft verzoeker het onderzoek gedaan dat de controlerende overheidsinstellingen voortdurend laten liggen (of niet aan toe komen door structurele onderbezetting).

Ter zitting heeft de advocaat de opdracht voor rechtsbijstand getoond aan de rechtbank. De rechtbank stelt vast dat een lager tarief dan gebruikelijk is gehandhaafd en dat, blijkens de factuur, urenstaat en de stukken, slechts voor een beperkt deel van de gemaakte kosten om vergoeding wordt verzocht.

Gelet op het vorenstaande acht de rechtbank die gronden voor toewijzing aanwezig voor het geheel van het verzochte bedrag.

De rechtbank zal het gebruikelijke bedrag van € 680,- toekennen voor de kosten van indiening en behandeling van dit verzoek.