Uitspraken

2.1.

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond. Terugkeer naar Italië levert geen schending van artikel 3 van het EVRM op. De minister mocht daarom aan eiser tegenwerpen dat hij in Italië internationale bescherming heeft en daarom de aanvraag niet-ontvankelijk verklaren. Hierna legt de rechtbank uit hoe zij tot dit oordeel komt en welke gevolgen dit oordeel heeft.

3. De minister heeft het besluit om de asielaanvraag van eiser niet-ontvankelijk te verklaren, omdat eiser in Italië internationale bescherming heeft2, als volgt gemotiveerd. Hoewel de minister erkent dat in Italië sprake is van een moeilijke situatie voor statushouders kan er, gelet op het interstatelijk vertrouwensbeginsel, van uitgegaan worden dat de Italiaanse autoriteiten de verplichtingen uit het Vluchtelingenverdrag, artikel 3 van het EVRM en artikel 3 van het Antifolterverdrag naleven. Dat dat (eerder) niet het geval is (geweest), heeft eiser niet aannemelijk gemaakt. Eiser verwijst naar het AIDA-rapport “update 2023” van 10 juli 2024 en stelt dat vier jongens naar hem op zoek zijn, dat iemand wilde dat hij drugs ging halen in Rome of Milaan, dat hij geen zorg kon krijgen en dat er onvoldoende werk was. Dit maakt echter niet dat niet wordt voldaan aan de voorwaarden om eisers asielaanvraag niet-ontvankelijk te verklaren. Als eiser in Italië problemen ervaart of hulp nodig heeft, kan van hem worden verwacht dat hij de bescherming en/of hulp inroept van de (hogere) Italiaanse autoriteiten of daartoe aangewezen instanties. Hij heeft niet aannemelijk gemaakt dat deze hem niet kunnen of willen helpen en heeft zich in het verleden onvoldoende ingespannen om de situatie zoals hij die in Italië heeft ervaren, te verbeteren en de rechten die hij daar als statushouder heeft, te effectueren. Dat mag wel van eiser worden verwacht. Uit het verlenen van een status blijkt namelijk de intentie van de Italiaanse autoriteiten om eiser te beschermen. Doordat eiser zich niet tot de Italiaanse autoriteiten heeft gewend, is de drempel voor een beroep op artikel 4 van het EU Handvest - dat overeenkomt met artikel 3 van het EVRM - zoals bedoeld in het arrest Ibrahim, niet bereikt.3 Gelet op het voorgaande is niet gebleken dat terugkeer naar Italië voor eiser een reëel risico oplevert op een schending van artikel 3 van het EVRM, aldus de minister.

4. Een aanvraag om een asielvergunning kan in beginsel niet-ontvankelijk worden verklaard als de vreemdeling internationale bescherming geniet in een andere lidstaat van de Europese Unie.4Voorwaarde is dat die lidstaat de internationale verplichtingen uit het Vluchtelingenverdrag, artikel 3 van het EVRM en artikel 3 van het Antifolterverdrag nakomt. Ook moet de vreemdeling een zodanige band met het betreffende land hebben dat het voor hem redelijk zou zijn naar dat land te gaan.5 Het is vaste rechtspraak dat van een dergelijke band sprake is als een vreemdeling in een lidstaat van de Europese Unie erkend vluchteling is, dan wel de subsidiaire beschermingsstatus heeft.6

4.1.

Het is niet in geschil dat eiser tot 23 januari 2027 internationale bescherming geniet in Italië. Evenmin bestrijdt eiser dat hij door de aan hem verleende internationale bescherming een zodanige band heeft met Italië dat het voor hem redelijk is daarnaartoe terug te gaan. Wel is in geschil of terugkeer naar Italië een schending van artikel 3 van het EVRM oplevert.

4.2.

Uit het arrest Ibrahim volgt dat van een situatie als bedoeld onder 4 sprake is wanneer de onverschilligheid van de autoriteiten van een lidstaat tot gevolg zou hebben dat een persoon die volledig afhankelijk is van overheidssteun, buiten zijn wil en zijn persoonlijke keuzes om, terechtkomt in een toestand van zeer verregaande materiële deprivatie die hem niet in staat stelt om te voorzien in zijn meest elementaire behoeften, zoals eten, zich wassen en beschikken over woonruimte, en negatieve gevolgen zou hebben voor zijn fysieke of mentale gezondheid of hem in een toestand van achterstelling zou brengen die onverenigbaar is met de menselijke waardigheid.

5.1.

De minister stelt zich op het standpunt dat de situatie voor statushouders in Italië niet in strijd is met artikel 3 van het EVRM of artikel 4 van het EU Handvest. Als onderbouwing verwijst de minister naar verschillende uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling).8 Het AIDA-rapport bevat geen wezenlijk andere informatie dan die al bekend is en die is betrokken in de genoemde uitspraken van de Afdeling. Uit deze uitspraken volgt ook dat van statushouders nog steeds mag worden verwacht dat zij in Italië zelf de rechten die voortvloeien uit hun status effectueren. Uit de verklaringen van eiser blijkt dat hij geen pogingen heeft gedaan om zich te wenden tot de Italiaanse autoriteiten voor hulp bij bijvoorbeeld het vinden van een woning. Verder blijkt daaruit dat eiser wel degelijk werk en (daardoor) onderdak had in Italië via zijn werkgever en ook hulp heeft gekregen van instanties waar hij zich kon wassen en douchen.9 Hiermee heeft eiser niet aannemelijk gemaakt dat hij buiten zijn eigen wil en keuzes om, terechtkomt in een toestand van zeer verregaande materiële deprivatie, waarvoor de Italiaanse autoriteiten onverschillig zouden zijn.

5.2.

De beroepsgrond van eiser slaagt niet. Uit de door de minister aangehaalde uitspraken volgt, dat hoewel statushouders in Italië in moeilijke omstandigheden kunnen verkeren, hun situatie in Italië niet in strijd is met artikel 3 van het EVRM of artikel 4 van het EU Handvest. Bij deze uitspraken heeft de Afdeling vergelijkbare informatie betrokken als die waarmee eiser zijn betoog heeft onderbouwd. Zo is de Afdeling in de uitspraak van 24 juni 2022 ingegaan op het AIDA-rapport “update 2023” van 10 juli 2024.