Uitspraken

Deze zaak is een zaak met internationale elementen. ADC, één van de gedaagde partijen, is buiten Nederland gevestigd en (in ieder geval) de verbodsvordering die Ferm jegens ADC toegewezen wil zien (onderdeel (b) van haar vorderingen), reikt (gedeeltelijk) tot over de grenzen van Nederland (‘in enig land’). Dit betekent dat de vraag of de rechtbank bevoegd is van de vorderingen van Ferm, zowel voor zover deze zich richten tegen ADE als voor zover deze zich richten tegen ADC, kennis te nemen niet, zoals Ferm meent, (uitsluitend) volgens de regels van het nationaal procesrecht moet worden beantwoord (Ferm beroept zich op de artikelen 99 en 107 Rv), maar aan de hand van (ook) een bron van internationaal privaatrecht.

De vorderingen van Ferm, voor zover ingesteld tegen ADE, zijn gebaseerd op toerekenbaar tekortschieten van ADE in de nakoming van de Geheimhoudingsovereenkomst (wanprestatie) en/of onrechtmatig handelen van ADE, en vallen daarom binnen de reikwijdte van het forumkeuzebeding in artikel 11 van die overeenkomst. Ferm en ADE hebben ook niet anders betoogd. Tussen Ferm en ADE is ook niet in geschil dat het forumkeuzebeding rechtsgeldig is en voldoet aan de eisen van artikel 25 lid 1 Brussel I-bis Vo7, de in deze toepasselijke bron van het internationaal privaatrecht. Het forumkeuzebeding wijst de Nederlandse rechter als bevoegde rechter aan, maar maakt niet een specifieke Nederlandse rechter bevoegd. Dat deze rechtbank echter ook relatief bevoegd is om van de vorderingen van Ferm, voor zover deze zich richten tegen ADE, kennis te nemen, heeft ADE niet betwist.

Op het geding tussen Ferm en ADC is Brussel I bis-Vo, op grond van de preambule en artikel 1, materieel ook van toepassing. Gelet op het bepaalde in artikel 6 van die Verordening wordt de bevoegdheid geregeld door de Nederlandse wetgeving. Ferm heeft de zaak immers bij deze rechtbank aanhangig gemaakt en ADC is niet in Nederland gevestigd (en de artikelen 18 lid 1, 21 lid 2, 248 en 25 Brussel I bis-Vo zijn niet van toepassing). De rechtbank is – met Ferm – van oordeel dat tussen de vorderingen van Ferm op ADE enerzijds en de vorderingen van Ferm op ADC anderzijds, zodanige samenhang bestaat dat redenen van doelmatigheid een gezamenlijke behandelingen van die vorderingen rechtvaardigen in de zin van artikel 7 lid 1 Rv. De rechtbank is daarom ook internationaal en relatief bevoegd om de vorderingen van Ferm, ingesteld tegen ADC, aan een beoordeling te onderwerpen. Overigens heeft ADC in deze zaak de (internationale en relatieve) bevoegdheid van de rechtbank niet betwist.

ADE en ADC hebben allereerst betoogd dat Ferm haar rechten heeft verwerkt om vorderingen als aan de orde tegen hen in te stellen. Meer in het bijzonder hebben zij in dit verband het volgende naar voren gebracht. Bij e-mailbericht van 18 december 2015 heeft [naam 8] te kennen gegeven dat ADC aanvraag WO 933 (die de prioriteit inroept van aanvraag US 920 en aanvraag US 806) wil intrekken. Aanvraag WO 933 was op dat moment nog niet gepubliceerd. Ferm dreigde hierna ADE en ADC aansprakelijk te stellen als ADC daadwerkelijk tot intrekking van aanvraag WO 933 zou overgaan. ADC besloot daarom de aanvraag te handhaven, hetgeen betekende, en Ferm wist dit, althans kon dat weten, dat hetgeen Ferm in deze zaak claimt als haar ‘Confidential Information’, openbaar zou worden (door publicatie van de betreffende aanvraag). Met haar vorderingen valt Ferm thans de beslissing van ADC tot handhaving van aanvraag WO 933 aan, hetgeen niet aangaat, aldus ADE en ADC, althans zo begrijpt de rechtbank hen.

De rechtbank stelt voorop dat om rechtsverwerking te kunnen aannemen, nodig is dat de rechthebbende zich heeft gedragen op een wijze die naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onverenigbaar is met het geldend maken van zijn recht of bevoegdheid en overweegt voorts als volgt.

Op het moment dat ADC, in de persoon van [naam 8] , aangaf aanvraag
WO 933 te willen intrekken, was het kwaad dat heeft geleid tot het aanspannen van onderhavige procedure al deels geschied; ADE had toen al (hetgeen de rechtbank hierna zal oordelen), in strijd met de Geheimhoudingsovereenkomst die zij met Ferm had gesloten, informatie over het door Ferm ontwikkelde concept gedeeld met ADC en die informatie in zoverre al openbaar gemaakt. ADC bood, toen zij de betreffende informatie ontving, niet aan de tussen Ferm en ADE afgesproken geheimhouding naar haar uit te breiden. ADC maakte ook niet duidelijk aan Ferm in hoeverre de informatie die zij van ADE had verkregen, na dit verkrijgen (binnen dan wel buiten ADC) al ‘op straat was komen te liggen’, waarbij de rechtbank meeweegt dat tussen het indienen van aanvraag US 920 en het indienen van aanvraag WO 933 ongeveer een jaar is gelegen. Evenmin was voor Ferm duidelijk of er in de markt ondertussen uitvindingen waren gedaan die relevante stand van de techniek konden vormen. In dit licht bezien, kan niet aan Ferm worden verweten en was dus gerechtvaardigd dat zij niet met intrekking van aanvraag WO 933 heeft ingestemd en het voortzetten van die aanvraag aan ADC heeft gelaten opdat in ieder geval, bij verlening van een octrooi, tot handhaving daarvan zou kunnen worden overgegaan en de gewraakte informatie in ieder geval temporeel bescherming zou genieten jegens derden.

Tegen onderdeel (c) van de vordering van Ferm, dat er toe strekt dat ADC wordt veroordeeld alle door Ferm geleden schade en de schade die zij in de toekomst nog zal lijden, te vergoeden, heeft ADC zich verweerd met het betoog dat die vordering is verjaard. Ferm heeft immers, aldus ADC, de dagvaarding (met daarin de vordering in kwestie), nadat zij op 5 november 2019 de dagvaarding aan ADE had betekend, aan ADC laten betekenen, terwijl zij al op in ieder geval 15 oktober 2014, dus meer dan vijf jaren daarvóór, bekend was geworden met het handelen van ADC dat zij als onrechtmatig bestempelt en op basis waarvan zij meent dat ADC schadeplichtig is (te weten (in ieder geval) het indienen van de aanvragen US 920, US 806 en WO 933).

Ferm brengt hier allereerst tegen in dat de datum waarop de eerste door ADC ingediende octrooiaanvraag werd gepubliceerd, heeft te gelden als het moment waarop de verjaringstermijn is gaan lopen, omdat Ferm toen pas schade ging lijden en een op vergoeding daarvan gerichte vordering pas toen opeisbaar was. Voorts betoogt zij dat, als dit anders zou zijn en ADC moet worden gevolgd in haar betoog dat de toepasselijke verjaringstermijn een aanvang heeft genomen op 15 oktober 2014, de vanaf dat moment lopende verjaringstermijn is gestuit met het e-mailbericht van [naam 1] van 23 december 2015 (hiervoor weergegeven onder 4.39) en in ieder geval met de brief van 15 januari 2016 van één van de advocaten van Ferm (hiervoor weergegeven onder 4.40). Tot slot betoogt zij dat een beroep op verjaring, in een zaak als hier aan de orde, naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is.

De rechtbank overweegt als volgt.

Een rechtsvordering tot vergoeding van schade, waarvan in het onderhavige geval sprake is, verjaart door verloopt van vijf jaren na aanvang van de dag, volgende op die waarop de benadeelde zowel met de schade als met de daarvoor aansprakelijke (rechts)persoon bekend is geworden (artikel 3:310 lid 1 BW9).

De verjaring van rechtsvorderingen tot nakoming van een verbintenis (waaronder ook een vordering tot schadevergoeding wordt begrepen), wordt gestuit door een schriftelijke aanmaning of door een schriftelijke mededeling waarin de schuldeiser zich ondubbelzinnig zijn recht op nakoming voorbehoudt (artikel 3:317 lid 1 BW).

De ratio van een stuitingshandeling is erin gelegen te voorkomen dat door tijdverloop de debiteur in zijn bewijspositie wordt aangetast en dat zijn vermogenspositie steeds minder is ingesteld op nakoming. De crediteur weet zo dat de debiteur nog nakoming verlangt en kan zijn bewijspositie en zijn vermogenspositie daarop inrichten. Aan de mededeling die aan de schuldenaar wordt gedaan, mag niet de eis worden gesteld dat deze de vordering, waarvoor de schuldeiser zich het recht op nakoming voorbehoudt, nauwkeurig omschrijft met aanwijzing van de correcte juridische grondslag daarvoor. Wel is een voldoende duidelijke waarschuwing noodzakelijk, zodat voor de schuldenaar kenbaar is welke vordering is bedoeld. In ieder geval is vereist dat de vordering zodanig is omschreven dat de schuldenaar daaruit kan begrijpen welk recht op nakoming wordt voorbehouden en waartegen hij zich dus eventueel heeft te verweren.

De rechtbank laat in het midden wie van partijen het bij het juiste eind heeft voor wat betreft het moment van aanvangen van de toepasselijke verjaringstermijn, nu zelfs als dat moment moet worden vastgesteld op 15 oktober 2014 (zoals ADC betoogt en Ferm bestrijdt), Ferm de vanaf dat moment lopende verjaringstermijn (van vijf jaar) tijdig en rechtsgeldig heeft gestuit.

Het e-mailbericht van [naam 1] van 23 december 2015 is gericht aan een tweetal medewerkers van ADE. In de ‘cc’ van het bericht is echter ook een aantal medewerkers van ADC opgenomen. Deze medewerkers ontvingen dus een kopie van het betreffende
e-mailbericht. In het e-mailbericht wordt niet alleen gesproken over zaken die ADE aangaan (de Geheimhoudingsovereenkomst bijvoorbeeld), maar ook over kwesties die uitsluitend ADC raken en waarover [naam 1] zijn mening en zijn ontstemdheid kenbaar maakt, zoals (maar niet alleen) het indienen van aanvraag US 920, het (niet aan de belangen van Ferm rechtdoende) aanbod van om tot ‘joint filing’ of ‘joint ownership’ te komen en de mededeling dat aanvraag WO 933 zal worden ingetrokken als er geen overeenstemming kan worden bereikt over ‘joint filing’ of ‘joint ownership’ (beide gedaan bij e-mailbericht van 18 december 2015 van [naam 8] , zie hiervoor onder 4.38). In het bewuste e-mailbericht deelt Uijlenbroek ook mee dat Ferm ‘Avery Dennison’ aansprakelijk zal houden voor ‘all damages incurred by Ferm’ als aanvraag WO 933 wordt ingetrokken. Gegeven de geadresseerden van het e-mailbericht en de inhoud hiervan, moet ‘Avery Dennison’ worden begrepen als ‘ADE en ADC’. Het zijn – onder andere – de in bedoeld e-mailbericht verwoorde gebeurtenissen die Ferm aan de tegen (ook) ADC ingestelde schadevordering ten grondslag legt. Indachtig hetgeen hiervoor onder 9.12 is overwogen, is de rechtbank dan ook van oordeel dat [naam 1] het recht van Ferm op het claimen van schadevergoeding in zijn e-mailbericht heeft voorbehouden. Het e-mailbericht kwalificeert daarmee als een stuitingshandeling.

De rechtbank weegt in dit verband nog mee dat ADC in haar conclusie van antwoord het e-mailbericht van [naam 1] van 23 december 2015 ook aanhaalt en daarbij meldt dat Ferm daarin meedeelt dat zij ‘Avery’, de naam die in het betreffende processtuk wordt gebruikt voor ADE en ADC gezamenlijk, aansprakelijk zal stellen als aanvraag
WO 933 wordt ingetrokken.

Wat voor het e-mailbericht van 23 december 2015 van [naam 1] geldt, geldt overigens ook voor de brief van 15 januari 2016 van één van de advocaten van Ferm. Ook in deze brief wordt gerefereerd aan aanvraag US 920 en verder ligt daarin een sommatie besloten om het indienen van nieuwe octrooiaanvragen te staken en gestaakt te houden, reeds ingediende aanvragen of verleende octrooien aan Ferm toe te kennen dan wel over te dragen en aansprakelijkheid te erkennen voor geleden en nog te lijden schade. Deze brief is geadresseerd aan ADE, maar, zo blijkt uit de kop van die brief, per e-mail ook verzonden aan enkele medewerkers van ADC.

Nu het hiervoor besproken e-mailbericht en de hiervoor besproken brief worden aangemerkt als tijdige en rechtsgeldige stuitingshandelingen, is de conclusie dat de dagvaarding ADC binnen de (gestuite) verjaringstermijn heeft bereikt. Hierbij gaat de rechtbank ervan uit dat dit laatste in ieder geval vóór 19 februari 2020 is gebeurd, de datum waartegen ADC werd gedagvaard. Van verjaring van de schadevergoedingsvordering van Ferm, ingesteld jegens ADC, is geen sprake.

Aan de vorderingen, voor zover gericht tegen ADE, legt Ferm, zo begrijpt de rechtbank, ten grondslag dat ADE zich schuldig heeft gemaakt aan wanprestatie en/of onrechtmatig handelen (dit laatste in de zin van de Wbb) door inbreuk te maken op de Geheimhoudingsovereenkomst die zij heeft gesloten met Ferm; ADE heeft immers, aldus Ferm, bedrijfsgeheimen van Ferm, te weten de ‘Confidential Information’ van Ferm als bedoeld in artikel 2 van die overeenkomst, zonder Ferms toestemming, met ADC gedeeld.

De rechtbank stelt voorop dat de handelingen van ADE, waarvan Ferm stelt dat deze ook onrechtmatig handelen opleveren, dateren van vóór de inwerkingtreding van de Wbb en voor het einde van de omzettingstermijn van EU-richtlijn 2016/943. Genoemde richtlijn noch de Wbb heeft terugwerkende kracht, zodat de vorderingen van Ferm hieraan niet rechtstreeks getoetst kunnen worden. Nu de richtlijn en de Wbb, voor wat betreft de definitie van bedrijfsgeheime informatie, maar merendeels ook wat betreft de kwalificatie van onrechtmatig handelen, in wezen een codificatie zijn van het Nederlandse leerstuk omtrent onrechtmatige verwerving van bedrijfsgeheimen, hetgeen partijen ook erkennen, zal de rechtbank de normen die tot uitdrukking zijn gebracht in de richtlijn en de Wbb in haar beoordeling betrekken.

De vraag die allereerst beantwoord moet worden, is wat heeft te gelden als hetgeen is ontwikkeld door Ferm vóórdat zij de samenwerking met ADE aanging, nu partijen hierover verschillende standpunten innemen.

Tussen partijen staat vast dat Ferm, lang voordat zij (in 2013) met ADE ging samenwerken, is gestart met de ontwikkeling van een concept om een RFID-component (een chip met antenne) te integreren in een autoband door deze vóór het proces van vulkanisatie van die band onlosmakelijk met die band te verbinden, en wel zodanig dat de
RFID-component het proces van vulkanisatie doorstaat en tevens blijft functioneren gedurende het gebruik/de levensduur van de band.

Dat, zoals Ferm ook betoogt, ADE (buiten rechte) heeft erkend dat Ferm een concept als hiervoor bedoeld heeft ontwikkeld, heeft Ferm, tegenover de gemotiveerde betwisting door ADE, onvoldoende onderbouwd. De verwijzing naar de e-mailberichten van [naam 8] van 4 oktober 2013 (hiervoor weergegeven onder 4.17) en 29 oktober 2014 (hiervoor weergegeven onder 4.31) kunnen Ferm niet baten, nu daarin door [naam 8] niet méér wordt gezegd dan dat ‘the idea for the RFID tire tracking label’ van Ferm afkomstig is respectievelijk hij onder de indruk is van het werk dat Ferm in de afgelopen tijd heeft gestoken in ‘the technical solution’. Een uitwerking van wat het ‘idea’ dan wel ‘the technical solution’ zou zijn, ontbreekt echter in die e-mailberichten.

ADE heeft tegen het betoog van Ferm betreffende het door Ferm voor aanvang van de samenwerking met ADE ontwikkelde concept ingebracht dat zij, ADE, daaraan een bijdrage heeft geleverd door:

• -

  i) (voor de ‘adhesive layer(s)’ en de ‘release liner(s)’ geschikte), op met name rubber gebaseerde, kleefstoffen/kleefmaterialen bij Ferm aan te bevelen en deze aan haar te leveren (hetgeen heeft geleid tot de keuze voor kleefstof TS8017) en

• -

  ii) input te leveren om tot een juiste samenstelling van de lagen van het RFID-label en een juiste sandwichconstructie te komen.

(hierna: bijdrage (i) en bijdrage (ii)).

Ferm heeft niet bestreden dat ADE bijdrage (i) heeft geleverd aan het concept, met dien verstande dat zij stelt dat het idee om hitte-geactiveerd rubber in de ‘adhesive’ op te nemen van Ferm afkomstig was. Zij bestrijdt evenwel dat ADE ook nog op andere wijze een aandeel in de ontwikkeling van het concept heeft gehad.

Naar het oordeel van de rechtbank heeft ADE haar betoog betreffende bijdrage (ii), tegenover de gemotiveerde betwisting van Ferm, onvoldoende onderbouwd. ADE heeft allereerst gewezen op het e-mailbericht van [naam 8] van 5 januari 2016 (hiervoor weergegeven onder 4.40). Uit dit e-mailbericht kan echter niet worden afgeleid wat ADE daaruit opmaakt. [naam 8] spreekt in dat e-mailbericht over een bijdrage van ADE ‘regards to the adhesives, primers and sandwich construction’, maar specificeert dit niet. In ieder geval spreekt hij niet over de samenstelling van de lagen van het RFID-label. De verwijzing van ADE naar de e-mailberichten die zijn uitgewisseld tussen [naam 6] en [naam 1] (hiervoor weergegeven onder 4.20, 4.21, 4.22, 4.27, 4.28 en 4.36), kan ADE evenmin baten. Die e-mailberichten gaan over te testen ‘samples’ en daarin wordt gesproken over de samenstelling van die ‘samples’. Vermeld wordt echter niet van wie welke materialen afkomstig zijn of wie een suggestie voor het gebruik daarvan heeft aangedragen. Enkele e-mailberichten bevestigen voorts dat wat ADE bijdraagt aan de ‘samples’, ‘adhesives’ zijn. Ook de vermelding in artikel 2 van de Geheimhoudingsovereenkomst van ‘face stock10, laminate11’ als onderdeel van de ‘Confidential Information’ van ADE, biedt geen onderbouwing voor het betoog van ADE. Ferm heeft aangevoerd dat dit zo moet worden gelezen dat dit heeft te gelden als ‘Confidential Information’ van ADE als dit (door haar) in de toekomst zal worden ontwikkeld, maar dat dit niet is gebeurd. ADE heeft dit niet (gemotiveerd) bestreden.

Bij het voorgaande heeft de rechtbank ook nog meegewogen dat [naam 1] tijdens de mondelinge behandeling (onweersproken) naar voren heeft gebracht dat hij de materialen voor de lagen van het RFID-label naar ADE bracht en ADE daarop (alleen) kleefstoffen/kleefmaterialen aanbracht. ADE en ADC hebben daartegenover geen verklaringen overgelegd van de werknemers van ADE die als uitvinders te boek staan in de octrooi(aanvrag)en over deze gang van zaken noch over wat deze werknemers dan precies hebben bijgedragen aan het concept.

Het betoog van ADE dat hetgeen Ferm had ontwikkeld, nog geen werkend concept (rijp voor marktintroductie, zo begrijpt de rechtbank) betrof, wordt ook gelogenstraft door de onder 9.28 genoemde presentatie, meer in het bijzonder de passage: ‘They (FERM, toevoeging rechtbank) have a special RFID tag manufacturing technology that allows for Durable, high performing on the tire, sustainable solution. They are already selling small volumes of RFID tread labels to small tire manufacturers (…)’. Ferm heeft in dit verband ook gewezen op de tests die zij in 2012 met LeCont op een kartcircuit heeft uitgevoerd. Deze waren volgens haar succesvol. Hiertegenover heeft ADE aangevoerd dat dit laatste niets zegt omdat het op te lossen probleem was hoe een RFID-label na vulkanisatie van de ‘groene autoband’ gedurende lange tijd in de autoband bevestigd kon blijven en kon functioneren. ADE miskent hiermee echter dat Ferm haar concept ook heeft ontwikkeld om het proces van vulkanisatie te doorstaan. Overigens heeft ADE het succes van de tests niet (gemotiveerd) bestreden.

ADE heeft ook nog betoogd dat Ferm voor aanvang van de samenwerking met ADE nog niet had bepaald welk materiaal voor het ‘backing material’ het meest geschikt is. Dit doet, of dit juist is of niet, echter niet af aan het voorgaande.

In het hierna volgende zal er dus vanuit worden gegaan dat Ferm voorafgaand aan de samenwerking met ADE het hiervoor onder 9.22 en 9.28 beschreven concept heeft ontwikkeld en dat ADE vanaf de aanvang van die samenwerking (voor de ‘adhesive layer(s)’ en de ‘release liner(s)’ geschikte) kleefstoffen/kleefmaterialen heeft aangedragen en geleverd.

Ook zal in het hierna volgende tot uitgangspunt worden genomen dat het door Ferm ontwikkelde concept de ‘Confidential Information’ zoals bedoeld in artikel 2 van de Geheimhoudingsovereenkomst betreft en bijdrage (i) van ADE als hiervoor omschreven, haar ‘Confidential Information’ in de zin van die overeenkomst. De omstandigheid dat, zoals ADE ook nog betoogt, bij tests bij Apollo Vredestein RFID-labels uit de banden werden gesneden en meegegeven aan [naam 6] voor nadere tests en [naam 6] daarbij geen enkele beperking werd opgelegd, brengt niet mee dat alle informatie die Ferm met ADE deelde niet langer geheim was en derhalve niet langer onder de Geheimhoudingsovereenkomst viel. ADE en ADC hebben niet onderbouwd gesteld dat de precieze samenstelling van de lagen en de kleefstoffen uit het gevulkaniseerde label ‘reverse geëngineerd’ kan worden en ook niet dat [naam 6] , als werknemer van ADE, niet onder een (impliciete) geheimhoudingsplicht viel.

Voor zover ADE nog heeft bedoeld te betogen dat artikel 2 van de Geheimhoudingsovereenkomst alleen betrekking heeft op ‘Confidential Information’ van Ferm voortkomend uit (verdere) ontwikkeling van het concept (door Ferm) ná 1 november 2013, volgt de rechtbank haar ook daarin niet. Informatie betreffende (verdere) ontwikkeling ná 1 november 2013, bevat naar haar aard en gegeven het concept waar het hier om gaat, ook informatie over het ontwikkelproces daarvoor en over de uitkomsten daarvan. Een en ander volgt naar het oordeel van de rechtbank ook uit de tekst van artikel 2 van de Geheimhoudingsovereenkomst.

Vervolgens is de vraag aan de orde of ADE de ‘Confidential Information’ van Ferm als hiervoor bedoeld, heeft gedeeld met ADC. Deze vraag moet bevestigend worden beantwoord als de betreffende ‘Confidential Information’ in (in ieder geval) aanvraag
US 920, (de eerste octrooiaanvraag) ingediend door ADC, is terechtgekomen.

Dat dit het geval is, heeft de advocaat van ADE en ADC tijdens de mondelinge behandeling erkend. Hij heeft, desgevraagd, verklaard ‘dat van wat in conclusie 1 van
US 672 (zie 4.46)is opgenomen, niets afkomstig is van [naam 6] en [naam 5] ’ en ‘dat wat in genoemde conclusie staat, was wat Ferm op dat moment al ontwikkeld had’. Hieruit leidt de rechtbank af dat ADE en ADC dit ook menen waar het gaat om conclusies 1, 14 en 15 van aanvragen US 920 (zie 4.26), US 806 (zie 4.32) en WO 933 (zie 4.37). Conclusie 1 van US 672 schrijft ten opzichte van conclusie 1 van de genoemde aanvragen tevens toepassing van ‘unsaturated rubber’ in de ‘adhesive layer’ voor (waarmee ‘crosslinks’ met de band worden bereikt); de toepassing van ‘unsaturated rubber’ in de ‘adhesive layer’ en de ‘crosslinks’ kunnen echter worden teruggevonden in de volgconclusies 14 en 15 van aanvragen US 920, US 806 en WO 933. Weliswaar heeft de advocaat van ADE en ADC tijdens de mondelinge behandeling bij diezelfde gelegenheid ook nog naar voren gebracht dat bedoelde conclusies al behoorden tot de stand van de techniek, maar of dit juist is, is voor de beantwoording van de vraag als hier aan de orde, niet relevant. Ook hier wreekt zich dat ADE en ADC geen verklaringen van de beweerdelijke uitvinders in het geding hebben gebracht.

Overigens volgt uit het e-mailbericht van [naam 7] van 15 oktober 2014 (hiervoor weergegeven onder 4.29) en het e-mailbericht van [naam 8] van 18 december 2015 (hiervoor weergegeven onder 4.38) dat ADE en ADC ook al vóórdat de onderhavige procedure door Ferm werd aangespannen, van mening waren dat hetgeen in de tot dan toe ingediende octrooiaanvragen was opgenomen, minst genomen een gezamenlijk uitvinderschap rechtvaardigt, hetgeen betekent dat zij van mening zijn dat ook Ferm een aandeel heeft in de uitvinding die in die aanvragen wordt belichaamd. In het e-mailbericht van [naam 7] , aan Ferm gestuurd nadat aanvraag US 920 door ADC was ingediend, wordt vermeld: ‘Our intention was (and is) to (…) have the application be co-owned basis on the joint invention that occurred’ en ook dat in aanvraag US 920 nog wijzigingen kunnen worden aangebracht, zoals het opnemen van ‘the correct inventorship’. Het e-mailbericht van [naam 8] bevat voorts de volgende passage: ‘I’d like to propose once more the joint ownership of the patent application [dit betreft aanvraag WO 933, toevoeging rechtbank] between FERM RFID and Avery Dennison in view of our continuing and growing interest to jointly develop the Tire RFID business’. Dat deze uitlatingen alleen zijn gedaan om, zoals ADE stelt, ‘de verhoudingen goed te houden en niet omdat ADE van mening was ‘dat Ferm enig recht kon doen gelden op de octrooiaanvragen van ADC’, zoals ADC heeft betoogd, blijkt nergens uit.

Ter adstructie van haar betoog wijst ADE op:
- de presentatie die Ferm op 9 december 2010 bij Apollo Vredestein en volgens ADE ongetwijfeld bij vele andere bandenfabrikanten met wie zij contact had, heeft gegeven (zie hiervoor onder 4.7);
- de presentatie die Ferm op 16 november 2012 heeft gegeven bij bandenfabrikant LeCont en volgens ADE ook bij bandenfabrikant Bridgestone (zie hiervoor onder 4.11);
- de in 2012 op een kartcircuit met LeCont uitgevoerde tests (zie hiervoor onder 4.23);
- de door Ferm op 20 maart 2013 op YouTube geposte video (zie hiervoor onder 4.14);
- de door Ferm op 15 juli 2013 op YouTube geposte video (zie hiervoor onder 4.15).

De rechtbank overweegt als volgt.

Tegenover het betoog van ADE heeft Ferm, wat betreft Apollo Vredestein, naar voren gebracht dat zij met deze bandenfabrikant een geheimhoudingsovereenkomst heeft gesloten die hetgeen door Ferm reeds was ontwikkeld en nog door haar zou worden ontwikkeld, onder bescherming stelde. In dit verband heeft zij gewezen op het e-mailbericht van [naam 9] aan [naam 1] van 22 september 2014 (hiervoor weergegeven onder 4.25), waarin [naam 9] te kennen geeft weet te hebben van deze overeenkomst, en op een verklaring van [naam 10] die ook refereert aan het bestaan van de betreffende overeenkomst. ADE heeft hier alleen tegen ingebracht dat zij met de inhoud van de bewuste overeenkomst niet bekend is, hetgeen naar het oordeel van de rechtbank tegenover de gemotiveerde betwisting van Ferm niet volstaat.

Dat Ferm de hiervoor bedoelde presentatie die zij bij Apollo Vredestein heeft gegeven, ook heeft gegeven ten overstaan van andere bandenfabrikanten, berust slechts op speculatie van ADE, reden waarom de rechtbank daaraan voorbij gaat. Hetzelfde geldt voor het betoog van ADE dat de presentatie die Ferm op 16 november 2012 aan LeCont heeft getoond, ook is getoond aan Bridgestone. Dat de naam ‘Bridgestone’ op de slides van de betreffende presentatie staat vermeld, is daartoe onvoldoende.

Hetgeen voor het overige door ADE is aangedragen, heeft Ferm ook voldoende gemotiveerd weersproken. Wat betreft de op het kartcircuit met bandenfabrikant LeCont uitgevoerde tests, heeft Ferm er terecht op gewezen dat uit niets blijkt dat het RFID-label dat Ferm in deze procedure claimt als haar ‘Confidential Information’, bij die tests zichtbaar is geweest, te minder de samenstelling van dat label. Dit geldt ook voor de op 15 juli 2013 door Ferm geplaatste video. Een en ander wordt ook bevestigd in een opinie van octrooigemachtigde [naam 12] (hierna: [naam 12] ), overgelegd door Ferm. Ook ADE lijkt dit een en ander, in ieder geval voor wat betreft de op 20 maart 2013 door Ferm geplaatste video, te erkennen, waar zij in haar akte uitlating producties vermeldt: ‘Het enige wat nog niet duidelijk was (…), was de wijze waarop de tags aan de banden bevestigd werden’. Dat tijdens de tests op het kartcircuit wel werd geopenbaard dat Ferm RFID-tags gebruikte, doet niet af aan het voorgaande; Ferm claimt het bestaan van dergelijke tags niet als haar bedrijfsgeheime informatie, maar de samenstelling daarvan. Ferm heeft, wat LeCont betreft, bovendien nog een verklaring overgelegd van [naam 13] , director Marketing, Export Sales & Sporting Activities bij LeCont, inhoudende dat alle technische informatie die werd uitgewisseld tussen Ferm en LeCont plaatsvond ‘under strict mutual confidentiality’, dat [naam 1] tijdens de tests en de voorbereiding daarop ‘retained control of his technology and samples’ en dat ook de tests die in 2012 op het kartcircuit plaatsvonden, onder de ‘non-disclosure arrangements’ vielen. ADE en ADC hebben tot slot niet onderbouwd gesteld dat de precieze samenstelling van de lagen en de kleefstoffen uit de labels ‘reverse geëngineerd’ kan worden, zo dit al in de gegeven omstandigheden mogelijk was.

Het betoog van ADE moet dus falen.

Dit betoog van ADE heeft Ferm onderbouwd weersproken, met verwijzing naar een opinie van [naam 12] , die uitgebreid toelicht waarom de ‘Confidential Information’/bedrijfsgeheimen van Ferm (met name de van kenmerken van het label als weergegeven in 9.22) niet in de door ADE genoemde Amerikaanse octrooiaanvragen wordt/worden geopenbaard. ADE heeft daar niets concreets meer tegen ingebracht. Wellicht ten overvloede overweegt de rechtbank dat, zo ADE dit heeft bedoeld te betogen, in dit verband niet relevant is of de materie die is beschreven in de door ADC ingediende octrooiaanvragen voldoet aan het vereiste van ‘inventiviteit’ in het octrooirecht.

Dit betoog van ADE moet dus eveneens falen.

ADE heeft verder betoogd dat zelfs als zou moeten worden aangenomen dat de bijdrage van Ferm aan de ontwikkeling van het concept nog immer ‘Confidential Information’ in de zin van de Geheimhoudingsovereenkomst betrof, Ferm zich niet meer op die overeenkomst kan beroepen omdat zij in de laatste week van september 2014 (dus voordat aanvraag US 920 door ADC werd ingediend) ‘Confidential Information’ van ADE (betreffende met name de door ADE aangeleverde kleefstoffen/kleefmaterialen) met derden, te weten Michelin en Apollo Vredestein/India, heeft gedeeld. In die week vonden er immers, aldus ADE, besprekingen plaats met die bandenfabrikanten over de RFID-labels, werden er presentaties gegeven en tests uitgevoerd, terwijl er toen nog geen ‘3-party-NDA’s’ (dat willen zeggen geheimhoudingsovereenkomsten tussen Ferm, ADE en Michelin dan wel Apollo Vredestein/India) waren gesloten. ADE heeft in dit verband verwezen naar het
e-mailbericht van [naam 1] van 25 september 2014 (hiervoor weergegeven onder 5.2).

De rechtbank verwijst, voor wat betreft Apollo Vredestein, voorts naar hetgeen zij hiervoor onder 9.40 heeft overwogen en, ten aanzien van Michelin, naar de inhoud van de hiervoor onder 5.4 weergegeven ‘Confidential Disclosure Agreement’. Daarin is opgenomen dat de eerste informatie is uitgewisseld op 30 september 2014, dus niet, zoals ADE betoogt, vóór het moment waarop aanvraag US 920 door ADC werd ingediend.

Het voorgaande betekent dat het betoog van ADE voldoende onderbouwing ontbeert en om die reden faalt. De rechtbank heeft in dit verband ook nog meegewogen dat [naam 1] tijdens de mondelinge behandeling (onvoldoende weersproken) naar voren heeft gebracht dat hij in zijn contacten met genoemde bandenfabrikanten alleen commerciële informatie aan hen heeft verstrekt.

Wat geldt voor het hiervoor besproken betoog, moet ook gelden voor het betoog van ADE dat Ferm in het kader van de tests die zij in de laatste week van september 2014 bij Michelin heeft uitgevoerd, aldaar ‘reverse engineerable samples’ van het RFID-label heeft achtergelaten (waaraan zij ook de conclusie verbindt dat Ferm zich niet meer op de Geheimhoudingsovereenkomst kan beroepen). ADE heeft dit betoog van geen enkele onderbouwing voorzien.

Aan de vorderingen, voor zover deze zich richten tegen ADC, legt Ferm ten grondslag dat ADC, door de met haar, door ADE, gedeelde ‘Confidential Information’ over het door Ferm ontwikkelde concept op te nemen in de aanvragen US 920, US 806 en
WO 933, heeft geprofiteerd van de wanprestatie en het onrechtmatig handelen van ADE. ADC heeft dus (ook) onrechtmatig jegens haar gehandeld, aldus Ferm.

De vraag die allereerst moet worden beantwoord, is welk recht van toepassing is op deze vorderingen. Partijen hebben hierbij niet (nadrukkelijk) stilgestaan.

Het toepasselijk recht moet in dit geval worden bepaald aan de hand van de Verordening (EG) nr. 864/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 11 juli 2007 betreffende het recht dat van toepassing is op niet-contractuele verbintenissen (hierna: Rome II)12. In artikel 4 lid 1 Rome II is bepaald dat het recht dat van toepassing is op een onrechtmatige daad het recht is van het land waar de schade zich voordoet, ongeacht in welk land de schadeveroorzakende gebeurtenis zich heeft voorgedaan en ongeacht in welke landen de indirecte gevolgen van die gebeurtenis zich voordoen.

Bepalend is dus waar de door Ferm gestelde directe schade is ingetreden. Dat is daar waar het verlies van vermogensbestanddelen door haar heeft plaatsgevonden. De schade die Ferm stelt te hebben geleden bestaat volgens haar in ieder geval uit:

- omzetschade als gevolg van het niet (meer), althans niet meer exclusief, kunnen exploiteren/verder ontwikkelen van het door haar ontwikkelde concept ((bijvoorbeeld) door tot productie daarvan over te gaan en haar ‘Confidential Information’/bedrijfsgeheime informatie te licentiëren);
- reputatieschade (zo begrijpt de rechtbank) omdat bandenfabrikanten niet (meer) met Ferm in zee willen gaan als zij horen dat de octrooirechten op het door Ferm ontwikkelde concept niet bij haar berusten;

- vermindering van de waarde van haar bedrijf (dat door FineLine is overgenomen voor een veel lager bedrag dan aanvankelijk de bedoeling was).

Deze schade is ingetreden in Nederland. Daar is Ferm gevestigd, zodat de gestelde schade daar geleden is. De rechtbank zal de vorderingen van Ferm daarom beoordelen aan de hand van Nederlands recht.

Ingevolge vaste rechtspraak levert het enkele profiteren van wanprestatie nog geen onrechtmatigheid op; er zijn bijkomende omstandigheden vereist om het gedrag van de partij die profiteert, onbetamelijk te maken13. De rechtbank merkt op dat de Wbb in artikel 2 lid 2 onder a (dat gaat over het op onrechtmatige wijze verkrijgen van bedrijfsgeheimen) dergelijke bijkomende omstandigheden niet vereist. Partijen hebben hierbij niet stilgestaan en zijn in hun betoog wel uitgegaan van het vereiste van bijkomende omstandigheden. Zij hebben evenmin stilgestaan bij de vraag of in hoeverre aan deze specifieke bepaling van de Wbb terugwerkende kracht toekomt, nu het gestelde profiteren van de wanprestatie/het onrechtmatig handelen zich (in elk geval deels) voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Wbb zou hebben voorgedaan. De rechtbank zal daarom ter voorkoming van een verrassingsbeslissing alsnog het bestaan van bedoelde bijkomende omstandigheden onderzoeken.

Naar het oordeel van de rechtbank zijn dergelijke bijkomende omstandigheden in dit geval aanwezig en maakt Ferm het verwijt van profijt te trekken van wanprestatie/onrechtmatig handelen terecht aan ADC. ADC heeft niet bestreden dat zij wist van het bestaan van de tussen Ferm en ADE gesloten Geheimhoudingsovereenkomst en evenmin dat zij wist van schending van die overeenkomst door ADE. Van belang is voorts het nadeel dat Ferm door de tekortkoming lijdt. Dat dit een aanzienlijk nadeel betreft, dat ook nog eens voorzienbaar was voor ADC, heeft ADC niet betwist. Hierbij komt dat door de bedrijfsgeheime informatie in octrooiaanvragen neer te leggen zij geacht moet worden het oogmerk te hebben gehad deze openbaar te maken, ook nog eens zonder vermelding van de juiste uitvinder.

De conclusie uit het voorgaande is dat van onrechtmatig handelen zijdens ADC sprake is geweest, zowel als de hiervoor aangehaalde rechtspraak over profiteren van wanprestatie in ogenschouw wordt genomen als in de zin van artikel 2 lid 2 onder a Wbb.

De rechtbank begrijpt onderdeel (b) van de vorderingen van Ferm, gezien de nadere toelichting die zij daarop heeft gegeven, aldus dat Ferm hiermee beoogt te voorkomen dat ADE en ADC de ‘Confidential Information’ van Ferm:
- voor zover al onrechtmatig door ADE en ADC geopenbaard, verder gebruiken, zoals door het indienen (in enig land) van nieuwe octrooiaanvragen (bijvoorbeeld afgeleide aanvragen) of op enige andere wijze en
- voor zover deze nog niet openbaar toegankelijk is, aan derden openbaren of deze gebruiken, door het indienen (in enig land) van nieuwe octrooiaanvragen of op enige andere wijze.

ADE en ADC hebben hiertegen allereerst ingebracht dat dit onderdeel van de vorderingen van Ferm in ieder geval niet, zoals Ferm doet, (in relatie tot ADE) aan de Geheimhoudingsovereenkomst kan worden ‘opgehangen’, nu deze niet meer van kracht is. ADE en ADC verwijzen in dit verband naar artikel 6 van die overeenkomst (zie hiervoor onder 4.18). Hierin volgt de rechtbank ADE en ADC echter niet. In genoemd artikel is bepaald dat als zich één van de daarin omschreven beëindigings-situaties voordoet (opzegging van de overeenkomst door één van partijen of het sluiten van een samenwerkingsovereenkomst tussen partijen), de ‘confidential obligations’ uit de overeenkomst nog gedurende drie jaar na 1 november 2013 (de Effective Date of the Agreement) tussen partijen zal blijven gelden. In die bepaling kan niet worden gelezen, zoals ADE en ADC kennelijk menen en door Ferm terecht is bestreden, dat de overeenkomst in ieder geval na een periode van drie jaar tot een einde komt. Dat de overeenkomst is geëindigd zoals in artikel 6 bedoeld, is gesteld noch gebleken, zodat ervan moet worden uitgegaan dat de verplichtingen tot geheimhouding nog immer voortduren. Hetzelfde volgt voorts uit de Wbb.

ADE en ADC hebben verder ten verwere aangevoerd dat Ferm in ieder geval geen belang (meer) heeft bij oplegging van een verbod aan ADE en ADC om nieuwe octrooiaanvragen in te dienen, nu ADE en ADC dergelijke aanvragen niet meer kúnnen indienen. Uiterlijk binnen 30 maanden (en in sommige landen één à twee maanden minder) na de prioriteitsdatum van de aanvraag WO 933 (in dit geval 29 september 2014) hadden alle nationale aanvragen volgens ADE en ADC moeten plaatsvinden (ADC heeft er binnen die termijn ook enkele ingediend). Die termijn is al lang verstreken, zo besluiten ADE en ADC. ADE en ADC miskennen met dit verweer echter dat van reeds ingediende octrooiaanvragen, zo lang daar nog geen verlening van een octrooi op is gevolgd, afgesplitste aanvragen (‘divisonals’ of ‘divisionals van divisionals’) kunnen worden ingediend en het Ferm er ook om te doen is te voorkomen dat in (nieuwe) octrooiaanvragen ‘Confidential Information’ als bedoeld in de Geheimhoudingsovereenkomst die nog niet is geopenbaard, terechtkomt. De Wbb biedt ook een basis om dergelijke maatregelen te treffen (artikel 6 lid 1 onder a Wbb). Ook dit verweer gaat daarom niet op.

Tot slot hebben ADE en ADC aangevoerd dat alle ‘Confidential Information’ van Ferm al ‘op straat ligt’ en er door ADE en ADC dus niet nog méér openbaar gemaakt kán worden. Dit moet, aldus ADE en ADC, (ook) tot afwijzing van onderdeel (b) van de vorderingen van Ferm leiden. In reactie op dit verweer heeft Ferm naar voren gebracht dat van haar niet kan worden gevergd dat zij uitzoekt of alle informatie die zij in het kader van de samenwerking met ADE heeft gedeeld, in de octrooiaanvragen als aan de orde is terechtgekomen. Op deze reactie zijn ADE en ADC vervolgens niet meer ingegaan. De rechtbank gaat daarom ook aan dit verweer van ADE en ADC voorbij. Daarbij is ook meegewogen dat het niet Ferm is die de betreffende octrooiaanvragen heeft ingediend en zij op de inhoud daarvan dus geen enkele invloed heeft gehad.

Aan het op te leggen verbod zal een dwangsom worden verbonden, zij het dat de rechtbank deze op een lager bedrag als gevorderd zal vaststellen en aan het totaal van te verbeuren dwangsommen een maximum zal verbinden.

Onderdeel (c) van de vorderingen van Ferm strekt ertoe dat ADE en ADC worden veroordeeld om de schade die Ferm heeft geleden en nog zal lijden als gevolg van de wanprestatie/het onrechtmatig handelen (hiervoor onder 9.55 verwoord), te vergoeden. Ferm vordert voorts verwijzing naar de schadestaatprocedure ter vaststelling van die schade omdat zij, zo begrijpt de rechtbank, de schade nog niet volledig kan begroten.

ADE en ADC hebben zich tegen dit onderdeel van de vorderingen van Ferm verweerd met het betoog dat Ferm haar stellingen niet heeft onderbouwd.

De rechtbank stelt voorop dat voor verwijzing naar de schadestaatprocedure voldoende is dat de mogelijkheid van enige schade aannemelijk is gemaakt. Dit betreft, zoals partijen ook erkennen, een lage drempel.

Gelet op de aard van het vastgestelde handelen van ADE en ADC, de aard van hetgeen door Ferm is ontwikkeld en het aantal door ADC ingediende octrooiaanvragen en aan haar verleende octrooien, is de rechtbank van oordeel dat Ferm deze drempel voor verwijzing naar de schadestaatprocedure heeft gehaald.

Dat het, zoals ADE en ADC ook nog hebben betoogd, slechts zal blijken te gaan om een zeer beperkte schade, maakt het voorgaande, als dit al juist is, niet anders; de vordering blijft daarmee toewijsbaar.

Als de hoofdzakelijk in het ongelijk gestelde partijen zullen ADE en ADC in de proceskosten die Ferm heeft gemaakt, worden veroordeeld. Onderdeel (d) van de vorderingen van Ferm strekt ertoe dat hierbij wordt aangeknoopt bij het bepaalde in artikel 1019ie Rv dan wel artikel 1019h Rv.

In artikel 1019ie Rv is neergelegd dat de rechter in een procedure over bedrijfsgeheimen (als bedoeld in de Wbb) de in het ongelijk gestelde partij desgevorderd kan veroordelen in redelijke en evenredige gerechtskosten en andere kosten die de in het gelijk gestelde partij heeft gemaakt, tenzij de billijkheid zich daartegen verzet. In artikel 1019h Rv is een dergelijke proceskostenvergoeding dwingend opgelegd in het geval het gaat om een procedure die ziet op de handhaving van intellectuele eigendomsrechten.

De rechtbank begrijpt de opmerkingen namens ADE en ADC tijdens de mondelinge behandeling aldus dat zij van mening zijn dat, of nu artikel 1019ie Rv of artikel 1019h Rv als grondslag wordt gekozen, Ferm, als zij in het gelijk wordt gesteld, recht heeft op vergoeding van volledige proceskosten (voor zover redelijk en evenredig).

Tijdens de mondelinge behandeling heeft Ferm te kennen gegeven dat de proceskosten die zij in deze zaak toegewezen wenst te zien, zijn opgenomen en gespecificeerd in haar productie EP32. Uit die productie volgt dat die proceskosten bestaan uit:
- de honoraria van de advocaten (inclusief kantoorkosten) ad € 86.786,70;
- het griffierecht ad € 656,--;
- de (overige) deurwaarderskosten (die, zo begrijpt de rechtbank, ook de dagvaardingskosten omvatten), vertaalkosten en koerierskosten ad € 4.370,25.

Er bestaat in dit geval naar het oordeel van de rechtbank aanleiding voor vergoeding van de volledige proceskosten op de voet van artikel 1019ie Rv. Teneinde de redelijkheid en evenredigheid van de advocatenhonoraria te kunnen beoordelen, zoekt de rechtbank aansluiting bij de landelijk vastgestelde Indicatietarieven in
octrooizaken, opgesteld voor begroting van kosten op de voet van artikel 1019h Rv (versie 1 september 2020). De zaak ziet immers op technische bedrijfsgeheimen en er zijn in deze zaak uitgebreide verhandelingen gehouden over de door ADC aangevraagde en aan haar verleende octrooirechten en ook over de vraag of de uitvinding die daarin besloten ligt respectievelijk de aan de orde zijnde bedrijfsgeheimen al bekend was/waren, gelet op een aanzienlijk aantal octrooischriften. Deze – in de kern – ‘bedrijfsgeheimen’-zaak heeft daarom naar het oordeel van de rechtbank veel meer weg van een octrooizaak dan van een ‘gewone’ intellectuele eigendomszaak.

De rechtbank is van oordeel dat deze zaak moet worden aangemerkt als een ‘normale bodemzaak’ in de zin van genoemde Indicatietarieven.

De Indicatietarieven betreffen uitsluitend de werkzaamheden van de advocaat/advocaten. Voor een ‘normale bodemzaak’ geldt een indicatietarief, een bedrag dat als redelijk en evenredig wordt beschouwd, van maximaal € 75.000,--. De advocaatkosten aan de zijde van Ferm worden daarom op dit bedrag begroot. Het meer gevorderde wordt afgewezen. Vermeerderd met het griffierecht en de verschotten, betekent dit dat aan Ferm een bedrag van € 80.026,25 (€ 75.000,-- + € 656,-- + € 4.370,25) aan proceskosten tot op heden zal worden toegewezen.

Onder de proceskosten vallen ook de nakosten, die in dit geval afzonderlijk zijn gevorderd. De nakosten worden begroot op het bedrag genoemd in het liquidatietarief civiel (per 1 februari 2024: € 178,--). In geval van betekening worden een extra bedrag aan salaris (per 1 februari 2024: € 92,--) en de explootkosten van betekening toegekend.

De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten en de nakosten wordt op na te melden wijze toegewezen.

De rechtbank ziet aanleiding om de bevoegdheid in het incident en de bevoegdheid in de hoofdzaak tezamen te behandelen.

De rechtbank merkt op dat de vorderingen van Ferm slechts spreken van octrooiaanvragen en niet van eventueel al verleende octrooien. Beide partijen gaan er echter blijkens hun stukken vanuit dat de vorderingen op zowel octrooiaanvragen als reeds verleende octrooirechten betrekking hebben (dit blijkt verder ook uit de door Ferm overgelegde lijst ervan), zodat de rechtbank de vorderingen eveneens aldus zal opvatten.

De bevoegdheid van deze rechtbank om te oordelen over de vorderingen van Ferm, voor zover deze betrekking op buiten het territoir van de Europese Unie ingediende octrooiaanvragen en verleende octrooien, is door ADC betwist met een incidentele vordering tot onbevoegd verklaring.

Ten aanzien van aanvraag WO 933 geldt het volgende. Op de vorderingen die op deze aanvraag zien, is het Protocol inzake erkenning14 van toepassing omdat deze aanvraag (mede) is gedesigneerd voor het Koninkrijk der Nederlanden en ingevolge de ROW15, als verzoeken van de aanvrager tot verkrijging van Europese octrooien moeten worden aangemerkt, op welke verzoeken het EOV16 van toepassing is. Op grond van artikel 7 van genoemd Protocol moet de aangezochte rechter ambtshalve zijn bevoegdheid vaststellen. De artikelen 2 tot en met 6 van het Protocol bepalen die bevoegdheid.

In artikel 3 van het Protocol inzake erkenning is het volgende neergelegd:
‘Behoudens het bepaalde in de artikelen 4 en 5 zijn, indien de aanvrager van een Europees octrooi noch zijn woonplaats noch zijn zetel in een van de Verdragsluitende Staten heeft en indien de persoon die de aanspraak op verlening van het Europees octrooi doet gelden zijn woonplaats of zetel wel in een van de Verdragsluitende Staten heeft, alleen de rechterlijke instanties van laatstbedoelde Staat bevoegd.’

De artikelen 4 en 5 zijn in deze zaak niet van relevant (het betreft geen geschil tussen een werkgever en een werknemer en er is geen overeenkomst gesloten tussen Ferm en ADC waarin forum is gekozen voor een bepaalde rechter/rechtbank). Dit betekent dat, nu ADC niet gevestigd is in een Verdragsluitende Staat en Ferm wel (namelijk in Nederland), de Nederlandse rechter, en op grond van het bepaalde in artikel 80 lid 1 onder b ROW deze rechtbank in het bijzonder, bevoegd is om kennis te nemen van de vorderingen van Ferm, voor zover deze in relatie staan tot aanvraag WO 933 (en gerelateerde EOV-aanvragen).

ADC heeft tijdens de mondelinge behandeling te kennen gegeven haar incidentele vordering, waar deze de vorderingen van Ferm betreft met betrekking tot het in Rusland verleende octrooi, niet te handhaven, zodat de bevoegdheid daarvoor thans vaststaat.

Voor de resterende niet-Europese octrooi(aanvrag)en geldt het volgende.

Op het geding in de hoofdzaak is Brussel I bis-Vo materieel van toepassing, op grond van de preambule en artikel 1 van deze verordening. Gelet op het bepaalde in artikel 6 Brussel I bis-Vo wordt de bevoegdheid in dit geval geregeld door de Nederlandse wetgeving, nu ADC geen woonplaats heeft in een EU-lidstaat (en de artikelen 18 lid 1, 21 lid 2, 2417 en 25 Brussel I bis-Vo niet van toepassing zijn).

In artikel 6 aanhef en onder e Rv, waarop Ferm zich onder andere beroept, is neergelegd dat de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft in zaken betreffende verbintenissen uit onrechtmatige daad, indien het schadebrengende feit zich in Nederland heeft voorgedaan of kan voordoen. Volgens Ferm is de hoofdzaak een dergelijke zaak. ADC betwist dit; volgens haar kwalificeert een actie als de onderhavige als een opeising en derhalve een goederenrechtelijke vordering en komt de rechtbank daarom geen bevoegdheid toe om van de vorderingen van Ferm kennis te nemen; Rv biedt daarvoor namelijk geen enkele basis, aldus ADC. Volgens ADC is de Amerikaanse rechter bevoegd.

De rechtbank stelt het volgende voorop. De rechtsmachtgronden van artikel 6 Rv zijn afgeleid van en komen overeen met artikel 7 Brussel I-bis Vo (artikel 5 van de voorganger van Brussel I-bis Vo, Verordening (EG) nr. 44/2001 betreffende de rechtelijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken). Hoewel de rechtspraak van het Hof van Justitie (hierna: HvJ) met betrekking tot voornoemde bepalingen niet rechtstreeks van toepassing is op de uitleg van artikel 6 Rv, neemt de rechtbank die rechtspraak niettemin tot richtsnoer, ook als het gaat om een begrip als ‘verbintenis uit onrechtmatige daad’. De rechtbank ziet in dit geval geen aanleiding om van die rechtspraak af te wijken. Partijen hebben ook niet anders bepleit.

Naar het oordeel van de rechtbank zijn bij de beantwoording van de vraag hoe de vorderingen van Ferm moeten worden gekwalificeerd, de stellingen van Ferm beslissend, niet de benaming die zij heeft gegeven aan de rechtsverhouding die uit deze stellingen voortvloeit. Uit de rechtspraak van het HvJ volgt ook dat de rechter bij de toepassing van artikel 7 Brussel I-bis Vo de rechtsverhouding waarop de eiser zijn vordering baseert, zelfstandig dient te kwalificeren. Het begrip ‘verbintenis uit onrechtmatige daad’ in dat artikel moet volgens het HvJ ‘autonoom’ worden uitgelegd, dat wil zeggen niet aan de hand van de lex fori, de lex causae of enig ander nationaal rechtsstelsel, maar ‘in aansluiting bij het stelsel en de doelstellingen van (de verordening) teneinde de volle werking ervan te verzekeren’18. Het begrip ‘verbintenis uit onrechtmatige daad’ zet het HvJ af tegen het begrip ‘verbintenis uit overeenkomst’ en wordt negatief omschreven. Het begrip ‘verbintenis uit overeenkomst’ legt het HvJ zeer ruim uit. Voldoende is dat sprake is van een verbintenis die een partij vrijwillig jegens een andere partij is aangegaan, zonder dat het bestaan van een tussen partijen gesloten overeenkomst is vereist. Een verbintenis uit onrechtmatige daad omvat elke rechtsvordering die beoogt de aansprakelijkheid van een verweerder in het geding te brengen en die geen verband houdt met een ‘verbintenis uit overeenkomst’ in de zin van (thans) artikel 7 aanhef en lid 1 Brussel I-bis Vo19.

Ferm stelt dat de octrooiaanvragen en verleende octrooien waarvan zij de overdracht vordert, voortspruiten uit het profijt dat ADC heeft getrokken uit de wanprestatie en het onrechtmatig handelen van ADE, welke laatste volgens Ferm in strijd heeft gehandeld met de met Ferm gesloten Geheimhoudingsovereenkomst door ‘Confidential Information’ die door die overeenkomst werd beschermd, met ADC te delen. Met de gevorderde overdracht houdt Ferm ADC aansprakelijk voor dit onrechtmatig handelen en vraagt zij een remedie daarvoor. Tussen Ferm enerzijds en ADC anderzijds is geen sprake van enige overeenkomst of andere vrijwillig aangegane verbintenis waarop de vorderingen van Ferm zijn gebaseerd (en die daarom uitleg behoeft). De vorderingen van Ferm, ingesteld tegen ADC, moeten daarom naar het oordeel van de rechtbank worden aangemerkt als vorderingen die voortvloeien uit een ‘verbintenis uit onrechtmatige daad' in de zin van artikel 6 aanhef en onder e Rv. In dit verband verwijst de rechtbank ook naar hetgeen zij hiervoor onder 9.56 tot en met 9.58 heeft overwogen

Volgens vaste rechtspraak van het HvJ moet, ingeval de plaats waar zich een feit heeft voorgedaan dat aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad kan meebrengen en de plaats waar door dit feit schade is ontstaan, niet samenvallen, de uitdrukking ‘plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan’ aldus worden verstaan dat zowel de plaats waar de schade is ingetreden (Erfolgsort), als de plaats van de veroorzakende gebeurtenis (Handlungsort) is bedoeld. Daaruit volgt, zo heeft het HvJ voorts beslist, dat de verweerder ter keuze van de verzoeker kan worden opgeroepen voor de rechter hetzij van de plaats waar de schade is ingetreden, hetzij van de plaats van de veroorzakende gebeurtenis die aan de schade ten grondslag ligt20. Ook vaste rechtspraak van het HvJ is (voor zover hier relevant):
- dat onder de plaats waar de schade is ingetreden, is te verstaan de plaats waar de onrechtmatige handeling schadelijk inwerkt op lijf of goed van het slachtoffer, niet de plaats waar het slachtoffer stelt vermogensschade te hebben geleden21;
- dat artikel 7 sub b Brussel I bis-Vo niet zo ruim mag worden uitgelegd dat het iedere plaats omvat waar de schadelijke gevolgen voelbaar zijn van een feit dat reeds elders daadwerkelijk ingetreden schade heeft veroorzaakt22;
- dat zonder bijkomende omstandigheden zuivere financiële schade niet kan worden aangemerkt als relevant aanknopingspunt voor artikel 7 sub b Brussel I bis-Vo23;
- dat de bevoegdheid van de rechterlijke instantie van de plaats van het schadebrengende feit dient te berusten op het bestaan van een bijzonder nauwe band tussen de vorderingen en die rechterlijke instantie op grond waarvan het om redenen verband houdend met een goede rechtsbedeling en nuttige procesinrichting gerechtvaardigd is dat deze rechterlijke instantie bevoegd is24.

Met Ferm is de rechtbank van oordeel dat er in het onderhavige geval voldoende aanknopingspunten zijn om Nederland als Erfolgsort aan te merken.

Aan de vorderingen als hier aan de orde legt Ferm, zoals hiervoor al is overwogen, ten grondslag dat ADC onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld. Daarbij was, aldus Ferm, sprake van een vorm van gezamenlijk optreden van ADE en ADC, doordat ADE de bedrijfsgeheime informatie van Ferm met ADC heeft gedeeld. ADE is gevestigd in Nederland. ADE en ADC maken deel uit van hetzelfde concern. Ferm is ook gevestigd in Nederland en het centrum van haar economische belangen ligt hier. De woonplaats van de vermeende uitvinder/bedenker van de bedrijfsgeheimen die in de octrooiaanvragen is geopenbaard [naam 1] ) ligt ook in Nederland. Wat Ferm claimt als haar bedrijfsgeheimen, betreft de ontwikkeling in Nederland van een concept voor het integreren van een RFID-component in een autoband. De hiervoor in zaak 20-180 vastgestelde wanprestatie/onrechtmatige daad van ADE heeft ook plaatsgevonden op Nederlands grondgebied. Op de Geheimhoudingsovereenkomst waarmee ADE, zoals hiervoor is vastgesteld, in strijd heeft gehandeld, is voorts Nederlands recht van toepassing en in die overeenkomst is neergelegd dat geschillen die over die overeenkomst rijzen, moeten worden voorgelegd aan de Nederlandse rechter. Voordat het onderhavige geschil tussen partijen ontstond, waren Ferm en ADE in Nederland verwikkeld in een overnametraject waarbij ook ADC betrokken was. De schade die Ferm stelt als gevolg van het handelen van ADC te hebben geleden, laat zich (in ieder geval) ook in Nederland lokaliseren; Ferm onderhandelt hier te lande met bandenfabrikanten over het gebruik/de inzet van het door haar ontwikkelde concept en het is, naar zij stelt, díe onderhandelingspositie die als gevolg van de handelwijze van ADC is verzwakt (doordat zij haar concept niet (optimaal) kan vermarkten). Het gaat bij de gestelde schade ook om beduidend méér dan alleen zuivere vermogensschade die intreedt op de (Nederlandse) bankrekening(en) van Ferm. De stellingen van Ferm volgend, bestaat de schade immers, naast omzetschade, ook uit verlies van (reeds gedane) investeringen (die zij, naar zij stelt, niet met normale exploitatie van het door haar ontwikkelde concept kan terugverdienen).

Gelet op dit alles, in onderlinge samenhang bezien, was het voor ADC voorzienbaar dat zij in Nederland op haar handelwijze jegens Ferm zou worden aangesproken. Met het oog op een goede rechtsbedeling en nuttige procesinrichting acht de rechtbank het voorts ook aangewezen dat de beoordeling van de vorderingen van Ferm in hun totaliteit bij deze rechtbank worden geconcentreerd. Deze rechtbank is immers, zoals hiervoor reeds overwogen, (ook onbetwist) bevoegd om te oordelen over de vorderingen van Ferm, voor zover strekkende tot/verband houdend met de Europese octrooiaanvragen, en voor alle landen (in en buiten de Europese Unie) moet eenzelfde rechtsvraag moet worden beantwoord. Zou de rechtbank zich onbevoegd verklaren voor vorderingen voor zover die geen betrekking hebben op de Europese octrooiaanvragen EP841 en EP 322, dan leidt dit tot versnippering van procedures, tot verminderde voorspelbaarheid van de uitkomst van de uiteenlopende procedures en tot toenemende kosten.

De relatieve bevoegdheid van de rechtbank is reeds gegeven omdat deze niet is betwist.

De rechtbank is dus bevoegd om kennis te nemen van de vorderingen van Ferm over de volle breedte.

ADC heeft betoogd dat de dagvaarding van Ferm niet voldoet aan de eisen van artikel 111 lid 3 Rv omdat Ferm daarin maar zeer beperkt ingaat op de verweren van ADC die zij al kent uit (de met deze zaak samenhangende) zaak 20-180.

De rechtbank volgt ADC niet in dit betoog. Artikel 111 lid 3 Rv verplicht tot het vermelden van de bekende verweren en de gronden daarvoor. Dit ‘vermelden’ heeft Ferm in de dagvaarding gedaan. Voorts heeft Ferm niet afgezien van een reactie op de verweren van ADC, maar gesteld dat zij deze al heeft verworpen in het gedeelte van haar dagvaarding dat ziet op haar vorderingen en de onderbouwing daarvan. Die verwerping is te volgen.

In zaak 20-180 heeft de rechtbank geoordeeld dat ADC onrechtmatig jegens Ferm heeft gehandeld door de ‘Confidential Information’ van Ferm met betrekking tot het integreren van een RFID-component in een autoband (omtrent welk concept zij kennis heeft verkregen van ADE, die daarmee in strijd handelde met een met Ferm gesloten Geheimhoudingsovereenkomst en dus ‘Confidential Information’ van Ferm openbaarde), in de aanvragen US 920, US 806 en WO 933 op te nemen. Dat oordeel neemt de rechtbank in deze zaak over.

Wat betreft de overige octrooi(aanvrag)en moet, nu deze alle op WO 933 zijn gebaseerd, naar het oordeel van de rechtbank eenzelfde conclusie worden getrokken.

Een en ander brengt mee dat de verweren die ADC in deze zaak heeft opgeworpen als reactie op de stellingen van Ferm aangaande het onrechtmatig handelen van ADC, geen bespreking meer behoeven; deze zijn in zaak 20-180 al verworpen.

Wellicht ten overvloede merkt de rechtbank op dat het voor de in deze zaak te beantwoorden vragen niet van belang is of de octrooiaanvragen tot verlening zullen leiden van een (geldig) octrooi en de reeds verleende octrooirechten geldig (zullen blijken te) zijn.

Aangenomen moet dus worden dat ADC ten onrechte te boek staat als enige aanvrager dan wel enige houder van de aan de orde zijnde octrooiaanvragen/octrooirechten en [naam 6] en [naam 5] ten onrechte staan geregistreerd als uitvinders. Met haar vorderingen beoogt Ferm in deze situatie een wijziging aan te brengen.

Van de vorderingen van Ferm zal de rechtbank eerst de vorderingen die strekken tot overdracht van octrooi(aanvrag)en beoordelen (onderdelen II en IV).

Ten aanzien van de gevorderde gedwongen overdracht van de Europese octrooiaanvragen overweegt de rechtbank als volgt.

Een aanvraag om verlening van een Europees octrooi, en ook een aandeel daarin, is vatbaar voor overdracht (artikel 72 EOV). In artikel 6 lid 1 onder f Wbb is neergelegd dat de rechter op vordering van de houder van een bedrijfsgeheim jegens de inbreukmaker gehele of gedeeltelijke overhandiging aan de houder van het bedrijfsgeheim kan bevelen van documenten die op onrechtmatige wijze het bedrijfsgeheim bevatten. Onder dergelijke documenten kunnen naar het oordeel van de rechtbank ook octrooiaanvragen worden begrepen.

De rechtbank is van oordeel dat Ferm aanspraak kan maken op de gehele Europese aanvragen en overdracht daarvan kan vorderen. Daartoe is het navolgende redengevend.

De advocaat van ADC heeft tijdens de mondelinge behandeling op de vraag van de rechtbank welke conclusies uit aanvraag US 920 de door ADE aan het door Ferm ontwikkelde concept geleverde bijdrage belichamen, verklaard dat dat de conclusies 17 tot en met 25 zijn. Hieruit leidt de rechtbank af dat ADC meent dat de overige conclusies (113 in totaal) de ‘Confidential Information’ van Ferm zoals in zaak 20-180 beschreven, bevatten. Van belang is verder dat de advocaat van ADC tijdens de mondelinge behandeling ook te berde heeft gebracht dat de conclusies 17 tot en met 25 ‘slecht geschreven’ zijn en onvolledig in die zin dat daarin niet de specifieke kleefstof die moet worden toegepast, is opgenomen (te weten kleefstof TS 8017), maar slechts de functionele eisen van de kleefstof, hetgeen, aldus nog steeds de advocaat van ADC, niet als een ‘uitvinding’ kan worden geduid.

Een ander voert tot de slotsom dat de essentie van hetgeen is gelegen in de conclusies van US 920 een weerslag vormen van de ‘Confidential Information’ van Ferm die ziet op het integreren van een RFID-component in een autoband, te weten de conclusies 1 tot en met 16 en 26 tot en met 124. Voor zover al op enige informatie/kennis gebaseerd die aan ADE/ADC zou toebehoren, behoort de materie beschreven in de conclusies 17 tot en met 25 van US 920, gelet op de opmerkingen van de advocaat van ADC, niet als berustend op zelfstandige uitvindingsarbeid aan ADE/ADC toe.

Aan te nemen is dat dit alles ook moet gelden voor de conclusies van de Europese octrooiaanvragen, nu deze zijn gebaseerd op aanvraag WO 933, welke aanvraag prioriteit inroept van – onder meer – US 920.

ADC heeft nog betoogd dat de vordering van Ferm, voor zover het de overdracht van Europese octrooiaanvragen betreft, niet toewijsbaar is omdat Ferm zich baseert op de oorspronkelijke aanvragen, terwijl de conclusies van deze aanvragen (in de verleningsprocedure bij het EOB, dat een omvangrijk dossier kent) nadien nog zijn beperkt (door de bekende stand van de techniek er uit te halen), aldus ADC.

De rechtbank volgt ADC niet in dit betoog. De uiteindelijk te verlenen octrooien kunnen immers niet méér materie omvatten dan de aanvragen, waarvan hiervoor is geconcludeerd dat deze voor het overgrote deel bedrijfsgeheime informatie van Ferm bevatten en waaraan ADC geen noemenswaardige bijdrage heeft geleverd.

Ten aanzien van de gevorderde overdracht van niet-Europese octrooi(aanvrag)en overweegt de rechtbank als volgt.

ADC heeft in haar schriftelijke pleitnota waarin zij reageerde op de pleitaantekeningen van Ferm in eerste termijn betoogd dat Ferm, wat betreft de gevorderde gedwongen overdracht van de gehele niet-Europese octrooi(aanvrag)en, per niet-Europees land had moeten aangeven waarom zij meent dat dit ook dáár mogelijk is en dat de vordering van Ferm daarom niet kan worden toegewezen. In haar (incidentele conclusie tot onbevoegdheid, tevens) conclusie van antwoord heeft zij dat standpunt enkel ingenomen ten aanzien van onderdeel IV van de vorderingen van Ferm (randnummer 16), dat ziet op gedwongen overdracht van het aandeel in de octrooi(aanvrag)en. Nu zij, zoals hiervoor is overwogen, Ferm echter als geheel rechthebbende beschouwt, komt de rechtbank aan een beoordeling van onderdeel IV van de vorderingen van Ferm niet toe. Bovendien mocht Ferm er aldus geredelijk vanuit gaan dat de betwisting door ADC slechts zag op het aandeel in de octrooi(aanvrag)en en niet op overdracht van het geheel, wat ook te onderscheiden vragen naar vreemd recht zullen zijn. Indien de rechtbank het dus bij de mondelinge behandeling nieuw ingenomen standpunt zou toelaten, zou dit betekenen dat Ferm in de gelegenheid moet worden gesteld om op dit punt nadere (onderbouwde) stellingen in te nemen. Dit acht de rechtbank een te grote vertraging met zich te brengen met bovendien naar het zich laat aanzien hoge kosten voor Ferm, terwijl ADC dit in wezen niet meer dan kaal betwist. Zij heeft geen voorbeeld gegeven van een land waar overdracht van een gehele octrooiaanvraag of een geheel octrooi niet zou kunnen, maar enkel in twijfel getrokken of dit wel kan, terwijl zij toegeeft ‘dat dit voor de Europese octrooiaanvragen wel duidelijk is’. Het verweer komt, zoals Ferm terecht heeft opgemerkt, ook op het eerste gezicht bepaald onaannemelijk voor, omdat overdracht van een octrooi(aanvraag) in elk rechtsstelsel, voor zover de rechtbank bekend, mogelijk is. De omstandigheid dat een opeising in den vreemde mogelijk een andere weg met andere regels moet afleggen, maakt niet dat de rechtbank geen overdracht kan bevelen. De rechtbank gaat daarom aan dit verweer voorbij als tardief en als onvoldoende gemotiveerd. Voor zover de bevolen overdracht naar het recht van een bepaald land toch niet zou kunnen, kan ADC zich in een eventueel executiegeschil op de onmogelijkheid van nakoming beroepen.

De vordering van Ferm strekkende tot het opleggen van een bevel aan ADC om de Europese octrooiaanvragen en de niet-Europese octrooi(aanvrag)en over te dragen, is dus toewijsbaar.

De overdracht van een Europese octrooiaanvraag moet schriftelijk geschieden en moet worden ondertekend door partijen bij de overeenkomst (artikel 72 EOV). De voor overdracht vereiste levering moet geschieden bij een akte, houdende de verklaring van de rechthebbende, dat hij het recht, voortvloeiende uit de octrooiaanvraag, aan de verkrijger overdraagt, en van deze, dat hij deze overdracht aanneemt (artikel 74 EOV juncto artikel 65 ROW). De rechtbank zal dit in het dictum tot uitdrukking brengen. Ferm heeft zich niet uitgelaten over de wijze waarop in elk van de betrokken niet-Europese landen overdracht van octrooi(aanvrag)en moet plaatsvinden. Wat betreft die octrooi(aanvrag)en zal de rechtbank daarom in het dictum opnemen dat dit moet geschieden op de wijze als in de respectievelijke landen is voorgeschreven.

Ferm vordert ook dat ADC wordt bevolen om mee te werken aan inschrijving bij de verschillende (Europese en niet-Europese) octrooiverlenende instanties van [naam 1] als uitvinder en Ferm (de rechtbank begrijpt als werkgever van [naam 1] ) als rechthebbende (onderdeel V).

Het recht op een Europese octrooiaanvraag komt toe aan, voor zover hier van belang, de uitvinder of zijn werkgever. Het recht om als uitvinder op een Europese octrooiaanvraag te worden genoemd, is neergelegd in artikel 62 EOV. Er is vanuit te gaan, ook nu ADC niet anders heeft betoogd, dat inschrijving als door Ferm gevorderd, in alle betrokken landen tot de mogelijkheden behoort. Ook hier geldt dat, voor zover dit niet zou kunnen, ADC zich in een eventueel executiegeschil op de onmogelijkheid van nakoming kan beroepen. Gelet op het voorgaande, is ook deze vordering van Ferm dus toewijsbaar. Voor wat betreft de vordering om ADC te bevelen mee te werken aan de inschrijving van [naam 1] als uitvinder, is de rechtbank ervan uitgegaan, ook omdat ADC op dit punt geen verweer heeft gevoerd, dat [naam 1] (die een vordering als hier aan de orde in beginsel in persoon moet instellen) Ferm (stilzwijgend) heeft gemachtigd om bedoelde vordering namens hem in te stellen.

De gevorderde termijn waarbinnen tot overdracht moet worden overgegaan en moet worden meegewerkt aan het wijzigen van de inschrijving bij de verschillende octrooiverlenende instanties van uitvinder en rechthebbende, zal de rechtbank, nu dit bij ADC kennelijk niet op bezwaren stuit, in het dictum overnemen.

Als prikkel tot nakoming van het aan ADC op te leggen bevel, zal de rechtbank een dwangsom, met een maximum, verbinden. De rechtbank zal daarbij aansluiten bij de door Ferm gevorderde bedragen, nu ADC hiertegen geen bezwaar heeft gemaakt.

In het lichaam van de dagvaarding heeft Ferm vermeld dat zij de rechtbank ook vraagt ADC te veroordelen aan Ferm de (bij staat nader op te maken) schade te vergoeden die Ferm als gevolg van het handelen van ADC lijdt. Dit berust, zo begrijpt de rechtbank, op een vergissing. Een vordering met die strekking heeft Ferm in deze zaak immers niet ingediend en deze past ook niet bij een vordering tot overdracht als aan de orde. Een dergelijke vordering is wél onderdeel van de vorderingen van Ferm in zaak 20-180 en wordt in die zaak ook toegewezen.

Wat dan resteert te beoordelen is de vordering van Ferm om voor recht te verklaren dat zij ‘aanspraak maakt’, de rechtbank begrijpt ‘rechthebbende is op’ de verschillende octrooi(aanvrag)en (onderdelen I en III).

De rechtbank volgt ADC niet in haar verweer dat Ferm, naast toewijzing van de onderdelen II en V van haar vorderingen (hiervoor besproken), geen belang heeft bij toewijzing van ook de gevorderde verklaring voor recht (onderdeel I van haar vorderingen). Dat belang is er naar het oordeel van de rechtbank reeds in gelegen dat als er door ADC mogelijk nog (nadere) ‘divisionals’ worden afgesplitst van al lopende octrooiaanvragen of ADC op basis van aan haar verleende octrooirechten aan marktpartijen licenties heeft verleend of nog gaat verlenen, Ferm met de toegewezen verklaring voor recht naar een rechter kan stappen. De gevorderde verklaring voor recht is dus ook toewijsbaar.

Gezien het voorgaande behoeven de subsidiaire onderdelen van de vorderingen van Ferm (onderdelen III en IV) geen bespreking meer.
Proceskosten
10.48. Als de in het incident en de hoofdzaak (overwegend) in het ongelijk gestelde partij zal ADC in de proceskosten die Ferm heeft gemaakt, worden veroordeeld. Onderdeel VI van de vorderingen van Ferm strekt ertoe dat dit gebeurt op de voet van artikel 1019h Rv.

Artikel 1019h Rv mist naar het oordeel van de rechtbank in dit geval echter toepassing. Uit hetgeen Ferm naar voren heeft gebracht, leidt de rechtbank af dat zij kennelijk heeft bedoeld haar volledige proceskosten te vorderen op de voet van artikel 1019ie Rv. Er bestaat, gelet op de samenhang met zaak 20-180, ook aanleiding om bij het bepaalde in artikel 1019ie Rv aan te knopen (zie hiervoor onder 9.72). De rechtbank heeft hierbij meegewogen dat ook ADC vordert dat Ferm, als de vorderingen worden afgewezen, de volledige redelijke en evenredige proceskosten van ADC moet voldoen. Net als in zaak 20-180, zal voor de begroting van de advocatenhonoraria van Ferm worden aangesloten bij de landelijk vastgestelde Indicatietarieven in octrooizaken, opgesteld voor begroting van kosten op de voet van artikel 1019h Rv (versie 1 september 2020).

Tijdens de mondelinge behandeling heeft Ferm te kennen gegeven dat de proceskosten die zij in deze zaak toegewezen wenst te zien, zijn opgenomen en gespecificeerd in productie EP33. Uit die productie volgt dat die proceskosten bestaan uit:
- de honoraria van de advocaten (inclusief kantoorkosten) ad € 63.051,25;
- het griffierecht ad € 676,--;
- een bedrag van € 5.405,04 aan vertaalkosten, koerierskosten en deurwaarderskosten (waaronder, zo begrijpt de rechtbank ook de dagvaardingskosten zijn begrepen).

De rechtbank is van oordeel dat deze zaak moet worden aangemerkt als een ‘normale bodemzaak’ in de zin van genoemde Indicatietarieven.

De Indicatietarieven betreffen uitsluitend de werkzaamheden van de advocaat/advocaten. Voor een ‘normale bodemzaak’ geldt een indicatietarief, een bedrag dat als redelijk en evenredig wordt beschouwd, van maximaal € 75.000,--. De advocaatkosten aan de zijde van Ferm liggen onder dit bedrag en worden daarom op een bedrag € 63.051,25 begroot. Vermeerderd met het griffierecht en de verschotten, betekent dit dat aan Ferm een bedrag van € 69.132,29 (€ 63.051,25 + € 676,-- + € 5.405,04) aan proceskosten tot heden zal worden toegewezen.

Onder de proceskosten vallen ook de nakosten, die in dit geval afzonderlijk zijn gevorderd. De nakosten worden begroot op het bedrag genoemd in het liquidatietarief civiel (per 1 februari 2024: € 178,--). In geval van betekening worden een extra bedrag aan salaris (per 1 februari 2024: € 92,--) en de explootkosten van betekening toegekend.

De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten en de nakosten wordt op na te melden wijze toegewezen.

De rechtbank gaat ervan uit dat de kosten van Ferm in het incident begrepen zijn in de kosten waarvan zij in de hoofdzaak vergoeding vordert. De kosten in het incident zullen daarom worden begroot op nihil.