Uitspraken

Standpunt van de officier van justitie

De officier van justitie vindt dat – overeenkomstig de berekeningen in het dossier - [naam bedrijf BV 1] in zaak A in totaal € 276.000,- aan wederrechtelijk verkregen voordeel heeft verkregen en in zaak B in totaal € 604.889,-. De officier van justitie verzoekt aan [naam bedrijf BV 1] een betalingsverplichting op te leggen van in totaal € 880.889,-.

Standpunt van de verdediging

De verdediging stelt zich in de eerste plaats op het standpunt dat de ontnemingsvorderingen niet bijdragen aan het met de ontnemingsmaatregel beoogde rechtsherstel en dat het te ver gaat om het wederrechtelijk verkregen voordeel op grond van 36e lid 5 van het Wetboek van Strafrecht zo op te rekken dat daaronder ook de besparing van kosten wordt begrepen. De verdediging verzoekt de ontnemingsvorderingen om die reden af te wijzen.

In de tweede plaats stelt de verdediging dat bij de berekening van het wederrechtelijk verkregen voordeel in zaak A ten onrechte geen rekening is gehouden met de verwerkingskosten die [naam bedrijf BV 1] in werkelijkheid wel heeft gemaakt, maar niet zou hebben gemaakt als zij het afvalwater had afgevoerd naar een externe verwerker. De verdediging stelt dat de verwerkingskosten € 8,- per m3 afvalwater bedragen. De verdediging verzoekt daarom € 147.200,- in mindering te brengen op het in het dossier berekende wederrechtelijk verkregen voordeel.

Wat betreft zaak B stelt de verdediging dat als afvalwater per vrachtwagen zou zijn afgevoerd, niet gebruik gemaakt zou zijn van de grootste vrachtwagen van [naam bedrijf BV 1] (inhoud 33,4 ton), maar van de grootste vrachtwagen van de [naam bedrijf groep] , waartoe [naam bedrijf BV 1] behoort (inhoud 34,5 ton). Daarnaast stelt de verdediging dat voor [naam bedrijf BV 1] het meest realistische legale alternatief zou zijn dat [naam bedrijf BV 1] het afvalwater zou afvoeren naar [naam bedrijf BV 2] (hierna: [naam bedrijf BV 2] ) (grotendeels per schip en een klein stuk per vrachtwagen). Dit is ook het alternatief dat [naam bedrijf BV 1] in 2019 daadwerkelijk heeft uitgevoerd.

De verdediging stelt dat in dit alternatief de transportkosten gelijk zouden zijn als de berekende transportkosten in het dossier (maar uitgaande van 34,5 ton per vrachtwagen). De verdediging stelt dat het bij dit alternatief aannemelijk is dat niet voor elke vrachtwagen een analyse zou worden uitgevoerd, maar dat per scheepslading slechts enkele analysemonsters worden afgenomen. De verdediging stelt dat in 2019 de gemiddelde analysekosten € 0,21 per ton afvalwater bedroegen. Tot slot stelt de verdediging nog dat de analysekosten gecorrigeerd moeten worden omdat zij die berekend heeft op basis van het prijspeil uit 2019, terwijl aannemelijk is dat de kosten over de jaren 2013-2015 lager waren.

Oordeel van de rechtbank

De rechtbank vindt dat [naam bedrijf BV 1] door middel van voornoemde strafbare feiten voordeel heeft verkregen dat de rechtbank schat op € 203.731,78.

Standpunt van het Openbaar Ministerie

De officier van justitie verzoekt de betalingsverplichting gelijk te stellen aan het door haar berekende wederrechtelijk verkregen voordeel (in totaal € 880.889,-).

Standpunt van de verdediging

De verdediging verzoekt de betalingsverplichting te matigen, gelet op de huidige en in de toekomst te verwachten draagkracht van [naam bedrijf BV 1] en de overschrijding van de redelijke termijn.

Oordeel van de rechtbank

De rechtbank zal het te ontnemen bedrag met € 5.000,- matigen en bepalen op € 198.731,78. Daarvoor is het volgende van belang.

Draagkracht

Het uitgangspunt in ontnemingszaken is dat de draagkracht aan de orde wordt gesteld in de executiefase. Alleen als aanstonds duidelijk is dat de betrokkene ten tijde van de ontnemingszaak en in de toekomst geen draagkracht heeft of zal hebben, kan daar bij het vaststellen van de betalingsverplichting al rekening mee te houden. Dat van deze uitzonderingssituatie sprake is, is onvoldoende gebleken.

Een extra argument om niet nu al stil te staan bij de draagkracht vindt de rechtbank in de Memorie van Toelichting bij het voorstel het vierde lid van artikel 36e Sr te wijzigen (Kamerstukken II 2001-2002, 28 079 nr. 3). Hieruit kan worden afgeleid dat bij de wijziging van het vierde lid van artikel 36e van het Wetboek van Strafrecht (tegenwoordig het vijfde lid) door de wetgever in het bijzonder is gedacht aan natuurlijke personen. Zij kunnen immers bij het niet (willen) voldoen aan de aan hen opgelegde betalingsverplichting aan gijzeling (destijds lijfsdwang) worden onderworpen. Aangezien [naam bedrijf BV 1] geen natuurlijke persoon is, zal zij daar niet mee worden geconfronteerd en kan haar draagkracht ook om die reden hier onbesproken blijven.

Redelijke termijn

Het startpunt van de redelijke termijn is het moment waarop een handeling is verricht waaraan een betrokkene in redelijkheid de verwachting kan ontlenen dat tegen hem een vordering tot ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel aanhangig zal worden gemaakt. In zaak B kon [naam bedrijf BV 1] die verwachting ontlenen aan het verhoor van [persoon] op 10 april 2017, welk verhoor in het teken stond van verondersteld wederrechtelijk verkregen voordeel door [naam bedrijf BV 1] Er zijn geen redenen gebleken die maken dat dat de redelijke termijn langer diende te duren dan de standaardtermijn van twee jaar. Dit betekent dat de redelijke termijn in deze ontnemingszaak met meer dan twee jaar is overschreden. Ter compensatie van deze overschrijding zal de rechtbank de betalingsverplichting met € 5.000,- matigen.