Uitspraken

Nationale-Nederlanden c.s. voeren aan dat de verhoging van de gevorderde bedragen disproportioneel is en hen onredelijk benadeelt in hun verweer. Zij achten de eiswijziging in strijd met de goede procesorde. Reaal voert in gelijke zin verweer.

Deze verweren falen. Weliswaar is juist dat de gevorderde schadebedragen fors zijn verhoogd maar deze verhoging is onderbouwd met een addendum op het rapport van Troostwijk, waarop de Verzekeraars in hun conclusies van dupliek zonder belemmering hebben kunnen reageren. Een onredelijke benadeling in hun verweer blijkt daaruit niet. Zowel ID&T als de Verzekeraars hebben hun standpunten in de dagvaarding en de conclusies van antwoord uitgebreid toegelicht. De omvang van de verweren is zodanig dat een uitgebreide repliek van ID&T gerechtvaardigd was, evenals de conclusies van dupliek. De procespositie van partijen is in die zin in evenwicht. Er is dan ook geen sprake van strijd met de goede procesorde.

Nationale-Nederlanden c.s. betwisten dat ID&T een spoedeisend belang heeft. ID&T heeft onvoldoende inzicht gegeven in haar financiële situatie. Zij biedt bij haar geldvordering subsidiair een bankgarantie aan tot zekerheid, hetgeen erop duidt dat zij voor een lange periode de gevorderde geldbedragen kan missen. Er is dus geen acute financiële nood. Ook wordt betwist dat de Amerikaanse verzekeraar geen dekking biedt voor het corona-risico. Daarnaast achten Nationale-Nederlanden c.s. de zaak ongeschikt voor kort geding vanwege haar principiële karakter.

Reaal betwist het spoedeisend belang ook. Volgens haar is bovendien in feite sprake van vorderingen die gericht zijn op het verkrijgen van een declaratoir oordeel over de vraag of een verzekeringsovereenkomst tot stand is gekomen.

Ook deze verweren slagen niet. ID&T heeft voldoende spoedeisend belang bij haar vorderingen. Aannemelijk is dat zij via haar dochtervennootschappen substantiële schade lijdt als gevolg van de annulering van de door hen georganiseerde evenementen, vooralsnog in de periode van eind maart tot 1 september 2020. Ook kan worden aangenomen dat de Amerikaanse verzekeraar geen dekking biedt: dan had ID&T zich de moeite en kosten van dit kort geding kunnen besparen. Zij heeft dan ook belang bij de vraag of de Verzekeraars dekking moeten bieden voor deze schade. In dit kort geding zal daarover een voorlopig oordeel worden gegeven, waarmee ID&T meer duidelijkheid krijgt. Aannemelijk is dat zij daaraan behoefte heeft in verband met haar financiering. Acute financiële nood is door ID&T niet gesteld en ook geen vereiste om een spoedeisend belang aanwezig te achten. Verder is dit vonnis geen declaratoire beslissing; daarvoor kunnen partijen desgewenst alsnog een bodemprocedure opstarten. De zaak is ook niet te principieel om in kort geding behandeld te kunnen worden. ID&T heeft voldoende belang bij een voorlopige voorziening en haar daartoe strekkende vorderingen zullen hierna beoordeeld worden.

Volgens ID&T is dat het geval, doordat zij op 3 maart 2020 de door de Verzekeraars uitgebrachte offerte heeft aanvaard en de Verzekeraars daarvan op 4 maart 2020 in kennis zijn gesteld.

Nationale-Nederlanden c.s. voeren daartegen aan dat de heer [betrokkene] , die namens ID&T op 3 maart 2020 heeft gemaild dat zij gebruik wilde maken van het aanbod van de Verzekeraars (zie hiervoor onder 3.3.10), niet bevoegd is om overeenkomsten namens ID&T aan te gaan. Zij voeren aan dat hij als zodanig niet wordt genoemd in het uittreksel van de Kamer van Koophandel.
ID&T stelt in reactie daarop, met onderbouwing, dat de heer [betrokkene] wel degelijk een volmacht had om namens haar de verzekeringsovereenkomst aan te gaan. Nationale-Nederlanden c.s. is daarop bij dupliek niet ingegaan. Het is dan ook aannemelijk dat de heer [betrokkene] bevoegd was.

Nationale-Nederlanden c.s. voeren verder aan dat er geen sprake is van een aanbod van hen dat door ID&T is aanvaard. Zij wijzen erop dat Klap op 9 januari 2020 aan ID&T een voorstel voor de verzekering heeft gestuurd (zie hiervoor onder 3.3.4), welk voorstel slechts een uitnodiging was tot het doen van een aanbod. Dit gebeurde onder voorbehoud van definitieve acceptatie door de Verzekeraars. Vervolgens is deze uitnodiging tot het doen van een aanbod in de periode van eind januari tot eind februari 2020 herroepen en gewijzigd in die zin dat het corona-risico werd uitgesloten. Het eerste aanbod van ID&T is vervolgens op 4 maart 2020 gedaan. Toen bestond er nog geen wilsovereenstemming tussen partijen over de premie en het verzekerde bedrag. Bovendien was de polis nog niet volgetekend. Daarna heeft ID&T haar aanbod gewijzigd in een aanbod inclusief de uitsluiting voor het corona-risico door op 12 maart 2020 aan de Verzekeraars te verzoeken de evenementenverzekering met een corona-uitsluiting te aanvaarden. Nationale-Nederlanden c.s. hebben op 12 en 13 maart 2020 hun aandelen bevestigd, waardoor volgens hen de verzekering, met corona-uitsluiting, tot stand is gekomen. Aangezien uit de vorderingen van ID&T blijkt dat zij niet de wil heeft gehad om de verzekering inclusief corona-uitsluiting overeen te komen moet geconcludeerd worden dat de verzekeringsovereenkomst tussen ID&T en Nationale-Nederlanden c.s. niet tot stand is gekomen.

Ook Reaal betwist dat tussen haar en ID&T overeenstemming is bereikt. Volgens haar heeft zij een vrijblijvend aanbod gedaan aan ID&T toen zij op 31 december 2019 aan Klap te kennen gaf dat zij voor 5% wilde meetekenen op de evenementenverzekering (zie hiervoor onder 3.3.2). Vervolgens heeft ID&T niet binnen redelijke tijd dat aanbod aanvaard, zodat het is vervallen.

De vraag of een overeenkomst met een bepaalde inhoud tot stand is gekomen moet worden beantwoord aan de hand van de betekenis die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen mochten toekennen en van wat zij in dat verband redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten (zie Hoge Raad 2 november 2018, ECLI:NL:HR:2018:2043). De enkele toepassing van het algemene wettelijke uitgangspunt van artikel 6:217 van het Burgerlijk Wetboek (BW), dat een overeenkomst tot stand komt door een aanbod en de aanvaarding daarvan, volstaat niet om deze vraag te beantwoorden.

In dit geval volgt uit de hiervoor onder 3.3.1. tot en met 3.5. vermelde feiten dat ID&T de verklaringen en gedragingen van de Verzekeraars redelijkerwijs zo heeft mogen begrijpen dat tussen ID&T en ieder van hen een verzekeringsovereenkomst tot stand is gekomen om de volgende redenen. In de e-mail van Klap van 4 maart 2020 staat duidelijk wat ID&T wilde. Zij wenste een evenementenverzekering aan te gaan waarop de Algemene voorwaarden Evenementenverzekering Klap 2011 (de polisvoorwaarden) van toepassing waren en waarvoor Klap haar op 9 januari 2020 een offerte had gestuurd. Zij meende dat de Verzekeraars ook dekking voor het corona-virus moesten verlenen. Vervolgens hebben de Verzekeraars gereageerd. Dit wordt hierna per verzekeraar besproken.

NN heeft in een e-mail van 10 maart 2020 aan Klap bericht dat de offerte van ID&T was geaccepteerd. Vervolgens heeft zij op verzoek van ID&T op 13 maart 2020 haar aandeel in de verzekering bevestigd. Daarom mocht ID&T ervan uitgaan dat de verzekering tot stand was gekomen. Wel was inmiddels een geschil ontstaan over de vraag of de verzekering dekking voor corona-risico’s uitsloot ( ID&T berichtte op 12 maart 2020 aan de Verzekeraars dat zij de discussie daarover later wilde voeren). Maar dat geschil doet er niet aan af dat NN met zoveel woorden en zonder voorbehoud positief heeft gereageerd op de e-mail van Klap van 4 maart 2020. Het argument van Nationale-Nederlanden c.s. dat er toen nog geen overeenstemming was over de premie en het verzekerde bedrag overtuigt dan ook niet, omdat NN daar toen niet over heeft gerept. Kennelijk waren die kernelementen voor haar op 10 en 13 maart 2020 wel voldoende duidelijk, op basis van de sinds december 2019 gevoerde gesprekken en correspondentie met Klap.

Reaal heeft op 11 maart 2020 bericht dat zij de leader NN zou volgen. Op 13 maart 2020 heeft zij bericht dat geen verzekeringsovereenkomst tot stand was gekomen wegens ontijdige aanvaarding van haar offerte door ID&T . ID&T mocht er echter op grond van de eerdere uitlating van 11 maart 2020 redelijkerwijs van uitgaan dat de overeenkomst tot stand was gekomen. Zij stelt onweersproken dat de mededeling van Reaal dat zij de leader NN zou volgen verband houdt met de volgplicht zoals opgenomen in artikel 15 van de polisvoorwaarden. Partijen zijn het erover eens dat deze voorwaarden niet van toepassing zijn als het gaat om de vraag of een verzekering tot stand is gekomen, maar dat deze gelden voor de eenmaal tot stand gekomen verzekering. De mededeling van Reaal impliceerde dus dat de overeenkomst tot stand was gekomen. Anders was er geen volgplicht. Het bericht van Reaal van 13 maart 2020, dat ID&T niet binnen redelijke termijn de offerte had geaccepteerd, kwam dus te laat. Toen was de wilsovereenstemming tussen partijen over de verzekering al tot stand gekomen, zoals ID&T terecht stelt.

Amlin heeft op 12 maart 2020 haar aandeel in de verzekering desgevraagd bevestigd (met de opmerking dat dit los stond van de discussie over het coronavirus). Ook voor haar geldt dat ID&T daaraan de gevolgtrekking mocht verbinden dat de verzekering tot stand was gekomen.

Chubb heeft, met het voorbehoud dat schade als gevolg van het coronavirus voor haar aandeel moest worden uitgesloten, de polis geaccordeerd in e-ABS. Aannemelijk is dat hierdoor hoe dan ook de verzekeringsovereenkomst tussen haar en ID&T tot stand is gekomen.

De conclusie is dat in dit kort geding aannemelijk is dat tussen elk van de Verzekeraars en ID&T een evenementenverzekering tot stand is gekomen. Wel moet ten aanzien van Reaal nog worden beoordeeld of zij voor 5% dan wel voor 10% een aandeel in de verzekering heeft. Reaal heeft op 31 december 2019 bericht dat zij voor een aandeel van 5% wilde intekenen, maar volgens ID&T is later mondeling afgesproken dat dit 10% zou zijn. Reaal betwist dat. Het is hier het woord van de één tegenover dat van de ander en in dit kort geding kan dat niet verder worden onderzocht. Daarom wordt voorshands uitgegaan van een aandeel van 5% van Reaal.

Zoals hiervoor onder 5.3.6. is overwogen heeft Klap na overleg met de Verzekeraars aan ID&T een offerte uitgebracht op 9 januari 2020. De daarbij behorende voorwaarden bevatten geen corona-uitsluiting. De uitlatingen die de Verzekeraars hebben gedaan in de periode van 28 januari tot en met 28 februari 2020 (zie 3.3.6. tot en met 3.3.9) in hun correspondentie met Klap zijn erop gericht om corona-risico’s wel uit te sluiten. De vraag is of ID&T redelijkerwijs daaraan de betekenis heeft moeten toekennen dat deze uitlatingen mede betrekking hadden op haar aanvraag en de offerte van Klap van 9 januari 2020 en of de Verzekeraars redelijkerwijs mochten verwachten dat ID&T daarmee instemde. Dit laatste lijkt moeilijk te rijmen met het bericht van 4 maart 2020 waarin De Miranda via Klap te kennen gaf dat zij meende dat de Verzekeraars niet anders dan in algemene zin hun voorwaarden hadden gewijzigd en dat dit er haars inziens toe leidde dat zij de gedane offerte – zonder corona-uitsluiting – gestand moesten doen. De Verzekeraars kunnen dit redelijkerwijs niet anders hebben begrepen dan dat ID&T geen corona-uitsluiting wilde.

Vervolgens heeft NN op 10 maart 2020 aan Klap bericht dat de offerte van ID&T was geaccepteerd en dat NN dus dekking moest bieden zonder corona-uitsluiting (zie ook hiervoor onder 5.3.7). Dit bericht heeft ID&T redelijkerwijs zo mogen begrijpen dat de verzekeringsovereenkomst tot stand was gekomen zonder corona-uitsluiting. NN heeft aangevoerd dat in haar bericht werd uitgegaan van verkeerde uitgangspunten ten aanzien van ID&T , maar dat heeft ID&T niet zo hoeven te begrijpen. NN meent dat zij door ID&T op het verkeerde been is gezet, maar NN kende zelf de voorgeschiedenis vanaf de aanvraag voor de evenementenverzekering door ID&T tot en met het bericht van 4 maart 2020 aan de Verzekeraars, met inbegrip van alle tussenliggende contacten tussen ID&T en NN. NN heeft haar bericht van 10 maart 2020 verstuurd met de mededeling dat zij intern beraad had gevoerd, zodat ID&T mocht aannemen dat zij op basis van haar eigen dossier (met daarin de complete gegevens) tot de acceptatie van de offerte, met corona-dekking, was gekomen. Daarna heeft ID&T het bericht van NN op 13 maart 2020 dat zij geen corona-dekking wilde bieden, mogen opvatten als een eenzijdige wijziging waarmee zij niet akkoord hoefde te gaan.

De andere Verzekeraars moeten volgens ID&T NN volgen in haar dekkingsstandpunt. Zij stelt dit op grond van de ‘to follow clausule’ van artikel 15 van de polisvoorwaarden (zie 3.3.1). De Verzekeraars voeren daartegen aan dat deze bepaling niet meebrengt dat iedere verzekeraar dezelfde dekkingsvoorwaarden moet hanteren. De clausule lijkt echter wel bedoeld om te voorkomen dat een verzekeringnemer bij een schademelding maar moet afwachten welk standpunt elk van de verzekeraars zal innemen, zoals ID&T stelt. In dit geval doet zich dat echter niet voor. Hier is in de periode rond het aangaan van de verzekering in maart 2020 aanstonds tussen ID&T en de Verzekeraars besproken of er corona-dekking was. In die zin weet ID&T waar zij aan toe is. Zij erkent ook dat die dekking er ten aanzien van Avéro niet is. Daarom moet per Verzekeraar worden beoordeeld of aannemelijk is dat de overeenkomst is aangegaan zonder corona-uitsluiting. Hiervoor onder 5.4.2. is die vraag ten aanzien van NN bevestigend beantwoord. Hierna worden de overige Verzekeraars besproken.

De Verzekeraars wisten op 4 maart 2020 dat ID&T geen corona-uitsluiting wilde (zie 5.4.1). Reaal heeft op 11 maart 2020 te kennen gegeven dat zij NN in haar standpunt zou volgen. Omdat NN op 10 maart 2020 had bericht dat zij dekking moest bieden zonder uitsluiting heeft ID&T dit zo mogen opvatten dat in de overeenkomst met Reaal evenmin een corona-uitsluiting geldt. Het in algemene bewoordingen gestelde eerdere bericht van Reaal op 28 februari 2020 (zie 3.3.9) had door haar latere bericht van 10 maart 2020 hoe dan ook geen betekenis meer.

Amlin heeft op 26 februari 2020 aan Klap bericht dat per die datum alleen nog polissen zouden worden geaccepteerd met uitsluiting van besmettelijke ziekten. Polissen waarop Klap al akkoord van Amlin had ontvangen zonder deze clausule zou Amlin ongemoeid laten (zie 3.3.7). Deze mededeling moet in redelijkheid zo worden begrepen dat de offerte van Klap aan ID&T , waarin de polisvoorwaarden van Klap al waren opgenomen, niet onder de uitsluiting viel. Als Amlin dat wel had gewild had zij dat duidelijker moeten verwoorden. ID&T wilde de uitsluiting niet en door het onvoldoende duidelijke bericht van Amlin mocht zij verwachten dat tussen hen de uitsluiting niet gold toen zij op 4 maart 2020 de offerte accepteerde. Amlin heeft vervolgens op 12 maart 2020 haar aandeel in de verzekering bevestigd (zie 3.5). Haar voorbehoud daarbij voor het coronavirus heeft ID&T mogen opvatten als een eenzijdige wijziging waarmee zij niet akkoord hoefde te gaan.

Ook Chubb heeft in haar berichten van 28 januari en 14 februari 2020 (zie 3.3.6) een mededeling over uitsluiting gedaan die in algemene bewoordingen was gesteld en op de toekomst gericht was. Dat die uitsluiting ook gold voor de eerder al aan ID&T uitgebrachte offerte heeft ID&T uit deze berichten redelijkerwijs niet hoeven af te leiden. De voorbehouden van Chubb die zij heeft geuit na 4 maart 2020 baten ook haar daarom jegens ID&T niet.

Relevant bij dit alles is dat de Verzekeraars in de periode tussen 9 januari en 4 maart 2020 in duidelijke bewoordingen aan Klap hadden kunnen berichten dat de offerte aan ID&T werd herzien. Ook hadden zij de offerte kunnen intrekken (hetgeen Avéro ook heeft gedaan). Zij hebben dat niet gedaan. De conclusie is dat in dit kort geding wordt aangenomen dat de evenementenovereenkomst die tussen ID&T en de Verzekeraars tot stand is gekomen geen voorwaarde bevat voor corona-uitsluiting.

ID&T stelt dat het RIVM op 5 maart 2020 nog heeft bericht dat er op dat moment geen reden was om evenementen af te gelasten en dat de Nederlandse overheid pas op 12 maart 2020 heeft gelast dat evenementen met meer dan 100 mensen tot 1 april 2020 moesten worden afgelast (de ‘intelligente lock-down’). Op 13 maart 2020 heeft nog een bijeenkomst plaatsgevonden bij het Verbond van Verzekeraars, waarbij door verzekeraars werd gesteld dat organisatoren nog niet zelf konden gaan annuleren omdat onzeker was of de overheid tot annulering van evenementen na 1 april 2020 zou overgaan. En op 23 maart 2020 heeft het Verbond van Verzekeraars op haar website bericht dat voor evenementen na 6 april 2020 nog onzeker was of die doorgang konden vinden.

Nationale-Nederlanden c.s. voeren aan dat er wereldwijd al voor medio maart 2020 veel evenementen vanwege Corona werden afgelast, ook evenementen waarbij dochtervennootschappen van ID&T betrokken waren. Eind februari/begin maart 2020 werden in Nederland ook al veel publieksevenementen afgelast. Het evenement Masters of Hardcore van een van de dochtervennootschappen van ID&T , dat op 28 maart 2020 zou plaatsvinden, is op 11 maart 2020 geannuleerd. Het was dan ook begin maart 2020 al duidelijk dat de uitbraak van Corona grote gevolgen zou hebben voor de organisatie van evenementen, aldus Nationale-Nederlanden c.s.. Ook Reaal komt tot deze conclusie.

ID&T vordert een schade-uitkering voor evenementen die zouden plaatsvinden tussen 4 april 2020 (Qapital) en 28 augustus 2020 (Mysteryland). Aannemelijk is dat medio maart 2020 voor partijen nog niet duidelijk was dat deze evenementen als gevolg van Corona zouden worden geannuleerd. Zoals uit het verslag van de bijeenkomst van het Verbond van Verzekeraars op 13 maart 2020 volgt, was er toen nog veel onzeker. Hoe het virus zich zou ontwikkelen in Nederland en wat daarvan na 1 april 2020 de gevolgen voor het openbare leven zouden zijn, was nog in nevelen gehuld. De eerste evenementen waarvoor ID&T een schade-uitkering vordert, heeft zij geannuleerd op 23 maart 2020 (schaderapport Troostwijk, productie 29 bij dagvaarding). Er zijn geen concrete aanwijzingen dat al tien of meer dagen eerder bekend was dat dit zeker zou gaan gebeuren. Anders dan de Verzekeraars aanvoeren was dus begin maart 2020 in Nederland niet al duidelijk dat de uitbraak van Corona grote gevolgen zou hebben voor de organisatie van evenementen in de maanden daarna. Wel was medio maart 2020 duidelijk dat er tot 1 april 2020 grote gevolgen waren en dat die er daarna ook nog zouden kúnnen zijn, maar zeker was dat niet. Aannemelijk is dan ook dat de verzekering dekking biedt voor de evenementen waarvoor ID&T schade claimt.

Nationale-Nederlanden c.s. voeren daartegen aan dat de dochtervennootschappen de evenementen hebben georganiseerd en dat hun schade niet kan worden gevorderd omdat zij geen partij zijn in dit kort geding. Nadat ID&T dit verweer bij repliek heeft gepareerd zijn Nationale-Nederlanden c.s. er in hun dupliek niet nader op ingegaan. Dit verweer is dan ook onvoldoende onderbouwd.

De verzekeraars maken vooral bezwaar tegen de schadebegroting van ID&T omdat het rapport van Troostwijk zonder hun betrokkenheid tot stand is gekomen en de ramingen van Troostwijk te globaal zijn.

Dit verweer snijdt wel hout. De rapportage van Troostwijk is als een voorlopige partijrapportage te beschouwen, waarop wellicht nog het een en ander is af te dingen. Aannemelijk is echter wel dat ID&T als gevolg van de annuleringen schade lijdt. En omdat de annuleringen omvangrijke evenementen betreffen kan ook worden aangenomen dat de schade substantieel is. Volgens Troostwijk is met de geannuleerde evenementen een omzet gemoeid van tientallen miljoenen euro’s. Onduidelijk is echter, zoals de Verzekeraars terecht opmerken, of de Amerikaanse verzekering dekking biedt, al lijkt dat niet aannemelijk (zie 5.2.3). Dit alles leidt ertoe dat ID&T , met de terughoudendheid die in kort geding moet worden betracht, aanspraak kan maken op een voorschot gebaseerd op een geschat schadebedrag van totaal € 2.000.000,- onder de voorwaarde dat zij voor dat bedrag een bankgarantie stelt ten behoeve van de Verzekeraars. Daarmee is er geen restitutierisico meer en kan het vonnis uitvoerbaar bij voorraad worden verklaard. Elk van de Verzekeraars zal worden veroordeeld tot betaling van een deel van dat bedrag, welk deel voor NN 35% bedraagt, voor Reaal 5%, voor Amlin 10% en voor Chubb 15%.