Uitspraken

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) Het UMCG is een aan de Rijksuniversiteit Groningen (hierna: RUG) verbonden academisch ziekenhuis. Het biedt in samenwerking met de RUG de bachelor- en masteropleiding geneeskunde aan. Daarnaast biedt het UMCG de mogelijkheid tot het uitvoeren van promotieonderzoek. Dat vindt binnen het UMCG plaats onder de Graduate School of Medical Sciences (hierna: GSMS).

(ii) Sinds (in ieder geval) 2001 biedt het UMCG aan studenten de mogelijkheid de masterfase van hun studie te combineren met het uitvoeren van een promotieonderzoek. Dit wordt het MD/PhD-traject genoemd. Doel was en is dat onderzoek af te sluiten met een promotie.

(iii) Tot oktober 2016 werden de tot het doen van promotieonderzoek toegelaten studenten aangesteld als student-assistent. Dat was, omdat het UMCG een overheidsinstelling is, een ambtelijke aanstelling.

(iv) Op 23 december 2015 is het Besluit experiment promotieonderwijs1 in werking getreden. In dat besluit staat, voor zover van belang:

“Artikel 1 Begripsbepalingen

In dit besluit wordt verstaan onder:

(…)

c. promotieonderwijs: onderwijs, in het kader van dit experiment, dat niet in de vorm van een opleiding wordt verzorgd en dat is gericht op onderzoeksvaardigheden en generieke vaardigheden van een promovendus ten behoeve van zijn promotie en zijn positie op de arbeidsmarkt;

(…)

Artikel 2. Doel van het experiment

Het doel van het experiment is te onderzoeken of met een nieuw promotietraject als derde

cyclus in het bachelor-mastersysteem (…) het aantal gepromoveerden aan universiteiten wordt vergroot, de mogelijkheid voor promovendi om eigen onderzoeksvoorstellen in te dienen en te realiseren toeneemt en de positie van gepromoveerden op de arbeidsmarkt wordt verbeterd en daarmee de kennissamenleving verder kan worden ontwikkeld.

(...)

Artikel 4. Duur van het experiment

Het experiment duurt van 1 september 2016 tot en met 31 augustus 2024.

(...)

Artikel 9. Rechten en plichten vormgeving promotieonderwijs en financiële ondersteuning

(…)

3. Het instellingsbestuur treft voorzieningen voor de financiële ondersteuning van

promotiestudenten uit het profileringsfonds.”

(v) Het profileringsfonds is een fonds ter ondersteuning van studenten in bijzondere gevallen.

(vi) De beurspromovendi, destijds allen student, zijn in de periode van oktober 2016 tot oktober 2018 toegelaten tot het doen van promotieonderzoek. Zij werden niet meer aangesteld als student-assistent, maar met hen werd een overeenkomst gesloten. In die overeenkomst zijn zij aangeduid als ‘promotiestudent’.

(vii) In de considerans van deze overeenkomst staat onder meer:

“overwegende dat:

- de bedoeling van zowel het UMCG als de promotiestudent is gericht op het aangaan van een verbintenis waarbij het UMCG zich verplicht tot een zo goed mogelijke begeleiding van de promotiestudent bij het volgen van de promotieopleiding, met als belangrijk onderdeel de uitvoering van wetenschappelijk onderzoek en het schrijven van een proefschrift en de promotiestudent zich ertoe verbindt zich naar beste weten en kunnen in te zetten voor het volgen van de promotieopleiding en het behalen van een academische promotie;

- Partijen uitdrukkelijk niet beogen om een aanstelling dan wel een arbeidsovereenkomst (artikel 7:610 en verder van het Burgerlijk Wetboek) aan te gaan, dat evenwel titel 5 van boek 6 van het Burgerlijk Wetboek (overeenkomsten) in beginsel onverkort van toepassing is;”

(viii) De overeenkomst bevat onder meer bepalingen over het doel (promotie), de inspanningen van het UMCG zoals vastgelegd in het Training and Supervision Plan, de duur en de opzegging van de overeenkomst, de beurs, de geheimhoudingsverplichting, nevenactiviteiten en de inhouding van loonbelasting en premies.

(ix) Vanaf oktober 2018 is het systeem van de promotiestudent met beurs verlaten en zijn studenten die tot het doen van promotieonderzoek werden toegelaten weer aangesteld als student-assistent met ambtelijke aanstelling. Na invoering van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (hierna: Wnra) per 1 januari 2020 zijn deze ambtelijke aanstellingen omgezet in arbeidsovereenkomsten naar burgerlijk recht of zijn met nieuwe MD/PhD-studenten arbeidsovereenkomsten gesloten.

(x) In januari 2019 hebben de beurspromovendi het UMCG verzocht hun ‘bursaalpromovendus-contracten’ met terugwerkende kracht om te zetten naar ‘werknemerscontracten’. Dat verzoek heeft het UMCG in een brief van 25 juni 2019 afgewezen. Daarop zijn een bezwaarprocedure en een beroepsprocedure bij de bestuursrechter gevolgd.

(xi) In de beroepsprocedure heeft de rechtbank op 30 maart 2021 de beurspromovendi niet-ontvankelijk verklaard, op de grond dat de afwijzende brief van 25 juni 2019 niet een besluit is. In een overweging ten overvloede heeft de rechtbank geoordeeld dat de beurspromovendi destijds geen ambtenaar waren, dat slechts ambtenaren bezwaar konden maken tegen een weigering tot aanstelling en dat het UMCG hun bezwaar dus, indien al van een besluit sprake was geweest, om die reden niet-ontvankelijk had moeten verklaren. Deze uitspraak van de rechtbank is onherroepelijk.