Uitspraken

Belanghebbende, vertegenwoordigd door M.M. Vrolijk, heeft tegen de uitspraak van het Hof beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.
Het bestuur van het Noordelijk Belastingkantoor, vertegenwoordigd door [P], heeft een verweerschrift ingediend.
Belanghebbende heeft een conclusie van repliek ingediend.
Het bestuur van het Noordelijk Belastingkantoor heeft een conclusie van dupliek ingediend.
De Advocaat-Generaal M.R.T. Pauwels heeft op 10 november 2023 geconcludeerd tot ongegrondverklaring van het beroep in cassatie.2
Belanghebbende heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.

Belanghebbende heeft op 25 april 2024 verzocht om een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn in de cassatieprocedure.
De Minister van Justitie en Veiligheid heeft schriftelijk op dat verzoek gereageerd.

Op 18 april 2018 heeft belanghebbende bezwaar gemaakt in verband met de heffing van leges wegens de aanvraag van een paspoort (hierna: de aanslag leges). Zij stelt zich op het standpunt dat de Legesverordening 2018 van de gemeente Groningen van 4 december 2017 (hierna: de legesverordening) onverbindend is wegens overschrijding van de opbrengstlimiet als bedoeld in artikel 229b, lid 1, van de Gemeentewet.

Op 13 juni 2019 heeft een hoorgesprek plaatsgevonden tussen de heffingsambtenaar en belanghebbende. Uit het verslag van die hoorzitting blijkt dat de heffingsambtenaar in overleg met de gemachtigde bij e-mail van 27 februari 2019 aan belanghebbende een link heeft gestuurd naar een website waarop de gehele begroting van de gemeente Groningen voor het jaar 2018 is te vinden.

Belanghebbende heeft bij e-mail van 27 februari 2019 bevestigd dat de heffingsambtenaar haar de begroting digitaal heeft doen toekomen.

Belanghebbende heeft de aanslag leges voor het Hof onder meer bestreden met de stelling dat de in artikel 229b, lid 1, van de Gemeentewet bedoelde opbrengstlimiet is overschreden. In verband met deze stelling heeft belanghebbende betoogd dat de heffingsambtenaar op grond van artikel 8:42 Awb niet mocht volstaan met het overleggen van delen van de begroting, maar gehouden was de begroting in haar geheel bij de stukken te voegen.

Het Hof heeft geoordeeld dat de klacht van belanghebbende over schending van artikel 8:42 Awb feitelijke grondslag mist. Daarbij heeft het Hof erop gewezen dat – naar belanghebbende heeft bevestigd – de heffingsambtenaar in de bezwaarfase aan belanghebbende een link heeft gestuurd naar een website waarop de gehele begroting is te vinden.

Belanghebbende heeft de Hoge Raad verzocht om een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn in de cassatieprocedure.

In deze zaak is beroep in cassatie ingesteld op 8 maart 2022. Het tijdsverloop sindsdien tot het moment dat de Hoge Raad in deze zaak arrest wijst, levert wat de cassatieprocedure betreft een overschrijding op van de redelijke termijn met niet meer dan zes maanden. Aan belanghebbende komt daarom een vergoeding van immateriële schade toe van € 500.

In de omstandigheid dat aan belanghebbende een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn in de cassatieprocedure wordt toegekend, vindt de Hoge Raad aanleiding om de Staat (de Minister van Justitie en Veiligheid) te veroordelen in de kosten van het geding in cassatie.6

Bij de berekening van de vergoeding voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand neemt de Hoge Raad tot uitgangspunt dat (i) een verzoek om schadevergoeding een proceshandeling is waaraan 1 punt wordt toegekend, en (ii) op een dergelijk verzoek wegingsfactor 0,25 (zeer licht) van toepassing is, zoals voorzien in de bijlage bij het Besluit proceskosten bestuursrecht.7

Voor gevallen waarin de rechter het beroep, het hoger beroep dan wel het beroep in cassatie op zichzelf beschouwd ongegrond acht, maar wel een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn toekent, handhaaft de Hoge Raad niet langer zijn rechtspraak op grond waarvan het griffierecht op de voet van artikel 8:74, lid 2, Awb aan de belanghebbende moet worden vergoed8. De heffing van griffierecht vindt plaats vanwege het instellen van beroep, hoger beroep of beroep in cassatie, en voor vergoeding daarvan door het bestuursorgaan bestaat alleen aanleiding indien dat beroep gegrond is en dus terecht is ingesteld, of indien het weliswaar ongegrond is maar is ingesteld als gevolg van een andere tekortkoming van dat bestuursorgaan. De Hoge Raad is thans van oordeel dat de aanleiding tot het vergoeden van griffierecht daarom niet kan zijn gelegen in de omstandigheid dat de behandeling van het beroep, na het instellen daarvan, onredelijk lang heeft geduurd. Dit geldt zowel bij verzoeken om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn waarop de met ingang van 1 juli 2013 ingevoerde titel 8.4 Awb van toepassing is,9 als bij verzoeken om schadevergoeding waarop met overeenkomstige toepassing van het tot 1 juli 2013 geldende artikel 8:73 Awb wordt beslist.

De hiervoor in 7.1.1 weergegeven wijziging geldt niet voor zaken waarin (i) de belanghebbende voorafgaand aan de datum van dit arrest om vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn voor berechting heeft verzocht, en (ii) de redelijke termijn voor de desbetreffende fase van de procedure (bezwaar en beroep, hoger beroep, cassatieberoep) op de datum van dit arrest is overschreden. Aldus wordt een aanspraak op vergoeding van griffierecht geëerbiedigd die voortvloeit uit een daartoe vóór de datum van dit arrest gedaan verzoek op basis van de toenmalige rechtspraak van de Hoge Raad.

Aangezien het verzoek van belanghebbende om een vergoeding van immateriële schade wegens overschrijding van de redelijke termijn in de cassatieprocedure aan de hiervoor in 7.1.2 genoemde voorwaarden voldoet, zal de Staat (de Minister van Justitie en Veiligheid) worden opgedragen aan belanghebbende te vergoeden het griffierecht dat belanghebbende voor de behandeling van het beroep in cassatie heeft betaald.