Uitspraken

25 januari 2002

Eerste Kamer

Nr. C00/180HR

AP

Verweerster in cassatie heeft samen met Canon Europa B.V., kantoorhoudende te Amstelveen - verder tezamen te noemen: Canon c.s., dan wel afzonderlijk Canon Benelux en Canon Europa - bij exploit van 30 januari 1998 eiser tot cassatie - verder te noemen: de Staat - op verkorte termijn gedagvaard voor de Rechtbank te 's-Gravenhage en gevorderd bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:

(i) te verklaren voor recht dat de, in punt 17 van hoofdstuk 3 van het bestek bij aanbesteding EG/97/S 144-94173 genoemde, instellingen en productschappen gehouden zijn om bij de plaatsing van opdrachten, bedoeld in artikel 1 sub a van de Richtlijn Leveringen (93/36/EEG), en waarvan de waarde tenminste gelijk is aan de toepasselijke drempelwaarde bedoeld in artikel 5 van de Richtlijn Leveringen, en die betreffen de levering van fotokopieer- en printapparatuur als bedoeld in de advertentie van de Staat in het Publicatieblad EG d.d. 5 december 1996, gebruik [van] te maken van de procedure die artikel 6 van de Richtlijn Leveringen in het betreffende geval voorschrijft, dit ongeacht of deze opdrachten worden geplaatst overeenkomstig de bepalingen van de Raamovereenkomst, omschreven in het bestek bij aanbesteding EG/97/S 144-94173;

(ii) de Staat te veroordelen om de sub (i) genoemde instellingen en productschappen van de sub (i) bedoelde verklaring voor recht schriftelijk in kennis te stellen, dit binnen 10 dagen nadat vonnis werd gewezen, en aan Canon c.s. aan te tonen dat deze inkennisstelling plaatsvond;

(iii) te verklaren voor recht dat de door de Staat gehouden aanbesteding met kenmerk EG 97/S 144-94173 niet voldoet aan de eisen die de Richtlijn Leveringen, de Raamwet EG Voorschriften Aanbestedingen en het Besluit Overheidsaanbestedingen daar aan stel-len, omdat het object van aanbesteding onvoldoende is bepaald, omdat het beginsel van gelijke behande-ling van inschrijvers onvoldoende in acht is genomen althans omdat het recht op andere wijze is geschonden.

De Staat heeft de vorderingen van Canon c.s. bestreden.

De Rechtbank heeft bij vonnis van 5 augustus 1998 Canon c.s. niet-ontvankelijk verklaard in hun vorderingen.

Tegen dit vonnis hebben Canon c.s. hoger beroep ingesteld bij het Gerechtshof te 's-Gravenhage. Daarbij hebben zij hun eis gewijzigd en gevorderd voormeld vonnis van de Rechtbank te vernietigen en, opnieuw rechtdoende, bij arrest uitvoerbaar bij voorraad:

A. te verklaren voor recht dat de Instellingen, althans de Staat, althans de Staat handelend door middel van de Instellingen zonder eigen rechtspersoonlijkheid, gehouden zijn (is) om bij de plaatsing van opdrachten, die ingevolge het bepaalde in de Richtlijn Leveringen, de Raamwet EG-voorschriften Aanbestedingen en het Besluit Overheidsaanbestedingen behoren te worden aanbesteed, en die betreffen de levering van fotokopieer- en printapparatuur, als bedoeld in de Advertentie, ten behoeve van de Instellingen,

gebruik te maken van de procedure die de Richtlijn Leveringen, de Raamwet EG-voorschriften Aanbestedingen en het Besluit Overheidsaanbestedingen in het betreffende geval voorschrijven, dit ongeacht of deze opdrachten worden geplaatst overeenkomstig het bepaalde in de Raamovereenkomst;

B. de Staat, althans de Staat handelend door middel van de instellingen zonder eigen rechtspersoonlijkheid, te veroordelen om bij de plaatsing van opdrachten,

die ingevolge het bepaalde in de Richtlijn Leveringen, de Raamwet EG-voorschriften Aanbestedingen en het Besluit Overheidsaanbestedingen behoren te worden aanbesteed, en die betreffen de levering van fotokopieer- en printapparatuur, als bedoeld in de Advertentie, ten behoeve van de Instellingen, gebruik te maken van de procedure die de Richtlijn Leveringen, de Raamwet EG-voorschriften Aanbestedingen en het Besluit Overheidsaanbestedingen in het betreffende geval voorschrijven, dit ongeacht of deze opdrachten worden geplaatst overeenkomstig het bepaalde in de Raamovereenkomst;

C. de Staat, althans de Staat handelend door middel van de instellingen zonder eigen rechtspersoonlijkheid, te verbieden om opdrachten, die ingevolge het bepaalde in de Richtlijn Leveringen, de Raamwet EG-voorschriften Aanbestedingen en het Besluit Overheidsaanbestedingen behoren te worden aanbesteed, en die betreffen de levering van fotokopieer- en printapparatuur, als bedoeld in de Advertentie, ten behoeve van de Instellingen, te plaatsen overeenkomstig het bepaalde in de Raamovereenkomst;

D. de Staat te verbieden om er op enigerlei wijze medewerking aan te verlenen dat één of meer instellingen opdrachten,

die ingevolge het bepaalde in de Richtlijn Leveringen, de Raamwet EG-voorschriften Aanbestedingen en het Besluit Overheidsaanbestedingen behoren te worden aanbesteed, en die betreffen de levering van fotokopieer- en printapparatuur, als bedoeld in de Advertentie, ten behoeve van de Instellingen, plaatsen overeenkomstig de bepalingen van de Raamovereenkomst, en/of op basis van de Raamovereenkomst;

E. de Staat, meer in het bijzonder het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, te veroordelen om aan de Instellingen binnen tien dagen nadat door het Hof arrest werd gewezen, een brief te versturen waarvan de inhoud is weergegeven in de productie 1 bij de memorie van grieven, althans met een, door het Hof in goede justitie te bepalen inhoud, en aan Canon c.s. binnen 14 dagen na betekening van het arrest in deze aan te tonen dat aan deze vordering werd voldaan;

F. de Staat te veroordelen om aan Canon c.s. te vergoeden de schade, nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet, die Canon c.s. hebben geleden en zullen lijden ten gevolge van de toerekenbare tekortkoming in de nakoming, althans de toerekenbare onrechtmatige daad, van de Staat jegens Canon c.s., daaruit bestaande dat de door de Staat gehouden Aanbesteding niet voldeed aan de eisen die de Richtlijn Leveringen, de Raamwet EG-voorschriften Aanbestedingen en het Besluit Overheidsaanbestedingen daaraan stellen;

G. althans (subsidiair): in deze de maatregelen te bevelen die het Hof in goede justitie vermeent te behoren.

Bij arrest van 16 maart 2000 heeft het Hof het vonnis waarvan hoger beroep vernietigd en opnieuw rechtdoende:

In de zaak tegen Canon Benelux B.V.:

1. de Staat, handelend door middel van de Instellingen zonder eigen rechtspersoonlijkheid, geboden om bij de plaatsing van opdrachten voor fotokopieer- en printapparatuur waarvoor op grond van de Richtlijn Leveringen een verplichting tot aanbesteding geldt, de daarvoor ingevolge de Richtlijn Leveringen gel-dende procedure te volgen ongeacht of de betreffende opdracht wordt geplaatst onder de Raamovereenkomst;

2. de Staat geboden om binnen veertien dagen na betekening van dit arrest een brief van de in het dictum van het arrest opgenomen inhoud te sturen aan de Instellingen die eigen rechtspersoonlijkheid bezitten, met bepaling dat de Staat binnen tien dagen na verzending van deze brieven een kopie daarvan aan Canon Benelux zal doen toekomen;

3. de Staat veroordeeld tot betaling aan Canon Benelux van schadevergoeding, op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet;

4. het meer of anders gevorderde afgewezen.

In de zaak tegen Canon Europa:

Canon Europa niet-ontvankelijk in haar vorderingen verklaard.

Het arrest van het Hof is aan dit arrest gehecht.

Tegen het arrest van het Hof heeft de Staat beroep in cassatie ingesteld. De cassatiedagvaarding is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Canon Benelux heeft geconcludeerd tot verwerping van het beroep.

De Staat heeft de zaak doen toelichten door zijn advocaat mr. T.F.E. Tjong Tjin Tai, advocaat te 's-Gravenhage. Canon Benelux heeft de zaak namens haar advocaat doen toelichten door mr. W.D.H. Asser, advocaat te Amsterdam.

De conclusie van de Advocaat-Generaal J. Spier strekt tot verwerping van het beroep.

De Hoge Raad:

verwerpt het beroep;

veroordeelt de Staat in de kosten van het geding in cassatie, tot op deze uitspraak aan de zijde van Canon Benelux begroot op € 286,88 aan verschotten en € 1.365,-- voor salaris.