Uitspraken

De voorzieningenrechter heeft in 2.1. t/m 2.4 van het bestreden vonnis de feiten vastgesteld die hij voor de beoordeling relevant achtte. Tegen deze vaststelling zijn geen grieven gericht, zodat die feiten ook in hoger beroep vaststaan. Het gaat om het volgende.

[appellante] fokt en verkoopt onder de naam ‘ [X] ’ Pomeranian honden (met een stamboom). Zij betrekt ook Pomeranian honden van derden om die vervolgens door te verkopen.

Facebook is een dienst die gebruikers in staat stelt om publieke pagina’s te maken en daarop berichten (‘posts’) te plaatsen. Onder die ‘posts’ kunnen andere gebruikers van Facebook commentaren (‘comments’) plaatsen. De ‘posts’ kunnen worden gedeeld met andere gebruikers van Facebook. De dienst wordt door meer dan 2,9 miljard mensen gebruikt en is toegankelijk via verschillende media, in het bijzonder via de website www.facebook.com en via apps voor mobiele telefoons en tablets (de "Facebook-dienst"). Voor gebruikers in Europa, waaronder Nederlandse gebruikers, wordt de Facebook-dienst gehost, geëxploiteerd en beheerd door Meta.

Bij brief van 13 juli 2021 heeft [appellante] Meta op de hoogte gesteld van door gebruikers op Facebook geplaatste ‘posts’ en ‘comments’ over de onderneming van [appellante] , met de mededeling dat die ‘posts’ en ‘comments’ volgens [appellante] feitelijk onjuist en ongefundeerd zijn. Meta is daarbij gesommeerd om de vermelde publicaties onmiddellijk te verwijderen en verwijderd te houden en de identificerende gegevens van de verantwoordelijke gebruikers te verstrekken. Tevens is Meta aansprakelijk gesteld voor alle geleden en nog te lijden schade van [appellante] .

De ‘post’ luidt als volgt.

In reactie op die brief van 13 juli 2021 heeft Meta op 5 augustus 2021 door middel van een e-mailbericht van haar advocaat aan [appellante] medegedeeld dat Facebook [Y] niet kan vaststellen dat de gerapporteerde ‘posts’ en ‘comments’ onrechtmatig zijn. Meta heeft vervolgens meegedeeld de gewraakte content daarom niet te zullen verwijderen en geen contactgegevens of IP-adressen van gebruikers te zullen vrijgegeven. Aan daarop volgende sommaties van [appellante] van 21 augustus 2021, 1 september 2021 en vervolgens 16 januari 2023 is door Meta geen gehoor gegeven.

Vervolgens heeft [appellante] Meta in kort geding gedagvaard.

Aan deze vordering heeft [appellante] , kort samengevat, het volgende ten grondslag gelegd. De genoemde ‘post’ en ‘comments’ bevatten geheel ten onrechte zeer beledigende, onware, smadelijke, lasterlijke en derhalve schadelijke informatie over [appellante] , zonder enige feitelijke onderbouwing of grondslag. [appellante] lijdt door deze lastercampagne schade. Indien de gevorderde verwijdering van de ‘post’ wordt toegewezen, worden de daaronder geplaatste ‘comments’ automatisch ook verwijderd.

Meta heeft gemotiveerd verweer gevoerd. Dat verweer zal, voor zover in hoger beroep van belang, in het navolgende aan de orde komen.

In het bestreden vonnis van 20 april 2023 heeft de voorzieningenrechter de vordering van [appellante] afgewezen en haar in de proceskosten veroordeeld. Daartoe heeft de voorzieningenrechter, kort weergegeven, het volgende overwogen.

[appellante] heeft in hoger beroep drie grieven aangevoerd. Lumey heeft geconcludeerd tot vernietiging van het beroepen vonnis en tot het alsnog toewijzen van haar vorderingen ter zake de ‘post’ van [persoon A] en de daarbij horende twee ‘comments’.

Met de grieven 1 en 2 voert [appellante] , samengevat, het volgende aan. Het gaat hier om een oordeel van gebruikers over een feitelijke situatie. In dat geval moet degene die beschuldigingen uit aantonen dat de beschuldigingen voldoende steun vinden in het beschikbare feitenmateriaal. De voorzieningenrechter legt ten onrechte de stelplicht en bewijslast bij [appellante] . [appellante] moet volgens de voorzieningenrechter aantonen dat zij rechtmatig handelt. Uit de door [appellante] in eerste aanleg en in hoger beroep overgelegde Whatsapp correspondentie en verklaringen van [tussenpersoon] blijkt dat [appellante] ten onrechte wordt beschuldigd door [persoon A] en dat [appellante] rechtmatig handelt bij de verkoop van Pomeranian honden. De gebruikte bewoordingen in de ‘post’ en ‘comments’ gaan ook veel te ver en zijn beledigend. Het vermelden van het adres van [X] is aan te merken als ‘doxing’. De ‘post’ en de ‘comments’ zijn gelet op hetgeen door [appellante] in de procedure naar voren is gebracht onmiskenbaar onrechtmatig. Daarom moeten de vorderingen van [appellante] na een herbeoordeling door het hof worden toegewezen. Grief 3 is gericht tegen de proceskostenveroordeling van [appellante] in eerste aanleg.

Het hof dient allereerst de vraag te beantwoorden of [appellante] spoedeisend belang bij haar vordering heeft. Die vraag beantwoordt het hof bevestigend. Ter zitting is namens [appellante] meegedeeld dat de ‘post’ ook nu nog wordt gedeeld en dat [appellante] ook nu nog wordt gebeld naar aanleiding van die ‘post’, hetgeen Meta niet heeft weersproken.
Daaruit blijkt voldoende van spoedeisend belang bij de gevorderde voorzieningen.

Het hof overweegt vervolgens dat partijen ieder voor zich ter zitting hebben bevestigd dat hun geschil door de Nederlandse rechter naar Nederlands recht dient te worden beoordeeld en beslist.

Naar aanleiding van de grieven 1 en 2 overweegt het hof het volgende. Hoewel partijen er allebei vanuit gaan dat voor toewijzing van de vorderingen van [appellante] is vereist dat de gewraakte publicaties onmiskenbaar onrechtmatig zijn, denken zij anders over hetgeen aan onderbouwing van [appellante] mag worden gevraagd. Daarom gaat het hof nader op de beoordelingsmaatstaf in.

Bij de beoordeling of de gepubliceerde informatie onmiskenbaar onrechtmatig is dient in aanmerking te worden genomen dat het hier gaat om een botsing tussen enerzijds het door artikel 7 Gw en artikel 10 EVRM gewaarborgde recht op vrijheid van meningsuiting van de gebruiker van Facebook en anderzijds het door artikel 10 Gw en artikel 8 EVRM beschermde recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van [appellante] , waaronder het door haar ingeroepen recht op bescherming van de goede naam/reputatie is begrepen.
In zo’n geval moet het antwoord op de vraag welk van deze beide rechten in het concrete geval zwaarder weegt, worden gevonden door een afweging van alle ter zake dienende omstandigheden van het geval. Deze toetsing moet in één keer gebeuren, waarbij het oordeel dat een van beide rechten, gelet op alle relevante omstandigheden, zwaarder weegt dan het andere recht, meebrengt dat de inbreuk op het andere recht voldoet aan de noodzakelijkheidstoets van artikel 8 lid 2 EVRM.

Bij voormelde toetsing om te komen tot het oordeel welk van de botsende grondrechten in dit geval voorrang krijgt, kunnen onder meer de volgende omstandigheden relevant zijn:

1. de mate waarin de uitlatingen steun vinden in het beschikbare feitenmateriaal,

2. de aard van de gedane uitlatingen en de ernst van de te verwachten gevolgen voor degene op wie die uitlatingen betrekking hebben,

3. de totstandkoming en inkleding van de uitlatingen,

4. het bereik en het gezag van het medium waarop de uitlatingen zijn gepubliceerd,

5. de hoedanigheid en de maatschappelijke status van de persoon op wie de uitlatingen betrekking hebben,

6. de aard van de misstand die aan de kaak wordt gesteld,

7. de kans dat de informatie ook zonder de verweten publicatie in de publiciteit zou zijn gekomen.

Omdat [appellante] zich erop beroept dat de ‘post’ en de ‘comments’ (onmiskenbaar) onrechtmatig zijn en op die grond vordert dat Meta deze verwijdert, rusten stelplicht en bewijslast op [appellante] . Van Meta kan niet worden verlangd dat zij feiten stelt om te onderbouwen dat de ‘post’ steun vindt in het beschikbare feitenmateriaal. Meta is immers noch betrokken bij de onderneming van [persoon A] (de fokker), noch bij die van [tussenpersoon] (de gestelde bevoegde tussenpersoon), noch bij die van [appellante] . Het hof overweegt naar aanleiding van de stellingen van [appellante] en hetgeen zij ter onderbouwing daarvan in deze procedure in het geding heeft gebracht het volgende.

In de ‘post’ geeft [persoon A] als haar standpunt te kennen dat zij geen toestemming heeft gegeven aan [appellante] om haar puppies te verkopen en om daarbij door [persoon A] gemaakt beeldmateriaal van haar puppies te gebruiken. Deze ‘post’ heeft een feitelijk karakter, zodat bij de beoordeling of deze onrechtmatig is van belang is of de uitlating steun vindt in het beschikbare feitenmateriaal. Wanneer, zoals hier aan de orde, iemand betoogt dat zij geen toestemming heeft gegeven aan een ander voor het gebruik van haar beeldmateriaal en de verkoop van haar puppies, valt daar van haar kant niets aan onderbouwing bij te voegen. De persoon waarvan [appellante] stelt de puppy waar het in de ‘post’ over gaat te hebben gekocht, [tussenpersoon] , heeft in e-mailberichten van 20 mei 2023 en 20 januari 2024, gericht aan [appellante] , verklaard dat zij als tussenpersoon fungeert tussen fokkers van Pomeranian honden in Rusland en verkopers buiten Rusland. Nu [tussenpersoon] verklaart dat zij met toestemming van [persoon A] het beeldmateriaal aan [appellante] heeft verstrekt en met toestemming van [persoon A] puppies aan [appellante] heeft verkocht, ligt het in het domein van [tussenpersoon] om over bewijsmiddelen van deze toestemming te beschikken of, als er geen schriftelijke bewijsmiddelen zijn gedetailleerd toe te lichten wanneer en op welke wijze [persoon A] aan haar deze toestemming heeft gegeven. Omdat [appellante] een (handels)relatie met [tussenpersoon] heeft is vervolgens van [appellante] in het kader van de op haar rustende stelplicht en bewijslast redelijkerwijs te vergen dat zij hetzij die schriftelijke bewijsmiddelen, hetzij die gedetailleerde toelichting van [tussenpersoon] vraagt en deze vervolgens in deze procedure in het geding brengt om aldus haar stellingen in dit kort geding voldoende aannemelijk te maken.

Het hof kan op basis van de op dit moment beschikbare schriftelijke stukken niet tot het (voorlopig) oordeel komen dat de ‘post’ feitelijke onwaarheden bevat. De tekst van de ‘post’ bevat het standpunt van [persoon A] dat [appellante] zonder haar toestemming haar beeldmateriaal gebruikt en haar puppies verkoopt en haar mening daarover. De Whatsapp correspondentie tussen [appellante] en [persoon A] laat een debat tussen hen zien waarbij [persoon A] zich op het standpunt stelt dat haar toestemming ontbreekt en waarin [appellante] weliswaar erkent nooit eerder rechtstreeks met [persoon A] enig contact te hebben gehad maar zich wel op het standpunt stelt dat zij het desbetreffende beeldmateriaal en de puppies rechtmatig van haar tussenpersoon heeft ontvangen. De Whatsapp correspondentie bevat dan ook niet meer dan twee tegengestelde standpunten of meningen. Nadere aanknopingspunten daarin, in de vorm van bewijsmateriaal of anderszins, voor het (voorlopig) oordeel dat de ‘post’ van [persoon A] feitelijke onwaarheden bevat, ontbreken. De verklaringen van [tussenpersoon] in de hiervoor genoemde e-mailberichten bevatten niet als bijlage schriftelijke bewijsmiddelen inhoudende de toestemming van [persoon A] . Evenmin bevatten zij een gedetailleerde toelichting over wanneer en op welke wijze [persoon A] aan [tussenpersoon] toestemming heeft verleend voor het laten gebruiken van haar beeldmateriaal door [appellante] en voor de verkoop van haar puppies aan [appellante] . De verklaringen van [tussenpersoon] zijn daarom ontoereikend om op grond daarvan (voorlopig) te oordelen dat de ‘post’ van [persoon A] feitelijke onwaarheden bevat. [appellante] heeft in deze procedure op dit moment dan ook onvoldoende aannemelijk gemaakt dat de ‘post’ van [persoon A] feitelijke onwaarheden bevat. Voor nadere bewijslevering door middel van getuigenverhoren of het overleggen van schriftelijk bewijs door [appellante] is in deze kort procedure geen plaats. Nu niet, althans onvoldoende aannemelijk is geworden dat de ‘post’ feitelijke onwaarheden bevat en de bewoordingen ervan in dat licht bezien niet als te zeer beledigend, krenkend of anderszins schadelijk zijn te bestempelen, is de ‘post’ gelet op alle omstandigheden van dit geval naar het voorlopig oordeel van het hof niet onmiskenbaar onrechtmatig.

Wat betreft de ‘comments’ onder de ‘post’ overweegt het hof het volgende. De uitlating ‘sick people’ in de eerste ‘comment’ is gedaan in de context van een steunbetuiging aan de plaatser van de ‘post’. Het recht op vrijheid van meningsuiting omvat het recht om grove(re) bewoordingen te gebruiken. In het licht van het oordeel van het hof over de ‘post’ gaan de bewoordingen niet te ver. Deze ‘comment’ is daarom naar het voorlopig oordeel van het hof niet onmiskenbaar onrechtmatig. De tweede ‘comment’ bevat een uitnodiging om misstanden te melden met daarbij de toevoeging dit alleen te doen indien dit verifieerbaar is. De bewoordingen suggereren een misstand, maar ook niet meer dan dat. In het licht van het oordeel van het hof over de ‘post’ gaan de bewoordingen niet te ver. De vermelding van het adres van [X] is niet aan te merken als ‘doxing’. Doxing is het vermelden van iemands persoonsgegevens met het oogmerk om die persoon vrees aan te (laten) jagen, ernstige overlast aan te (laten) doen of die persoon in de uitoefening van zijn ambt of beroep ernstig te (laten) hinderen. Het betreft hier een zakelijk adres met vermelding van de onderneming [X] , dat voor een ieder te vinden is op internet. In de context van alle bewoordingen van de ‘comment’ ziet het hof geen aanzet tot agressie of hinder. Van een inbreuk op de levenssfeer van [appellante] is daarom geen sprake. Deze ‘comment’ is daarom naar het voorlopig oordeel van het hof niet onmiskenbaar onrechtmatig.

Uit het vorenstaande volgt dat de grieven 1 en 2 van [appellante] niet slagen. Dit brengt mee dat grief 3 tegen de proceskostenveroordeling ook faalt. Het bestreden vonnis zal daarom, voor zover in hoger beroep aangevochten, worden bekrachtigd.

Het hof zal [appellante] als de in het ongelijk gestelde partij in de kosten van Meta in het hoger beroep veroordelen, uitvoerbaar bij voorraad zoals is gevorderd.

- Griffierecht € 783,00

- Salaris advocaat/gemachtigde € 2.428,00 (2 punten x tarief II)

- Nakosten € 178,00