Uitspraken

Partijen hebben tot april 2017 een affectieve relatie met elkaar gehad.

[minderjarige] is geboren uit de relatie van partijen. De vader heeft [minderjarige] erkend.

De moeder oefent van rechtswege het gezag over [minderjarige] uit. [minderjarige] woont bij de moeder.

Bij vonnis van de rechtbank van 5 maart 2021 is de vader onder andere strafrechtelijk veroordeeld voor poging tot verkrachting en mishandeling van de moeder.

De vader heeft hoger beroep ingesteld tegen dit vonnis.

Bij arrest van dit hof van 5 maart 2021 is de vader vrijgesproken van de poging tot verkrachting, maar veroordeeld voor mishandeling van de moeder en, kort gezegd, vernieling van een ruit van de deur van de door de moeder bewoonde woning.

Na voornoemde beschikking is de omgang tussen de vader en [minderjarige] hervat.

De moeder heeft per brief van 13 juni 2022 verzocht de omgang tussen de vader en [minderjarige] per direct stop te zetten dan wel te schorsen. De vader heeft op zijn beurt verzocht een dwangsom te verbinden aan de door de rechtbank bij beschikking van 2 januari 2020 bepaalde omgangsregeling.

Bij beschikking 9 augustus 2022 heeft de rechtbank Zeeland-West-Brabant, zittingsplaats Breda de vader met ingang van die datum het recht op omgang met [minderjarige] ontzegd, tot het moment dat de rechtbank nader zal beslissen over het verzoek tot omgang. Het verzoek van de vader om de moeder een dwangsom op te leggen is afgewezen.

De rechtbank heeft de behandeling van de verzoeken ten aanzien van het gezag en de omgang tussen de vader en [minderjarige] wederom aangehouden.

De standpunten

De vader voert, samengevat, het volgende aan.

De begeleide omgang tussen de vader en [minderjarige] verliep goed. [minderjarige] vindt het contact met de vader prettig en dat blijkt ook uit de omgangsverslagen. [minderjarige] heeft een goed contact gehad met de nieuwe partner van de vader en haar kinderen en de oudere zoon van de vader. Tot december 2021 kwam [minderjarige] daar regelmatig. In het gezin van de vader wordt [minderjarige] gemist. De vader heeft een stabiele gezinssituatie en vervult ten aanzien van zijn oudere zoon en de kinderen van zijn partner een actieve vaderrol.

Het verzoek van de vader is door de rechtbank afgewezen op grond van een belangenafweging waarbij veel waarde is gehecht aan het feit dat [minderjarige] stil zou staan in zijn ontwikkeling en gebaat is bij rust, zodat zijn behandeling kan plaatsvinden. Dat [minderjarige] stil staat in zijn ontwikkeling is volgens de vader de vraag, maar zelfs als dat zo is, blijkt niet uit het dossier dat er een causaal verband is met het contact tussen [minderjarige] en de vader. Het zou ook veroorzaakt kunnen worden door de voorwaarden die worden gesteld van de begeleide omgang, die in ieder geval tot stress en spanning bij de vader leiden, en dus mogelijk ook bij [minderjarige] . De vader vindt het moeilijk om zich aan de “afspraken” te houden. Die worden hem eenzijdig opgelegd en die staan aan een natuurlijk contact met zijn zoon in de weg. Zo mag de vader geen cadeaus geven of de hond meenemen. Het past niet bij [minderjarige] , die erg druk is, om binnen te zitten. De vader gaat liever met hem naar een speeltuin.

Er zit een kern van waarheid in dat de vader geneigd is op een niet-vriendelijke manier te reageren als hij gefrustreerd is over de voorwaarden van de omgang of wanneer een omgangsmoment wordt afgezegd. Dat is niet slim, maar wel begrijpelijk, gezien de negatieve ervaringen die de vader in zijn eigen jeugd met hulpverleners heeft gehad. De vader betwist overigens dat hij bedreigend is geweest; hij is gewoon vurig en fel. Hoe de vader zich opstelt tegen hulpverleners en begeleiders zou niet aan de omgang met [minderjarige] in de weg mogen staan.

Het klopt dat de vader een stap terug heeft gedaan in het contact, maar niemand heeft vervolgens een stap richting de vader gezet. Hij wordt niet meer over [minderjarige] en over zijn behandeltrajecten geïnformeerd. Als het contact nu wordt verbroken, zal [minderjarige] van de vader vervreemd zijn geraakt tegen de tijd dat de vader weer een nieuw verzoek kan indienen. Dat dient voorkomen te worden. Desnoods kan het contact tussentijds met videobellen in stand worden gehouden.

De moeder staat niet achter de omgang en steunt [minderjarige] daarin ook niet onvoorwaardelijk, hetgeen [minderjarige] ook stress oplevert. De moeder houdt zich overigens niet altijd aan de voorwaarden van het begeleide contact, aangezien zij tijdens één van de laatste omgangsmomenten in de buurt rondjes bleef rijden, hetgeen voor de vader leek alsof de moeder de vader wilde controleren.

De vader is thans erg ziek (hij heeft kanker) en niet bekend is hoe lang hij nog te leven heeft. De vader snakt naar contact met [minderjarige] ; het liefst zo snel mogelijk. De vader wil niet dat [minderjarige] hem pas weer ziet als hij bijna komt te overlijden. De vader wil kwalitatief goede tijd met [minderjarige] doorbrengen en van elkaar kunnen genieten, zodat [minderjarige] een positief beeld van zijn vader heeft en kan terugkijken op een aantal mooie herinneringen, mocht het zover komen.

De moeder voert, samengevat, het volgende aan.

De moeder stelt voorop dat er tussen de ouders al eerder een bijna drie jaar durende procedure is geweest over de omgang en het gezag, waarin de vader onvoldoende inzicht toonde in de kindeigen problematiek van [minderjarige] en niet kon aansluiten bij de behoeften van [minderjarige] . In die procedure luisterde de vader naar niemand, streefde enkel zijn eigen belang na en hield geen rekening met de belangen van [minderjarige] . Kort na de eindbeschikking in die procedure diende vader alweer een nieuw verzoek in. In de onderhavige procedure heeft zich een herhaling voorgedaan van hetgeen er in de eerdere procedure gebeurde. De vader trok wederom zijn eigen plan en liet zich met regelmaat verbaal agressief uit richting de hulpverlening, ook in het bijzijn van [minderjarige] , hetgeen hem angstig heeft gemaakt. De moeder stelt dat de vader diverse malen tevergeefs is aangesproken op zijn houding en gedrag. Begeleiding van de omgang is nodig, aangezien ieder contactmoment, begeleid of onbegeleid, ook als dat prettig verloopt, uitmondt in grensoverschrijdend gedrag van de vader jegens de begeleiding dan wel de moeder.

De moeder erkent dat er ook positieve zaken aan het herstel van het contact tussen [minderjarige] en de vader te benoemen zijn. [minderjarige] toont bijvoorbeeld affectie richting de vader en vindt de contacten met zijn halfbroertje en halfzusje fijn. De positieve punten vallen echter helaas in het niet bij de schadelijke gevolgen van het contact tussen [minderjarige] en de vader.

De moeder benadrukt dat zij altijd aan de omgang heeft meegewerkt, ondanks het feit dat zij zag dat [minderjarige] hieronder leed. De moeder, die door de vader is geïntimideerd, bedreigd en mishandeld, is daarvoor vele malen over haar eigen grenzen gegaan. De vader heeft er bovendien (twee keer) zelf voor gekozen de begeleide omgang met [minderjarige] stop te zetten. Een dergelijke beslissing van de vader valt nauwelijks uit te leggen aan [minderjarige] .

[minderjarige] is een kind is met forse kindeigen problematiek en is daardoor zeer kwetsbaar. In verband met deze problematiek volgt [minderjarige] bijzonder onderwijs. [minderjarige] heeft een bovengemiddelde behoefte aan duidelijkheid, structuur en voorspelbaarheid. De houding en het gedrag van de vader in het kader van de omgangsmomenten met [minderjarige] waren dusdanig onvoorspelbaar dat dit zeer belastend en schadelijk voor [minderjarige] was. [minderjarige] kon na de contactmomenten met de vader niet goed inslapen, had nachtmerries, was heel druk, was nauwelijks te corrigeren en functioneerde op school niet meer. Dit werd gezien door de moeder, de gezinsvoogd, school en de hulpverlenende instanties. [minderjarige] liep zodanig vast dat er geen ruimte meer was om de voor hem benodigde hulpverlening op te starten.

Nu er enige tijd sprake is van rust en stabiliteit, doordat er geen contact is met de vader, gaat het beter met [minderjarige] en heeft het PMT-traject bij [instantie] kunnen beginnen. Dit is individuele therapie voor [minderjarige] . Er is ook begeleiding in de thuissituatie bij de moeder, waarbij het hele netwerk wordt betrokken. In de eindfase van het traject zal worden gekeken of en op welke manier het contact met de vader kan worden hersteld. In de tussenliggende periode dient de vader aan zichzelf te werken en zich te verdiepen in de problematiek van [minderjarige] zodat hij beter bij hem kan aansluiten en inzicht krijgt in het belang van alle voorwaarden die aan het contact met [minderjarige] worden gesteld. Het belang van [minderjarige] bij een ongestoorde voortzetting van zijn behandeling dient op dit moment te prevaleren. Deze hulpverlening en de hulpverlening aan de moeder zou stagneren als het contact zou worden hersteld, of als de procedure zou worden aangehouden.

De moeder vindt het oprecht vreselijk voor de vader dat hij ziek is en hoopt dat hij zijn ziekte zal gaan overwinnen. De moeder heeft in eerste aanleg aangegeven dat, indien en voor zover zal blijken dat de vader zijn strijd tegen zijn ziekte gaat verliezen, zij een contactmoment zal faciliteren.

De GI heeft tijdens de mondelinge behandeling – samengevat – het volgende verklaard.

Tijdens de begeleide contactmomenten is gezien dat er sprake is van wederzijdse affectie en dat [minderjarige] van het contact met de vader geniet. Tegelijkertijd was ook veel spanning en onrust zichtbaar bij [minderjarige] . Bovendien zijn er kanttekeningen te plaatsen bij de manier waarop de vader met [minderjarige] omgaat. De GI wijst op de vervelende of belastende opmerkingen die de vader richting [minderjarige] maakt over zijn uiterlijk, welke opmerkingen een grote impact op [minderjarige] hebben. Toen het contact niet begeleid werd, verliep dit vaak niet goed en was regelmatig de interventie van politie en Veilig Thuis nodig.

Voor de vader is het lastig om in gesprek te gaan over de voorwaarden van de begeleide omgang en om afspraken na te komen, zelfs als deze duidelijk schriftelijk worden vastgesteld. Hij vindt het vervelend als hij aangesproken wordt op de dingen die hij anders kan doen. Doordat de vader met veel boosheid reageert en zich terugtrekt, stagneren de begeleide omgangstrajecten telkens weer. De vader komt daar dan steeds weer op terug, maar ondertussen groeiden de zorgen over [minderjarige] . [minderjarige] liet veel (lichamelijke) spanning zien en deed zorgelijke uitspraken.

Het is moeilijk om het causale verband tussen de achteruitgang van [minderjarige] en het contact met de vader aan te tonen. Het is geen exacte wetenschap. Op school en therapie werd die link echter wel gelegd. Het is niet gelukt om met de vader hierover in gesprek te gaan.

De jeugdbeschermer heeft na de bestreden beschikking contact gezocht met de vader. De vader is tweemaal, met veel boosheid, op het kantoor van de GI verschenen. Hij is weggestuurd, waarbij de jeugdbeschermer heeft aangegeven open te staan voor een gesprek, maar dan op afspraak. Daarop heeft de vader aangegeven dat hij met rust gelaten wilde worden.

De hulpverlening van [instantie] is in eerste instantie gericht op traumaverwerking. [minderjarige] zal worden geobserveerd om de zorgen en krachten in kaart te brengen. In dat kader kan worden gekeken of er ook andere problematiek is waar [instantie] verdere hulpverlening op kan inzetten. [instantie] werkt samen met school. Op school wordt nog wel onrust bij [minderjarige] gezien, maar in mindere mate. Het is nog niet duidelijk hoe lang het volledige traject zal duren en wanneer het eventuele contactherstel met de vader aan de orde kan komen.

De raad heeft tijdens de mondelinge behandeling – samengevat – het volgende geadviseerd.

Er zijn geen twijfels over de liefde tussen de vader en [minderjarige] . Er zijn echter al lange tijd zorgen over de houding van de vader. Het is niet duidelijk waarom het voor de vader moeilijk is om eenvoudige afspraken na te komen, zoals niet naar een winkel gaan met [minderjarige] tijdens de begeleide omgangsmomenten, en waarom hij daarover steeds weer in discussie gaat. Het is invoelbaar dat dit belastend is voor [minderjarige] . Dat geldt ook voor de opmerkingen over zijn uiterlijk.

Door al het ‘gedoe’ rondom het contact tussen [minderjarige] en de vader kon de hulpverlening voor [minderjarige] niet starten. Aangezien die hulpverlening wel nodig is voor de ontwikkeling van [minderjarige] , was het een juiste beslissing om het contact stil te leggen. Positief is dat er nu een duidelijk traject is, waarin gekeken wordt naar de mogelijkheden van contactherstel.

De raad adviseert om de beslissing over het contact tussen [minderjarige] en de vader aan te houden in afwachting van de resultaten van het hulpverleningstraject bij [instantie] . Het verzoek van de vader dat strekt tot een uitgebreide, onbegeleide contactregeling getuigt ervan dat hij niet goed kan aansluiten bij de behoeften van [minderjarige] . Het gesprek dat men over de behoeften van [minderjarige] met de vader heeft willen voeren is niet goed verlopen. Voor de vader is daar nog winst te behalen; als het moment daar is dat contactherstel kan plaatsvinden, dient er bij de vader een goede basis te liggen. Indien het hof geen aanleiding ziet om de zaak aan te houden, adviseert de raad het verzoek van de vader af te wijzen en de bestreden beschikking te bekrachtigen.

Als er wel contact komt, is de raad van mening dat het contact tussen [minderjarige] en de vader begeleid dient te zijn, zodat erop toegezien wordt dat de adviezen die de vader krijgt over de interactie met [minderjarige] daadwerkelijk nageleefd worden.

De overwegingen van het hof