Uitspraken

In het bestreden vonnis heeft de kantonrechter - voor zover in dit hoger beroep van belang - in de zaak tegen Silo-Tank zich bevoegd verklaard om van het onderhavige geschil kennis te nemen, nu [geintimeerde 1 c.s.] hebben gesteld dat zij hun werkzaamheden gewoonlijk vanuit Nederland hebben verricht.

Vervolgens heeft de kantonrechter overwogen dat, nu niet is gesteld of gebleken dat door partijen een keuze is gemaakt ten aanzien van het toepasselijke recht, ingevolge artikel 8 Rome I/artikel 6 EVO, lid 2 het recht van het land waar of, bij gebreke daarvan, van waaruit de werknemer ter uitvoering van de overeenkomst gewoonlijk zijn arbeid verricht, Nederlands recht van toepassing is. De kantonrechter heeft geoordeeld dat Silo-Tank onvoldoende heeft gesteld om uit te gaan van de omstandigheden waaruit blijkt dat de overeenkomst een kennelijk nauwere band heeft met een ander land (artikel 8 Rome I/6 EVO lid 4).

De kantonrechter heeft vervolgens overwogen dat thans nog niet toe gekomen wordt aan het verstrekken van een bewijsopdracht aan [geintimeerde 1 c.s.] nu zij zich beroepen op de toepasselijkheid van het Nederlands recht en partijen van mening verschillen of Nederland het gewoonlijk werkland is van [geintimeerde 1 c.s.] .

De kantonrechter heeft geoordeeld dat op grond van de Detacheringsrichtlijn ongeacht het recht dat op de arbeidsovereenkomst tussen partijen van toepassing is, de in het land van detachering op grond van wet of algemeen verbindend verklaaarde cao geldende basisarbeidsvoorwaarden van toepassing zijn, indien deze voor de werknemer gunstiger zijn.

Volgens de kantonrechter zijn de door Silo-Tank in onderaanneming uitgevoerde transporten onder te brengen onder de gevallen zoals omschreven in artikel 1 lid 3 sub a en b van de Detacheringsrichtlijn.

De kantonrechter heeft geconcludeerd dat de Detacheringsrichtlijn óók van toepassing is wanneer de (transport)werkzaamheden vanuit een lidstaat worden verricht, ook al vindt het transport zelf maar voor een gering deel op het Nederlands grondgebied plaats.

De overige grieven zien in de kern op de vraag of Silo-Tank op grond van artikel 6 EVO/ artikel 8 Rome I dan wel de Detacheringsrichtlijn gehouden is om Nederlandse basisvoorwaarden toe te passen en aldus Nederlands loon aan [geintimeerde 1 c.s.] te betalen, nu [geintimeerde 1 c.s.] met name als chauffeurs op ritten in, vanuit en naar Nederland werken.

Silo-Tank stelt hiertoe dat [geintimeerde 1 c.s.] noch op grond van artikel 6 EVO/artikel 8 Rome I, noch op grond van de Detacheringsrichtlijn aanspraak kunnen maken op betaling door Silo-Tank van Nederlands loon. Silo-Tank voert hiertoe onder meer aan dat er geen aanleiding is om op de rechtsverhouding tussen een Hongaars bedrijf en Hongaarse werknemers, die wonen in Hongarije en voor de sociale zekerheid en de verschillende pensioen-, ziektekostenverzekerings-, en invaliditeitsregelingen zijn aangewezen op Hongarije en waarvan de diensten altijd aanvangen en eindigen in Hongarije een ander recht dan het Hongaarse recht toe te passen.

Op grond van artikel 6 EVO/artikel 8 Rome I worden arbeidsovereenkomsten tussen Silo-Tank en [geintimeerde 1 c.s.] beheerst door Hongaars recht, aldus Silo-Tank. In de arbeidsovereenkomsten is gestipuleerd dat Hongaars recht op de betreffende arbeidsovereenkomst van toepassing is.

Verder stelt Silo-Tank dat op basis van artikel 8 lid 2 Rome I in de onderhavige zaak niet kan worden bepaald welk recht van toepassing is op de arbeidsovereenkomsten tussen Silo-Tank en [geintimeerde 1 c.s.] , nu niet gezegd kan worden dat [geintimeerde 1 c.s.] in één land hun arbeid verrichten, aangezien zij in veel verschillende landen in Europa ritten hebben uitgevoerd.

Silo-Tank komt tot de conclusie dat de arbeidsovereenkomsten tussen haar en [geintimeerde 1 c.s.] beheerst worden door het Hongaarse recht op grond van artikel 8 lid 1 (keuze van partijen), lid 3 (de vestiging die de chauffeurs in dienst heeft genomen) dan wel lid 4 (kennelijk nauwere band) Rome I.

Silo-Tank stelt vervolgens dat de Detacheringsrichtlijn in het onderhavige geval niet van toepassing is. De richtlijn heeft geen rechtstreekse werking en Silo-Tank is niet gebonden aan enige Nederlandse cao. In het onderhavige geval is ook niet sprake van “het ter beschikking stellen van werknemers” en een gewoonlijk werkland en een tijdelijk werkland. Dit betekent volgens Silo-Tank dat de Detacheringsrichtlijn en daarmee de WAGA (Wet arbeidsvoorwaarden grensoverschrijdende arbeid) toepassing missen.

Subsidiair, als geoordeeld wordt dat sprake is van een gewoonlijk werkland, betekent dat -aldus Silo-Tank- dat Hongarije als gewoonlijk werkland heeft te gelden.

Meer subsidiair stelt Silo-Tank dat, uitgaande van het feit dat Hongarije als gewoonlijk werkland heeft te gelden, voor iedere rit afzonderlijk beoordeeld dient te worden welk recht van toepassing is.

Bevoegdheid

De bevoegdheid van de Nederlandse rechter is in hoger beroep niet (meer) ter discussie gesteld.

De rechtsvordering in eerste aanleg is ingesteld vóór 10 januari 2015. Dit betekent, nu zowel appellante als geïntimeerden in hoger beroep in een andere lidstaat van de Europese unie zijn gevestigd dan Nederland en dit ook ten tijde van de aanvang van de procedure in eerste aanleg waren, dat ingevolge artikel 66 lid 2 Brussel I-bis Vo (Herschikte EEX-Vo, 1215/2012/EU) de Brussel I- Vo (EEX-Vo, 44/2001/EG) van toepassing blijft, ook op het na 10 januari 2015 ingestelde hoger beroep van de beslissing van de rechtbank van 8 januari 2015. Het hoger beroep betreft immers “een beslissing gegeven inzake rechtsvorderingen die zijn ingesteld vóór 10 januari 2015 en die “onder die verordening [zijnde Brussel-I Vo, hof] vallen” als bedoeld in artikel 66 lid 2 voornoemd.
Ingevolge de EEX-Vo (in het bijzonder artikel 22) bestaat er geen noodzaak ambtshalve tot een ander oordeel te komen aangaande de bevoegdheid van de Nederlandse rechter, zodat deze bevoegdheid als uitgangspunt zal dienen.

Toepasselijk recht

Tussen partijen is in geschil welk recht van toepassing is. Het hof overweegt hiertoe als volgt.

Aan de vorderingen liggen arbeidsovereenkomsten ten grondslag terwijl vanwege de discussie tussen partijen gekozen moet worden tussen de toepasselijkheid op die arbeidsovereenkomsten van het recht van verschillende landen in de zin van artikel 1 lid 1 Rome I-Verordening respectievelijk artikel 1 lid 1 van het Verdrag van de EEG inzake het recht dat van toepassing is op verbintenis uit overeenkomst (Rome, 19 juni 1980; hierna: het EVO). De arbeidsovereenkomsten van geïntimeerden sub 1 tot en met 4, 7 en 8 zijn gesloten na 17 december 2009 en de arbeidsovereenkomsten van geïntimeerden sub 5, 6, 9 en 10 zijn vóór 17 december 2009 gesloten. Het op de vorderingen van geïntimeerden sub 1 tot en met 4, 7 en 8 toepasselijke recht dient derhalve te worden bepaald aan de hand van de Rome I-Verordening (hierna- Rome I) en van de overige geïntimeerden aan de hand van het EVO.

Van een rechtskeuze als bedoeld in artikel 3 Rome I/EVO is het hof niet gebleken. Hoewel Silo-Tank stelt dat in de arbeidsovereenkomsten is gestipuleerd dat Hongaars recht op de betreffende arbeidsovereenkomst van toepassing is, heeft zij ter zitting in hoger beroep verklaard dat partijen geen uitdrukkelijke rechtskeuze hebben gemaakt voor Hongaars recht, maar wel dat een verwijzing is gemaakt naar dwingende bepalingen in het Hongaars recht. Dit is echter door [geintimeerde 1 c.s.] betwist. Nu de betreffende arbeidsovereenkomsten niet zijn overgelegd en evenmin duidelijk is gewezen op de inhoud van de betreffende bepalingen, acht het hof de stellingen van Silo-Tank op dit punt onvoldoende onderbouwd en gaat het hof ervan uit dat partijen geen rechtskeuze als bedoeld in artikel 3 Rome I/EVO hebben gemaakt. Dit heeft tot gevolg dat ingevolge artikel 6 lid 2 EVO/artikel 8 lid 2 Rome I de overeenkomst beheerst wordt door het recht van het land waar of, bij gebreke daarvan, van waaruit de werknemer ter uitvoering van de overeenkomst gewoonlijk zijn arbeid verricht.

Het hof verwijst voor de uitleg van deze collisiebepalingen naar de uitspraak van het HvJ EU van 15 maart 2011 in de zaak Koelzsch tegen het Groothertogdom Luxemburg, C-29/10, NJ 2011, 246, ECLI:EU:C:2011:151, welke uitspraak ziet op de uitleg van artikel 6 lid 2 EVO maar evenzeer – mutatis mutandis – geldt voor artikel 8 lid 2 Rome I.

Het Hof van Justitie bepaalde dat om het land vast te stellen waar de werknemer gewoonlijk werkt, gekeken moet worden naar het land van waaruit de werknemer zijn transportopdrachten verricht, waar de werknemer zijn instructies voor zijn opdrachten ontvangt en zijn werk organiseert en naar het land waar zich de “arbeidsinstrumenten” (in het geval van vervoer over de weg, heeft dit betrekking op de vrachtwagens) bevinden. Als het land van waaruit de werknemer zijn transportopdrachten verricht en waar hij de instructies voor zijn opdrachten ontvangt dezelfde is, is dat het land waar de werknemer “gewoonlijk werkt”. Daarbij acht het Hof van Justitie het van belang dat de werknemer in dát land zijn economische en sociale functie uitoefent en dat zijn arbeid ook in die staat de invloed van het politieke en het bedrijfsklimaat ondergaat, zodat de eerbiediging van de in het recht van dat land geldende voorschriften ter bescherming van de arbeid zo veel mogelijk moeten worden gewaarborgd.

Toegepast op deze zaak merkt het hof Hongarije aan als het gewoonlijk werkland (in ieder geval het land waarmee de overeenkomsten tussen Silo en [geintimeerde 1 c.s.] het nauwst verbonden zijn als bedoeld in artikel 6 lid 2 slotzin EVO althans artikel 8 lid 4 Rome I, als nader geduid in HvJ 12 september 2013 C-64/12 inzake Schlecker tegen Boedeker, ECLI:EU:C:2013:551) van [geintimeerde 1 c.s.] Daartoe acht het hof het volgende redengevend.

Silo-Tank is een in Hongarije gevestigde transportonderneming die transporten verzorgt, en onweersproken niet enkel voor [Transporten B.V.] .
[geintimeerde 1 c.s.] , allen Hongaren, hebben een arbeidsovereenkomst gesloten met Silo-Tank. Zij wonen in Hongarije, zijn aldaar sociaal verzekerd en aldaar belastingplichtig. [geintimeerde 1 c.s.] hebben onvoldoende gemotiveerd bestreden dat zij regelmatig na transporten terugkeerden naar Hongarije en van daaruit weer te werk werden gesteld. Vanaf het moment van vertrek vanuit hun woonplaats in Hongarije naar de opstapplaats ontvingen zij loon. Voorts staat vast dat de door Silo-Tank in opdracht van [Transporten B.V.] gereden internationale ritten, waarop [geintimeerde 1 c.s.] werden ingezet, voor slechts een zeer beperkt deel in tijd en in kilometrage in Nederland werden uitgevoerd. In het licht van het vorenstaande legt de omstandigheid dat de betreffende internationale ritten als zodanig in de relevante periode werden uitgevoerd vanuit [vestigingsplaats] en aldaar weer eindigden en dat wellicht ook instructies werden gegeven vanuit [Transporten B.V.] onvoldoende gewicht in de schaal om aan te knopen bij Nederland als het gewoonlijk werkland in de zin van artikel 6 EVO respectievelijk artikel 8 Rome I. Voor zover de vorderingen van [geintimeerde 1 c.s.] gebaseerd zijn op de stelling dat Nederlands arbeidsrecht rechtstreeks van toepassing is omdat Nederland het gewoonlijk werkland is, zijn zij niet toewijsbaar.

Uit het voorgaande vloeit voort dat Hongaars recht van toepassing is en dat de Detacheringsrichtlijn niet van toepassing is. Het vorenstaande leidt ertoe dat er geen grondslag is voor toewijzing van de vorderingen van [geintimeerde 1 c.s.]

Het hof zal het vonnis van de kantonrechter vernietigen voor zover het betrekking heeft op het toepasselijke recht en de Detacheringsrichtlijn en zal de zaak terugverwijzen. Daarbij neemt het hof in overweging dat uit de stukken blijkt dat klaarblijkelijk een andere procedure met hetzelfde feitencomplex thans bij het hof aanhangig is in de zin van artikel 125 Rv waar het hof nog geen zicht op heeft. [geintimeerde 1 c.s.] zullen als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten in eerste aanleg en in hoger beroep.