Uitspraken

gewezen op het hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank Den Haag van 18 maart 2019 in de strafzaak tegen de verdachte:

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum],

adres: [woonadres] [woonplaats].

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg en het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van dit hof.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door en namens de verdachte naar voren is gebracht.

Procesgang

In eerste aanleg is de verdachte ter zake van het primair en subsidiair tenlastegelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 12 maanden, met aftrek van voorarrest, waarvan 6 maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van 2 jaren. Voorts is er een beslissing genomen omtrent de in beslag genomen goederen, zoals nader omschreven in het vonnis waarvan beroep.

Namens de verdachte is tegen het vonnis hoger beroep ingesteld.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is - na wijziging van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg - tenlastegelegd dat:

hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 26 januari 2016 tot en met 25 oktober 2017 te Raamsdonksveer, althans in Nederland,

tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,

(telkens) een ambtenaar, te weten een inspecteur van politie Eenheid Den Haag,

(een) gift(en) en/of een belofte(n) heeft gedaan en of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten (van) geld en of goederen (kleding)

te weten het opzoeken en aan hem, verdachte, doorgeven van informatie uit een of meer politiesyste(e)m(en), te weten vertrouwelijke informatie met betrekking tot:

subsidiair, indien het vorenstaande niet tot een bewezenverklaring en/of een veroordeling mocht of zou kunnen leiden:

hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 26 januari 2016 tot en met 25 oktober 2017 te Den Haag en/of Zoetermeer en/of Raamsdonkveer, althans in Nederland, te zamen en in vereniging met een ander, althans alleen (telkens) een geheim waarvan hij en/of zijn mededader wist(en), althans redelijkerwijs moest(en) vermoeden dat zijn, verdachtes, mededader uit hoofde van ambt, beroep en/of wettelijk voorschrift dan wel van vroeger ambt en/of beroep, te weten als inspecteur van politie, Eenheid Den Haag, verplicht was te bewaren, opzettelijk heeft geschonden:

immers heeft zijn, verdachtes, mededader aan hem en op zijn verzoek, informatie uit een of meer politiesyste(e)m(en) doorgegeven te weten informatie met betrekking tot:

Vordering van de advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd en dat de verdachte ter zake van het primair en subsidiair tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 33 dagen, met aftrek van voorarrest, een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 4 maanden met een proeftijd van 2 jaren, een taakstraf voor de duur van 200 uren, subsidiair 100 dagen hechtenis en een geldboete ter hoogte van € 10.000,-, subsidiair 85 dagen hechtenis.

Het vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep kan niet in stand blijven reeds omdat het hof tot een iets andere bewezenverklaring komt dan de rechtbank.

Partiële vrijspraak van het subsidiair tenlastegelegde

Gelet op de uitspraak van de Hoge Raad d.d. 7 april 2020 (ECLI:NL:HR:2020:527) is de in het vonnis van de rechtbank opgenomen bewezenverklaring van het subsidiair tenlastegelegde niet langer in overeenstemming met de vigerende jurisprudentie. Meer in het bijzonder behoeft de bewezenverklaring in het vonnis van de rechtbank wijziging nu ter zake het subsidiair bewezenverklaarde niet alle gedachtestreepjes schending van het ambtsgeheim opleveren. Immers, uit voormeld arrest van de Hoge Raad volgt dat het schenden van een geheim in de zin van artikel 272 Sr moet worden uitgelegd als het verstrekken van geheime gegevens aan een ander die tot kennisneming daarvan onbevoegd is. Het onderhavige dossier bevat ten aanzien van één van de door de rechtbank bewezenverklaarde bevragingen van het politiesysteem geen wettig en overtuigend bewijs dat de door de verdachte ontsloten informatie daadwerkelijk door hem is verstrekt aan een ander. Dat maakt dat de verdachte in hoger beroep – zoals ook gevorderd door de advocaat-generaal – zal worden vrijgesproken van het desbetreffende onderdeel van het subsidiair tenlastegelegde.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het primair en subsidiair tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

Ten aanzien van de actieve omkoping

hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 26 januari 2016 1 januari 2017 tot en met 25 oktober 2017 te Raamsdonksveer, althans in Nederland,

tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen,

(telkens) een ambtenaar, te weten een inspecteur van politie Eenheid Den Haag,

(een) gift(en) en/of een belofte(n) heeft gedaan en of (een) dienst(en) heeft verleend en/of aangeboden, te weten (van) geld en of goederen (kleding)

te weten het opzoeken en aan hem, verdachte, doorgeven van informatie uit een of meer politiesyste(e)m(en), te weten vertrouwelijke informatie met betrekking tot:

Ten aanzien van de schending van het ambtsgeheim

hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 26 januari 10 april 2016 tot en met 25 oktober 2017 te Den Haag en/of Zoetermeer en/of Raamsdonkveer, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander, althans alleen (telkens) een geheim waarvan hij en/of zijn mededader wist(en), althans redelijkerwijs moest(en) vermoeden dat zijn, verdachtes, mededader uit hoofde van ambt, beroep en/of wettelijk voorschrift dan wel van vroeger ambt en/of beroep, te weten als inspecteur van politie, Eenheid Den Haag, verplicht was het te bewaren, opzettelijk heeft geschonden:

immers heeft zijn, verdachtes, mededader aan hem en op zijn verzoek, informatie uit een of meer politiesyste(e)m(en) doorgegeven te weten informatie met betrekking tot:

Hetgeen meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Blijkens het verhandelde ter terechtzitting is de verdachte daardoor niet geschaad in de verdediging.

Bewijsvoering

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat en die reden geven tot de bewezenverklaring.

In die gevallen waarin de wet aanvulling van het arrest vereist met de bewijsmiddelen dan wel, voor zover artikel 359, derde lid, tweede volzin, van het Wetboek van Strafvordering wordt toegepast, met een opgave daarvan, zal zulks plaatsvinden in een aanvulling die als bijlage aan dit arrest zal worden gehecht.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het primair en subsidiair bewezenverklaarde levert op:

Een ambtenaar een gift of belofte doen met het oogmerk om hem te bewegen in zijn bediening iets te doen, meermalen gepleegd

medeplegen van enig geheim waarvan hij weet dat hij uit hoofde van zijn ambt en wettelijk voorschrift verplicht is het te bewaren opzettelijk schenden, meermalen gepleegd.

Strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit. De verdachte is dus strafbaar.

Strafmotivering

Procesverloop

De onderhavige strafzaak maakt deel uit van het onderzoek ‘Soave’. Op 10 augustus 2022 liet de advocaat-generaal weten dat er met de verdediging procesafspraken in de onderhavige zaak zijn gemaakt. De zaak is vervolgens aangebracht bij de innovatiekamer, zodat de zaak via de ‘versnelde procedure’ kon worden afgedaan. De verdachte, diens raadsman en de advocaat-generaal hebben middels een ondertekende intentieverklaring aangegeven zich te committeren aan de werkwijze van de innovatiekamer.

De procesafspraken

De procesafspraken, zoals neergelegd in de brief van 10 augustus 2022, luiden als volgt:

In aanvulling op de eerste procesafspraak heeft de advocaat-generaal ter terechtzitting in hoger beroep medegedeeld dat er – gelet op het arrest van de Hoge Raad van 7 april 2020, ECLI:NL:HR:2020:527 - ten aanzien van het subsidiair tenlastegelegde een bewezenverklaring kan volgen conform de rechtbank, met uitzondering van het vierde gedachtestreepje ([naam 16](12 oktober 2016)).

Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de advocaat-generaal conform de procesafspraken gerekwireerd. De advocaat-generaal heeft voorts verwezen naar de brief waarin de procesafspraken zijn opgenomen, en waarin het volgende is opgenomen: “Voor zover uw hof ten voordele van de verdachte zou wensen te beslissen, heeft te gelden dat het Openbaar Ministerie enkel heropening verzoekt indien uw hof af zou wijken van de gegeven bandbreedte. Ten aanzien van deze bandbreedte geldt dat het Openbaar Ministerie ter terechtzitting zal aangeven welk deel van de strafmaat een vereiste betreft en van welk deel mogelijk ten voordele van de verdachte afgeweken kan worden”. Ter zitting heeft de advocaat-generaal dit als volgt geconcretiseerd:

Bij iedere afwijking van de voorgestelde afspraken ten nadele van de verdachte, dient de zaak heropend te worden.

Er mag ten nadele van het Openbaar Ministerie enigszins worden afgeweken van de hoogte van de voorgestelde geldboete, er is wel ruimte om deze naar beneden bij te stellen. Ook mogen er ruime betaaltermijnen of tweemaandelijkse betaaltermijnen worden gehanteerd. Daarnaast mag er ten nadele van het Openbaar Ministerie in beperkte mate worden afgeweken van de duur van de voorgestelde taakstraf. Dit geldt tevens voor de duur van de voorgestelde voorwaardelijke gevangenisstraf en de duur van de voorgestelde proeftijd die aan de voorwaardelijke gevangenisstraf dient te worden verbonden. Deze mag eventueel worden gehalveerd.

De verdachte en de raadsman hebben zich – bij pleidooi – grotendeels aan de vordering van de advocaat-generaal gerefereerd. Wel heeft de raadsman ter terechtzitting in hoger beroep naar voren gebracht dat de redelijke termijn ernstig is overschreden en dat de gemaakte procesafspraken inmiddels ruim 9 maanden oud zijn, hetgeen rechtvaardigt dat de door de advocaat-generaal voorgestelde geldboete wordt geschrapt of anders wordt gematigd.

Het toetsingskader van de Hoge Raad: waarborging van het recht op een eerlijk proces in de zin van artikel 6 van het EVRM

De Hoge Raad heeft zijn het arrest van 27 september 2022, ECLI:NL:HR:2022:1252, overwogen dat de rechter alleen acht kan slaan op een door het Openbaar Ministerie en de verdediging opgesteld afdoeningsvoorstel als gewaarborgd is dat wordt voldaan aan de eisen die artikel 6 EVRM stelt. Deze waarborg is in het bijzonder van belang omdat in de regel van een afdoeningsvoorstel deel uitmaakt dat de verdachte afziet van de uitoefening van bepaalde aan hem toekomende verdedigingsrechten. Het hof overweegt hierover in de onderhavige zaak als volgt.

De verdachte was samen met zijn raadsman aanwezig op de terechtzitting in hoger beroep. Op die terechtzitting zijn de procesafspraken en het afdoeningsvoorstel besproken met de verdachte en diens raadsman. Op basis van het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep is het hof van oordeel dat de verdachte in de concrete omstandigheden van het geval vrijwillig, op basis van voldoende en duidelijke informatie en terwijl hij zich bewust was van de rechtsgevolgen, is gekomen tot de ondubbelzinnige beslissing mee te werken aan de gemaakte procesafspraken en het afdoeningsvoorstel en de daarmee gepaard gaande gedeeltelijke afstand van verdedigingsrechten.

Gelet op het voorgaande is het hof van oordeel dat het acht kan slaan op de voorliggende procesafspraken en het afdoeningsvoorstel.

Algemeen: strafmaat en instemming met de versnelde procedure

Het hof zal geen algemene, kwantificeerbare strafkorting geven vanwege de instemming met de versnelde procedure, maar per zaak bekijken of er daadwerkelijk aanleiding is om te komen tot strafvermindering op deze grond. Die strafvermindering kan mede gelegen zijn in doelmatigheidsoverwegingen waar de rechter oog voor heeft. Voor alle verdachten die hebben ingestemd met afdoening via de versnelde procedure geldt dat zij daarmee enig procesrisico hebben genomen en voorts dat zij daarmee constructief hebben meegewerkt aan het voorkomen van een nog langere duur van de procedure in hoger beroep. Daarop zal het hof in het voordeel van de verdachten bij de afwegingen met betrekking tot de strafmaat acht slaan.

Concreet: de strafmotivering in de onderhavige zaak

Het hof heeft de op te leggen straffen bepaald op grond van de ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en op grond van de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals daarvan is gebleken uit het onderzoek ter terechtzitting.

Daarbij heeft het hof in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen. De verdachte heeft een politieambtenaar met wie hij in een familierelatie staat omgekocht gedurende een langere periode. Op verzoek van de verdachte heeft de politieambtenaar onbevoegd bevragingen gedaan in politiesystemen. Het was en is voor iedereen volstrekt duidelijk dat dat geheime informatie is die niet gedeeld mag worden met anderen buiten de politieorganisatie. Het ging met name om het verstrekken van informatie over contacten van de verdachte en meer in het bijzonder of iemand gesignaleerd stond en of er een onderzoek van de politie naar hen liep. De verdachte heeft de politieambtenaar voor het opzoeken en verstrekken van deze informatie ook een aantal keer betaald. Slechts door de aanhouding van de verdachte en zijn medeverdachte is er een einde gekomen aan het foute gedrag van de verdachte.

Hoewel de politieambtenaar degene is die zich, door zich te laten omkopen, het vertrouwen in en het aanzien van de politie ernstig heeft geschaad, en daarmee de integriteit van de politie als geheel in diskrediet heeft gebracht, heeft de verdachte daarin een belangrijke rol gespeeld. Mede doordat hij om informatie bleef vragen, is de politieambtenaar door blijven gaan met het verstrekken van vertrouwelijke informatie. In die rol heeft de verdachte meegewerkt aan het schenden van het vertrouwen dat de burger in de politie moet kunnen stellen. Ook in hoger beroep is niet gebleken dat de verdachte volledig inzicht heeft in het volstrekt laakbare van zijn gedragingen en het feit dat hij een familielid daarmee mede in zeer grote problemen heeft gebracht.

Het hof heeft acht geslagen op een de verdachte betreffend uittreksel Justitiële Documentatie d.d. 8 mei 2023, waaruit blijkt dat de verdachte niet eerder onherroepelijk is veroordeeld voor het plegen van een misdrijf.

Het hof heeft voorts geconstateerd dat sprake is van overschrijding van de redelijke termijn in de zin van artikel 6, eerste lid, EVRM. In de appelfase zijn er meer dan 2 jaren verstreken tussen het namens de verdachte instellen van het hoger beroep en het eindarrest. De redelijke termijn is in hoger beroep overschreden met ongeveer 26 maanden.

Gelet op – met name - het tijdsverloop sedert het plegen van de feiten, de overschrijding van de redelijke termijn en daarmee de ouderdom van de onderhavige zaak is het hof van oordeel dat de door de rechtbank opgelegde gevangenisstraf voor de duur van 12 maanden, met aftrek van voorarrest, waarvan 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren niet langer opportuun is, zeker niet nu dit zou betekenen dat de verdachte na zoveel jaren in de onderhavige zaak opnieuw gedetineerd zou raken. Het hof overweegt daarbij dat beoogde strafdoelen als generale en speciale preventie, en de vergeldingsgedachte die in de bestraffing liggen besloten steeds meer uit beeld raken naarmate de berechting langer duurt.

Gelet op het vorenstaande alsmede op de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals deze ter terechtzitting in hoger beroep naar voren zijn gebracht, is het hof van oordeel dat de door de advocaat-generaal gevorderde straffen/strafmodaliteiten, zoals vastgelegd in de procesafspraken tussen het Openbaar Ministerie en de verdediging, gelet op al hetgeen hiervoor is overwogen in beginsel een passende en geboden afdoening van deze strafzaak opleveren.

Het hof is echter – mede vanwege het tijdsverloop sinds het opstellen van de procesafspraken - van oordeel dat de aanzienlijke overschrijding van de redelijke termijn in hoger beroep onvoldoende is verdisconteerd in de door de advocaat-generaal gevorderde straffen. Gelet hierop zal het hof aan de verdachte een lagere geldboete opleggen dan door de advocaat-generaal is gevorderd.

Het hof is, alles afwegende en in samenhang bezien, in lijn met de vordering van de advocaat-generaal en het standpunt van de verdediging, van oordeel dat een geheel onvoorwaardelijke gevangenisstraf van 33 dagen - gelijk aan de duur van het reeds ondergane voorarrest - alsmede een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf van 4 maanden in combinatie met een geheel onvoorwaardelijke taakstraf van 200 uur en een geheel onvoorwaardelijke geldboete van 7.500 euro een passende en geboden reactie vormen. Bij de vaststelling van de geldboete en de bepaling van de termijnen is rekening gehouden met de draagkracht van de verdachte.

In beslag genomen voorwerpen

Ter terechtzitting in hoger beroep hebben de verdachte en de raadsman aangegeven geen bezwaar te hebben tegen de verbeurdverklaring van de in beslag genomen voorwerpen, zoals eerder door de rechtbank is beslist.

De op de beslaglijst onder 1 en 2 genoemde voorwerpen zijn vatbaar voor verbeurdverklaring, nu het voorwerpen zijn met behulp waarvan het bewezenverklaarde is begaan. Het hof zal daarom deze voorwerpen verbeurdverklaren.

Het hof heeft hierbij rekening gehouden met de draagkracht van de verdachte.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 9, 14a, 14b, 14c, 22c, 22d, 23, 24, 24a, 24c, 33, 33a, 47, 57, 63, 177 en 272 van het Wetboek van Strafrecht, zoals zij rechtens gelden dan wel golden.

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het tenlastegelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 33 (drieëndertig) dagen.

Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.

Veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 4 (vier) maanden.

Bepaalt dat de gevangenisstraf niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten omdat de verdachte zich voor het einde van een proeftijd van 2 (twee) jaren aan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt.

Veroordeelt de verdachte tot een taakstraf voor de duur van 200 (tweehonderd) uren, indien niet naar behoren verricht te vervangen door 100 (honderd) dagen hechtenis.

Veroordeelt de verdachte tot een geldboete van € 7.500,00 (zevenduizend vijfhonderd euro), bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door 72 (tweeënzeventig) dagen hechtenis.

Bepaalt dat de geldboete mag worden voldaan in 10 (tien) termijnen van 2 maanden, elke termijn groot € 750,00 (zevenhonderdvijftig euro).

Verklaart verbeurd de in beslag genomen, nog niet teruggegeven voorwerpen, te weten:

Dit arrest is gewezen door mr. H.C. Wiersinga,
mr. A.S.I. van Delden en mr. B.P. de Boer, in bijzijn van de griffier mr. M.V. Lievers-Roza.

Het is uitgesproken op de openbare terechtzitting van het hof van 5 juni 2023.