Uitspraken

De Russische Federatie baseert haar vorderingen tot inzage op de artikelen 21, 22 en 843a Rv. Aangezien alleen artikel 843a Rv een wettelijke grondslag vormt voor een dergelijke vordering, zal het hof de vorderingen van de Russische Federatie aan de hand van de in dat artikel gestelde eisen beoordelen.

Artikel 843a Rv stelt een aantal eisen aan het inzagerecht:

( i) De Russische Federatie moet partij zijn bij de rechtsbetrekking die in geschil is.

( ii) De Russische Federatie moet een rechtmatig belang hebben bij inzage in de desbetreffende stukken, dat wil zeggen dat de stukken relevant moeten zijn voor haar rechtspositie, in die zin dat zij daarmee haar vordering (nader) kan onderbouwen.

( iii) Het moet gaan om “bepaalde bescheiden”, dat wil zeggen dat de stukken zo concreet moeten zijn aangeduid dat duidelijk is waarop aanspraak wordt gemaakt.

( iv) PrivatBank moet over de stukken (kunnen) beschikken. Als zij niet zelf over de stukken beschikt, mag van PrivatBank worden verwacht dat zij zich inspant om de stukken beschikbaar te krijgen, bijvoorbeeld door deze bij een derde op te vragen.

Het hof zal eerst nagaan of de Russische Federatie een rechtmatig belang heeft bij inzage. In dat verband is in de eerste plaats van belang dat de rechtmatigheid van de investeringen waarvoor PrivatBank in de arbitrale procedure schadevergoeding vordert, ook in die arbitrale procedure ter discussie staat, en dat in verband daarmee ook in de arbitrale procedure inzage is gevorderd in (grotendeels) dezelfde stukken als die waarvan de Russische Federatie in de onderhavige procedure afschriften vordert.

In het Tussenvonnis heeft het scheidsgerecht zich niet uitgelaten over de rechtmatigheid van de investeringen van PrivatBank in de Krim (vgl. punt 208 van het Tussenvonnis). In het Gedeeltelijk Eindvonnis heeft het scheidsgerecht onderzocht of de investeringen van PrivatBank in overeenstemming waren met de wetgeving van de Russische Federatie op 21 maart 2014, en in dat opzicht voldeden aan de definitie van investeringen in artikel 1, eerste lid van het Verdrag (“any kind of tangible and intangible assets invested by an investor of one Contracting Party in the territory of the other Contracting Party in accordance with its legislation”, onderstreping van het hof). Het scheidsgerecht heeft dat onderzocht aan de hand van een analyse van de wetgeving van de Russische Federatie waarbij de Russische Federatie de Krim heeft geïncorporeerd. Op grond daarvan heeft het scheidsgerecht geconcludeerd dat de investeringen van PrivatBank in de Krim in overeenstemming waren met de wetgeving van de Russische Federatie op 21 maart 2014 (punten 196 tot en met 214 van het Gedeeltelijk Eindvonnis).

De Russische Federatie heeft in deze fase van de arbitrale procedure geen (materieel) verweer gevoerd tegen de vorderingen van PrivatBank, zodat het scheidsgerecht bij dit oordeel de stellingen van de Russische Federatie met betrekking tot corruptie, fraude en geweld gepleegd bij de verkrijging van deze investeringen niet in aanmerking heeft kunnen nemen. In Procedural Order No. 7 van 12 september 2019 (hiervoor geciteerd in 2.7) heeft het scheidsgerecht bepaald dat de Russische Federatie deze stellingen in de Quantum Phase van de arbitrale procedure alsnog naar voren kan brengen. Vervolgens heeft de Russische Federatie in de arbitrale procedure een inzageverzoek gedaan dat grotendeels overeenkomt met de inzagevorderingen in de onderhavige procedure. Het scheidsgerecht heeft PrivatBank daarop bevolen de stukken genoemd in de inzagevordering van de Russische Federatie onder (ii) tot en met (vi) over te leggen. (Deze inzagevordering is hiervoor in 3.2 weergegeven.) PrivatBank heeft in reactie daarop een aantal stukken overgelegd. Volgens de Russische Federatie heeft PrivatBank niet volledig aan het bevel van het scheidsgerecht voldaan.

De Russische Federatie heeft in de arbitrale procedure ook inzage gevorderd in het Kroll rapport genoemd in 3.2 onder (i). PrivatBank heeft aangevoerd dat zij het Kroll rapport niet heeft en ook geen recht heeft op een exemplaar van dit rapport. Het scheidsgerecht heeft ten aanzien van het Kroll rapport in Procedural Order No. 11 van 7 september 2020 bepaald dat PrivatBank “shall remain under a continuing obligation to produce the document promptly, if at any point in the future it comes into the Claimant’s possession, custody or control”. Naar aanleiding van een hernieuwd verzoek om inzage in dit rapport heeft het scheidsgerecht PrivatBank bij brief van 23 oktober 2020 verzocht “(…) by Monday, 2 November 2020, to provide a description of the searches it has undertaken for the document in question, as well as copies of any document requests it has addressed to the entities likely to be in possession, custody or control of this document, and any responses thereto.” Nadat PrivatBank een beschrijving van haar onderzoekingen had verstrekt en de Russische Federatie in reactie daarop had vastgehouden aan het inzageverzoek ten aanzien van het Kroll rapport, heeft het scheidsgerecht bij brief van 17 november 2020 onder meer het volgende aan partijen medegedeeld: “(…) The Tribunal recalls that the Claimant is under a continuing obligation to produce the Kroll report promptly, if at any point in the future it comes into the Claimant’s possession, custody or control (…). As noted previously, insofar as any documents ordered to be produced are not produced or not fully produced, the Tribunal will draw the inferences it deems appropiate, taking into consideration all relevant circumstances (…). The Tribunal notes that it may in this connection request the Claimant to provide further particulars and evidence of the searches undertaken internally or externally (…).”

De Russische Federatie zal zich op 23 maart 2021 in de arbitrale procedure kunnen uitlaten over de stellingen van PrivatBank ten aanzien van de specifieke investeringen waarvoor zij schadevergoeding vordert. Daarbij zal de Russische Federatie haar ‘Illegality Objection’ nader kunnen onderbouwen. Vervolgens volgt er nog een disclosure phase waarin partijen stukken van de andere partij kunnen opvragen, een tweede schriftelijke ronde en een mondelinge behandeling.

Uit het voorgaande volgt dat de inzagevorderingen van de Russische Federatie in de onderhavige procedure overlappen met de inzagevordering van de Russische Federatie in de arbitrale procedure. De Russische Federatie heeft haar inzagevorderingen in de onderhavige procedure aangepast zodat deze vordering (volgens de Russische Federatie) ziet op stukken die in de arbitrale procedure niet of niet volledig zijn overgelegd. Dat neemt echter niet weg dat de Russische Federatie in de arbitrale procedure staande houdt dat PrivatBank niet volledig aan het bevel tot inzage van het scheidsgerecht heeft voldaan, en ook in die procedure aanspraak blijft maken op inzage in deze stukken. Bovendien zal de Russische Federatie in de disclosure phase van de arbitrale procedure opnieuw stukken bij PrivatBank kunnen opvragen. Vanwege deze overlap en het feit dat in de Quantum Phase van de arbitrale procedure ook de rechtmatigheid van de investeringen ter discussie staat, heeft de Russische Federatie in dit stadium niet voldoende belang bij haar inzagevordering in deze procedure. Aan dat oordeel ligt mede het volgende ten grondslag.

Met de opgevraagde stukken wil de Russische Federatie in de herroepingszaak haar standpunt onderbouwen dat PrivatBank stukken heeft achtergehouden die wijzen op corruptie, fraude en geweld bij de verkrijging van de investeringen, en die van invloed zouden zijn geweest op de beslissing van het scheidsgerecht als het deze stukken zou hebben gekend. In de vernietigingszaak wil de Russische Federatie met de opgevraagde stukken haar standpunt onderbouwen dat het scheidsgerecht niet bevoegd is, omdat de investeringen van PrivatBank als gevolg van het feit dat zij door corruptie, fraude en geweld zijn verkregen, niet kunnen worden gekwalificeerd als ‘investeringen’ in de zin van het Verdrag. In beide zaken steunen de vorderingen van de Russische Federatie dus op gestelde corruptie, fraude en geweld bij de verkrijging van de investeringen van PrivatBank in de Krim. PrivatBank heeft gesteld dat zelfs als de verwijten van corruptie, fraude en geweld van de Russische Federatie ten aanzien van bepaalde investeringen gegrond zouden zijn, de onteigening door de Russische Federatie in ieder geval ook rechtmatige investeringen van PrivatBank in de Krim heeft getroffen. Als voorbeelden heeft zij genoemd haar belangen in onroerend goed (met name bankfilialen), pin- en betaalautomaten en autoleningen en hypotheken verstrekt aan particuliere klanten in de Krim. De Russische Federatie heeft deze stelling niet of althans niet voldoende gemotiveerd betwist. De Russische Federatie heeft weliswaar gesteld dat eenvoudig kan worden aangetoond dat ook de thans in arbitrage voorliggende vordering ziet op illegale investeringen, maar heeft niet beargumenteerd waarom zaken als bankfilialen, geldautomaten en leningen aan particulieren onder illegale investeringen zouden kunnen vallen. Evenmin valt in te zien dat de stukken waarvan de Russische Federatie in dit incident inzage vordert daar enige indicatie voor zouden kunnen bevatten. De Russische Federatie heeft dus onvoldoende duidelijk gemaakt dat zij met de stukken waarvan zij in dit incident afschriften vordert, ten aanzien van alle investeringen van PrivatBank in de Krim zou kunnen aantonen dat zij door corruptie, fraude of geweld zijn verkregen.

In deze omstandigheden heeft de Russische Federatie in dit stadium onvoldoende belang bij haar inzagevorderingen. Een vaststelling dat een deel van de investeringen van PrivatBank in de Krim door corruptie, fraude of geweld is verkregen en/of dat PrivatBank informatie dienaangaande in de arbitrale procedure heeft achtergehouden, kan immers niet leiden tot herroeping of vernietiging van het Tussenvonnis of het Gedeeltelijk Eindvonnis. Zoals hiervoor overwogen (in 4.4), steunt het Tussenvonnis niet op een oordeel ten aanzien van de rechtmatigheid van de investeringen, zodat het Tussenvonnis niet zou kunnen worden aangetast als zou worden vastgesteld dat een deel van die investeringen onrechtmatig is, en/of PrivatBank in de arbitrale procedure informatie heeft achtergehouden waaruit de onrechtmatigheid van een deel van die investeringen blijkt. In het Gedeeltelijk Eindvonnis heeft het scheidsgerecht wel een algemeen oordeel gegeven over de rechtmatigheid van de investeringen, maar dat oordeel berust op een analyse van de wetgeving van de Russische Federatie waarbij de Russische Federatie de Krim heeft geïncorporeerd. Het Gedeeltelijk Eindvonnis gaat niet in op (de rechtmatigheid van) specifieke investeringen, kennelijk omdat de Russische Federatie die rechtmatigheid in dat stadium van de arbitrale procedure niet heeft aangevochten. Een vaststelling dat specifieke investeringen van PrivatBank in de Krim niet gekwalificeerd kunnen worden als ‘investeringen’ in de zin van het Verdrag omdat zij onrechtmatig zijn verkregen, zou dus evenmin kunnen leiden tot vernietiging van het Gedeeltelijk Eindvonnis wegens algehele onbevoegdheid van het scheidsgerecht. Er kan immers van uit gegaan worden dat er ook investeringen van PrivatBank in de Krim zijn die wel rechtmatig zijn verkregen, en ten aanzien van die investeringen kan niet worden gezegd dat het scheidsgerecht onbevoegd is omdat het geen ‘investeringen’ zijn in de zin van het Verdrag. Evenmin kan worden gezegd dat ten aanzien van deze rechtmatige investeringen een grond voor herroeping bestaat. Dat betekent dat het Gedeeltelijk Eindvonnis niet vanwege de – mogelijke – onrechtmatigheid van bepaalde investeringen vernietigd of herroepen kan worden. De vraag of het scheidsgerecht ten aanzien van specifieke investeringen van PrivatBank in de Krim onbevoegd is omdat deze investeringen onrechtmatig zijn verkregen, kan pas worden beantwoord nadat ook de Quantum Phase is afgerond, waarin het scheidsgerecht zal oordelen over de (on)rechtmatigheid van specifieke investeringen naar aanleiding van de stellingen van de Russische Federatie. Pas met het oog op een vordering tot herroeping of vernietiging van dat eindoordeel van het scheidsgerecht zou de Russische Federatie een belang kunnen hebben bij inzage in stukken waarmee zij de onrechtmatigheid van specifieke investeringen zou kunnen aantonen.

Omdat het vereiste belang bij de inzagevorderingen ontbreekt, is het niet nodig om in te gaan op de overige eisen die artikel 843a Rv aan het inzagerecht stelt. De inzagevorderingen van de Russische Federatie zullen worden afgewezen. De beslissing omtrent de kosten zal worden aangehouden tot aan de beslissing in de hoofdzaken. De hoofdzaken zullen naar de rol worden verwezen voor uitlating partijen, zodat partijen zich kunnen uitlaten over het gewenste vervolg van de procedure.