Uitspraken

Tussen partijen is niet in geschil dat de Inspecteur de hoorplicht heeft geschonden door uitspraak op bezwaar te doen, zonder dat belanghebbende in de gelegenheid is gesteld te worden gehoord. De Inspecteur heeft in beroep verzocht de zaak terug te wijzen naar de bezwaarfase, zodat belanghebbende alsnog kan worden gehoord. Omdat belanghebbende de Rechtbank heeft verzocht de zaak niet terug te wijzen naar de bezwaarfase, heeft de Rechtbank de uitspraak op bezwaar vernietigd en zelf in de zaak voorzien. Ook in hoger beroep heeft belanghebbende desgevraagd verklaard dat hij een uitspraak van het Hof wil. Het Hof volgt belanghebbende hierin.

Op grond van artikel 8, eerste lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) is ieder die is uitgenodigd tot het doen van aangifte, gehouden aangifte te doen. Wanneer deze aangifteverplichting niet binnen de door de Inspecteur gestelde termijn wordt nagekomen, en ook niet na daartoe te zijn aangemaand, is de vereiste aangifte niet gedaan. Op grond van artikel 27e, eerste lid, van de AWR wordt de bewijslast omgekeerd en verzwaard indien de belastingplichtige niet de vereiste aangifte heeft gedaan. Dit betekent dat dan op de belastingplichtige de last rust om te doen blijken, dat wil zeggen overtuigend aan te tonen, dat de uitspraak op bezwaar onjuist is.

Vast staat dat belanghebbende is uitgenodigd tot het doen van aangifte IB/PVV voor het jaar 2013. Hij was dus gehouden aangifte te doen. Na belanghebbende te hebben herinnerd aan zijn verplichting tot het doen van aangifte, heeft de Inspecteur belanghebbende aangemaand uiterlijk op 8 december 2014 aangifte te doen. Belanghebbende heeft die termijn onbenut voorbij laten gaan. Belanghebbende heeft eerst nadat de aanslag IB/PVV voor het jaar 2013 is opgelegd een aangifte ingediend. Er zijn geen feiten en omstandigheden naar voren gebracht op grond waarvan dit belanghebbende niet kan worden aangerekend. Dat belanghebbende meende dat hij geen aangifte hoefde te doen, omdat hij in een verliessituatie zat, is een omstandigheid die voor zijn rekening dient te blijven. Het vorenstaande leidt ertoe dat belanghebbende de vereiste aangifte niet heeft gedaan, waardoor de bewijslast moet worden omgekeerd en verzwaard.

Omkering en verzwaring van de bewijslast laat onverlet dat de Inspecteur bij het ambtshalve vaststellen van de aanslag moet uitgaan van een redelijke schatting van het inkomen van belanghebbende. Dit vereiste strekt ertoe te voorkomen dat een belastingaanslag naar willekeur wordt vastgesteld. In dat kader rust op de Inspecteur de taak zijn schatting zodanig met feitelijke stellingen te onderbouwen dat die schatting de redelijkheidstoets kan doorstaan. Wanneer de Inspecteur daarin slaagt, ligt het vervolgens op de weg van belanghebbende, wanneer hij de schatting betwist, daarvoor het verzwaarde (tegen)bewijs te leveren (vergelijk Hoge Raad 31 mei 2013, nrs. 11/03452 en 11/03456, ECLI:NL:HR:2013:BX7184).

Bij het opleggen van de aanslag heeft de Inspecteur de winst uit onderneming geschat op € 100.000 en de banktegoeden van belanghebbende voor een bedrag van € 735.865 toegerekend aan box 3. Ter onderbouwing van de hoogte van de aanslag heeft de Inspecteur ter zitting toegelicht dat hij uit is gegaan van de omzet zoals die blijkt uit het rapport boekenonderzoek en dat hij onderzoek heeft gedaan naar het brutowinstpercentage wat bij de onderneming van belanghebbende past. Hiervoor heeft de Inspecteur nader onderzoek gedaan onder welke standaard bedrijfsindeling (SBI-code) belanghebbende in 2013 zou vallen. Ook zijn de brutowinstpercentages behorend bij de SBI-codes waaronder belanghebbende zou kunnen worden gerangschikt, onderzocht. De Inspecteur heeft voor de schatting aangesloten bij de voor belanghebbende meest voordelige SBI-code, 4511, handel in en reparatie van personenauto’s en lichte bedrijfsauto’s. Het daarbij behorende brutowinstpercentage is in het onderhavige jaar 2,93%. Vervolgens heeft de Inspecteur daarop nog een correctie toegepast op de personeelskosten van 5,8% omdat uit de door belanghebbende overgelegde aangiften omzet- en loonbelasting volgt dat deze bij belanghebbende slechts ongeveer 1% van de omzet bedroegen. Het brutowinstpercentage is dan 7,73% (2,93% + (5,8% -/- 1%)). Uitgaande van dit brutowinstpercentage is de geschatte winst uit onderneming zeker niet te hoog, aldus de Inspecteur. Voor de redelijke schatting van het inkomen uit sparen en beleggen heeft de Inspecteur aansluiting gezocht bij het totale banksaldo per 1 januari 2013 van drie bankrekeningen op naam van belanghebbende. Naar het oordeel van het Hof berust de aanslag met deze onderbouwingen op een redelijke (niet willekeurige) schatting van belanghebbendes inkomen.

Het Hof is van oordeel dat belanghebbende niet is geslaagd in de op hem rustende verzwaarde bewijslast te doen blijken dat de aanslag niet tot een te hoog bedrag is vastgesteld en overweegt daartoe als volgt. Belanghebbende heeft aangevoerd dat de Inspecteur is uitgegaan van een verkeerde SBI-code omdat hij in het onderhavige jaar geen reparaties verrichtte en daar juist de meeste marge wordt behaald. Dit betoog kan belanghebbende niet baten, reeds omdat de Inspecteur bij de toepassing van de SBI-code aansluiting heeft gezocht bij het voor belanghebbende meest gunstige brutowinstpercentage. Ook het overleggen van een summiere verlies- en winstrekening zonder enige onderbouwing, en een krantenbericht over het gemiddelde rendement van autodealers in 2013 en 2014 zijn onvoldoende om te doen blijken dat de aanslag tot een te hoog bedrag is vastgesteld. Dit geldt ook voor belanghebbendes blote stelling dat tegenover het banksaldo van ruim € 700.000 een schuld aan zijn moeder staat van USD 950.000 en dat zowel het banksaldo als de schuld tot het ondernemingsvermogen behoren. Het Hof neemt daarbij in aanmerking dat belanghebbende desgevraagd heeft verklaard dat hij in dit stadium niet meer bereid is nadere informatie te verstrekken over de vermeende geldlening en evenmin bereid is nadere financiële gegevens zoals de balansen over de jaren 2013 en 2014 te verstrekken. Zijn verweer dat bij het boekenonderzoek omzetbelasting hierover genoeg gegevens ter inzage zijn verstrekt aan de Inspecteur kan hem evenmin baten, nu de Inspecteur geloofwaardig heeft verklaard dat hij slechts over het rapport boekenonderzoek omzetbelasting beschikt en niet over onderliggende stukken of een geldleningsovereenkomst. De door de Inspecteur aangehaalde gegevens (het bedrag van de geldlening en de naam van de persoon die het geld zou hebben geleend) zijn terug te vinden in het rapport boekenonderzoek.

Naar het oordeel van het Hof is terecht een verzuimboete opgelegd wegens het niet (tijdig) doen van aangifte. Voor het opleggen van een dergelijke boete is opzet of grove schuld geen vereiste. Bij afwezigheid van alle schuld (avas) is voor het opleggen van een verzuimboete echter geen plaats. Van avas is sprake wanneer de belastingplichtige geen enkel verwijt treft. Het is aan belanghebbende om aannemelijk te maken dat sprake is van avas. Belanghebbende treft het verwijt dat hij niet tijdig aan zijn aangifteverplichting heeftvoldaan, ondanks hieraan te zijn herinnerd en daartoe te zijn aangemaand. Dat hij ten onrechte meende dat hij geen aangifte hoefde te doen omdat hij in een verliessituatie verkeerde, dient voor zijn rekening te komen. Het Hof acht de verzuimboete van € 226 passend en geboden en ziet geen aanleiding tot matiging van de boete.

Het hoger beroep wordt geacht mede betrekking te hebben op de belastingrente. Belanghebbende heeft hiertegen geen zelfstandige grieven aangevoerd. Het hoger beroep slaagt ook in zoverre niet.