Uitspraken

Appellant heeft vanaf 27 april 2013 een uitkering ontvangen op grond van de Ziektewet (ZW). Op 1 oktober 2013 is appellant hersteld verklaard en is de ZW-uitkering beëindigd. Vanaf 1 oktober 2013 heeft appellant vervolgens een uitkering op grond van de Werkloosheidswet (WW) ontvangen. Ondanks de hersteldverklaring is het Uwv aan appellant tot 23 maart 2014 de ZW-uitkering naast de WW-uitkering blijven uitbetalen. Bij besluit van 28 maart 2014 heeft het Uwv de over de periode van 1 oktober 2013 tot en met 23 maart 2014 onverschuldigd betaalde ZWuitkering tot een bedrag van € 9.716,86 bruto van appellant teruggevorderd. Daarbij heeft het Uwv in een ander besluit van diezelfde datum meegedeeld dat appellant op dat moment beschikt over onvoldoende aflossingscapaciteit en dat hij (voorlopig) niets terug hoeft te betalen.

Vanaf 2015 heeft het Uwv appellant jaarlijks verzocht het formulier ‘Inkomens- en vermogensonderzoek’ in te vullen om zijn inkomenssituatie vast te stellen en daarmee te bepalen of appellant aflossingscapaciteit heeft. Het Uwv heeft vervolgens jaarlijks vastgesteld dat appellant geen aflossingscapaciteit heeft, zodat hij de terugvordering (voorlopig) niet hoeft terug te betalen. Op 12 mei 2017 heeft appellant het Uwv verzocht van terugvordering af te zien. Het Uwv heeft dit verzoek niet ingewilligd.

Vanaf 19 augustus 2021 heeft appellant een uitkering op grond van de Algemene ouderdomswet en daarnaast een pensioenuitkering ontvangen. Op 24 september 2021 en 7 oktober 2021 heeft appellant het Uwv om kwijtschelding van de terugvordering verzocht. In oktober 2021 heeft het Uwv in overleg met de gemachtigde van appellant een betalingsregeling getroffen, waarbij appellant maandelijks € 131,- aflost.

Op 3 juni 2022 heeft appellant het Uwv verzocht een beslissing te nemen op de eerdere verzoeken tot kwijtschelding van de gehele terugvordering. Het Uwv heeft dit verzoek bij besluit van 16 juni 2022 afgewezen.

Bij beslissing op bezwaar van 18 januari 2023 (bestreden besluit 1) heeft het Uwv het hiertegen door appellant gemaakte bezwaar ongegrond verklaard.

Appellant is het met die uitspraak van de rechtbank niet eens. Appellant heeft tegen die uitspraak aangevoerd dat hij al vanaf mei 2017 aan de voorwaarden voldoet om in aanmerking te komen voor kwijtschelding. Het Uwv heeft vanaf 23 april 2014 herhaaldelijk schriftelijk aan appellant te kennen gegeven dat de terugvordering, die het gevolg is van een fout van het Uwv, kan worden kwijtgescholden indien appellant zich aan alle afspraken houdt en zijn inkomen lager is dan 90/95% van de bijstandsnorm. Volgens appellant heeft hij zich aan alle afspraken gehouden. Daarnaast gaat de termijn van drie jaar in per mei 2017, omdat vanaf dat moment al duidelijk is dat appellant niet zijn volledige aflossingscapaciteit heeft benut. Verder is sprake van strijd met het evenredigheidsbeginsel. Als appellant iedere maand € 1,- had afbetaald, was hij wel in aanmerking gekomen voor kwijtschelding en nu niet. Het Uwv heeft bovendien hierover onjuiste inlichtingen gegeven aan appellant. Daarnaast zijn de voorwaarden voor kwijtschelding in bestreden besluit 1 zwaarder dan in het primaire besluit. Dit is in strijd met het verbod van reformatio in peius. Tot slot is evident onjuist dat in bestreden besluit 1 staat dat de vordering van appellant pas na tien jaar kan worden kwijtgescholden.

In antwoord op het verzoek van de Raad om te motiveren of de uitspraak van 18 april 2024, ECLI:NL:CRVB:2024:726, gevolgen heeft voor deze zaak, heeft het Uwv op 28 mei 2024 gereageerd dat dit niet het geval is. Het Uwv heeft toch aanleiding gezien om zijn standpunt te herzien en heeft een nieuwe beslissing op bezwaar genomen.

Op 28 mei 2024 (bestreden besluit 2) heeft het Uwv bestreden besluit 1 gewijzigd, in die zin dat het bezwaar van appellant alsnog gedeeltelijk gegrond wordt verklaard en het besluit van 16 juni 2022 wordt herroepen. Gelet op de gedane mededelingen over kwijtschelding, mocht appellant er volgens het Uwv op vertrouwen dat hij op enig moment in aanmerking zou komen voor kwijtschelding. Om die reden heeft het Uwv besloten de helft van de oorspronkelijke vordering van € 9.716,86 kwijt te schelden, zodra appellant de helft van het oorspronkelijke bedrag heeft terugbetaald, zodat een bedrag van € 4.858,43 resteert.

Appellant is het niet eens met bestreden besluit 2. Hij vindt dat de volledige vordering kwijtgescholden had moeten worden. Volgens appellant voldoet hij aan de voorwaarden voor kwijtschelding uit artikel 33, derde lid, van de ZW. De terugvordering is voorts ontstaan door een fout van het Uwv en het Uwv heeft daarnaast de verwachting gewekt dat appellant voor kwijtschelding in aanmerking zou komen.

Met bestreden besluit 2 heeft het Uwv besloten een bedrag van € 4.858,43 kwijt te schelden (de helft van de totale terugvordering), zodra appellant de helft van het oorspronkelijke bedrag heeft terugbetaald. Met dit besluit heeft het Uwv bestreden besluit 1 niet langer gehandhaafd. Nu bestreden besluit 1 in de aangevallen uitspraak in stand is gelaten, komt die uitspraak voor vernietiging in aanmerking. De Raad zal het beroep tegen bestreden besluit 1 gegrond verklaren en bestreden besluit 1 vernietigen met veroordeling van het Uwv in de proceskosten van appellant. Omdat bestreden besluit 2 niet volledig tegemoetkomt aan de bezwaren van appellant, wordt dit besluit met toepassing van artikel 6:19, eerste lid, en artikel 6:24 van de Algemene wet bestuursrecht, in de procedure betrokken en wordt het hoger beroep geacht mede te zijn gericht tegen bestreden besluit 2.

De Raad zal vervolgens beoordelen of het Uwv op goede gronden heeft afgezien van volledige kwijtschelding van de terugvordering. De Raad doet dit aan de hand van wat appellant in hoger beroep heeft aangevoerd, de beroepsgronden. De Raad komt tot het oordeel dat het beroep tegen bestreden besluit 2 niet slaagt.

De wettelijke regels die voor de beoordeling van het hoger beroep belangrijk zijn, zijn te vinden in de bijlage bij deze uitspraak. De bijlage maakt deel uit van de uitspraak.

Het betoog van appellant dat hij aan de voorwaarde, die in artikel 33, derde lid, onder a van de ZW aan kwijtschelding is gesteld, heeft voldaan omdat hij gedurende vijf jaren aan zijn betalingsverplichtingen heeft voldaan, slaagt niet. Het Uwv heeft in 2015, 2017, 2018 en 2019 vastgesteld dat appellant niet over aflossingscapaciteit beschikte en dat hij daarom het terug te vorderen bedrag voorlopig niet aan het Uwv hoefde terug te betalen. Tot oktober 2021 golden voor appellant geen betalingsverplichtingen. Het Uwv heeft in bestreden besluit 2 terecht vastgesteld dat appellant daarom niet aan de voorwaarden van artikel 33, derde lid, onder a, van de ZW voldoet.

Ook het beroep van appellant op artikel 33, derde lid, onder c, van de ZW slaagt niet. Het Uwv heeft terecht vastgesteld dat geen sprake is van een situatie waarin appellant gedurende vijf jaar geen betalingen heeft verricht en niet aannemelijk is dat hij deze op enig moment zal gaan verrichten. Appellant beschikte vanaf het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd in 2021 over aflossingscapaciteit en hij is toen ook daadwerkelijk gaan aflossen.

Gelet op 4.4 en 4.5 heeft het Uwv zich terecht op het standpunt gesteld dat appellant niet voldoet aan de in artikel 33, derde lid, onder a en c, van de ZW gestelde voorwaarden voor kwijtschelding. Het Uwv heeft desondanks aanleiding gezien de helft van de oorspronkelijke vordering kwijt te schelden zodra appellant de helft van het oorspronkelijke bedrag zal hebben terugbetaald. Daartoe heeft het Uwv (kort gezegd) overwogen dat de bijlage bij de besluiten, waarbij appellant in de jaren 2015 tot en met 2019 is meegedeeld dat voorlopig van invordering werd afgezien, bij appellant de verwachting kan hebben gewekt dat hij op enig moment voor kwijtschelding van de terugvordering – die al in 2014 buiten de schuld van appellant was ontstaan – in aanmerking zou kunnen komen. Het Uwv heeft er daarbij op gewezen dat in de bijlage een duidelijk voorbehoud wordt gemaakt omdat er staat vermeld dat kwijtschelding eventueel aan de orde kan zijn.

Het Uwv kan hierin worden gevolgd. Voor zover de tekst van de bijlage bij appellant al gerechtvaardigde verwachtingen heeft gewekt, is met kwijtschelding van de helft van het terug te vorderen bedrag daaraan naar het oordeel van de Raad in voldoende mate tegemoetgekomen. In hetgeen appellant overigens heeft aangevoerd, heeft het Uwv geen aanleiding hoeven zien nog verder van terugvordering af te zien. Gelet op het verhandelde ter zitting heeft appellant inmiddels de helft van het teruggevorderde bedrag afgelost en staat er inmiddels geen terug te vorderen bedrag meer open.