Uitspraken

In een geschil over de executie van dwangsommen moet allereerst worden vastgesteld wat doel en strekking zijn van de veroordeling waaraan de dwangsommen zijn verbonden. Daarbij geldt dat de veroordeling niet verder mag strekken dan ter bereiking van het daarmee beoogde doel. De draagwijdte van een gegeven verbod of bevel dient aldus beperkt te worden uitgelegd. Bij beantwoording van de vraag of dwangsommen zijn verbeurd moeten vervolgens de ter uitvoering van het vonnis verrichte handelingen worden getoetst aan de inhoud van de veroordeling, zoals die is uitgelegd. Daarbij geldt dat geen dwangsommen zijn verbeurd indien het onredelijk zou zijn van de veroordeelde meer inspanningen en zorgvuldigheid te vergen dan hij heeft betracht.

5.2. Het vonnis van 20 november 2013 heeft als doel en strekking het bewerkstelligen dat het publiek niet langer kennis kan nemen van de onrechtmatige reportage over mevrouw [X], teneinde verdere reputatieschade van Pretium te voorkomen. Dit blijkt uit rechtsoverweging 4.11 van het Vonnis. Voor zover Pretium meent dat de geboden een ander doel hadden, miskent zij de bedoeling van de rechtbank.

Om voornoemd doel te bereiken, is Vara veroordeeld om binnen twee weken na betekening van het vonnis het mevrouw [X] betreffende deel van de litigieuze uitzending te verwijderen en verwijderd te houden uit de diverse media waarop de uitzending is terug te zien en die Vara direct of indirect beheert, of waarvoor zij voor de plaatsing verantwoordelijk is.

Pretium heeft onder meer als verweer gevoerd dat Vara dwangsommen heeft verbeurd alleen al omdat zij de Uitzending niet van de server heeft verwijderd, maar deze slechts ontoegankelijk voor het publiek heeft gemaakt, althans getracht te maken. Dat verweer wordt verworpen. Vooralsnog wordt het ervoor gehouden dat de Vara mocht volstaan van het ontoegankelijk maken van de Uitzending voor het publiek. Bij een verderstrekkende maatregel heeft Pretium immers geen belang. Dat Vara de links op de Kassa website, die linkten naar de verboden uitzending, in stand heeft gelaten, valt haar niet te verwijten omdat diezelfde links zouden moeten verwijzen naar de her-gemonteerde uitzending.

Partijen hebben het nodige naar voren gebracht over de (on)mogelijkheid om in dit kort geding de hoogte van de dwangsommen aan te tasten. Voor zover het standpunt van Pretium, dat daartoe geen enkele mogelijkheid bestaat, al als juist moet worden aanvaard, neemt dat niet weg dat de bevoegdheid tot (onverkorte) executie van dwangsommen onder omstandigheden misbruik van recht kan opleveren. Of sprake is van misbruik van bevoegdheid, zoals Vara stelt, dient te worden beoordeeld aan de hand van de omstandigheden van het geval.

Vast staat dat Pretium voor het eerst op 6 december 2013 – één dag na het verstrijken van de aan Vara gegunde termijn – heeft geconstateerd dat de oorspronkelijke uitzending nog te zien was op de Kassa Website. Voor deze ene dag kan in ieder geval niet worden gezegd dat Vara geen dwangsommen heeft verbeurd. Ten aanzien van de daarop volgende dagen geldt het volgende.

Voor Pretium moet op 6 december 2013 duidelijk zijn geweest dat Vara inspanningen had verricht om aan het Vonnis te voldoen. De oorspronkelijke Uitzending was vanaf 6 december 2013 immers niet meer te zien op UitzendingGemist en op YouTube. Dit had voor Pretium een aanwijzing moeten zijn dat er aan de zijde van Vara een vergissing in het spel was.

In plaats van op 6 december 2013 bij Vara aan te kloppen, heeft Pretium daarmee 27 dagen gewacht. Gedurende al die tijd is de Uitzending nog voor het publiek toegankelijk gebleven, terwijl aannemelijk is dat Vara onmiddellijk tot verwijdering van de Uitzending van de Kassa website zou zijn overgegaan indien Pretium zich al op 6 december 2013 bij haar zou hebben gemeld. Uit deze keuze volgt dat het doel dat Pretium tracht te bewerkstelligen door middel van de tenuitvoerlegging van het vonnis, niet het beperken van haar reputatieschade is. Het voorkomen van verdere reputatieschade aan de zijde van Pretium is wel het doel geweest waartoe de veroordeling aan Vara is opgelegd. Met Vara is de voorzieningenrechter dan ook van oordeel dat Pretium haar bevoegdheid om dwangsommen te executeren in dit geval gebruikt voor een ander doel dan waarvoor deze is verleend. Bovendien heeft Pretium door geen melding te maken van de overtreding, waarvan zij moest beseffen dat die Vara niet bekend was, en de dwangsommen op te laten lopen, van haar bevoegdheid gebruik heeft gemaakt met geen ander doel dan Vara te benadelen. Zowel het gebruik van een bevoegdheid voor een ander doel dan waarvoor deze is verleend als het gebruik van een bevoegdheid met geen ander doel dan een ander te schaden leveren volgens artikel 3:13 Burgerlijk Wetboek (BW) misbruik van recht op.

Op grond van het voorgaande is de voorzieningenrechter van oordeel dat Pretium misbruik van haar executiebevoegdheid maakt, voor zover zij in afwachting van de uitslag van het door Vara tegen het Vonnis ingestelde hoger beroep meer dan € 20.000,00 aan dwangsommen executeert. Als het mindere van het primair door Vara gevorderde, zal de executie van de dwangsommen worden geschorst tot de uitkomst van het hoger beroep, voor zover méér dan € 20.000,00 wordt geëxecuteerd. Bij deze uitkomst behoeft hetgeen partijen verder nog naar voren hebben gebracht, geen bespreking meer.

Pretium zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Vara worden begroot op:

- griffierecht € 608,00

- salaris advocaat 816,00

Totaal € 1.424,00

Pretium vordert in reconventie verwijdering van een still en een tekst van de website van Kassa. Toewijzing van deze vorderingen houdt een beperking in van het in artikel 10 lid 1 EVRM (Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden) vastgelegde recht op vrijheid van meningsuiting. Een dergelijke beperking is ingevolge artikel 10 lid 2 EVRM slechts toegestaan, indien deze bij de wet is voorzien en noodzakelijk is in een democratische samenleving ter bescherming van de in artikel 10 lid 2 EVRM genoemde belangen, waaronder de bescherming van de goede naam of rechten van anderen. Daarnaast dient een dergelijke beperking proportioneel te zijn. Bij de beantwoording van de vraag of aan deze voorwaarden is voldaan dienen alle omstandigheden van het betrokken geval in ogenschouw te worden genomen.

De still van Nyks is alleen te zien geweest aan het begin van het her-gemonteerde fragment, en niet van de her-gemonteerde uitzending. Het ging om een beeld uit een interview dat Nyks is afgenomen en dat later in het fragment aan bod komt. Ook voor de titel onderin beeld geldt dat deze alleen te zien is bij het her-gemonteerde fragment en niet van de her-gemonteerde uitzending.

Vara voert als verweer dat zij de vormgeving van de fragmenten recentelijk heeft gewijzigd en dat waar fragmenten voorheen werden voorafgegaan door een portret van de presentatrice van Kassa in combinatie met de titel van het programma, deze nu worden voorafgegaan door een still uit het fragment. Vara heeft verklaard dat zij het portret van Nyks als introducerend beeld heeft gebruikt omdat Nyks zich voor het eerst door Kassa heeft laten interviewen en dat die beelden daarom nieuwswaarde hebben. Ook nieuw aan de vormgeving is dat de titel van een fragment kort te zien blijft aan het begin van het fragment, en weer (kort) in beeld komt als de muis wordt bewogen. Dit om de kijker in herinnering te brengen welk fragment hij aan het bekijken is. Omdat de her-montage is gemaakt nadat de nieuwe vormgeving was ingevoerd, is ook de her-montage – anders dan het oorspronkelijke fragment – voorzien van de still en de titel, aldus Vara.

Ter zitting is in aanwezigheid van partijen op de Kassa website steekproefsgewijs gecontroleerd of de vormgeving van de fragmenten inderdaad is gewijzigd als door Vara gesteld. Geconstateerd is dat dit inderdaad het geval is. Vooralsnog lijkt het er dan ook op dat de vormgeving van het betreffende fragment niet afwijkt van de thans gebruikelijke. Het feit dat de still en de titel aan het fragment zijn toegevoegd, rechtvaardigt dan ook niet de conclusie dat deze uitsluitend zijn opgenomen met als doel het schaden van Pretium en Nyks. De keuze voor het portret van Nyks komt vooralsnog niet onrechtmatig voor. Pretium heeft immers niet weersproken dat het de eerste keer was dat Nyks zich heeft laten interviewen door Kassa, zodat dit interview nieuwswaarde had. Dat de titel niet onrechtmatig is, lijkt Pretium ook zelf te onderkennen. Haar bezwaren richten zich immers niet op de titel zelf, maar op de – volgens haar – voortdurende aanwezigheid daarvan onder in beeld. Al met al is het gebruik van het portret van Nyks en het in beeld brengen van de titel van het fragment naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet onrechtmatig jegens Pretium, zodat er geen grond is voor de gevorderde inperking van de vrijheid van meningsuiting van Vara.

Overigens is ter zitting gebleken dat Vara de still van Nyks al heeft verwijderd. Volgens Vara is zij daartoe meteen overgegaan toen zij uit de eis in reconventie begreep dat Pretium bezwaar had tegen het gebruik van die still. De still is nu alleen nog te zien in de vorm van een klein icoontje naast de titel van het fragment. Hoewel de vordering in reconventie niet strekt tot verwijdering van die still, heeft Vara verklaart het icoontje ook nog te zullen aanpassen, in die zin dat het portret van Nyks daarvoor niet zal worden gebruikt. Pretium heeft dan ook geen belang meer bij toewijzing van de vordering op dit punt.

Pretium zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van Vara worden wegens samenhang met de conventie begroot op nihil.