Uitspraken

Indien de vorderingen van [eiser] zouden worden toegewezen, zou dit een beperking inhouden van het in artikel 10 lid 1 EVRM neergelegde grondrecht van [journaliste] op vrijheid van meningsuiting. Dit recht kan slechts worden beperkt, indien dit bij wet is voorzien en noodzakelijk is in een democratische samenleving, bijvoorbeeld ter bescherming van de goede naam en de rechten van anderen (zie artikel 10 lid 2 EVRM). Van een beperking die bij de wet is voorzien is sprake, indien de uitlatingen van [journaliste] onrechtmatig zijn in de zin van artikel 6:162 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Voor het antwoord op de vraag of dit het geval is, moeten alle wederzijdse – in beginsel gelijkwaardige – belangen tegen elkaar worden afgewogen. Het belang van [journaliste] is er met name in gelegen dat zij zich als journaliste in het openbaar kritisch, informerend, opiniërend en waarschuwend moet kunnen uitlaten over misstanden die de samenleving raken. Het belang van [eiser] is er met name in gelegen dat zijn persoon niet lichtvaardig wordt blootgesteld aan verdachtmakingen en dat zijn privacy niet onnodig wordt geschonden. Bij deze belangenafweging dienen alle omstandigheden van het geval in ogenschouw te worden genomen.

Een van die omstandigheden is de mate waarin de verdenkingen ten tijde van de publicatie steun vonden in het op dat moment beschikbare feitenmateriaal. Het feitenmateriaal dat [journaliste] ter beschikking stond op de datum van publicatie van het eerste artikel op 28 juni 2012 bestond onder meer uit het volgende:
1. de aangifte van [beweerd slachtoffer] van 23 december 2010 (productie 16 van [journaliste]);
2. een tweede aangifte van [beweerd slachtoffer] van 10 februari 2011 (productie 24 van [journaliste]);
3. een brief van het Openbaar Ministerie (Attorney General) van Ghana van 23 december 2011 waarin is vermeld dat [eiser] moet worden aangeklaagd voor seksueel misbruik van [beweerd slachtoffer] (productie 29 van [journaliste]);
4. een brief van het Openbaar Ministerie (Attorney General) van Ghana van 8 maart 2012 (productie 34 van [journaliste]) waaruit volgt dat de vervolging van [eiser] op verzoek van zijn advocaat wordt geschorst in afwachting van het onderzoek naar de video-opname van januari 2012, waarop te zien is dat [beweerd slachtoffer] haar aanklacht intrekt;
5. de hiervoor bedoelde video-opname van januari 2012 (die ter zitting is getoond), waarop is te zien dat [beweerd slachtoffer] haar aanklacht intrekt, haar excuses aanbiedt aan [eiser] en stelt dat zij de aangifte onder druk van derden heeft gedaan;
6. de “ruwe” opnames van de hiervoor bedoelde video-opname (die eveneens ter zitting zijn getoond) waarop te zien is hoe die opname tot stand is gekomen.

Over het hiervoor opgesomde feitenmateriaal overweegt de voorzieningenrechter het volgende. In de onder 3 genoemde brief van 23 december 2011 is de verklaring van [eiser] (te weten dat de aangifte van [beweerd slachtoffer] enkel is geschied op instigatie van [ex-medewerker van eiser 1] en [ex-medewerker van eiser 2] met wie [eiser] een zakelijk conflict had) afgewogen tegen de aangifte van [beweerd slachtoffer] en het overige bewijs, waarna de conclusie is getrokken dat “per the facts its been established that the suspect had had carnal knowledge of the victim”. Naar aanleiding van de onder 4 genoemde brief van 8 maart 2012 wordt opgemerkt dat de advocaat van [eiser] (en niet [beweerd slachtoffer]) de video-opname waarop [beweerd slachtoffer] haar aanklacht intrekt, aan het openbaar ministerie heeft doen toekomen. Over de video-opname is de voorzieningenrechter voorshands van oordeel – nadat ter zitting eveneens de ruwe opnames zijn bekeken – dat op zijn minst genomen ernstige vraagtekens kunnen worden gezet bij het waarheidsgehalte van de door [beweerd slachtoffer] gedane intrekking. Bij het bekijken van de ruwe opnames, kan men zich niet aan de indruk onttrekken dat de woorden [beweerd slachtoffer] in de mond zijn gelegd en dat [beweerd slachtoffer] haar aangifte niet uit vrije wil heeft ingetrokken.

[journaliste] heeft voorts aangevoerd dat zij zich bij het schrijven van het artikel van 28 juni 2012 naast het hiervoor genoemde feitenmateriaal ook heeft gebaseerd op andere bronnen. Vanwege het zakelijke conflict tussen [eiser] enerzijds en [ex-medewerker van eiser 1] en [ex-medewerker van eiser 2] anderzijds heeft [journaliste] naar eigen zeggen [ex-medewerker van eiser 1] en [ex-medewerker van eiser 2] niet als bron gebruikt voor het desbetreffende artikel. De andere bronnen waarop [journaliste] zich heeft gebaseerd zijn onder meer de volgende:
1. [ex-medewerker van eiser 3], een oud-medewerker van het hotel van [eiser], met wie [journaliste] in februari 2011 een gesprek heeft gevoerd. De transcriptie van dit gesprek heeft zij als productie 18 in het geding gebracht. Uit dit gesprek blijkt dat [ex-medewerker van eiser 3] en andere hotelmedewerkers wantrouwend (“suspicious”) waren omdat [eiser] sinds jaar en dag – wanneer hij in het hotel verbleef – beschikte over de sleutels van de connecting room waar tijdens zijn bezoeken twee meisjes (onder wie [beweerd slachtoffer]) verbleven.

2. Twee oud-beveiligingsmedewerkers van het hotel van [eiser] met wie [journaliste] eveneens in februari 2011 een gesprek heeft gevoerd. De transcriptie van dit gesprek is als productie 19 in het geding gebracht. Hierin is onder meer het volgende opgenomen:
Vraag: Did all the people in the hotel know what was going on with the girls?
Antwoord: Some few, … the clever people know. Especially the securities and the waitress.

3. [ex-medewerker van eiser 4], een uit Duitsland afkomstige oud-medewerker van het hotel van [eiser], die [journaliste] gezegd schijnt te hebben dat hij reeds in 2006 bij de politie in Duitsland en Nederland heeft gemeld dat [eiser] in Ghana ongestoord kinderen misbruikt, onder wie [beweerd slachtoffer].

4. [B] (director of public prosecution at the Attorney General’s Department) met wie [journaliste] op 9 februari 2012 heeft gesproken. Het transscript van dit gesprek is als productie 31 in het geding gebracht. Blijkens dit transscript heeft [B] onder meer gezegd:

What is happening is really true. We have the case. We have just send the case dockets to the police to charge him (bedoeld is [eiser], vzr.) and to bring him to court (…)
So I just told them follow the advice that [eiser] should be charged and be brought to court. (…)
There is a criminal case against him. And we have told the police to charge him. We have instructed the police to charge him.
5. Kamervragen gesteld door het lid Dibi in de Tweede Kamer waaruit blijkt dat [eiser] vervolgd is geweest door politie en justitie in Ghana en nadien op borgtocht is vrijgelaten (productie 23 van [journaliste]).

6. Verschillende artikelen uit Ghanese kranten (die [journaliste] als productie 20 in het geding heeft gebracht) en waarin melding wordt gemaakt van door [eiser] gepleegd seksueel misbruik van minderjarigen, van de rol van DOVVSU (de Domestic Violence and Victim Support Unit van de Ghanese politie) en dat [eiser] op borgtocht is vrijgelaten, onder meer met de titel Mass Sex Dutch Pedophile Walks On Bail, How Dutch Paedophile defiled minor… And Was Granted Bail By DOVVSU en Shocking! Shocking! Shocking! DOVVSU PROTECTS DUTCH PEDOPHILE!

7. [journaliste] heeft naar eigen zeggen meerdere keren met [beweerd slachtoffer] gesproken en haar aan de tand gevoeld.

Op grond van hetgeen hiervoor onder 4.2 tot en met 4.4 is overwogen is de voorzieningenrechter voorshands van oordeel dat de verdenkingen jegens [eiser] zoals opgenomen in het artikel van 28 juni 2012 voldoende steun vonden in het feitenmateriaal dat [journaliste] op dat moment ter beschikking stond. Uit dit materiaal volgt immers dat [eiser] verdachte is geweest van seksueel misbruik van [beweerd slachtoffer], dat hij aangehouden is geweest en op borg is vrijgelaten, dat de Attorney General’s Departement hem in staat van beschuldiging heeft gesteld, dat de politie opdracht heeft gekregen hem te vervolgen en dat op dat moment vraagtekens konden worden geplaatst bij de verklaring van [eiser] dat [ex-medewerker van eiser 1] en [ex-medewerker van eiser 2] achter de aangifte van [beweerd slachtoffer] zaten. Reeds om deze reden valt – wat het artikel van 28 juni 2012 betreft – de belangenafweging zoals onder 4.1 bedoeld in het voordeel uit van [journaliste], zodat het artikel niet onrechtmatig kan worden geacht. Van [journaliste] kon niet worden verwacht dat zij de verdenkingen jegens [eiser] alleen mocht publiceren indien zij zou beschikken over (een) vonnis(sen) waaruit een en ander blijkt, of bescheiden van het Openbaar Ministerie, waaruit blijkt dat [eiser] wordt vervolgd, zoals opgenomen onder 1 van het petitum van de dagvaarding. Afgezien van het feit dat [journaliste] op het moment van publicatie wel degelijk beschikte over een document van het Ghanese openbaar ministerie waaruit volgde dat [eiser] werd aangeklaagd (zie het document van 8 maart 2012, productie 34) is door [journaliste] in dat verband terecht aangevoerd dat [eiser] door zijn vordering op deze wijze te formuleren de lat te hoog heeft gelegd. Van een journalist hoeft niet te worden verwacht dat hij – zoals in een strafrechtelijke procedure – wettig en overtuigend bewijs levert, zij het dat beschuldigingen niet lichtvaardig mogen worden gedaan. Dat laatste is hier niet het geval. Dat in dit kort geding wordt geoordeeld dat [journaliste] over voldoende feitenmateriaal beschikte om tot publicatie over te mogen gaan, betekent niet dat vaststaat dat [eiser] zich aan seksueel misbruik heeft schuldig gemaakt. De vraag of dit het geval was, kan en hoeft in dit kort geding niet te worden beantwoord.

[eiser] heeft er nog op gewezen dat [journaliste] ten tijde van de publicatie van haar eerste artikel ervan op de hoogte was dat de rechtbank te Accra (Ghana) op 27 juli 2011 in een tussenvonnis heeft beslist dat [ex-medewerker van eiser 1] en [ex-medewerker van eiser 2] voor de duur van de betreffende procedure geen beschuldigingen aan het adres van [eiser] mochten publiceren. Ook heeft hij erop gewezen dat de twee door [beweerd slachtoffer] genoemde andere meisjes schriftelijk hebben ontkend door [eiser] te zijn misbruikt. Dit baat [eiser] echter niet, omdat [journaliste] de inhoud van het vonnis (dat bij verstek is gewezen) en de inhoud van de (exact gelijkluidende) verklaringen van de twee genoemde meisjes heeft mogen afwegen tegen het hiervoor genoemde feitenmateriaal. Haar conclusie dat het vonnis en de verklaringen tegenover het feitenmateriaal onvoldoende gewicht in de schaal leggen, is verdedigbaar.

Gezien de onder 4.7 weergegeven producties is de voorzieningenrechter ook hier van oordeel dat de beschuldigingen aan het adres van [eiser] zoals opgenomen in de artikelen van 8 oktober 2013 en 8 november 2013 voldoende steun vonden in het op dat moment beschikbare feitenmateriaal. Gezien de inhoud van deze producties wordt het voorshands niet lichtvaardig geacht om [eiser] corruptie en bedreiging te verwijten. In de gegeven omstandigheden mocht [journaliste] persoonlijk verslag doen van haar eigen ervaringen en van hetgeen zij heeft vernomen van haar contacten en bronnen. Zij mocht voorts vraagtekens plaatsen bij de veranderde opstelling van het Ghanese openbaar ministerie dat [eiser] eerst wel en daarna niet vervolgt, terwijl hiervoor naar haar mening geen duidelijke reden aanwezig is. [journaliste] mocht bovendien – ondanks de bezwaren hiertegen van [eiser] – in de bewuste artikelen opnemen dat het strafrechtelijk onderzoek naar [eiser] zou zijn heropend. Uit de brief van 28 november 2013 (zie 3.2) die door [eiser] in het geding is gebracht valt immers af te leiden dat de sluiting van het strafrechtelijk heronderzoek tegen [eiser] is heroverwogen naar aanleiding van een petitie van [journalist B], een onderzoeksjournalist uit Ghana (productie 52 van [journaliste]). Dit is weliswaar niet hetzelfde als een heropening van het strafrechtelijk onderzoek, maar dit verschil wordt bij de beoordeling onvoldoende relevant geacht. Dit leidt dan ook wederom tot de conclusie dat de hiervoor onder 4.1 genoemde belangenafweging in het voordeel van [journaliste] uitvalt en dat ook de publicatie van de artikelen van 8 oktober 2013 en 8 november 2013 niet onrechtmatig is jegens [eiser].

4.9. Bij de afweging van belangen, zoals hiervoor onder 4.5 en 4.8 bedoeld, heeft de voorzieningenrechter mede betrokken dat [eiser] tot op zekere hoogte een publiek figuur is (“de koning van Ghana”) en dat publieke figuren zich meer moeten laten welgevallen dan personen die geen publiek figuur zijn. Ook in tal van andere media (zowel in Nederland als in Ghana) is [eiser] in verband gebracht met (vermeend) kindermisbruik. Bij de afweging van belangen is voorts betrokken dat [journaliste] een zeer ernstige misstand (kindersekstoerisme in Ghana en de omstreden Ghanese rechtsgang) aan de kaak heeft willen stellen. Enerzijds brengen deze omstandigheden mee dat er een groot publiek belang is om op de hoogte te worden gebracht van die misstand, maar anderzijds betekent dit dat het privéleven en de reputatie van [eiser] in aanzienlijke mate zijn geschonden. Ook is aannemelijk dat [eiser] en zijn gezin als gevolg van de beschuldigingen ernstig zijn aangedaan. Gelet op het beschikbare feitenmateriaal en de wijze waarop [journaliste] daarvan verslag heeft gedaan, kan echter bij een nadere beschouwing van alle relevante omstandigheden het belang van [eiser] in dit geval niet de doorslag geven. Tot slot is de voorzieningenrechter van oordeel dat [journaliste] in de gegeven omstandigheden voldoende invulling heeft gegeven aan het beginsel van hoor- en wederhoor. [eiser] heeft voorafgaand aan de publicatie van het eerste artikel uitgebreid zijn standpunt kenbaar gemaakt aan [journaliste]. Met betrekking tot de artikelen van 8 oktober 2013 en 8 november 2013 heeft [journaliste] aan de redactie van de desbetreffende websites overgelaten of [eiser] in de gelegenheid moest worden gesteld tot wederhoor. [journaliste] koos hiervoor omdat [eiser] geen contact met haar wilde. Deze keuze van [journaliste] acht de voorzieningenrechter gerechtvaardigd.

Voor zover de vorderingen van [eiser] in aanvulling op het voorgaande zijn gebaseerd op twitterberichten van [journaliste] en/of op informatie die is opgenomen op haar website en/of op haar blog, geldt dat [eiser] heeft nagelaten de desbetreffende berichten en informatie in het geding te brengen. De voorzieningenrechter kan zich hierover dan ook geen oordeel vormen.

Tot slot overweegt de voorzieningenrechter dat [eiser] ter zitting heeft betoogd dat hij beschikt over meerdere documenten afkomstig van politie en justitie van Ghana waaruit blijkt dat hij niet (langer) strafrechtelijk wordt vervolgd. In dit kader heeft hij allereerst aangevoerd dat het document van 10 juli 2012 (productie 41 van [journaliste]) vals is. In dit document maakt het Ghanese openbaar ministerie kenbaar de vervolging tegen [eiser] – na onderzoek van de video-opname van januari 2012 waarop te zien is dat [beweerd slachtoffer] haar aangifte intrekt – voort te zetten. [journaliste] heeft betwist dat dit een vals document is. Zij heeft aangevoerd dat de inhoud van dit document kan worden gezien als een bevestiging achteraf van de juistheid van de in het artikel van 28 juni 2012 geuite beschuldigingen. Of het document van 10 juli 2012 vals is of niet, kan in dit kort geding, dat zich niet leent voor een nader feitelijk onderzoek, niet worden vastgesteld. De relevantie van dit document is in dit kort geding overigens gering, aangezien het dateert van nà het artikel van [journaliste] van 28 juni 2012. [eiser] heeft vervolgens verwezen naar de documenten die inhouden dat hij niet langer wordt vervolgd in Ghana, te weten het document van 5 oktober 2012 (zie productie 48 van [journaliste]) en de brieven van 20 en 28 november 2013 (zie hiervoor onder 3.2) van respectievelijk [rechercheur A] en [Y], die door [eiser] in het geding zijn gebracht. Ook hier geldt dat de relevantie van deze brieven en documenten voor dit kort geding gering is om dat zij (merendeels) dateren van na de gewraakte publicaties. De documenten zijn wel van belang in het kader van de toezegging die is opgenomen onder punt 85 van de pleitnota van de raadsvrouw van [journaliste]. Hier is opgenomen:

wil benadrukken dat [zij] in eventuele vervolgpublicaties – iets waar op dit moment geen plannen voor zijn – uiteraard de laatste stand van zaken in de strafzaak zal meenemen. Zij heeft nog geen gelegenheid gehad de laatste stukken uit Ghana van november 2013 die door [eiser] zijn overgelegd te verifiëren, maar mocht blijken dat hiermee de strafzaak definitief is gesloten dan zal zij aan VillaMedia en OneWorld verzoeken om die informatie aan de publicaties toe te voegen.
De voorzieningenrechter gaat ervan uit dat [journaliste] deze toezegging na zal komen.

De slotsom van hetgeen hiervoor is overwogen luidt dat alle vorderingen van [eiser] dienen te worden afgewezen. [eiser] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van [journaliste] worden begroot op:

- griffierecht €  842,00

- salaris advocaat 816,00