Uitspraken

Artikel 1, lid 3 BRK bepaalt dat de belasting in een van de landen van niet-inwoners, ter zake van een binnen dat land aangehouden vaste inrichting, in beginsel niet drukkender is dan de belasting van inwoners die dezelfde werkzaamheden onder overigens gelijke omstandigheden uitoefenen.

In de parlementaire toelichting is over deze bepaling opgemerkt:

“De belastingheffing van de buitenlandse ondernemer mag niet “drukkender” zijn dan die van de binnenlandse ondernemers; zij behoeft er evenwel niet volledig gelijk aan te zijn; het gaat om het resultaat. Veelal zullen niet-inwoners op een enigszins andere wijze worden belast dan inwoners. In bepaalde gevallen zou er onzekerheid kunnen zijn of deze verschillen (dan wel verschillen van andere aard) resulteren in een drukkender belasting voor de niet-inwonende ondernemer. Teneinde geschillen hierover uit te sluiten zijn de woorden “in beginsel” opgenomen. Deze woorden mogen geenszins zo worden opgevat , dat zij inbreuk maken op het voornemen van de landen van het Koninkrijk om zich van het tweede (Gerecht: thans derde) lid bedoelde discriminatie te onthouden.”

Memorie van Toelichting, 1962/63, 7181 (R344), nr. 3, p. 11-12.

En:

“Op het door het tweede lid (Gerecht: nu derde lid) van artikel 1 bestreken terrein zou zich voorts een onbedoelde discriminatie kunnen voordoen, indien een andere wijze van belastingheffing van niet-inwonende ondernemers per saldo een zwaardere belastingheffing voor hen betekent. De woorden “in beginsel” in het tweede lid (Gerecht: thans derde lid) sluiten dan, naar het ondergetekende voorkomt, een beroep op de rechter uit.”

Memorie van Antwoord, 1963/64, 7181 (R344), nr. 7, p. 3.

De Inspecteur stelt zich op het standpunt dat de EU-bepalingen niet kunnen gelden in de verhouding tussen meerdere LGO ’s van dezelfde lidstaat omdat dan sprake is van een interne aangelegenheid (een zuiver binnenlandse situatie), waarvoor het EU-recht niet geldt. Het Gerecht verwerpt deze opvatting. Het Gerecht ziet niet in waarom “eigen” LGO’s minder gunstig behandeld zouden moeten worden dan de LGO ’s van andere lidstaten. Een zuiver binnenlandse situatie ontstaat pas indien geen relevante scheidingslijn bestaat tussen twee delen van een lidstaat (zie Conclusie A.G. Jääskinen in zaken C-24/12 en C-27/12, X BV en TBG Limited, ECLI:EU:C:2014:15). Nu in het voorliggende geval sprake is van twee autonome belastinggebieden is er geen interne situatie en dienen de EU-bepalingen in ogenschouw genomen te worden.

5.3.2.1 Het Gerecht stelt voorop dat Sint Maarten en Aruba geen lidstaten zijn en dus geen deel uitmaken van de Europese Unie. Zonder uitdrukkelijke verwijzing zijn de algemene bepalingen van het EU-Verdrag, waaronder artikel 49 VWEU, dan ook niet van toepassing op de landen en gebieden overzee. Dat betekent dat artikel 49 VWEU hier niet rechtstreeks toegepast kan worden. Wel vormen de eilanden onderdeel van de bijzondere associatieregeling van het vierde deel van het VWEU (artikel 198 e.v. VWEU). Ingevolge artikel 199 van het VWEU worden door de associatie meerdere doeleinden nagestreefd. In artikel 199, lid 5 VWEU is in dit verband bepaald:

“in de betrekkingen tussen de lidstaten en de landen en gebieden (Gerecht: de LGO’s) wordt het recht van vestiging van de onderdanen en rechtspersonen op voet van non-discriminatie geregeld overeenkomstig de bepalingen en met toepassing van de procedures, bepaald in het hoofdstuk betreffende het recht van vestiging behoudens de krachtens artikel 203 vastgestelde bijzondere bepalingen.”

Dit is uitgewerkt in artikel 45 van het LGO-besluit1.

5.3.2.2 In artikel 45 van het LGO-besluit (en artikel 51 van het LGO-besluit 2013) staat geen uitdrukkelijke verwijzing naar de vrijheid van vestiging, zoals bedoeld in 5.3.2.1. Het Gerecht is dan ook van oordeel dat de vrijheid van vestiging niet geldt voor LGO ‘s (vergelijk ECLI:NL:HR:2001:AB2609).

Belanghebbende is gevestigd in Sint-Maarten en zij oefent haar activiteiten deels uit op Aruba. Naar het oordeel van het Gerecht is dit een situatie waarbij de vestiging van de onderneming centraal staat, met als gevolg dat de vrijheid van vestiging in het geding is en niet de vrijheid van kapitaalverkeer. Uit het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) van 29 november 2011, National Grid Indus, nr. C-371/10, VN 2011/67.8, volgt dat alle maatregelen die de uitoefening van de vrijheid van vestiging verbieden, belemmeren of minder aantrekkelijk maken, als beperkingen van deze vrijheid moeten worden beschouwd. In het arrest van het HvJEU van 19 juli 2012, M. Scheunemann, C-31/11, heeft het Hof overwogen dat de in het hoofdgeding aan de orde zijnde wetgeving overwegend de vrijheid van vestiging raakt en –overeenkomstig vaste rechtspraak van het Hof – derhalve enkel onder de verdragsbepalingen betreffende de vrijheid valt. Zo een dergelijke nationale maatregel restrictieve gevolgen mocht hebben voor het vrije kapitaalverkeer, moeten die gevolgen worden beschouwd als onvermijdelijke consequentie van een eventuele belemmering van de vrijheid van vestiging en vormen zij geen rechtvaardiging voor een toetsing van bedoelde maatregel aan de verdragsbepalingen betreffende het vrije kapitaalverkeer, aldus het Hof. Dit betekent dat een belemmering bij vestiging, ongeacht of daarbij ook sprake is van een kapitaalbeweging, enkel aan de vrijheid van vestiging en niet tevens aan de vrijheid van kapitaalverkeer wordt getoetst. Gelet hierop kan de voorliggende situatie niet getoetst worden aan het gebod van vrijheid van kapitaalverkeer.

Artikel 47 van het LGO-besluit vormt een uitwerking voor LGO ’s van de vrijheid van kapitaalverkeer. Nu toetsing aan de vrijheid van kapitaalverkeer niet mogelijk is kan evenmin toetsing plaatsvinden aan artikel 47 van het LGO-besluit. Bovendien staat artikel 55, lid 3, van het LGO-besluit toe dat de bevoegde autoriteiten bij de toepassing van hun belastingwetgeving onderscheid maken tussen belastingplichtigen die in een verschillende situatie verkeren, in het bijzonder ten aanzien van hun woonplaats of de plaats waar hun kapitaal is geïnvesteerd. Belanghebbendes beroep op artikel 47, lid 1, onder b, van het LGO-besluit faalt.

Het Gerecht stelt voorop dat het EVRM, anders dan de Inspecteur blijkbaar veronderstelt, ook op (rechts)personen van de overzeese gebiedsdelen van het Koninkrijk der Nederlanden van toepassing is. Voor hen gelden aldus dezelfde rechten en verplichtingen als voor ingezetenen van het Europese deel van het Koninkrijk. Met betrekking tot artikel 14 EVRM (en 26 IVBPR) heeft de Hoge Raad in zijn arrest van 16 oktober 2015, nr. 14/04751, ECLI:NL:HR:2015:3022 geoordeeld:

“De genoemde bepalingen verbieden niet iedere ongelijke behandeling van gelijke gevallen, maar alleen die welke als discriminatie moet worden beschouwd omdat een redelijke en objectieve rechtvaardiging ervoor ontbreekt. Dit betekent dat alleen sprake is van discriminatie indien het gemaakte onderscheid geen gerechtvaardigde doelstelling heeft of indien er geen redelijke verhouding bestaat tussen de maatregel die het onderscheid maakt en het daarmee beoogde gerechtvaardigde doel…….. Hierbij verdient opmerking dat op fiscaal gebied aan de wetgever in het algemeen een ruime beoordelingsvrijheid toekomt bij het beantwoorden van de vraag of gevallen voor de toepassing van de bedoelde verdragsbepalingen als gelijk moeten worden beschouwd of, in het bevestigende geval, een objectieve en redelijke rechtvaardiging bestaat om die gevallen niettemin in verschillende zin te regelen…… Indien het - zoals in het onderhavige geval – niet gaat om onderscheid op basis van aangeboren kenmerken van een persoon, zoals geslacht, ras en etnische afkomst, dient het oordeel van de wetgever daarbij te worden geëerbiedigd, tenzij het van redelijke grond ontbloot is…….. Dit laatste kan niet snel worden aangenomen.. Het onderscheid moet van dien aard zijn dat de keuze van de wetgever evident van redelijke grond ontbloot is.”