Uitspraken

In geschil is primair of de bewijslast op de voet van artikel 27h in verbinding met artikel 27e van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (hierna: AWR) dient te worden omgekeerd en verzwaard met betrekking tot de navorderingsaanslag IB/PVV 2005 en de aanslag IB/PVV 2006 omdat de vereiste aangiften voor die jaren niet zijn gedaan.

In dat verband dient het volgende te worden vooropgesteld. De vereiste aangifte is niet gedaan indien aan de hand van de normale regels van stelplicht en bewijslast is vastgesteld dat sprake is van één of meer gebreken die ertoe leiden dat de volgens de aangifte verschuldigde belasting verhoudingsgewijs aanzienlijk lager is dan de werkelijk verschuldigde belasting. Tevens is vereist dat het bedrag van de belasting dat als gevolg van de hiervoor bedoelde gebreken in de aangifte niet zou zijn geheven, op zichzelf beschouwd aanzienlijk is. Indien sprake is van een gecombineerde aanslag inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen, is in dit verband het gezamenlijke bedrag van de verschuldigde belasting en premie bepalend. Inhoudelijke gebreken in de aangifte worden voor de toepassing van deze regels slechts in aanmerking genomen indien de belastingplichtige ten tijde van het doen van de aangifte wist of zich ervan bewust moest zijn dat daardoor een aanzienlijk bedrag aan verschuldigde belasting niet zou worden geheven. Ook dit moet worden vastgesteld aan de hand van de normale regels van stelplicht en bewijslast (HR 30 oktober 2009, nr. 07/10513, ECLI:NL:HR:2009:BH1083).

Belanghebbende erkent dat hij over 2005 ten onrechte een bedrag van € 36.419 aan omzet (de in 2.3 genoemde correcties 3A, 3C en 3E) niet als winst uit onderneming in zijn aangifte heeft verantwoord. Door dit bedrag van € 36.419 niet in de aangifte IB/PVV 2005 op te nemen is er naar het oordeel van het Hof sprake van een gebrek in de aangifte dat ertoe leidt dat de volgens de aangifte verschuldigde IB/PVV verhoudingsgewijs aanzienlijk lager is dan de werkelijk verschuldigde IB/PVV. De bedragen van de IB/PVV die door het niet verantwoorden van voormeld bedrag aan omzet niet zou zijn geheven, zijn op zichzelf beschouwd ook aanzienlijk. In aanmerking genomen dat het bedrag van € 36.419 door belanghebbende per bank is ontvangen en de bankafschriften onderdeel van zijn administratie vormden, moest belanghebbende naar het oordeel van het Hof zich ten tijde van het doen van de aangifte IB/PVV ervan bewust zijn geweest dat door het indienen van een aangifte naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 7.880, een aanzienlijk bedrag aan verschuldigde IB/PVV niet zou worden geheven. Dat belanghebbende het invullen van de aangifte aan zijn belastingadviseur heeft overgelaten doet hier, zoals de Rechtbank terecht heeft geoordeeld, niet aan af omdat de kennis en handelingen van zijn belastingadviseur in dit kader aan belanghebbende dienen te worden toegerekend. Een en ander leidt tot de conclusie dat de ‘vereiste aangifte’ IB/PVV 2005 niet door belanghebbende is gedaan. Dit brengt mee dat belanghebbende moet doen blijken, dat wil zeggen overtuigend dient aan te tonen, dat de uitspraak op bezwaar onjuist is (artikel 27h, tweede lid in verbinding met artikel 27e, eerste lid, van de AWR). Dat geldt voor de gehele uitspraak op bezwaar, derhalve ook voor zogenoemde aftrekposten (HR 30 oktober 2009, nr. 07/10513, ECLI:NL:HR:2009:BH1083).

Deze zogenoemde omkering en verzwaring van de bewijslast laat evenwel onverlet dat de Inspecteur gehouden is bij het vaststellen van de navorderingsaanslag uit te gaan van een redelijke schatting van het gecorrigeerde inkomen van belanghebbende. Het vereiste van een redelijke schatting strekt, in de context van de omkering en verzwaring van de bewijslast, ertoe te voorkomen dat een aanslag naar willekeur wordt vastgesteld (vgl. HR 31 mei 2013, nrs. 11/03452 en 11/03456, ECLI:NL:HR:2013:BX7184).

De Inspecteur heeft het belastbaar inkomen uit werk en woning met betrekking tot de navorderingsaanslag IB/PVV 2005 naar het oordeel van het Hof niet onredelijk geschat. Naast het bovenvermelde bedrag van € 36.419 dat niet in geschil is, heeft de Inspecteur onder verwijzing naar het controlerapport de hypotheekrente (de in 2.3 genoemde correctie 14) in redelijkheid kunnen corrigeren omdat niet aannemelijk is geworden dat een deel van de gelden van de hypotheekleningen voor de eigen woning is aangewend. Vanwege het laten vervallen van de in 2.3 genoemde correcties 3B en 3D heeft de Inspecteur voorts de correctie hypotheekrente in redelijkheid kunnen verhogen van € 2.936 naar € 3.027.

Voorts kan de correctie van de Inspecteur van € 32.400 (de in 2.3 genoemde correctie 11) niet als onredelijk en/of willekeurig worden bestempeld. Op basis van belanghebbendes aandeelhouderschap in [G] BV heeft hij namelijk 60% van de bij [G] BV afgetrokken personeelskosten ter grootte van € 54.000 (deels voorperiodebeloning en deels loon) belast. Belanghebbende was namelijk mede oprichter en mede directeur van de actieve vennootschap [G] BV en hij had terzake van de voor deze vennootschap verrichte werkzaamheden geen inkomsten aangegeven. Als gevolg van voormelde correcties is de drempel voor de buitengewone uitgaven gestegen en heeft de Inspecteur terecht € 1.365 gecorrigeerd. Overigens is deze correctie in hoger beroep niet meer in geschil.

Bij [G] BV is op grond van geconstateerde - en onverklaarde - administratieve gebreken en onvolledigheid van de omzetverantwoording de administratie van die vennootschap verworpen. Vervolgens is de omzetverzwijging geschat op € 25.000 en is bij belanghebbende, als houder van 60% van de aandelen in die vennootschap, een uitdeling van winst van 60% van dat bedrag, zijnde € 15.000 (de in 2.3 genoemde correctie 17) gecorrigeerd. De schatting van € 25.000, acht het Hof in het licht van een totaalomzet van € 1.300.000 en gebaseerd op, zoals ter zitting bij het Hof is verklaard, een extrapolatie van op een drietal locaties geconstateerde onvolledigheid van de omzetverantwoording niet onredelijk. Dit geldt evenzeer voor het bedrag dat belanghebbende als aandeelhouder in [G] BV vervolgens als vermomd dividend wordt toegerekend. Dat in een dergelijke situatie aan de eisen van een uitdeling van winst is voldaan, ligt namelijk voor de hand.

Belanghebbende heeft ter zitting van het Hof verklaard dat de in 2.3 vermelde correctie 6 ter grootte van € 11.299 niet meer in geschil is. Door dit bedrag in de aangifte IB/PVV 2006 ten onrechte als aftrekpost (ten laste van resultaat overige werkzaamheden) op te nemen, alsmede – onder verwijzing naar hetgeen in onderdeel 4.5 is overwogen – door ten onrechte de hypotheekrente voor een bedrag van € 5.937 (correctie 15) af te trekken, is er naar het oordeel van het Hof sprake van gebreken in de aangifte die ertoe leiden dat de volgens de aangifte verschuldigde IB/PVV verhoudingsgewijs aanzienlijk lager is dan de werkelijk verschuldigde IB/PVV. De bedragen van de IB/PVV die door het ten onrechte als aftrekpost in de aangifte IB/PVV opvoeren als gevolg van verliesverrekening niet zou zijn geheven, zijn op zichzelf beschouwd ook aanzienlijk. Daarbij wordt in aanmerking genomen dat het bedrag van € 11.299 reeds door [I] BV is vergoed en niet als resultaat uit overige werkzaamheden is aangegeven en dat een dergelijk bedrag, zonder een redelijke verklaring, toch niet makkelijk kan zijn gemist. Tevens is van belang dat belanghebbende, nu een deel van de hypotheekrente niet zag op de eigen woning dit bedrag desondanks als een aftrekpost met betrekking tot een eigen woning heeft aangemerkt. Gelet op deze omstandigheden moest belanghebbende zich ten tijde van het doen van de aangifte IB/PVV ervan bewust zijn geweest dat door het indienen van een aangifte naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € -41.974, een aanzienlijk bedrag aan verschuldigde IB/PVV - als gevolg van verliesverrekening - ten onrechte zou zijn teruggegeven. Dat belanghebbende het invullen van de aangifte aan zijn belastingadviseur heeft overgelaten doet hier, zoals de Rechtbank terecht heeft geoordeeld, niet aan af omdat de kennis van zijn belastingadviseur aan belanghebbende dient te worden toegerekend. Een en ander leidt tot de conclusie dat ook de ‘vereiste aangifte’ IB/PVV 2006 niet door belanghebbende is gedaan. Dit brengt mee, zoals hiervoor overwogen, dat belanghebbende moet doen blijken dat de uitspraak op bezwaar onjuist is.

Onder verwijzing naar hetgeen in 4.4 is overwogen dient beoordeeld te worden of de Inspecteur bij het opleggen van de aanslag IB/PVV 2006 het gecorrigeerde inkomen redelijk heeft geschat.

Bij het vaststellen van de aanslag IB/PVV 2006 heeft de Inspecteur, naast de niet meer in geschil zijnde correctie autokosten van € 11.299, onder meer het in 4.9 vermelde bedrag aan hypotheekrente (de in 2.3 genoemde correctie 15) tot het belastbaar inkomen uit werk en woning gerekend. Evenals is geoordeeld met betrekking tot de afgetrokken hypotheekrente over 2005 geldt dat, onder verwijzing naar het controlerapport, de hypotheekrente voor 2006 in alle redelijkheid is gecorrigeerd omdat niet aannemelijk is dat een deel van de gelden van de hypotheekleningen voor de eigen woning is aangewend.

In de aangifte IB/PVV 2006 is € 40.000 als negatief resultaat uit overige werkzaamheden in aanmerking genomen in verband met een investering in Turkije. De Inspecteur heeft dit bedrag niet in aftrek toegelaten. Uit de in 2.9 opgenomen brief van 12 januari 2007 blijkt dat belanghebbendes advocaat heeft gesteld dat hij en zijn ouders € 30.000 zouden hebben betaald voor bouwgrond in [L] Turkije. Niet duidelijk is welk deel van dit bedrag belanghebbende aan gaat. Tevens blijkt uit die brief dat ultimo 2006 de verwachting bestond dat [K] dit geld zou terugbetalen. Ook is blijkens het verslag van het controlerapport door belanghebbende verklaard dat van een totale investering van € 48.000 in Turkije € 27.000 betrekking zou hebben op een investering in een vakantiewoning voor belanghebbende. Nu de inhoud van voormelde brief alsmede de mondelinge verklaringen door belanghebbende geen enkele duidelijkheid verschaffen of en in hoeverre het bedrag van € 40.000 betrekking heeft op een negatief resultaat uit overige werkzaamheden, heeft de Inspecteur dan ook in alle redelijkheid tot correctie van dit bedrag kunnen besluiten.

De Inspecteur heeft voor het jaar 2006 voorts een (vermomde) uitdeling van winst bij belanghebbende in aanmerking genomen. Dit houdt verband met door de Inspecteur veronderstelde omzetverzwijging bij [I] BV en niet, zoals met betrekking tot het jaar 2005, bij [G] BV. Onder verwijzing naar hetgeen in 4.7 is overwogen is het Hof van oordeel dat ook voor 2006 - mutatis mutandis - heeft te gelden dat de Inspecteur de (vermomde) winstuitdeling in alle redelijkheid heeft kunnen vaststellen.

Naar het oordeel van de Rechtbank is tussen partijen niet (meer) in geschil dat voor het jaar 2007 de vereiste aangifte IB/PVV door belanghebbende is gedaan, zodat omkering en verzwaring van de bewijslast (op die grond) niet aan de orde is. Het Hof acht dit gemeenschappelijk standpunt van partijen juist en zal hen hierin volgen.

Nu de in 2.3 vermelde correctie 7 (kilometervergoeding) niet meer in geschil is en de Inspecteur heeft berust in het oordeel van de Rechtbank met betrekking tot het jaar 2007 waarbij correctie 19 (vermomde uitdeling van winst) is komen te vervallen, dient het Hof slechts te oordelen over correctie 16 (hypotheekrente).

Belanghebbende stelt onder verwijzing naar de in 2.7 vermelde vaststellingsovereenkomst dat op grond van het gelijkheidsbeginsel de ten aanzien van belanghebbende aangebrachte correcties met 2/3 dienen te vervallen.

Het beroep door belanghebbende wordt verworpen, reeds omdat geen sprake is van gelijke gevallen. De Inspecteur heeft immers onweersproken gesteld dat de positie van belanghebbende wezenlijk verschilt van die van [T], aangezien de ten aanzien van [T] aangebrachte correcties niet overeenstemmen met de bij belanghebbende aangebrachte correcties. Anders dan bij belanghebbende, is bij [T] ook nog een geschil over de omzetbelasting en is voorts haar invorderingspositie bij de totstandkoming van de vaststellingsovereenkomst meegewogen.

De Inspecteur stelt zich in het kader van zijn incidentele hoger beroep op het standpunt dat de Rechtbank ten onrechte heeft geoordeeld dat de Inspecteur het noodzakelijke bewijs voor de opgelegde vergrijpboeten niet heeft geleverd. De Rechtbank heeft daartoe geoordeeld dat belanghebbende een belastingadviseur heeft ingeschakeld voor de indiening van de aangiften IB/PVV 2005 en 2006 en, dat gesteld noch gebleken is dat belanghebbende niet de zorg heeft betracht die redelijkerwijs van hem kan worden gevergd bij de keuze van zijn adviseur en bij de samenwerking met die adviseur (HR 1 december 2006, nr. 40.518, ECLI:NL:HR:2006:AZ3355). Ook acht de Rechtbank niet bewezen dat het aan belanghebbendes eigen opzet danwel grove schuld is te wijten dat de aanslagen tot een te laag bedrag zijn vastgesteld.

De Inspecteur stelt dat met betrekking tot de aangiften IB/PVV 2005 en 2006 het aan belanghebbendes opzet is te wijten dat respectievelijk de (primitieve) aanslag tot een te laag bedrag is vastgesteld en de aangifte onjuist of onvolledig is gedaan. Met betrekking tot de aangifte IB/PVV 2005 is hij subsidiair van mening dat dit belanghebbende kan worden verweten op grond van grove schuld. Onder verwijzing naar de aard en omvang van de correcties stelt hij dat belanghebbende (voorwaardelijk) opzettelijk danwel grofschuldig tekort is geschoten in het aanleveren van alle relevante fiscale feiten aan zijn belastingadviseur die hij heeft ingehuurd om zijn aangiften IB/PVV voor deze jaren te doen.

Met de Rechtbank is het Hof van oordeel dat de Inspecteur niet heeft voldaan aan de op hem rustende bewijslast. Gelet op belanghebbendes geloofwaardige verklaring ter zitting bij het Hof, is het Hof ervan overtuigd dat belanghebbende naar beste weten zijn adviseur van voor de aangiften relevante informatie heeft voorzien. Dat belanghebbende te dezen het ernstige verwijt - als opzet of grove schuld - kan worden gemaakt dat hij zijn adviseur welbewust niet de relevante gegevens zou hebben verstrekt in relatie tot de in 2.3 genoemde correcties 3, 8, 11, 17 en 18 danwel tot de in 2.3 genoemde correctie 6 terzake van de autokosten heeft de Inspecteur niet aannemelijk gemaakt.