Uitspraken

Hoewel appellant bestrijdt dat sprake is van (maandelijkse) opbouw heeft de rechtbank geoordeeld dat dit wel het geval is. Nu ook aan de overige twee voorwaarden is voldaan, is er sprake van een kennelijk onredelijk resultaat. De rechtbank heeft het beroep gegrond verklaard en zelf in de zaak voorzien door te bepalen dat het herzieningsbesluit van 13 april 2012 wordt herroepen en dat de aangevallen uitspraak in de plaats daarvan treedt. Nu het herzieningsbesluit is herroepen, vervalt de grondslag van het terugvorderingsbesluit.

3. In hoger beroep bestrijdt appellant deze uitspraak. Hij stelt ten eerste dat de rechtbank ten onrechte meent dat sprake is van opbouw. Uit de ingelegde pensioenpremie valt niet af te leiden wat de uiteindelijke uitbetaling zal zijn. Mocht de Raad van oordeel zijn dat wel van opbouw gesproken moet worden, dan meent appellant dat uit de uitspraak van de Raad van
15 november 2002 afgeleid kan worden dat het van belang is te bepalen op welke periode de incidentele betaling betrekking heeft. Een eindejaarsuitkering of een winstdelingsuitkering ziet op het kalender- of fiscale boekjaar. Een pensioenaanspraak ziet echter op de periode na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Dit blijkt ook uit de uitspraak van de Raad van 31 juli 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BX3329. Appellant is echter van mening dat de Raad in die uitspraak voorbij is gegaan aan het bepaalde in artikel 1, aanhef, derde aandachtstreepje, van de Pensioenwet. Daarin is bepaald dat onder “afkoop” moet worden verstaan iedere handeling waardoor pensioenaanspraken of pensioenrechten hun pensioenbestemming verliezen. Door de afkoop van een pensioen is niet langer sprake van een pensioen dat geacht kan worden bestemd te zijn voor een bepaalde (toekomstige) periode. Omdat de afkoopsom niet bestemd is voor een andere periode dan het moment van uitbetaling, is de uitspraak van de Raad van 15 november 2002 niet van toepassing en moet worden geconcludeerd dat de afkoopsom betrekking heeft op de periode waarin ze is ontvangen.

4. De Raad overweegt als volgt.

Terecht heeft de rechtbank appellant gevolgd in het standpunt dat de afkoopsom aangemerkt moet worden als inkomen in verband met arbeid als bedoeld in de AOW en het Inkomensbesluit AOW 1996 en dat deze inkomsten in beginsel verrekend dienen te worden met de partnertoeslag. Partijen verschillen erover van mening of dit leidt tot een kennelijk onredelijk resultaat als bedoeld in artikel 10 van het Inkomensbesluit AOW 1996.

Allereerst dient derhalve beoordeeld te worden of in dit geval sprake is van een kennelijk onredelijk resultaat, gelet op alle relevante feiten en omstandigheden. De Svb heeft in de Beleidsregels omschreven wanneer sprake is van een kennelijk onredelijk resultaat. Dit beleid ziet met name op incidentele betalingen als eindejaarsuitkeringen en winstdelingsuitkeringen. Een afkoopsom is weliswaar ook een incidentele betaling, maar wel een met een geheel ander karakter dan de in het beleid van de Svb bedoelde uitkeringen. De vraag of bij het toerekenen van de afkoopsom aan de maand van uitbetaling er sprake is van een kennelijk onredelijk resultaat, is dan ook niet afhankelijk van de vraag of voldaan is aan de voorwaarden van het beleid van de Svb. Ook op andere gronden kan de conclusie zijn dat van een kennelijk onredelijk resultaat gesproken moet worden.

Op 1 januari 2007 is de Pensioenwet in werking getreden. In deze wet is onder andere geregeld dat, onder bepaalde voorwaarden, het ouderdomspensioen kan worden afgekocht vóór de pensioengerechtigde leeftijd van de pensioenontvanger. Nadat de pensioenfondsen aan deze wet uitvoering hadden gegeven door kleine ouderdomspensioenen af te kopen, bleken er onbedoelde effecten te ontstaan, waaronder het effect dat de Svb de afkoopsom verrekent met de partnertoeslag in de AOW. Uit recente parlementaire stukken (o.a. Tweede Kamer 2013-2014, Aanhangsel 2092; Tweede Kamer 2013-2014, 32043, nr. 220; Tweede Kamer 2014-2015, 33988, nr. 29; Eerste Kamer 2014-2015, 33988, A) blijkt dat het kabinet en het parlement deze verrekening onwenselijk vinden en voornemens zijn te bepalen dat, indien betrokkene dat wenst, de afkoopsom pas uitgekeerd wordt na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd ingevolge de AOW. Indien dit zo geregeld wordt, dan volgt er geen verrekening met de partnertoeslag, omdat geen recht meer bestaat op een toeslag na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van de partner. De Raad vindt in deze parlementaire stukken en voorgenomen regelgeving steun voor het hierna volgende.

Zoals de Raad al in een aantal uitspraken (ECLI:NL:CRVB:2003:AF8845, ECLI:NL:CRVB:2011:BP2458; ECLI:NL:CRvB:2012:BX3329) in het kader van achtereenvolgende bijstandswetten heeft geoordeeld, moet de afkoopsom van een ouderdomspensioen in de zin van de Pensioenwet geacht worden bestemd te zijn voor de periode na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Een pensioen is immers bedoeld als aanvulling op het AOW-pensioen. Niet valt in te zien dat de afkoop van het pensioen een ander doel zou hebben met betrekking tot de AOW. Zowel een WWB-uitkering als een AOW-pensioen met partnertoeslag voorzien in een inkomen op minimumniveau. Hoewel het begrip inkomen in verband met arbeid niet helemaal dezelfde betekenis en gevolgen heeft in de WWB als in de AOW, betekent dit niet dat de gevolgen van de afkoop van het ouderdomspensioen om die reden anders zouden moeten zijn. Het is in dit verband evenmin van belang of betrokkenen hebben ingestemd met de afkoop van het ouderdomspensioen, nu dat niet afdoet aan de bestemming van de afkoopsom. Nu de afkoopsom van het ouderdomspensioen geacht moet worden bestemd te zijn voor de periode na het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd van de partner, moet geconcludeerd worden dat het toerekenen van de afkoopsom aan een maand gelegen voor deze pensioengerechtigde leeftijd leidt tot een kennelijk onredelijk resultaat als bedoeld in artikel 10 van het Inkomensbesluit AOW 1996.

Gelet op 4.1 tot en met 4.4 moet de conclusie zijn dat appellant ten onrechte de toerekening van de afkoopsom van het ouderdomspensioen aan de maand van uitbetaling niet heeft beoordeeld als leidend tot een kennelijk onredelijk resultaat.